Матеметика "Рационал бөлшектерді қысқарту"

Тақырыбы:«Рационал бөлшектерді қысқарту»

Сабақтың мақсаты:
Білімділік: рационал бөлшектерді қысқарту дағдыларын қалыптастыру, тақырып бойынша алған білімдерін жинақтап, бір жүйеге келтіру.
Дамытушылық: оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыту, логикалық ойын есептерінің көмегімен ой өрісін дамыту, пәнге танымдық қызығушылықтарын арттыру.
Тәрбиелік: оқушыларды жарыстыра отырып, белсенділігін, ынтасы мен жауапкершілігін арттыру.
Сабақтың түрі: білімді бекіту сабағы.
Көрнекілігі: компьютер, интербелсенді тақта, презентация.
Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру (оқушыларды түгендеу)
2. Үй жұмысының орындалуын, қатесіз орындалуын тексеру.
3.«Ой қозғау» (ауызша теориялық білімдерін тексеру)
4.«Ақсүйек ойыны» (жұбыңды тап қысқаша көбейту формулаларын құрастыру)
5. Деңгейлік тапсырмалар.
6. Сергіту сәті (логикалық есеп)
7. Оқушылардың шығармашылық жұмысы.
8. Сәйкестендіру тесті.
9. Сабақты қорытындылау, оқушыларды бағалау.
1 - слайд. Ауызша теориялық білімдерін тексеру
а) Қандай бөлшекті бөлшек өрнек деп атайды?
б) Айнымалының мүмкін мәндері деп нені айтады?
в) Теңбе-теңдік және теңбе-тең түрлендіру деп нені айтады?
Оқушылар жауаптары тыңдалады.
2 - слайд.
«Ақсүйек ойыны» ойын туралы қысқаша айтып өту. Оқушылар рационал бөлшектерді қысқартуда қысқаша көбейту формулаларын қолданады, сондықтан қайталап өту.
Оқушыларға формулалар бөліктері беріледі оқушылар өз жұптарын табу керек.
Әрбір формуланы құрастырып формуланы сауатты түрде айтып беру керек.
Әрбір формуланы тапқан сайын интербелсенді тақтада бір - бір жұлдыз жанып отырады, соңында жеті қарақшы жұлдызы пайда болады.
«Жеті қарақшыны таныған жеті қараңғы түнде адаспас» мақал сөзі шығады. Ендеше осы жеті формуланы пайдаланып біз бүгін рационал бөлшектерді қысқарту тапсырмаларын орындаймыз.
3 - слайд.(формулалар)
а2 - в2=(а - в)(а+в)
(а - в) 2=а2 - 2ав+в2
(а+в) 2=а2+2ав+в2
а3 - в3=(а - в)(а2+ав+в2)

а3+в3=(а+в)(а2 - ав+в2)
(а+в) 3=а3+3а2в+3ав2+в3
(а - в) 3=а3 - 3а2в+3ав2 - в3
3 - слайд.
«Ауызша есептеулер»
1. а - ның қандай мәндерінде бөлшек нөлге тең
(а - 3)/(а - 3);(а - 3)/а;(а+0, 1)/(3а - 1);(3а - 2)/2а;(а(а - 4))/(а+15)?
3 - слайд.
2. х - тің қандай мәндерінде бөлшектің мағынасы болмайды:

3/(х - 2); 4/(х+1); 2х/(х - 3);(х+1)/(х - 1);( 4 - х)/(3 - х); (х+1)/(2х - 4)

4 - слайд.
3. Бөлшекті қысқартыңдар:

15а/20в; ( ав)/ас; 6ху/8х; 10mn/15mn; 8вх/16ву; 2а²/3ав; 24m³/16m²n
Деңгейлік тапсырмалар. Оқулықтан №490 №491 №493 №495 №497 №500 ( жұп нөмірлері) тапсырмаларды орындау. Оқушылар орындарында отырып орындайды бірінші болып орындағандар тақтада орындап қатесі болса басқа оқушылар түзету керек.
5 - слайд.
«Сергіту сәті» ( логикалық есеп)
Логикалық есеп: Асан әрқашан шындықты айтатын бала. Бір күні оған бір сұрақты екі рет қайтара қойғанда ол екі түрлі жауап берді. Әрқашан шындықты айтатын бала үшін бұл мүмкін бе?
Оқушылардың шығармашылық жұмысы:
№507 есепті бір оқушы тақтаға шығып орындайды оқушыларға түсіндіреді.
(теңбе-теңдікті дәлелдеу)

№510 есепті бір оқушы тақтаға шығып орындайды оқушыларға түсіндіреді.
(бөлшекті қысқарту)
Сәйкестендіру тесті: Интербелсенді тақтада тапсырмалар жазылған оқушылар орындап жауаптарын сәйкестендіреді. 
6 - слайд.
1. (14а⁴в)/49а³в² =2а/7в 
2. 39х³у/26х²у²=3х/2у 
3. (у²- z²)/(2у+2z)=(у - z)/z 
4. (15а²- 10ав)/(8в²- 12ав)=(- 5а)/4в 
5. (p³- 125)/(p²+5p+25)=p - 5 
6. (18х⁶у⁵)/(9х⁵у⁸)=2х/у³
7. 3х/(х²+4х)=3/(х+4)
8. (3а - 3в)/(а²- в²)=3/(а+в)
9. (5с³- 5)/(с - 1)=5(с²+с+1)
10. (6m³+3mn²)/(2m³n+mn³) =3/n

«Математиканың өз тілі бар ол - формула» С. В. Ковалевская сөзімен сабақты қорытындылау.
Үйге тапсырма