Мектепалды даярлық тобының тіл дамыту бойынша білім деңгейін анықтауға арналған тапсырмалар

Дайындық тобының тіл дамыту бойынша  білім деңгейін анықтауға арналған тапсырмалар. № 1 тапсырма.

1.«Ата және қай дыбыстар басталғанын әріппен сәйкестендір»

  О                 Л               Қ                  А       

 2. Ата және сөздегі «М» дыбысның орнын белгіле

    

3. «Төлін тап және сызып  қос»

4. «Бір сөзбен ата»

                            

5. «Жекеше және көпше ата»

                                                    

2-тапсырма.

Суретте бейнеленген заттарды дұрыс қарастырып, олармен сөйлем құрастыр.

                                     

2-тапсырма.  . Суретке қарап «Қоян мен аққала»  әңгімесін құрастыр.

 

3-тапсырма.  . Таныс ертегінің мазмұнын айт.

                                

4-тапсырма.  Жаңылтпашты дұрыс, анық және әр түрлі дауыс ырғағымен айтып шық

Мұз тұздай,

Тұз мұздай.

5-тапсырма. Сызба бойынша ертегі құрастыр.

                                   

Тілдің дыбыстық мәдениеті

1. Сөздегі бірінші дыбысты ата.

   

2. Аталмыш дыбысты сөздердің басында, ортасында, соңында ата.

Б – балапан – барабан

Қ – қар – тасбақа - лақ

   

3. Қай сөздерде мына дыбыстар естіледі [л], [л`], [р], [р`]

Лақ – Л                                      Раушан – Р

Үстел – Л`                                 Жүрек – Р`    

Сөздік

1.Мына заттар туралы сен не білесің, бәрін айт:

-         Үстел (ағаштан жасалған, сынады, жанады, жазатын үстел, ас ішетін, қазақы дөңгелек)

-         Кітап (қағаздан жасалған, қиылады, жанады, су сіңіреді)

2. Сөздерді буынға бөл:

Бір, екі, үш буынға бөлінетін суреттерді тап.

Сөздер атауы: доп, үй, гүлдер, машина, құлпынай

3. Дәл сол мағынада, бірақ басқаша айт:

-         Ұл бала көңілді немесе (қуанышты)

-         Далада қатты немесе (нөсерлі) жауын жауып тұр

-         Қоян секіреді немесе (безектейді)

                                 Тілдің грамматикалық құрылымы

1.Көпше түрінде дұрыс айт:

-         Бір үй – көп үйлер                   Бір алма - ....

-         Бір доп – көп ...                        бір қолшатыр - .....

-         Бір кітап – көп ...

   

2.Дұрыс айт. Кім (не) не істеп тұр?

-         Қыз не істеп тұр?

-         Ит не істеп тұр?

-         Құстар не істейді?

                 

3. Суреттерді қарастырыңдар және олардың өздерін немен қорғайтындарын атап беріңдер.

Мысық ... (тырнағымен) қорғанады.   Әтеш ... (тұмсығымен) қорғанады.

Тасбақа ... (шанағымен) қорғанады.     Кірпі ... (инелерімен) қорғанады.

 

Байланыстырып сөйлеу

1.Мына ертегілер қалай аталады? Біреуін әңгімелеп бер

       

2. Өздеріңе ұнайтын бір ойыншық туралы әңгімелеп беріңдер.

                                    

3. Суреттердің топтамасына қарай әңгіме құрастыр(жыл мезгілдері топтамасынан )

Сөздік 

№ 1тапсырма.   Жалпылап, бір сөзбен ата

                                                                                                                                                                                     

1.     «Көз» деген не? Көз не үшін керек? Көздің әр түрлі мағынасты ата.

3*.  «Көз» сөзіне сөйлем ойластыр, сөйлем сұлбасын жаса

Өлшемдер:

1.     Суреттегі заттарды атайды, жалпылап атап береді – 3 ұпай

2.     Суреттегі заттарды атайды, бірақ жалпылауды білмейді – 2 ұпай

3.     Суреттегі заттарды атамайды, жалпылауға қиынсынады – 1 ұпай

1.     Сөздің әр түрлі мағынасын атайды – 3 ұпай

1.     1-2 мағынасын ғана атап, түсіндіреді – 2 ұпай

2.     Адамның көзін ғана атайды – 1 ұпай

1.   * Сөйлем сұлбасын дұрыс жасайды – 3 ұпай

2.   * Сөйлемі қысқа да нұсқа – 2 ұпай

3.   * Сөйлем сұлбасын мүлде жасай алмайды – 1 ұпай

№ 2 тапсырма.    Шұғыл сұрақтар

        Үй кірпіштен салынса, ол қандай үй болады?  

           Қарындаш ағаштан жасалынса, қандай болады?

             Стақан шыныдан жасалынса, қандай ол?

       Торғай қандай?

          Қар қандай?

          Күн не істейді?

            Жел не істейді?

2.     Қарсы мәндес сөздерді ойлап тап.

Баяу   - ….

Күн  - …

Ыстық  - …

Мейірімді  - …

Жуан  - …

Ұзын  - …

Таң  - …

3*.  «Басқаша сөздермен ата»  (синонимдер)

Отан ........(туған жер, мекен)

Халық ........(жұрт, ел)

Бұлақ ..........(қайнар, су)

Суық ................(салқын, мұздай)

Өлшемдер:

1.     Сынын білдіретін сөздерді атайды және етістіктерді дұрыс қолданады – 3 ұпай

2.     Сынын білдіретін сөздерді атайды, бірақ сөйлем мүшелерінің орнын ауыстырады – 2 ұпай

3.     Бір сөзбен атап, сыны білдіреді, сенімсіз – 1 ұпай                                             

1.     Қарсы мәндес сөздерді дұрыс атайды – 3 ұпай

2.     1-2 қате жібереді – 2 ұпай

3.     Мүлде білмейді – 1 ұпай

1.     * Синоним сөздерді табады, мағынасына қарай табады – 3 ұпай

2.     1-2 сөздерді ғана атайды – 2 ұпай

3.     Тапсырманы мүлде түсінбейді – 1 ұпай

№ 3 тапсырма.   Қуыршақ, ит, ыдыс сөздері нені білдіреді?

   

2. Қалай болады:

       Таяз – терең

                   жалпақ - жіңішке  

                               ауыр – жеңіл

3*.  Берілген суретке қарап көп сөз айт  

                                       

Өлшемдер:

1.     Сөздерге сипаттама бере алады – 3 ұпай

2.     Сөздерді толық сипаттай алмайды – 2 ұпай

3.     Сөздерді жай ғана атайды – 1 ұпай

1. Суреттерді қарсы мәндес сөздермен сипаттайды – 3 ұпай

2. Барлық суреттерді жай ғана сипаттайды – 2 ұпай

3. Суреттерді атайды, сипаттай алмайды – 1 ұпай

1.     *Барлық мамандықтарды атайды, олардың әрекеттерін сипаттайды – 3 ұпай

2.     Барлық мамандықтарды, заттарды атайды және әрекеттерін атауда қателер жібереді, бірақ өзін түзетеді – 2 ұпай

3.     Мамандықтарды атайды, заттарын шатастырады, әрекеттерін нақты сипаттай алмайды – 1 ұпай

Тілдің грамматикалық құрылымы

 № 1 тапсырма. Жекеше, көпше түрінде дұрыс ата: бір торғай – көп торғайлар

                                                                 

2.  « Кімдікі? Ненікі?»

Анамның сөмкесі - анамдікі

Түлкінің іні  - …

Аюдың табаны -…

Әжемнің алжапқышы  - …

3*. Дұрыс ата ... 

                  

Өлшемдер:

1.     Қатесіз дұрыс жауап береді  - 3 ұпай

2.      1-2 қате жібереді  - 2 ұпай

3.     Жекеше түрінде ғана атайды – 1 ұпай

 № 2 тапсырма. Не қайда салады?  (нан, май, қант салғыш)

                                            

2. Қыз не істеп жатыр? (келеді, кіреді, шығады)

3*.  Суреттерді сипаттап, өлең жолын құрастыр...

Ұзын құлақ – сұр қоян, ырғып – ырғып секірген...

                 

Өлшемдер:

1.     Қатесіз дұрыс жауап береді  - 3 ұпай

2.      1-2 қате жібереді  - 2 ұпай

3.     Үлкеннің көмегін сұрайды – 1 ұпай

        1. Өз бетімен етістіктерді қолданып жауап береді  - 3 ұпай

        2. 1-2 қате жібереді – 2 ұпай

        3. 1 сөзбен жалпылайды – 1 ұпай

1.      Тез ойлап өлең сөзджерін құрастыра алады  - 3 ұпай

2.      1-2 қате жібереді  - 2 ұпай

3.     Жай ғана суретті атайды – 1 ұпай

№ 3 тапсырма.  Аналарына төлдерін табуға көмектес.

                               

2. Әр суретте доп қай жерде орналасқан?

  

 3*. Заттардың өлшемдерін дұрыс ата

          

                                                        

Өлшемдер:

1.     Жануарлардың төлдерін дұрыс атайды және төлдерін тез табады  - 3 ұпай

2.     1-2 қате жібереді – 2 ұпай

3.     Төлдерінің атауларын білмейді – 1 ұпай

1.     Кеңістікті дұрыс бағдарлайды, доптың орналасуын дұрыс атайды – 3 ұпай

2.     1-2 қате жібереді – 2 ұпай

3.     Кеңістіктің төменгі жағын дұрыс атай алмайды – 1 ұпай

1.     * Заттардың өлшемдерін дұрыс атайды – 3 ұпай

2.     * 2 қате жібереді – 2 ұпай

3.     * таныс өлшемдерді ғана атайды – 1 ұпай

Байланыстырып сөйлеу

№ 1 тапсырма.  Суретте бейнеленген заттарды дұрыс қарастырып, олармен сөйлем құрастыр.

                                    

2. Суретке қарап «Қоян мен аққала»  әңгімесін құрастыр.

 

3*. Таныс ертегінің мағынасын жаңа кейіпкерлермен өзгерт .

                                

Өлшемдер:

1.     Әңгімесі мәнді, сөйлеуі сауатты, эпитет сөздерін қолданады – 3 ұпай

2.     Сөйлемдері сауатты, бірақ әңгіме барысын жоғалтып алады – 2 ұпай

3.     Тек жалаң сөйлемдер құрастырады – 1 ұпай  

1.     Басты сюжетке зейін қояды, барлық суреттедің байланысын өзара мағыналы сөйлемдермен толықтырады, сөйлеу сауатты, толық – 3 ұпай

2.     Сөйлемдері қысқа, сондықтан әңгімесі шолақ – 2 ұпай

3.     Суреттерді өзара байланыстыра алмайды, сөйлеуі қарапайым сөздермен шектеледі – 1 ұпай

1.     * Ертегіні жаңа кейіпкерлермен толықтырып, өзінше бір шығарма жасайды – 3 ұпай

2.     Ертегіні жаңа кейіпкерлермен толықтырса да, олардың кейінгі әрекеттеріне сөз таба алмайды – 2 ұпай

3.     Ертегіні жай ғана мазмұндап береді, жаңа кейіпкерді енгізе алмайды – 1 ұпай

№ 2 тапсырма.   Заттарды өзара салыстыр. Олар несімен ұқсайды және несімен ерекшеленеді.  

                                                  

2.Суретті қарастыр. Сұраққа жауап бер. Осы сурет бойынша тартымды әңгіме құрастырып көр.

                          Балалар кімге туған күнге келді?

                                                      - Ұл бала неше жасқа толды?

                                                       - Балалар немен айналысып жатыр?

                                                       - Мерекеге неше бала келіпті?

                                    - Дастарханда қандай дәмдер әзірленген?

3*.  Ертегіні жаңашалап айт.

                                                       

Өлшемдер:

1.     Заттарды салыстырады, ұқсастықтар мен ерекшеліктерін айырады, жауаптары толық – 3 ұпай

2.     Заттарды салыстырады, ұқсастықтар мен ерекшеліктерді айырады, жауаптары қарапайым – 2 ұпай

3.     Заттардың ұқсастықтарын атайды, бірақ салыстыра алмайды – 1 ұпай

1.     Сұрақтарға толық жауап береді, өз бетімен байланыстырып, қызықты әңгіме құра алады – 3 ұпай

2.     Сұрақтарға толық жауап береді, бірақ әңгіме құрастыра алмайды – 2 ұпай

3.     Сұрақтарға толық жауап бере алмайды, әңгімесі мүлде жоқ – 1 ұпай

1.       * Өз бетімен танымал ертегінің сюжетін өзгертіп айта алады – 3 ұпай

2.       * Үлкеннің көмегімен ертегі сюжетін өзгертеді – 2 ұпай

3.       * Танымал ертегінің сюжетін өзгерте алмайды  - 1 ұпай

№ 3 тапсырма. Сызба бойынша ертегі құрастыр.

                                   

2.  Әңгіменің басын тыңда, ойланып, әрі қарай не болатынын ойланып көр. Өз тарапыңнан әңгімені аяқта.

Мысық.

Қайраттың үлкен мысығы болды. Оның аты Қаракөз еді. Ол сары ала мысық болатын. Құйрығы ұзын. Қайрат мысығымен ойнағанды жақсы көреді. Бір күні.....

                              

3*.  «Мектеп» тақырыбына әңгіме құрастыр. Мына сөздерді қолдан:

Сынып, қоңырау, мектеп, үзіліс, балалар, демалыс, портфель, мұғалім, тақта, парта.

                       

Өлшемдер:

1.     Сызба бойынша әңгіме құрастыра алады – 3 ұпай

2.     Әңгімесі толық емес – 2 ұпай

3.     Сызбаны түсінбейді – 1 ұпай

1.    Қызықты әңгіме құра алады – 3 ұпай

2.     Мысықты ғана сипаттайды – 2 ұпай

3.     Ойы шашыраңқы – 1 ұпай

1.     * Өз бетімен сөздерді қолданып, әңгімесін ұштастырады  – 3 ұпай

2.     * Сөздерді ұмытып қалады, үлкеннің көмегін талап етеді – 2 ұпай

3.     * Мектеп туралы түсінігі аз  - 1 ұпай

Тілдің дыбыстық мәдениеті

№ 1 тапсырма.  Суреттерге қара. Әр сурет қандай дыбыстан басталатынын дыбыстап бер.  

                                                   

2.         [л] дыбысы сөздің қай жерінде орналасқан: сөздің басында, ортасында не соңында ма? (қолтырауын, алма, ұлу, портфель, галстук)

                                                   

3*. Суреттерді қарастыр.  Сөздерді ата.  Сөйлем құрастыр.  

                                                                                                                               

Өлшемдер:

1.     Барлық дыбыстарды дұрыс атайды, сөздің қай дыбыстан басталатынын біледі – 3 ұпай

2.     1-2 қате жібереді – 2 ұпай

3.     Дыбыстарды мүлде естімейді – 1 ұпай

1.     Дыбыстың орналасу орнын дұрыс анықтап, буынға бөледі, буын арқылы көрсетеді  – 3 ұпай

2.     Орналасу орнын дұрыс анықтайды, кейде шатасады – 2 ұпай

3.     Буынға дұрыс бөлмейді, сондықтан орналасу орнын шатастырады – 1 ұпай

1.     * Суреттерді өзара біріктіріп, сөйлем құрастыра алады – 3 ұпай

2.     * Кейбір суретке ғана сөйлем құрастырады – 2 ұпай

3.     * Суреттегі сөздерді жай ғана атайды, сөйлемдері қысқа – 1 ұпай

№ 2 тапсырма.  Суреттерді қарастыр. Сөздерді ата. Қай дыбыс көбірек естіледі?  

/Ш/

                                                

3.     Жаңылтпашты дұрыс, анық және әр түрлі дауыс ырғағымен айтып шық

Мұз тұздай,

Тұз мұздай.

3*.  Сөйлемді әр түрлі көңіл – күймен айтып шық.

« Мен мектепке барамын».

Өлшемдер:

1.     /Ш/ дыбысы бар сөздерді тез табады, орналасу орнын анықтайды, буынға бөледі – 3 ұпай

2.     Дыбысты анықтайды, көп ойланады, 1-2 қате жібереді – 2 ұпай

3.     Үлкеннің көмегін ғана талап етеді – 1 ұпай

1.     Дұрыс, анық, тез айтады – 3 ұпай

2.     Дұрыс айтады, бірақ айтарлықтай жылдам айта алмайды – 2 ұпай

3.     Жылдам айтамын деп, мағынасын жоғалтып алады – 1 ұпай

1.     * Әр түрлі көңіл – күймен айта алады – 3 ұпай

2.     * Қатты айтып, қуанғанын ған білдіреді – 2 ұпай

3.     * Көңіл күйін мүлде білдіре алмайды – 1 ұпай

 № 3 тапсырма. Сөздердің мағынасын өзгерт.

Бала - .... (балапан)

Қала - ...

Жас - ...

Шаш - ...

Ас - ...

2.     Суреттегі бейнелер қалай дыбыстайды?

       

     

3*.  Сөйлемді аяқта... .

  « Қоян, қоян сен қайда болдың…?»

Өлшемдер:

1.     Сөздердің мағынасын өзгертеді – 3 ұпай

2.     1-2 қате жібереді – 2 ұпай

3.     Сөздерді мүлде өзгерте алмайды – 1 ұпай

1.         Бейнелердің қалай дыбыстайтынын айтып бере алады – 3 ұпай

2.         Қызығушылығы мол, бірақ кірпіні дыбыстай алмайды – 2 ұпай

3.         Тек бейнелерді ғана атайды – 1 ұпай    

1.   * Сөйлемді дұрыс аяқтайды, болған жерлерін көп атайды, ұйқасуы жақсы  – 3 ұпай

2.   * Сөйлемді аяқтайды, бірақ ұйқастыра алмайды – 2 ұпай

3.   * Аяқтай алмай қиналады – 1 ұпай