Әдебиеттік оқу. Халыққа жеткіз күйімді

Пәні: Ана тілі
Сабақтың тақырыбы: Ә.Сәрсенбаев «Халыққа жеткіз күйімді»

Сабақтың мақсаты:
1) білімділік: Ә.Сәрсенбаевтың «Халыққа жеткіз күйімді» әңгімесінің мазмұнын ашу, күй атасы Құрманғазы және Дина туралы тереңірек түсінік бере отырып, өз бетінше білім алуға үйрету;
2) дамытушылық: мәтін желісінде түсінік бере отырып сөздік қорын молайту, әр оқушының қабілетін, ойын, тілін дамыту, түсініп оқу дағдысын қалыптастырып, есте сақтауға дағдыландыру;
3) тәрбиелік: дарынды, білімді, өнерді сүюге, оны құрметтеуге, берген антын орындауға және ұлттық өнерді насихаттауға тәрбиелеу;
Сабақтың әдісі: ізденушілік, сұрақ - жауап, талдау - жинақтау, ойын, түсіндіру;
Пәнаралық байланыс: география, әдебиет, тарих
Сабақтың көрнекілігі: карта, оқулық құралы, ребус, Дина мен Құрманғазы суреттері, асық
Сабақтың барысы:
І Ұйымдастыру бөлімі

А. Оқушыларды түгелдеу

Ә. Сабаққа зейінін аудару

Б. Оқушыларды топқа бөлу

ІІ. Өткен тақырыпты қайталау мақсатында «Алтын сақа» ойыны. Онда оқушыларға асыққа жазылған сандар бойынша сұрақтар қойылады. шарты: ақ асықтарға 1 балл, жасыл асыққа 2 балл, қызыл асыққа 3 балл беріледі, қара асықты алған өз өнерін көрсетеді, Алтын сақа алған оқушыға сыйлық беріледі.

Сұрақтары:

Ақ асық сұрақтары:

2.Әліппе оқулығын жазған тұңғыш ғалым. (Ахмет Байтұрсынов)

8. Ыбырай Алтынсарин кім? (жазушы, ақын, ағартушы ұстаз)

14. Мақалды жалғастыр:

Еңбек қылсаң ерінбей,

---------------------------- (тояды қарның тіленбей)

15. «Қыс» өлеңін жазған ақынды ата. (Абай Құнанбаев)

16. Ыбырай Алтынсариннен сабақ алған жазушы. (Спандияр Көбеев)

Жасыл асық сұрақтары:

3. Нанды құрметтеу ережесін ата. (нанды құрметтеу, нанды баспау, теріп алу)

6. Менің атым Қожа кітабының авторын ата. (Бердібек Соқпақбаев)

10.Шәкәрім Құдайбердіұлы кім? (ойшыл, ақын, аудармашы)

11. «Төрт ана» өлеңінің авторы кім? (Мұхтар Шаханов)

12. «Күлпаш» әңгімесін кім жазған? (Бейімбет Майлин)

Қазыл асық сұрақтары:

1. Қанаты жоқ ұшады,

Аяғы жоқ желеді.

Аузы жоқ ұлиды

Жұмбақтың шешуін тап (боран)

4. «Сәкен аға» мәтінін кім жазған (Мәжит Сейфуллин)

5. Абай Құнанбаевтың қандай әндерін ата, айтып бер. (Желсіз түнде жарық ай)

7. Мақалды жалғастыр:

Ақыл- тозбайтын тон,

--------------------------- (Білім – таусылмайтын кен)

13. Мәтіннің атын ата «Балалар болса,мынау- жалаң жатқан... Жайды түсінер бай жоқ. Өзің білесің, анау Омардың малы былтырғы қыс бойы жеп шыққан шөпті мен шаптым. Сондағы берем деген малын әлі берген жоқ» (Сәкен аға)

Қара асық «өз өнерін көрсетеді»

«Алтын сақа» сыйлық.
ІІІ.Үй тапсырмасын тексеру
Үй тапсырмасы бойынша постер жасау.

«Сәкен», «Омар», «Іңкәрбек»
ІҮ. Жаңа сабақ

«Ребус»

«Құрманғазы», «Дина», «Әбу Сәрсенбаев»
а)Автор туралы түсінік
Өлеңдер мен пьесалардың авторы
Қазақстанның халық жазушысы
1905 ж Атырау облысы Құрманғазы ауд.дүниеге келіп, 1997 ж дүниеден өтті.
Оқулықпен жұмыс
1818ж Батыс Қазақстан облысында туған, 1889 ж дүниеден өткен аңшы, балықшы болған күйші, сазгер, дүлділ домбырашы 60-тан астам күйлері бар
1888 жылдың дауылды бір күні еді.Кәрі Атырау әлденеге ашуланғандай арындап, ақ бас толқындарын шыңға соғып жатты. Жар жиегіндегі көгалда күмістей ақ сақалы төсін жапқан бір қария отырды.(сабақты түсіндіру)
- Дина туралы не білеміз? «Ат тұяғын тай басар» (1861-1955)
Батыс Қаз. обл.туған
Ұстазы Құрманғазы
Күйші, сазгер
Анасы Жәмиха, әкесі Кенже
Құрманғазының күйлері

Адай, Кішкентай
Кісен ашқан, Алатау
Серпер, Сарыарқа
Балбырауын
«Есіңде сақта!» Қазірде Алматыда Құрманғазы атында Қазақ ұлттық консерваториясы;
Алматыда Құрманғазы атында Қазақ мемлекеттік халық аспаптар оркестрі;
Құрманғазы атында аудан, көшелер, мектептер бар;
Атырауда Құрманғазы атында мәдениет сарайы;
Құрманғазы ауданында Құрманғазы атында саз колледжі
Ү. Жаңа сабақты қорытындылау. «Алма теру» ойыны. Алма ағашындағы алмалардың сұрақтарына жауап беру арқылы алма теріледі.

Сұрақтары:

1. «Халыққа жеткіз күйімді» мәтінің авторын ата. (Әбу Сәрсенбаев)

2. Мұрамды саған тапсырдым, халыққа жеткіз күйімді! – деп, қария қызға не ұсынды? (үкілі домбыра)

3. Құрманғазы кім? (Күйші)

4. Құрманғазы кімнің ұстазы болды? (Махамбеттің)

5. Құрманғазының қандай күйі бар? (Адай, Кішкентай)

6. Динаның ата- анасының аты кім? (Анасы Жәмиха, әкесі Кенже)

7. Дина Құрманғазымен қай жерде жолықты? (Кәрі Атырау жерінде)

8. Атырау Қазақстанның қай экономикалық ауданына жатады? (Батыс э.а)

9. Құрманғазы мен Дина қай жылы кездесті? (1888 ж)

10. Динаның Құрманғазы атасының алдында ойнап берген күйі қалай аталады? (Көбік шашқан)
    9.Үйге тапсырма: Материалдар жинақтау, мазмұндау, суретпен жұмыс.
    10.БАҒАЛАУ: 2,3,4,5