Доклад на тему "Бастауыш сынып мұғалімінің тұлғалық және кәсібилік құзыреттілігі"

Бастауыш сынып мұғалімінің тұлғалық және кәсібилік құзыреттілігі

Жаксымбетова Сания Манатқызы – Қазан жалпы орта білім беретін мектебінің

мектеп директорының оқу-тәрбие ісі жөніндегі орынбасары

Қазіргі технологиялардың қарқынды даму кезеңінде оқу үдерісінің тиімділігі бастауыш сынып мұғалімнің кәсіби құзыреттілігіне тікелей қатысты. Сол себепті бастауыш сынып мұғалімдерінің кәсіби құзыреттілігінің қалыптасуы, олардың білікті маман болуы өзекті мәселе болып табылады. Қазақстан Республикасы мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартында жалпы орта білім берудің ұлттық деңгейдегі басты мақсаты – еліміздің әлеуметтік, экономикалық және саяси өміріне белсенді қатысуға дайын, құзыретті тұлғаның қалыптасуына ықпал ету деп анық көрсетілген. Әлемдік тәжірибе мен ұлттық практикаға сүйеніп жасалған бұл ресми құжатта әрбір оқушының жас ерекшеліктерін ескере отырып, білімнің мазмұнын меңгеруге бағытталған үш түрлі құзыреттіліктер жиынтығын игеруі мақсат етілген, олар: өзіндік менеджментке жататын өмірде кездесетін проблеманың шешімін табу құзыреттілігі; ақпараттық құзыреттілік; білімді игерумен бірге жүретін қарым-қатынастық, коммуникативтік құзыреттілік. Дамыған елдердің оқу жүйесінде кеңінен қолданыла бастаған «құзыреттілік», «құзырет» терминдері жаңа білім стандарты ұстанған басты бағыт ретінде біздің еліміздің білім беру жүйесіне ене бастады.

XXI ғасыр ғылым мен білімнің қарыштап дамыған ғасыры деп аталатыны баршамызға мәлім. Сондықтан қазіргі бастауыш сынып мұғалімі шәкіртіне ғылым негіздерінен мәліметтер беріп қана қоймай, оны дүниежүзілік білім, ақпарат, қатаң бәсеке жағдайында өмір сүріп, жаңа дәуір жаңалықтарымен суарылып отыруға тиісті. Бұл істе нәтижеге қол жеткізу үшін, мұғалім – қоғамдағы болып жатқан тез өзгеріп тұратын әлеуметтік–экономикалық, педагогикалық өзгерістерге тез төселгіш, жаңаша ойлау жүйесін меңгерген, жан–жақты білімдарлығы, тұтас дүниетанымы болуы қажет. Өз пәнінің шеңберінде қалып қойған мұғалім балаға білім, тәрбие берудегі биік мақсаттарға жете алмайтыны анық.

Мектебіміздің бастауыш сынып әдістемелік бірлесігі мұғалімдерінің  мектептегі жас ұрпақ тәрбиесі мен жеке тұлғасының жаңаша қалыптастыруындағы рөлі ерекше екенін атап өткім келеді. Бастауыш әдістемелік бірлестігінде біліктілігі жоғары деңгейдегі 4 мұғалім жұмыс істейді. Әдістемелік бірлестігінің жұмыс жоспарына сай апталықтар, сыныптан тыс іс-шаралар жыл бойы ұйымдастырылады. Жас ұрпақты жан–жақты, терең білімді, интеллектуалдық деңгейі жоғары етіп қалыптастырудың бірден-бір жолы – оқушыға білімді терең игертудің тиімді әдіс-тәсілдерін іздестіру, шығармашылыққа жетелеу. Бұл жағдайда бастауыш сынып мұғалімнің терең біліктілігі мен кәсіби дайындығы қажет. Мектебіміздегі бастауыш әдістемелік бірлестігіндегі 2 мұғалім біліктілігін арттырудың деңгейлі бағдарламалары аясында үшінші (базалық) деңгей бағдарламасы бойынша курстан өтті.  2014-2015 оқу жылында бұл мұғалімдердің бастауымен «Бастауыш сыныптарда оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдерді пайдаланудың тиімділігі» тақырыбында аудандық семинар өткізілді. Семинардың мақсаты: бастауыш сыныптарда жеті модульді ықпалдастыра Блум таксономиясының тапсырмалары арқылы оқыту мен оқуда жаңа тәсілдердің тиімді жолдарын көрсету. Орта білім беру жүйесінде әлемдік жоғары деңгейге қол жеткізген танымал әдістемелері арасында сындарлы (конструктивті) теориялық оқытуға негізделген тәсіл кең тараған. Аудандық семинарда жаңа форматты курс өткен мұғалімдер сындарлы оқытудың әдіс-тәсілдерімен бөлісті. Сындарлы оқытудың мақсаты - оқушылардың пәнді терең түсіну қабілетін дамыту, алған білімдерін сыныптан тыс жерде, кез-келген жағдайда тиімді пайдалана білуін қамтамасыз етеді. Осы бағдарлама бойынша бастауыш сынып  оқушыларының құзыреттілігін дамытуды дағдыға айналдырып келеді. Сабақтарында талантты және дарынды, орташа және білім деңгейі төмен оқушылар арасында бірлескен оқу жүргізу үшін қолжетімді тапсырмалар, қызығушылықтары мен қажеттіліктеріне қарай тапсырмалар беріп отырады. «Бала жүрегі- кішкентай күй сандық. Сол сандықтың кілтін тапсаң ғана ашылады. Мұғалімнің қолында әр кезде сол кілт тұру керек» - деп, М. Шаханов ағамыз айтқандай,  әр баланың жүрегіне жол тауып, бала бойындағы дарынды аша білу бастауыш сынып мұғалімдерінің міндеті деп ойлаймын. Бастауыш сынып мұғалімдерінің оқыту нәтижелілігін оқушылардың жыл сайын «Табиғат және адам» халықаралық конкурсында, «Ақбота» республикалық интеллектуалдық сайысында жүлделі орындарға ие болғандығынан көруге болады.  2015 жылы сәуір айында өткізілген ZIAT ғылыми-әдістемелік орталығымен ұйымдастырылған республикалық «Зерек» атты оқушылардың ғылыми сайысында «Ғылымға алғашқы сәт» номинациясы бойынша 3-сынып оқушысы Мейрамбек Жания 2-орынға ие болды. Жетекшісі Нажмиденова Жанар Камалиденқызы.

Қазіргі заман мұғалімі тек өз пәнінің терең білгірі ғана емес, тарихи-танымдық, педагогикалық, саяси-экономикалық сауатты және ақпараттық – коммуникациялық технологияны жетік меңгеруі тиіс. Еліміздің мәртебесінің биік болуы әсіресе, жас ұрпақтың білімділігі мен белсенділігіне байланысты. Ал осы жас ұрпаққа білім беріп, өмірге алға қадам жасауға көмектесетін бастауыш сынып мұғалімдерінің орны ерекше.

Бастауыш сынып мұғалімі заман талабына сай, білім беруде жаңалыққа жаны құмар, шығармашылықпен жұмыс істейтін оқытудың жаңа инновациялық әдістерін шебер меңгерген жан болғанда ғана білігі мен білімі жоғары жетекші тұлға саналады.

Сіздерді мерекелеріңізбен құттықтай отыра, жұмыстарыңызға табыс тілеймін.