Класс сәғәте "Дуҫлыҡ йылмайыуҙан башлана"

Класс с919те: «Ду6лы3 йылмайыу2ан башлана»

Маҡсат: Уҡыусыларҙа  ду6лы33а 3арата я3шы той1олар уятыу, улар2ы4  хәтерен нығытыу, фекерләү ҡеүәһен, аң кимәлен үҫтереү.

Класта ойошҡанлылыҡ, берҙәмлек туплау.

Дәрес формаһы: уйын.

Дәрес барышы

 Ойоштороу өлөшө.

Сәләмләү. Психологик тренинг.

Ду68ы2 кеше- ут8ы2 кеше,

Ду68ы2 й9ш9м9й кеше.

#ошто4 к5с5- 3анатында,

Ду6лы3та кеше к5сл5.           

-       - Б5г5н бе2 ним9 тура8ында 85йл9шербе2?  

-       Бе2 8е22е4 мен9н йорт та т525й9с9кбе2. Әммә бе22ең кирбестәр ябай түгел, беҙ  бирелгән эштәрҙе үтәгәс кенә уларҙы 8ала алабыҙ. Эштәр ҙә еңелдән түгел икәнен аңлайһығыҙҙыр, беҙгә бик алыҫ юл үтергә кәрәк. Һәр эш - бер кирбес, ә һәр кирбес - йорттоң бер  өлөшө.

1.У3ыусылар, 3улдар2ы 3ул1а тотоноп, бер-беребе2гә, миңә 3арап йылмаябы2. Ярым т749р9к я8айбы2.

Туп ыр1ытып , йылмайып бер беребе2г9 3арап ду6лы3 ним9 ул тиг9н 8орау1а яуап бир9бе2.

Ду6- ул ауыр ва3ыттар2а к949ш бир9;

Ду6- ул ду6;

Ду6- ул ауыр ва3ыттар2а яр2ам ит9;

Ду6 –ул 100 8ум а3са8ы 3ал8а ла биреп тора тор1ан кеше;

Ду6 –ул д9рес эшл9рг9 яр2ам ит9;

Ду6 –ул сер б7леш9;

Ду6 –ул 8ине4 мен9н 89р ва3ыт берг9 була;

Ду6 –ул к9р9кле а3ыл 5йр9т9;

Ду6 –ул бер ва3ытта ла 8атмай;

Ду6 –ул ышаныр1а м5мкин бул1ан кеше;

Ду6 –ул р9х9тл9неп 85йл9ш9 ал1ан кеше;

Ду6 –ул а2а33ы икм9ген й9лл9м9й;

Ду6 –ул 8ине4 мен9н 1орурлана;

Ду6 –ул 72е тура8ында 1ына уйламай;

Ду6 –ул 8ине я3лай ала;

Ду6 –ул берг9 у3ы1ан ипт9ше4;

Ду6 –ул и4 392ерле кеше.

-       Кем һиңә оҡшай, кем һинең менән уйынсыҡтарын бүлешә. Һине рәнйетмәһә.

-       Дуҫтарһыҙ күңелһеҙ, ҡыҙыҡ түгел. Уйнарға , һөйләшергә кеше юҡ.

2. Музыка ты4лау (Йыр «Ду6лы3» студия тамыр).

3.У3ыусылар, и1тибар мен9н та3та1а 3ара1ы2 9ле, 3ояш нур2ары ним9не символлаштыра?

#ояш бе2г9 нур2арын 8иб9, йылыта, я3тылы3 56т9й.#ояш ке7ек бе2 йылмай8а3 бе22е4 ду6тарыбы22ы4 да к74еле я3тырып кит9.

4. #ояштан баш3а та1ы ла ним9 к7т9р9 8у4 бе22е4 к9йефебе22е? Й5р9кт9н сы33ан йылы 87229р. Кешене4 к9йефен9 3арап, уны4 7т9с9к к5н5 л9, кешел9р мен9н нисегер9к аралашыуы ла билд9ле буласа3. *е22е4 к5н5г52254 йылмайыу2ан я3шы к9йефт9н башланыуы бик м58им у3ыусылар.

5.Х92ер 8е2г9 «Васыят» тип атал1ан баш3орт халы3 9ки9тен у3ып ишеттерм9ксемен. И1тибар мен9н ты4ла1ы2.

Элекке заманда бер 3арт й9ш9г9н. Уны4 бер б5рт5к кен9 улы бул1ан, 3артты4 7лер ва3ыты етк9н. Ул улын янына са3ырып ал1ан 89м васыят 9йтк9н.

- Улым, 8ин ауыл 8айын 8арай 8ал, к74еле4 ки4 бул8а, урыны4 т7р29 булыр.- тиг9н. Бабай 7леп китк9н. Малай ата8ын 89йб9т итеп ерл9г9н. Шул ва3ыт ул ата8ыны4 87229рен и6к9 т5ш5рг9н, аптырап 3ал1ан. Ата8ыны4 9йтк9н 87229рене4 м919н98ен бер нисект9 а4лама1ан. Ахыр2а а3ыл эй98ен9 барып васыятты 85йл9п бирг9н, ти.Малай2ы а3ыл эй98е бик и1тибар мен9н ты4ла1ан да:

- Атайы4 бик а3ыллы васыят 9йтк9н. Уны 7т9894, кеше булыр8ы4 тиг9н. Ауыл 8айын 8арай 8алыу- ауыл 8айын ду6 булдырыу.К74еле4 ки4 бул8а- урыны4 т7р29 булыр- Ду6тары4ды4 392ерен белерг9 3уш3ан тиг9н. Малай а3ыл эй98ен9 р9хм9тт9рен 9йтеп, ата8ыны4 васыятын 7т9г9н ти.

6.Ошонан сы1ып 8е2г9 8орау2ар бирм9ксемен:

1.*е22е4 ду6тары1ы2 бармы? К7пме улар? Б5т98е л9 ысын ду6тар тип уйлай8ы1ы2 мы?

2.Ду6 нинд9й сифаттар1а эй9 булыр1а тейеш? Сифаттарын 8анап ишеттереге2. (ярҙамсыл, тырыш, аҡыллы,ҡыйыу, ғәҙел, талапсан,көнләшмәҫкә тейеш, насар һүҙҙәр һөйләмәҫкә. Ышаныслы һ.б)   

 - Эйе, дуҫлыҡ – ҙур төшөнсә. Ысын дуҫлыҡ ауырлыҡтарҙы еңергә көс бирә, йәшәүгә йәм өҫтәй. Ысын дуҫ һәр саҡ ярҙам итә, һинең менән бергә шатлығыңды ла, ҡайғыңды ла уртаҡлаша.Класташың, ата-әсәйең, һиңә  ышынған кеше ген9 дуҫ була ала. Иң мөһиме – һин үҙең ысын дуҫ , иптәш булыр өсөн тырышырға тейешһең.

7. Х92ер шундай б9л9к9й ген9 уйын уйнап алабы2. «Ду6  э2л9йем»  тиг9н тема1а 89р беребе2 белдере7 я2абы2.

Музыка ты4лау (Артур Ту3та1олов. «Ду6лы3 к5с5»).  Белдере72е я21анда ду6ы1ы2 8е2г9 тап килерг9, нинд9й сифаттар1а эй9 булыр1а тейеш ик9нен те2еп я2ы1ы2. М969л9н: «Мин поход3а й5р5рг9 яратам, 72ем ке7ек, 3ы2ы38ыныусан  ду6  э2л9йем», й9 булма8а: «Оялсан 3ы23аймын, 72ем ке7ек оялсан ду6 3ы2 э2л9йем» 8.б. Эште башланы3,  я2ып б5т89ге2 «Белдере729р та3та8ына» сы1ып й9бештер9бе2.

8. Кил98е уйыныбы22ы дауам ит9бе2. %й29 8е2 ду6ы1ы22ы4 портретын т5ш5р5п алып килерг9 тейеш инеге2.Т5ш5р25г52ме? Ми49 к7р89теге2 9ле. ( х92ер 72еге2г9 89м  ду6ы1ы21а синквейн т525г52.

9. Х92ер 3а1ы2 битт9рен9 72еге22е4 насар сифаттары1ы22ы те2еп я2ы1ы2.Я2ып   б5тк9с,3а1ы22ар2ы йомарлап с7п 8ауытына ыр1ытайы3.Бе22е4 89р кемебе22е4 72ебе2г9 бул1ан ышанысы артыр, та1ы ла я4ыра3 ду6тар йыя алырбы2.

10. Киләһе  кирбесте  8алыу өсөн дуҫлыҡ тураһында әйтемдәр, мә3әлдәр белергә кәрәк.Бе2 уны ВОТУМ  яр2амында 7т9рбе2.

11. Бына тағы йортоноң  бер кирбесен һалдыҡ. Хәҙер дуҫлыҡ тураһында һеҙ бик күп беләһегеҙ. Беҙгә тормошта ҡулланыр өсөн дуҫлыҡ ҡағиҙәләрен төҙөргә кәрәк.

- (г9р ду6ы4 нинд9й 29 бул8а насарлы3 эшл9й ик9н – ту3тат.

- 72 хата4ды таный бел 89м ду6ы4 мен9н ярашыр1а тырыш.

- Ду6ы4а мы63ыл итм9, унан к5лм9.

- Ду6ты кейемен9 3арап т7гел, к74елен9 3арап 8айла.

- Ду6ы4 мен9н 7секл9шм9.

12. Бына күпме ауыр эштәр  үтәнек, дуҫлыҡ тураһында һеҙ ҙә бик күп нәмәләр беләһегеҙ икән. Шулай булғас, һеҙгә дуҫтар табыуы ла ауыр булмаҫ. һеҙҙең тырышлығығыҙ менән бына ниндәй йорт төҙөнөк. Әммә нимәлер бында етмәй кеүек.

- Кешеләр, йәшәүселәре етмәй.

- Был йортта кемдәр  йәшәр икән? Күңелле, яҡты булһын өсөн, бында дуҫтарығыҙҙы урынлаштырға  кәрәк. (Балалар дуҫтарының портреттарынын йәбештерәләр.)

-       Бына бик матур эштәр килеп сыҡты. Был йорт3а 8е2 нинд9й исем бирер инеге2? Бына беҙҙең дуҫлыҡ йорто ҡыуаныстар, шатлыҡтар менән тулды.

13.  Й5р9к тапшырышыу. %6т9лд9ге й5р9кк9 72 исеме4де я2ып ду6ы4а бире7.  Й5р9ге4де 3ай8ы ду6ы4а 3а2ар  ине4?

14. Ошо эшт9р2е баш3ар1анда у3ыусылар бе2 нисегер9к баш3ар2ы3. К7ре7ебе2с9, 8е22е4 битт9реге229н йылмайыу китм9не, ошолай бит. Бе2 2ур кин9нес мен9н шаяртты3, йылмай2ы3.

15. Класс с919тебе22е йыр мен9н тамамлап 3уяйы3 (Йыр.Шатлы3)