Word публикация Игровые методы по уроки биологии

             Biologiya dərslərində oyunlardan istifadənin əhəmiyyəti.

       Necə etmək lazımdır ki, dərs  daha məzmunlu , daha maraqlı və cəlbedici olsun.Şagirdləri düşünməyə, bilik və bacarıqlara daha aktiv,çevik  cəlb etmək üçün dərslərimizi necə qurmalı, necə aparmalıyıq ki,standartlara uyğun məqsədlərə nail olaq.Sinfi işləməyə,daha çevik düşünməyə cəlb etmək üçün müəllim kimi dərslərimdə müxtəlif interaktiv usullardan və oyunlardan istifadə edirəm .Təcrübə göstərir ki, dərslərin belə aparılması şagirdləri yormur.Onlar dərsdə  daha fəal ,həvəslə iştirak etməklə bilikləri mənimsəyir, şagirdlərdə bacarıqlar formalaşır.

Öz dərslərində istifadə olunan oyunlardan bir neçəsini təqdim edirəm:

     “Fikrimdə tutduğum heyvanı (bitkini ) tap” oyunu.

Bir şagird sinifdən çıxaraq qapının arxasında gözləyir.Digər şagirdlər hər hansı bir heyvanı (bitkini) seçirlər.Şagird sinfə çağırılır.Həmin şagird sinfə sualla müraciət edir.Sinifdəki şagirdlər isə onun suallarına ya “hə”,ya da “yox” cavabı verirlər.Şagird tərəfindən verilən suallar tapılacaq heyvanınvə ya bitkinin morfoloji xüsusiyyətlərinə aid olmalı,onun sistematikasını əks etdirməlidir.Məsələn , “Yastı qurdlar tipi “ mövzusu öyrənilirsə dərslikdə olan qaraciyər sorucusu seçilibsə,çağırılan şagird sinfə belə suallarla müraciət edə bilər:

-          Bu heyvan bağırsaqboşluqlar tipinə aiddir?

-          Xeyr

-          Bu heyvan suda yaşayır?

-          Xeyr

-          Bu heyvan parazitdir?

-          Bəli

-          Bədən simmetriyası ikiyandır

-          Bəli

-          Ağız sormacı var?

-          Bəli

-          Bu qaraciyər sorucusudur.

      Bitkilər aləmi öyrənilirsə “Badımcançiçəklilər fəsiləsi”ndən olan dəlibəng bitkisi seçilibsə şagird sinfə belə sualla müraciət edir:

-          Bu bitki gülçiçəklilər fəsiləsinə aiddir?

-          Xeyr

-          Çiçək qrupu salxımdır?

-          Xeyr

-          Meyvəsi giləmeyvədir?

-          Xeyr

-          Qutucuqmeyvədir?

-          Bəli

-          Zəhərlidir?

-          Bəli

-          Bu bitki dəlibəngdir

    Yaxşı olar ki,bu oyundan biologiya dərslərində  ümumiləşdirici, bitkilərin və heyvanların sistematikası bölmələri tədris olunarkən  istifadə olunsun.Suallar beşdən çox olmamalıdır , Bu oyun tapmaca xarakterli olmaqla şagirdlərdən hərtərəfli hazırlıq tələb edir.Bu şagirdlərin bitkilərdə öyrəndikləri bütün fəsilələrin - sistematik və morfoloji xüsusiyyətlərini daha dərindən analiz etməyə,ümumiləşmə aparmağa,onları fəqləndir-məyə ,eyni zamanda , hər şöbəyə (tipə) daxil olan vahidləri tanımağı və təsnif etməyi formalaşdırır, müəllimə dərs materialının necə mənimsənilməsini müəyyən etməyə imkan yaradır.Bu oyun zamanı şagird böyük sistematik vahidlərdən ,daha kiçik lərinə doğru və ya əksinə, alqoritmi bacarır.Növləri müqayisə edə bilir.

       “Rollu oyunlar”, səhnəciklərin hazırlanması da mühüm əhəmiyyət kəsb edir.Rollu oyunlar zamanı Məsələn,”Cücülərin müxtəlifliyi və əhəmiyyəti” mövzusu öyrədilərkən şagirdlər cücülərin nümayəndəsi kimi çıxış etməklə həmin cücüyə xas xüsusiyyətləri göstərir,hətta təsərrüfatlara və sağlamlığa  zərərli təsiri olan cücülərin də qida zəncirində rolunu qiymətləndirirlər.Çəyirtkələrin kütləvi surətdə k/t bitkilərini məhv etməsi ilə yanaşı quşlar üçün çox qidalı yem olduğunu ,onlar olmazsa bir çox heyvanların ac qala biləcəklərini də qeyd edirlər.Hər hansı bir cücünün rolunda çıxış etməklə həmin cücünün bütün xarakter xüsusiyyətlərini verməyə çalışırlar.Bu zaman dərs canlı və şagirdlərin aktivliyi şəraitində keçir.Bu cür rollu oyunların tətbiqi şagirdlərdə tənqidi və yaradıcı təfəkkürün inkişafına səbəb olmasına səbəb olur.

-