Қазақстан тарихы 9 сынып "1920-1930 жылдары Қазақстанның мәдениеті, халық ағарту ісі, ғылымның дамуы"

                                                            Қазақстан тарихы 
                                                                 9 сынып 

Сабақтың тақырыбы: 1920-1930 жылдардағы Қазақстан мәдениеті. 
Сабақтың мақсаты: Кеңестік дәуірдің мәдени құрылысты дамыту саясатының қажеттілігі және бағыттары, қазақ өнерінің зерттелуі, кеңестік қазақ ғылымының дамуы, ұлттың зиялы қауымының ағарту саласындағы арман-мақсаттары туралы айту; 
Білімділік: Кеңес үкіметінің халықты сауаттандыру саясатының және мәдени құрылысты дамыту бағыттарының мәнін ашу, ұлт зиялыларының қызметтерін атап көрсету; 
Тәрбиелік: Ұлт құндылығын қорғауға және халық мәдениетін дамытуға үлес қосқан қайраткерлердің еңбектерін құрметтеуге үйрету және үлгі ету арқылы адамгершілік тәрбие беру; 
Дамытушылық: Оқушыларды жан-жақты білім алуға үйрету арқылы танымдық белсенділігін арттыру, ғылыми білім арқылы тарихи сана және тарихи таным қалыптастыру. ХХ ғ. бірінші жартысындағы қоғамдық құбылыстарды объективті бағалай білу. 
Күтілетін нәтиже: Оқушының тақырыпқа қызығушылығының артуы,өз бетінше оқып-ізденуге дағдылануы, қазақ халқының ұлттық мәдениеті мен ғылымын өркендетуге үлес қосқан қайраткерлердің күресі мен еңбегінің құнын түсінуі, ғылыми дүниетаным қалыптастыра алуы. 
Сабақтың әдісі: Түсіндіру, сұрақ-жауап, ойын элементтері 
Сабақтың түрі: Тақырыпты меңгерту 
Сабақтың көрнекілігі: Қазақстан картасы, тақырыптық плакат, тірек-сызбалар, ойын қажеттіліктері 
Пайдаланылған оқулықтар: 
- М.Қозыбаев, К.Нұрпейіс, Қ.Жүкешев. 
«Қазақстан тарихы (1914-2009ж.ж.)» 
Алматы: «Мектеп» баспасы, 2009 
- Б.Ғ. Аяған, М.Ж.Шаймерденова 
Қазақстанның қазіргі заман тарихы 
Алматы: «Атамұра» 2009. 
- Б.Ғ. Аяған, М.Ж.Шаймерденова 
Қазақстан тарихы(ХХ ғасырдың басынан бүгінгі күнге дейін) 
Алматы: «Атамұра» 2013. 

Сабақтың барысы:

 Ұйымдастыру кезеңі 
-Сыныпты түсті қағаз арқылы 4-топқа бөлу: «Ағартушы», «Білім», «Ғылым», «Қазақ өнері». 
-Үй жұмысын сұрақтар- пакеті арқылы тексеру (топтарға кесте қағазбен беру) : 

Үй тапсырмасы: ХХ ғ. 30-жылдардағы Қазақстандағы қасірет 
1. Үйде жазып келуге берілген жазба жұмыс – «Сталиндік репрессияның қазақ халқына тигізген зардабы» - эссені оқытып, бағалау. (5-7 сөйлемнен) 

2. Сұрақ-жауап : 
1- топ 
-Ф.Голощекин Қазақ өлкелік партия комитетіне басшылыққа келді – 1925ж. 
-Ж. Аймауытовты атуға үкім шығарылды – 
1930ж. 
-КСРО Конституциясы мен Қазақ КСР Конституциясы қабылданды – 
1936ж -1937ж. 
-Словецк лагерінде М.Дулатов қайтыс болды – 1935ж. 
- «Ірі бай шаруашылықтары мен жартылай феодалдарды тәркілеу және жер аудару туралы» Декрет шықты – 
1928ж. 

2-топ 
-Қарағанды облысы, Осакаров ауданында 25 қоныс обсервация ашылған жыл – 1931ж. 
-Репрессия жаппай сипат алған жылдар – 1937-1938ж. 
-Бұрынғы «Алаш» партиясының қайраткерлері басшылық қызметтерден шеттетіліп, тұтқындалған жыл – 1928ж. 
-Қазақстанға Қиыр Шығыстағы корей ұлты қашан көшіріліп әкелінді және қайда қоныстандырылды? - 1938ж 
-«Қызыл астананы» салуға қатысқаны үшін айыпталған сәулетшілер, инженерлар, ғалымдар кімдер және олар қашан сотқа тартылды?- 1928ж. 

3- топ 
3. Сандар нені білдіреді: 
- 44 алашордашы 
- 27 мыңы 
- 8544 «халық жаулары» 
- 101 мың 
- 25 қоныс обсервация 

4- топ 
4. Ұғымдардың мағынасын тап: 
- репрессия 
- тоталитаризм 
- диктаторлық билік 
- ГУЛАГ 
- жеке басқа табыну 

5. Қазақстанның картасынан концлагерьлер орналасқан жерлерді магнитті түймешелермен белгілету (Жеке оқушымен жұмыс). 

Жаңа сабақ: 1920 – 1930 жылдардағы Қазақстан мәдениеті. 

1. Қазақстан халқы арасындағы сауатсыздықты жою. 
2. Жоғары оқу орындары, мамандар даярлау. 
3. Ғылыми – зерттеу мекемелері, ғылымның дамуы. 
4. Қазақ кеңестік өнерінің дамуы. 

1-тапсырма: Оқулықтағы мәтінді плакатқа жасалған тірек сызба арқылы талқылау (Әр топ өзі жасайды): 
«Ағартушы» тобы: «Қазақстан халқы арасындағы сауатсыздықты жою үшін жүргізілген маңызды оқиғалар» 
«Білім» тобы: «Мамандар дайындау үшін ашылған жоғары және орта оқу орындары » 
«Ғылым»тобы: «Қазақстанда құрылған ғылыми-зерттеу мекемелері және ғылымның дамуы, қазақстандық ғалымдар» 
«Қазақ өнері» тобы: «Қазақ кеңестік өнер салаларының дамуы» 

2-тапсырма: Интерактивті тақтамен жұмыс: «Жұмбақ түстер» 
1. «Қазграмчека» қай жылы құрылды? Қандай қызмет атқарды? 
2. Латын әрпіне көшу қай жылы жүзеге асырылды? 
3. 1928ж. Алматыда ашылған жоғары оқу орны – 
4. «Республиканың көркемсурет қолжазбасы» деп аталған – 
5. Тұңғыш кәсіби қазақ театры қашан, қайда ашылды? 
6. ҚазМУ жанынан аспирантура қай жылы ашылды? 
7. 30-жылдары профессор атағын алған қазақ зиялысы – 
8. 1934ж. Алматыда ашылған оқу орны – 

Бекіту: 1. Қазақ әліпбиіндегі өзгерістер қай жылдары жүргізілді? 
Жылдар 
Әліпби 

2.Кеңес үкіметі халықты сауаттандыру үшін қандай құжаттар қабылдаған? 
3. Мәдени құрылыстың дамуына қандай кедергілер кері әсерін тигізді? 

Үйге тапсырма: 1. 1920-1932 жылдардағы мәдени құрылыс -қайталау 
2. Қазақ кеңестік әдебиеті мен өнерінің қалыптасуы – мәліметтер дайындап келу (Шығармашылық белсенділікті дамыту). 
- Дәстүрлі әдебиет 
- Драма жанры 
- Театрлар 
- Музыка жанры