Математикадан сыныптан тыс шара "Математика әлемінде"

Чапаев жалпы орта білім беретін мектебі

СЫНЫПТАН ТЫС ШАРА

(5 - сынып)

Өткізген: Сарсенова Л.К.

2016 – 2017 оқу жылы

Мақсаты: Оқушылардың білімдерін жүйелеу, ойлау қабілеттерін дамыту, пәнге деген қызығушылығы мен ынтасын арттыру, алған білімін арттыру. Оқушыларды ұжымдыққа, әділдікке тәрбиелеу.
Құрметті ұстаздар, оқушылар! Бүгін сіздер қызықты, жұмбақты математика әлемімен таңысасыңдар. «Математика әлемі» қаншалықты қызықты, әрі сан түрлі екендігене көз жеткізесіңдер. Сайыста сендерге әр түрлі қызықты сұрақтар мен тапсырмалар ұсынылады. Сайыста 5 сыныптар арасында 6 оқушыдан қатысады. Ден қойып тыңдап, өздеріңізге қажеттілеріңізді тауып қайтуларыңызға тілектеспіз. 
Ғылымдардың патшасы атанғансың,
Евклид, Фалес, Пифагордан бата алғансың,
Төзбейтін өтірікке, жалғандыққа!
Жасықтан емессің сен, қаталдансың. 
«Ақыл ойды тәртіпке» келтіретін
Нағыз пән- математика атанғансың! 
Кеш барысын қадағалап отыратын, әділ бағасын беретін әділ- қазылар алқасымен таныстыруға рұқсат етіңіздер.
Шеберлікті, білімді,
Сараптап сендер көріңдер
Әділ-қазы алқасы,
Әділ баға беріңіздер деп математикалық кешімізді ашайық.
I қезең Таныстыру
Ортаға сайыскер топтарымызды шақырайық. Топтың атымен ұранын айтады.

II кезең Көңілді сұрақтар
10 20 30
10 20 30
10 20 30
10. Бір жанұяда екі әкесі, екі баласы. Барлығы нешеу? (үшеу: атасы, әкесі, баласы)
20. Бір жанұяда 5 ұл бар, олардың әрқайсының қарындасы бар. Жанұяда неше бала бар?(алты)
30. Бір жұмыртқа 4 минутта піседі. 5 жұмыртқа неше минутта піседі?(төрт)
10. Тәулік қай кезде қысқарақ, қыста ма әлде жазда ма?(бірдей)
20. Егер тырна бір аяғымен тұрса 3 кг болады, ал екі аяғымен тұрса, оның салмағы қанша?(3 кг)
30. Үстел мен креслоның арақашықтығы -3 метр. Егер үстелді де, креслоны да 2 м оңға жылжытса, олардың арақашықтығы неше метр болады? (3 метр)
10. Екі адам 4 сағат шахмат ойнады, әрбір адам неше сағаттан шахмат ойнады?(төрт)
20. Басынан аяғына төңкеріле жазылған түрінде оқығанда өзгермейтін қандай сандарды білесіңдер?(69,619,88)
30. Егер 6000кг алманы 3кг-дық пакеттерге орау керек болса, қанша пакет қажет?(2000)
Ана тілін –арың бұл,
Ұятың боп тұр бетте
Өзге тілдің бәрін біл
Өз тіліңді құрметте»,- дей келе сайысымыздың 
II кезеңі «Тіл- өнер» сайысын бастаймыз. Бұл сайыста сайыскерлерімізге жұмбақ, мақал-мәтелдерден немесе логикалық есептерден сөз жасырылады. Жауабын үш тілде жауап беру керек. Жауабын дұрыс тауып үш тілге дұрыс аударса: 30 ұпай, ал екі тілдегі аудармаға 20 ұпай, ал аударма жоқ болса 
10 ұпайға ие боласыңдар.
1. Отбасында 7 қыз және әр қыздың бір-бірден інісі бар. Отбасында барлығы неше бала бар? (8, сегіз, eight)
2. Қандай санның жазылуында қанша әріп болса, сонша цифр бар? (10, он, ten), (100, жүз, сто, one hundred)
3. Түйеқұс таразыда бір аяғымен тұрғанда 12 кг тартады. Ал егер екі аяғымен тұрса, қанша тартады. (он екі кг, двенадцать, twelve)
4. Ағаш үстінде 30 торғай отыр еді, оның екеуін атып түсірді. Торғайлардың қаншасы қалды? (екі, два, two)
5. Бойы екі қарыс,сиып тұр 25 арыс. (сызғыш, линейка, ruller)
6. Бір тал кессең-.. тал ек. (10, он, ten)
7. Білікті... жығады, білімді мыңды жығады. (бір, один,one)
8. Қос құлақты, жүз тісті, жүзінен бір-ақ із түсті.(ара, пила, saw)
9. Үстелдің 4 бұрышы бар. Бір бұрышын кесіп тастасаң, неше бұрыш қалады? (пять, бес, five)
10. Мұрат пен Саяхаттың жастарының қосындысы 12-ге тең. Мұраттың жасы 5-те, Саяхат неше жаста?(семь, жеті,seven)
11. Екі қолға- ... күрек. (бір, один,one)
12. Алты қырлы, алты сырлы. ( қарындаш, карандаш, pencl)
13. Ел құлағы нешеу? (елу, пятьдесят,fivty)
14. Жігітке жеті өнер де аз, неше өнер көп емес?(жетпіс, семьдесят, seventy)

III кезең Ғажайып геометрия
а) Сағаттың циферблатын оның барлық бөлігіндегі сандардың қосындысы тең болатындай алты бөлікке бөл.
11 12 1
10 2 
9 3
8 5 4
Ә) Құпиялы фигуралар. Бос клеткаларды толтыр
IV кезең Құпия 
Сиқырлы шаршы- горизонталь, вертикаль және диагональ қатарлардың қосындысы тең. Бірде-бір қайталанбауы керек. Бос торкөздерді толтыр:
8
16

2 9 12

18 11

7 4
8
13 16 3

17 2 9 12
5
18 11 6
10
7 4 19
V кезең.Математика мақал-мәтелдерде
Бұл сайыста сайыскерлеріміз берілген мақал-мәтелдері аяқтау.
1. Білімді мыңды жығады, білекті бірді жығады.
2. Жеті рет өлшеп, бір рет кес.
3. Бір тал кессең, он тал ек.
4. Алтау ала болса, ауыздағы кетеді,Төртеу түгел болса, төбедегі жетеді.
5. Ер бір рет өледі, қорқақмың рет өледі.
6. Жігіт бір сырлы, сегіз қырлы.
7. Ұлға отыз үйден, қызға қырық үйден тыю.
8. Жеті жұрттың тілін біл, жеті түрлі білім біл.
9. Жақсы жігіт он бесінде де жас емес,жүзге келсе де пәс емес.
10. Жүз сомын блғанша- жүз досың болсын.
11. Екі жақсы қос болмас, екі жаман дос болмас.
12. Бес бармақ жиналса, жұдырық болады.
13. Отыз тістен шыққан сөз, отыз рулы елге тарайды.
14. Бір кісі қазған құдықтан, мыңкісі су ішеді.
15. Досыңды үш күн сынама, үш жыл сына.
16. Жүзден жүйрік, мыңнан тұлпар.
17. Жетіге келгенше, жерден таяқ жейтін.
18. Жеті атасын білген ер, жеті жұрттың қамын жер.
VI кезең Математикалық терминдер
Ал халайық, мұнда біраз қараңдар,
Зейін қойып бізді біраз тыңдаңдар
Алфавиттен беріледі бір әріп,
Математикалық терминдерді құраңдар.
«П» әрпінен келетін математикалық терминдерді топтарға жазу керек.
Достық пен бірлікті етіп тұлға,
Жеңіске жеткен едік талай сында.
Қара қылды қақ жарып, әділ сына
Еңбегін жас математиктердің әділ сына,- демекші, ендігі сөз әділ-қазы алқасына беріледі. Әділ қазылар өз қорытындыларын, жеңімпаздарды анықтап, оларды құттықтайды.
Бүгінгі сайыс талай шабыт шыңдады,
Жанкүйерлермен ойындар
1) Дүкенен мен сабын алдым, 
Оның және қабын алдым,
Екі дәптер, бір қарындаш,
Тіс ысқышты тағы да алдым
Есептеші сонда бәрі
Қанша болды, қолда бары. (алты, шесть,six)
2) Бір-бірімен жарысқа
Төрт аю, бір арыстан
Екі қой мен бір түлкі
Бәрі нешеу, кім білді? (8, восемь,)
3) 333333=1000 (*,+,/ амалдарын пайдаланып) жауабы:333*3+3/3=1000
4) 44444444=500 жауабы: (444+44+4+4+4=500)
5) 99999=10 жауабы: (9/9+9-9+9=10)
6) 11111 жауабы: (111-11=100)
7) Көз жұмып, 12*13 көбейту.
8) «Әр қолда- өзінің ісі» Ойыншыларға қағаз және екі қолыңа да қаламсап, сол қолымен үш үшбұрыш, ал оң қолымен екі шеңбер салады.
Қорытынды
Математика туралы ұлы адамдар артында өшпес сөз қалдырғаны белгілі. Біздің жас математиктер математика туралы не дер екен?
______ тобы- «Математика- адам үшін, адам математика үшін жаралған».
______ тобы- «Математиканы білмейсің, дұрыс өмір сүрмейсің».
Математика ақыл-ойды тәртіпке келтіретін пән дей отырып, зейін қойып тыңдағандарыңызға көп-көп рахмет. Келесі кездескенше сау саламат болыңыздар.

·