Инша - "Шәжәрәлә - сал тарих"

Шәжәрәлә -               с а л                              т а р и х

Һуңғы йыпдарҙа шәжәрә байрамдарын үткәреү матур бер  йолаға         әйләнде.Әлбиттә, был бик ҡыуандыра. Сөнки шәжәрә байрамы - ул быуындар араһында  бәйләнеште, туғанлыҡты нығытыу, нәҫел тармаҡтарын парлау,тарихи хәтерҙе  уятыу, ырыуҙың, араның зыялы һәм ауылда яшәүсе данлы шәхестәргә хөрмәт күрһәтеү. Мәктәптәрҙә лә «Башҡортостан мәҙәниәте», «Тормош  һабаҡтары» дәрестәре уҡытыла башлағандан алып, уҡыусылар үҙ шәжәрәләрен төҙөй  башланы, мәктәп күләмендә шәжәрә байрамдарын үткәреү традицияға инде.

                       (Ҡурай көйө яңғырай. Сәхнәгә Егет менән ҡыҙ сыға)                                                                                                                                                                       

Егет.   Тыуған ерең ни?

Ҡыҙ.    Башҡортостан.

Егет.     Милләтең кем?

Ҡыҙ.     Башҡорт.

Егет.    Телең ниндәй?

Ҡыҙ.     Башҡорт теле.

Егет.    Ырыуың ниндәй?

Ҡыҙ.    Балыҡсы.

Егет.    Тамғаң?

Ҡыҙ.    Балға.

Егет.     Ҡошоң ни?

Ҡыҙ.     Өкө.

Егет.      Ағасың ни?

Ҡыҙ.     Йүкә.

Егет.    Ораның ни?

Ҡыҙ.     Йәнтөйәк.

    Ҡыҙҙар вокал ансамбле башҡарыуында    “Асҡыным” йыры

Егет.    Һаумыһығыҙ милләттәштәр, ҡәҙерле ҡунаҡтар, туғандар!

Ҡыҙ.    Һеҙҙең барығыҙҙы ла аҫаба башҡорттар төйәге булған Ҡашҡа ауылында күреүебеҙгә бик шатбыҙ. Байрам кисәбеҙ һеҙҙең күңелегеҙгә хуш килер тип уйлайбыҙ.

Ҡыҙ.                  Оло байрам бөгөн беҙҙә,

                           Ырыуҙаштар йыйыла.

                           Ата - бабалар мираҫы –

                           Шәжәрә байрамына.

Егет.                 Бер - береңә тоғролоҡҡа

                          Бөгөн анттар бирегеҙ.

                          Күршеләрҙе күрегеҙ,

                          Ҙурлау булһын һүҙегеҙ.

                          Ил хәлдәрен белегеҙ,

                          Туғандарҙы күрегеҙ.

                           Кипмәһен ырыу ағасы

                          Тере һыуҙар һибегеҙ.

Ҡыҙ.                  Ырыу ағасы ҡоромаҫ

                          Беҙ, йәштәр, барҙа ғына.

                          Рәхим итегеҙ туғандар

                          Шәжәрә байрамына.

Йыр : «Туғандарҙың ҡәҙерен бел»

 Яруллина Фәрзәнә, Ғәлиәкбәрова Люзия башҡарыуында.

Ҡобайыр «Уралым»  уҡый Нурмөхәмәтова Эльвина

Егет. Ҡашҡа урта мәктәбендә  Шәжәрә байрамын асыу өсөн һүҙ мәктәп директоры Ришат Әзһәт улы Ғәлиәкбәровҡа бирелә.  

(мәктәп директоры һөйләй)

Ҡыҙ. Байрамыбыҙға Ҡашҡа ауылы хәкимиәте башлығы вазифаһын башҡарыусы Гөлшат Вил  ҡыҙы Нурдәүләтова ла саҡырылған. Ул Ҡашҡа ауылының социаль йөҙө менән таныштырып китер.

Гөлшат Вил ҡыҙы һүҙҙе һеҙгә бирәбеҙ. Рәхим итегеҙ!

Йәшлек бейеү ансамбле башҡарыуында «Шаян егеттәр» бейеүе.

Йыр « Башҡортостан тыуған ерем» башҡаралар  Нурмөхәмәтова Эльвина менән Зәйнетдинов Рәмис.

Егет.  Байрамыбыҙға ҙур ҡунаҡ, хеҙмәт ветераны, оҙаҡ йылдар мәктәп директоры булып эшләгән , Башҡортостан Республикаһы һәм Рәсәйҙең атҡазанған уҡытыусыһы Әзһәт Зәйнетдин улы Ғәлиәкбәров килгән.Әйҙәгеҙ һүҙҙе хәҙер уға бирәйек.

( Ә.З.Ғәлиәкбәров Ҡашҡа ауыл тарихы тураһында һөйләй.)

Шиғыр «Тыуған ауыл» уҡый Талипова Азалия                                                             

Егет.                        Шәжәрәне ғүмер буйы

                           Һаҡлаған тыуған йортом

                           Беҙ бурыслы һиңә, ауылым

                           Ҡашҡа – минең баш йортом.

Ҡыҙ.  Изге байрамда матур киләсәк өсөн ғүмерен биргән, Бөйөк Ватан һуғышында һәләк булғандарҙы ла иҫкә алырға бурыслыбыҙ. Беҙҙең Ҡашҡа ауыл советынан ғына 125  кеше Һуғыштан әйләнеп ҡайтмай.

Егет. Ә хәҙер, әйҙәгеҙ, үҙҙәре урынына бары тик өсмөйөшлө  хаттар ғына тыуған яҡтарына әйләнеп ҡайтҡан ата-бабаларыбыҙ иҫтәлегенә түбәндәге шиғыр юлдарын тыңлап үтәйек.

Р.Ғарипов « Яндырылған хаттар»уҡый Гөлнәзирә Рәсим ҡыҙы.

Йыр «Үҙ яғыма ҡайтһам» йырлай Әнүзә Мостафа ҡыҙы.

Ҡыҙ.  Элек-электән күп балалы ғаиләләр тормошобоҙҙа айырым урын алып торған, сөнки бындай ғаиләләрҙә үҫкән балалар эшһөйәр, ярҙамсыл, кешелекле булыуҙары менән айырылып торғандар. Өләсәйҙәребеҙ, инәйҙәребеҙ, әсәйҙәребеҙ араһында герой әсәйҙәр ҙә бихисап.

Беҙҙең ауылыбыҙҙа ла күп бала тәрбиәләп герой-әсә исеменә лайыҡ булған ҡатын-ҡыҙҙарыбыҙ байтаҡ. Береһен генә атап китеү ҙә етә. Ул – Татарстандың билдәле шағиры, мәктәбебеҙҙең элекке уҡыусыһы Ғосман Садәнең әсәһе Тәлиғә апай. Ул 10 бала тәрбиәләп ошо юғары исемгә лайыҡ була. Ғосман Садә әсәһенә арнап байтаҡ шиғырҙар яҙа. Шуларҙың береһе – « Әсәйем иңе».

Ғ.Садә  « Әсәйем иңе» уҡый Айҙар Ғәлимов.

Егет.  Ә бөгөн беҙҙә ҡунаҡта күп бала тәрбиәләүсе әсә Ханова Әминә Мәсрүр ҡыҙы. Уға һүҙ бирәйек. (һөйләй)

 Яруллина Венера башҡарыуында  йыр «Әсәйемә»

Ҡыҙ. Шәжәрә байрамы – быуындар күсәгилешлеген һаҡлауҙы, ата-бабаларыбыҙҙы иҫкә алыуҙы, йолаларҙы, ғөрөф-ғәҙәтттәрҙе онотмауҙы аңлата ул.

Егет. Бөгөнгө байрамға беҙ ике ғаиләне саҡырҙыҡ. Бына улар:Дамир һәм Ильвира Сибәғәтуллиндар, Рәмидә һәм Фәдис Нурмөхәмәтовтар. Һеҙҙе түргә саҡырабыҙ. Рәхим итегеҙ!

(һәр ғаилә быуындан – быуынға тапшырыла килгән һөнәрҙәре тураһында һөйләй).

Башҡорт халыҡ бейеүе « Гөлнәзирә».

Егет.                  Шәжәрә - ул бөйөк, изге йортоң,

                           Тейешһең һин уға ҡайтырға.

                           Унда һинең туғаның да, ер ҙә,

                           Йән дә, ҡан да тейеш тартырға.

Ҡыҙ. Тыуған ергә, телгә, тыуған халыҡҡа һөйөү тәрбиәләү, йәш быуынға халҡыбыҙ йолаларын тапшырыу байрамы ул Шәжәрә байрамы. Ә хәҙер һүҙҙе уҡыусыларға бирәбеҙ.Улар үҙҙәренең шәжәрәләре менән таныштыра.

Ғәлләмов Венер Һәм Ғәлиәкбәрова Дилбәр.

Шиғыр «Үҙ телемдә һөйләшәм» уҡый Фәйзуллин Динар.

Йыр « Ауылым» башҡара Сәмиғуллина Гөлнара

Егет                   Шәжәрә байрамы – байрам.

                           Эштәр уңғанда ғына.

                           Ырыу ағасы ҡоромай

                           Йәштәр булғанда ғына.

Ҡыҙ. Беҙҙә яҙмыштарын тыуған ауылы менән бәйләгән, матур итеп тормош ҡорған йәш ғаиләләр ҙә бик күп. Шуларҙың береһе менән яҡындан танышып китәйек.         

       Венер һәм  Эльмира Нурмөхәмәтовтар йәш ғаилә.Ғаиләлә 2 бала үҫә. Был ғаиләлә олоно оло, кесене кесе итергә беләләр. Был сифаттарҙы улар балаларында ла тәрбиәләйҙәр. Тырышып донья көтәләр, тормоштары етеш, мул. Уларға бер нисә һорау бирәһе килә.

Иң беренсе хужанан башлайык.

Венер: Ир һәм атай кеше буларак тормошта үҙеңдең төп бурысыңды нимәлә күрәһең?

Эльмира ҡасан Венер менән таныштығыҙ һәм уның ниндәй сифаты һине үҙенә йәлеп итте?

Йыр      «Ҡатын ҡыҙ бәхете» йырлай    Нурмөхәмәтова Э.

Шиғыр    « Ерем минең аунап үҫкән ерем» уҡый   Мөхәмәтдинова Г.

Егет                   Йондоҙҙар күктә яналар,

                           Кешеләр ерҙә балҡый.

                           Илем, ерем, халҡым тиеп,

                           Янырҙар ғүмер баҡый.

   Ҡыҙ. Был һүҙҙәр ауылыбыҙ киләсәге өсөн ваҡытын, көсөн йәлләмәйенсә, атай нигеҙен ҡоротмаҫ өсөн янып йәшәгән яҡташтарыбыҙға арнала.

Йыр: «Атай йорто» башҡаралар Туймухаматова Алһыу, Нурмиева Гөлнара,

Ғәлиәкбәрова Дилбәр.

Башҡорт ҡыҙҙары бейеүе

Ҡашҡа урта мәктәбенең элекке уҡыусылары араһында районыбыҙҙың төрлө етәксе  урындарында уңышлы эшләп йөрөүселәр байтаҡ. Бына улар:

1. Асҡын районы муниципаль районы хакимиәте башлығы Фларит Фоат улы Усманов

2. Ышаныс район гәзите баш мөхәррире Фәйрүзә Фаяз ҡыҙы Юнысова

3. Газ-Сервис асыҡ акционерҙар йәмғиәтенең Асҡын филиалы етәксеһе Хәмит Талип улы Ғәйҙуллин

4. Заготмолсервис яуаплылығы сикләнгән йәмғиәте директоры Илдус Ғәлиәскәр улы Ғәйҙуллин

5. Асҡын районы спорт комитеты рәйесе Илһам Ғәйнулла улы Ғәләүетдинов

6. Урмияҙ урта мәктәбе директоры Эльза Нәфҡәт ҡыҙы Ғилфанова

7. Билгеш тулы булмаған  мәктәбе директоры Эльза Мәхиән ҡыҙы Ибраһимова

8. Индивидуаль эшҡыуар Марат Фәүһәт улы Шакиров

9. Асҡын юл төҙөү һәм ремонтлау идаралығы директоры Рафаэль Мәүлетйән улы Әхмәҙиев

10. Асҡын ауыл хужалығы идаралығының баш инженеры Салауат Әхмәтзыя улы Ғәлиәхмәтов

11. Спутник ҡулланыусылар йәмғиәте рәйесе Альфред Зәүҡәт улы Хәжимуллин

12. Райондың баш архитекторы Ринат Фәрит улы Ғәниев һ.б

Бөгөн беҙҙә ҡунаҡта мәктәптең элекке уҡыусыһы, хәҙерге ваҡытта «Ышаныс» район гәзите баш мөхәррире Фәйрүзә Фаяз ҡыҙы Юнысова. Әйҙәгеҙ, уға һүҙ бирәйек. Рәхим итегеҙ!

Шиғыр: «Тыуған яҡ» уҡый  Ғарипова Зөлфинә.    

Егет                   Ата-бабаларыбыҙҙың аманатын

                           Күҙ ҡараһы кеүек һаҡлайыҡ

                            Ауылыбыҙҙы төйәк иткәндәрҙең

                           Ышанысын беҙ ҙә аҡлайыҡ.

Ҡыҙ                  Беҙ бит әле Ҡашҡалар

                         Үҙҙәренә башҡалар.

                         Нәҫел ағастарын ҡоротмайса

                         Туғанлыҡтың ҡәҙерен белгәндәр.

Егет                   Кешелектең үҙе шикелле үк

                          Боронғонан килгән йолалар.

                           Шатлыҡтарын байрам итә кеше

                           Йолаларҙа оло йәм дә бар.

Ҡыҙ                  Йолаларҙа бәхет тантанаһы

                         Йән сафлығы, күңел яҡтыһы.

                          Ғүмер буйы оҙата барһын беҙҙе

                          Был байрамдың күңел паҡлығы.

                   Йыр: “ Башҡорт телендә һөйләшәм “