Мақала әдебиет пәні " Бала тәрбиесі- баршаның ісі " (4-сынып)

                                                                                                                    Тоқтамурат Айгүл

 Павлодар облысы «Ақсу қаласы М.Омаров атындағы селолық округі Еңбек ауылының  орта мектебі» КММ

Коррекциялық сыныпта қазақ тілі мен әдебиет пәнінің мұғалімі

« Бала тәрбиесі-баршаның ісі»

Шағын мақала

Армысыздар  құрметті  оқырмандар! Мен, бүгінгі шағын мақаламда мектеп жасындағы психлогиялық дамуы тежелген оқушылармен жүргізілетін оқу –тәрбие үдірісіндегі жұмыстар жөнінде өз ойымды білдірмекпін!

Қазіргі таңда мектеп жасындағы оқушылардың кейбірінде интеллектуалды даму деңгейі төмен яғни баланың ойлауы  зейіні есте сақтауы қалыпты деңгейде еместігі бәрімізге белгілі. Мен қазақ тілі және әдебиеті пәні мұғалімі ретінде мектебіміздегі коррекциялық сыныпта оқытылатын оқушылардың сынып жетекшілігі міндетін атқарамын. Сонымен қатар осы сыныпта оқитын оқушыларға мамандығым бойынша сабақ беремін!

Екінші жылы осындай психикасы тежелген оқушылармен жұмыс істеу барысында  олардың қабылдауы ойлауы тағы сол сияқты бала бойындағы басқада қасиеттердің қатарластарынан төменгі деңгейде екендігі айқын көрінеді. Сондықтан мұндай оқушыларға сабақ үйрету жалпы   балалардың дамуындағы психикалық процестердің, қасиеттердің пайда болу, даму заңдылықтарын, ерекшеліктерін, қарым-қатынасын игеру үшін жалпы балалардың даму деңгейіне олардың бойындағы басқа да қасиеттерге аталмыш маман иелері яғни педагогтар мен қатар  балалардың ата-аналары да аса мән беруі қажет.  Дегенмен,  тәрбие мен оқытудың күрделі міндеттерін шешу көбіне  педагогтың  кәсіби шеберлігіне тәуелді. Осы тұрғыдан алғанда  осындай оқушылармен жұмыс жасау  мұғалімнің психологиялық дайындығының деңгейіне тікелей қатысты.

 Әр бала - жеке тұлға. Біреулердің ой-өрісі тез  жетілсе, енді біреулерінің даму деңгейі баяу болады. Жалпы әр баланың тек психологиялық деңгейі ғана емес .олардың генетикалық, физиялогиялық дамуыларында да ауытқушылықтар болуына байланысты түзету-дамыту сабақтарын жобалап, таңдап өткізген өте тиімді.Осындай жұмыстар негізінде,мектептегі педагогтар мен психологтардың біріккен іс-әрекеті , балаға деген жеке ықпал жасауын қамтып, дер уақытында баланың психикалық дамуындағы және тәртібіндегі бұзылыстарды анықтай алғанда ғана мұндай оқушылар мен жұмыс жасау мүмкіндігі арта түсері сөзсіз.
Психологиялық-педагогикалық коррекция – бұл баланың оқудағы, тәртібіндегі, басқа адамдармен-балалармен және ересектермен қарым-қатынасқа түсудегі мүмкіндіктерін жоғарлатуға, оның жеке тұлға болып жетілуіне ықпал ету үшін  педагогтар мен психологтар психокоррекциялық әдістердің мүмкіндіктерін дұрыс түсінуі қажет, оларды қолдану салаларын білуі қажет, балаларды тәрбиелеу мен оқыту тәжірибесінде коррекциялық тәсілдер мен әдістерді дұрыс қолдана білуі тиіс.
«Коррекция» терминінің бір мәні, латын тілінен аударғанда – түзету, жартылай түзету немесе өзгерту (лат. correctio). Психологиялық коррекция дегеніміз жас ерекшелік психологияда қабылданған критерийлар (бағалау) жүйесі бойынша нормаға немесе жас ерекшелік бағдарға, онтогенездің бір сатысындағы бала дамуының дұрыс варианты ретінде, аталмыш дамудың гипотетикалық «оптималды» моделіне сәйкеспейтін психикалық дамудың ерекшеліктерін түзетуге бағытталған психологиялық-педагогикалық іс-әрекеттің белгіленген түрі.


 Тәрбиелеу мен оқытудың күрделі міндеттерін шешу көбіне тәрбиешімен педагогтың кәсіби шеберлігіне тікелей байланысты екендігі белгілі. ХХІ ғасырда ғылым мен техниканың даму кезеңінде білім алушы жастарымыздың бойындағы қабілет қарымын анықтап олардың егемен еліміздің тұтқасын ұстар азамат етіп тәрбиелеу әрбір ұстаздың абройлы әрі жауапты міндеті болып саналады. Қазіргі таңда  бала тәрбиесімен әр баланың ерекшеліктерін ескере отырып оқыту мен тәрбиелеу жолында ата-аналармен және бала тәрбиесіне қатысты мекемелермен бірлесе жұмыс жасау болашақ ұрпақтың өз елінің ертеңі үшін  тер төгіп еңбек ете білетін азамат болып ер жетуіне зор ықпал жасайтыны сөзсіз.  Сондықтанда     «Өмірдің өзі –ұлы ұстаз»-деп дана халқымыз айтқандай жас ұрпақты оқытып тәрбиелеуде ешбір ұстаз ешқандай ата-ана шет қалмау керек. Яғни ересектер  бала тәрбиесіне келгенде әрбір іс-әрекетіне аса жауапкершілікпен қарау керек –деп есептеймін.Балаларды әсіресе  психикалық дамуы тежелген оқушылардың қабілеттерін қалпына келтіріп қатарластарынан кейін қалдырмай тәрбиелеу дегеніміз  аса үлкен шыдамдылықпен жоғары жауапкершілікті талап етеді.

Адамның ұяты бетінде ,

Адамгершілігі ниетінде,-дегендей мұндай оқушылармен жұмыс жасау ұстаз  бойындағы адамгершілік пен ақылдылықтың деңгейіне де тікелей қатысты.

Қорыта айтқанда,-Ел –еретеңі бүгінгі ұрпақ қолында,

                               Дұрыс тапсын оңы менен солында

                               Еселенсін еңбектерің ұстаздар.

                               Жас ұрпақты тәрбиелеу жолында,-деп шағын баяндамамды аяқтаймын.