"Кірме сөз " (5-сынып)

• 1 слайд

  Желтоқсанның жиырма бесі Сынып жұмысы Кірме сөздер

• 2 слайд

• 3 слайд

  Топтың ережесі 1.Бір-бірімізді тыңдау. 2.Уақытпен санасу 3.Достық көмек көрсету 4.Ережеге бағыну. 5.Шынайы бағалау.

• 4 слайд

  Мақсаты: а)  Білімділік: Басқа тілден енген сөздер туралы түсінік беру; ә) Дамытушылық: Оқушылардың ойлау қабілеттерін, сөздік қорларын   дамыту, жүйелі сөйлей білуге  баулу; б) Тәрбиелік: Тілді құрметтеуге тәрбиелеу, оқушылар  бойындағы адамгершілік құндылықтарды  жетілдіру.

• 5 слайд

  Кірме сөздер дегеніміз- тілімізге басқа тілден енген сөздер. Дүние жүзіндегі түрлі – түрлі тілдерде сөйлейтін халықтар өзара бір -  бірімен қарым – қатынаста болады да, бір-біріне сөз ауысады. Араб, парсы тілінен енген сөздер:  адам, әлем, ғылым, қоғам, мектеп, білім, тарих, әдебиет, мәдениет, пән, тәрбие, емле, әліпби т.б.

• 6 слайд

  Монғол тілінен енген сөздер: А) Ел билеуге байланысты сөздер: ұлыс, нөкер, жасақ, аймақ, жарлық, т.б. Ә) жер-су атаулары: Тарбағатай, Нарынқол, Нұра, Баянауыл, Зайсан, Қордай, Алтай, т.б. Орыс тілінен енген сөздер: А) Қазан төңкерісіне дейін енген сөздер: сот, жәшік, кереует, бөтелке, кәмпит, сөмке, тұрба, т.б. Ә) кеңестік дәуірде кірген термин сөздер: телефон, телеграф, автомобиль, т.б.

• 7 слайд

  172-жаттығу.Берілген кірме сөздердің синонимін табу Пұл - Шайыр - Сарбаз - Ғибрат - Ғұлама- Пешене-

• 8 слайд

  Талдау-табыс кілті Кірме сөздермен 4 сөйлем құрастыру. Сөз құрамына талдау жасау. Ағаштарды жарамын, Гүлге келіп қонамын

• 9 слайд

  «Кім тапқыр ?» ойыны   1. Ағаштарды жарамын, Гүлге келіп қонамын.  2. Ұйықтап жатып көремін, Мезгілді де білемін. 3. «Н» - дан  басталса, тыныс белгісі. «Б» - дан басталса етістік. 4. «К» - ден бастасаң – қалаңмын, «Ж» - дан бастасаң тағаммын                                          5. Қалай оқысаң да, ұлтым өзгермейді.                                                                                                              5

• 10 слайд

  «Кім тапқыр ?» ойыны         Синоним                              Антоним Мүсін – нұсқа Бар – жоқ Шолақ – ...                              Аш - ...                          Әдемі – сұлу                             Қисық – түзу      Ыстық –  ...                         Жөндеу – ...   Мықты – берік                           Қараңғы  -  жарық, Ажар –  ...                           Семіз – ...

• 11 слайд

                                        Семантикалық карта                                           Мысалдар Тура мағына   Омоним Синоим Жаңа сөздер Көпмағыналысөздер Ауыспалы мағына Табу Дисфемизм       Эвфемизм Күннің көзі           +           Кеден       +             Әдемі, көрікті, сұлу       +               Ара   +                 Ерке бала                 +   Зейнеткер       +             Боқмұрын               +   Сөзуар                   +

• 12 слайд

  1- топ: Жаңа сөздерді қатыстырып,сурет бойынша сөйлем құрастырыңдар

• 13 слайд

  Кірме сөздер мен көнерген сөздерді қатыстырып, мәтін құрастырыңдар

• 14 слайд

  Табу сөздерді қатыстырып, мәтін құрастырыңдар

• 15 слайд

  Топтық жұмыс: 1-топ: «Қазақ тілі» модель қорғау. 2- топ: «Ең биік мұнара» (кірме сөздер) 3- топ: Кірме сөз деген не ? Топтастыру. 4-топ: Салыстыру. (Кірме сөз бен жаңа сөздер)

• 16 слайд

• 17 слайд

  Үйге тапсырма: Ереже оқу, жаттау. 2. 173-жаттығу.Кірме сөздерді табу.