Қазақ батырлары 5-сынып. Қазақстан тарихы

Сабақтың тақырыбы :Қазақ батырлары 5-сынып

Сабақтың мақсаты :

Білімділік : Қазақ халқы үшін Отан соғысы болған ХҮІІ – ХҮІІІ ғ. Жоңғар шапқыншылығына                  

                      қарсы күрескен қазақ батырларының ерлігі туралы білім беру.

Дамытушылық : оқушылардың ойын, есте сақтау қабілетін дамыту.

Тәрбиелілік: Оқушылардың бойында ерлік, батылдық қасиеттерін қалыптастыра отырып,

                          елін – жерін сүюге тәрбиелеу.

Көрнекілігі : Қазақстан картасы ,батырлардың суреттері, сөзжұмбақ.

Типі: Жаңа білімді меңгеру.

Түрі: Аралас.

Әдіс – тәсілі : Топтастыру, сұрақ – жауап, тарихи диктант, тірек – сызба.

І. Ұйымдастыру.

ІІ Үй тапсырмасын сұрау.

І – сөздікпен жұмыс : Сөздердің мәнін ашып сөйлем құрау.

«Жарғы», «Қанға - қан», «Құн төлеу», «Жер дауы», «Мүлік дауы».

ІІ. Тарихи диктант : «Жеті жарғы» бойынша нүктенің орнына тиісті сөзді қой.

І. Егер ер адамды өлтірсе , кісі өлтіруші   -------------------  қой төлеген.

ІІ. Егер әйел адамды өлтірсе , ---------------------------- қой төлеген.

ІІІ. Сұлтан мен қожаны өлтірсе , ------------------- адамның құнын төлеген.

ІҮ . Құлды өлтірсе, ------------------  төлеген.

ІІІ. Ауызша сұрақ – жауап .

1. Тәуке ханның билік құрған жылы ?

2. «Жеті жарғыны» жасауға қатысқан қазақ билері?

3. Тәуке ханды халық қалай атаған ?

4. «Жеті жарғыда» қандай жаза түрлері қарастырылған ?

ІІІ. Жаңа сабақтың жоспары :

1. ХҮІІІ ғ. Басындағы Қазақ хандығы

2. Жоңғар хандығы

3. Отан соғысы

4. Қазақ батырлары

1. Сөздік жұмыс .

Жоңғарлар ----------------------- Монғол жерінде мекендеген тайпа .

Қонтайшы ----------------------  Жоңғар ханы.

Тайшы, ноян --------------------  Жоңғарлардың әскер басшысы.

«Ақтабан шұбырынды» ---------Қазақ халқының жоңғар шапқыншылығы кезінде елін – жерін тастап көшуі.

Отан соғысы -----------------  Туған  елін – жерін жаудан қорғау үшін болған соғыс

2. Тірек сызба арқылы түсіндіру :

		Әр жүзді әр хан басқарды

 

ХҮІІІ ғ. Қазақстанға қауіп төндірді

Еділ қалмақтары

Жоңғар хандығы

Сібір казактары

Жайық башқұрттары

 

3. Жасырынған сөздерді тап :

Қазақ әскерін 50 жылдай басқарған , 100 – ден астам жорыққа қатысқан батыр

Б

Қазақтарда қолбасшы ерлігімен көзге түскен адам ?

Б

«Дарабоз батыр »  атанған кім ?

Қ

ІҮ . Жаңа сабақты пысықтау .

«Иә »,  «Жоқ »  ойыны :           ИӘ                 ЖОҚ

«Елім – ай » әні «Ақтабан шұбырынды »оқиғасына  байланысты дүниеге келді.
Жоңғар мемлекетінің әміршісіне боғдыхан лауазымы берілген .
Халық ержүрек, тапқыр, қайратты адамға «батыр деген құрметті атақ берген.»
Қалмақ батырлары Жамалхан мен Қаскелеңді жекпе – жекте өлтірген батыр Қабанбай.
Жоңғар шапқыншылығы 150 жылға созылды .
Бөгенбай батыр Қожа Ахмет Йассуи кесенесінде жерленген.

Ауызша сұрақ – жауап :

1. ХҮІІІ ғ. Қазақ хандығының саяси жағдайы қандай болды ?

2. Жоңғар хандығы қай жылы құрылды ?

3. «Ақтабан шұбырынды » қай жылдары болды ?

4. Жоңғар шапқыншылығына қатысқан қазақ батырларын ата ?

5. Жоңғарларға қарсы соғыс неліктен «Отан соғысы » деп аталады ?

Эссе жазу :

«Қазіргі заманда қандай адамды батыр деуге болады ? »

Ү. Қорытындылау :

Міне, бүгінгі сабақта елін – жерін жаудан қорғаған батыр бабалырымызбен таныстық. Осы батыр бабаларымыздың арқасында өз жерімізді жаудан қорғап қалдық. Енді туған жерді қорғау – сендердің қолдарыңда. Әр оқушы патриот болуы керек. Отанға деген сүйіспеншілікті жақсы оқу, тәртіпті болу арқылы көрсетуге болады.