"Панорамалық сабақ" (6 сынып)

• 1 слайд

• 2 слайд

  «Ақыл ойды тәртіпке келтіретін –математика, сондықтан оны үйрену керек» М.В. Ломоносов

• 3 слайд

  Мазмұны Кіріспе бөлім Негізгі бөлім Логика жайлы жалпы мағлұмат Логикалық есептер және оларды шешу жолдары Ұлттық мазмұнды логикалық есептерді шешудің жолдары Қорытынды бөлім Әдебиеттер тізім

• 4 слайд

  Зерттеу мақсатым: Математикалық білімдерді игеруде қажетті ой ұшқырлығын дамыту үшін логикалық есептердің түрлі шешу жолдарын қарастыру.

• 5 слайд

  Зерттеу өзектілігі: Әлем білім алуды жедел ақпараттандыру арқылы жаңа сатыға көтеріп, қоршаған орта, өміріміз сағат сайын емес, секунд сайын өзгеріске түскен кезде кез келген мәселе әр адамнан терең логикалық тұжырымдалған шешім талап етеді.

• 6 слайд

  Логика жайлы жалпы мағлұмат Логикалық әдіс – белгілі бір логикалық жүйеге келтірілген жаңа білімге жету тәсілдерінің жиынтығы. Логикалық есептеу – логикалық танымдық мәселелерді шешу тәсілі. Символикалық логикада өзара байланысты бірнеше есептеулер бар: лебіздерді есептеу, қатынастарды есептеу, т.б. Логикалық заңдар – дұрыс пайымдаудың нормаларын, ережелерін, заңдылықтарын бейнелейтін ұғым. Логикалық қателер – ойлану барысында ойдың бұрыс жолмен кетуінен туындайды. Негізінен ой қорытындысына , пікірде ұғымдарға анықтама беруде, дәлелдеу мен теріске шығаруда, жалпы ойлау кезінде ойын логикасы жүйесінің, логикалық заңдардың бұзылуын білдіреді. Логикалық талдау: пікірлердің ой қорытындысын логикалық құрылымын айқындайтын формальды тәсілі.

• 7 слайд

  Логикалық трактаттар Әбу-Насыр әл-фарабидің логика мәселелеріне арналған шығармалар атауы. «Логикаға кіріспе трактатында» әл-Фараби логиканың басты үш негіздерін ашып көрсетеді: 1)логика- адамның ойлауқабілеті, осы арқылы адам хайуаннан ерекшеленіп, категориялармен (дәрежелер) ойлайды білім және өнерді меңгереді. 2)логика- адамның ішкі жан-дүниесіндегі категориялар (дәрежелер). 3) логиканың санада орын алуының дыбыстық көрінісі.

• 8 слайд

  Логикалық есептер және оларды шешу жолдары Арнайы формуланы қолдануға келмейтін әр қайсысына өзінше талдау жасауды қажет ететін есептерді логикалық есептер деп атаймыз. * Ойдағы санды табу * Логикалық есептерді таблицалық тәсілмен шешу. * Ребус түрінде шешу * Сіріңке шырпысын қолданып шешу * Әр түрлі есептер

• 9 слайд

  Мысал: Ойдағы санды табу . Мен бір сан ойладым, оны 2-ге көбейттім, нәтижеге 3-ті қостым, сонан соң ойлаған санды қостым. Мен енді 1-ді қостым, 2-ге көбейттім, ойлаған санды азайттым, 3-ке азайттым. Мен ең соңында қандай сан ойладым. /Кесте бойынша , мұның сол жақ бағанындағы естіртіп айтқан бағандар, оң жақ бағанындағы сенің ойша орындайтын амалдар жазылған./

• 10 слайд

  Мен бір сан ойладымХ Оны 2-ге көбейттім2х Нәтижеге 3-ті қостым2х+3 Мұнан соң ойлаған санды қостым3х+3 Мен енді 1-ді қостым3х+4 2-ге көбейттім6х+8 Ойлаған санды азайттым5х+8 3-ті азайттым5х+5 Тағы да ойлаған санды азайттым4х+5 2-ге азайттым4х+3 Мен ең соңында нәтижені 2-ге көбейттім8х+6 Және 3-ті қостым8х+9

• 11 слайд

  Бәрін орындап болған соң, ақырында ең соңғы нәтиженің 8х+9 екенін ойда ұстайсың. Ен ол «49» шықты дейді. Ал сенің ойыңда теңдеу дайын тұр. 8х+9=49. Мұны шешу саған оп-оңай, сен бірден оның 5 санын ойлағанын айтасың. Ойлаған санды табу бірнеше жолмен табуға болады.

• 12 слайд

  2. Мысал Туған күнді табудың екі түрі бар. Екінші түрін қарастырып өтейін . Сіз әкеңіздің туған жылының соңғы 2 цифрын 20000-ға, туған айының нөмірін 200-ге, ал туған күнін 2-ге көбейтіп, осы үшеуін қосуды ұсынасыз.Ол сізге қосындыны айтады. Мысалы: Сіздің әкеңіз 1977 жылы 19 қаңтарда туған болса, ол мынандай есептеулерді орындайды. 1) 77*20000=1540000 2) 1*200=200, 3) 19*2=38 4)1540000+200+38=1540238 Осы соңғы санды (1540238-ді ) ол саған айтады. Ал сіз осы бойынша жасырылған айы, күнін анықтайсың. Қалай анықтайсың? Шешуі: 1540238-ді 2- ге бөлеміз. Яғни, 1540238:2=770119. Мұндағы алғашқы екі цифр 77 дегеніміз 1977 жылғы, қаңтар айы, соңғы 2 цифр 19 туған күнді білдіреді.

• 13 слайд

  Мысал Х-ті табыңыз. Шешімі: 8 48+4=12 128+4=4 4 Онда: 6 Х 6+Х=11 Х=5 116-Х=1 81146 463Х 1217711 4511

• 14 слайд

  Мысал Сұрақ белгісінің орнына қандай сан қойылу керек? 1, 4, 12, 15, ?, 48, 144 А) 45 В) 18 С) 30 D) 60 Шешімі: 1+3=4 = 4*3=12 12+3=15 = 15*3=45 45+3=48 = 48*3=144 Олай болса: Жауабы А.

• 15 слайд

  * Логикалық есептерді таблицалық тәсілмен шешу. Мысал: Мысалы: Көшеде 4 қыз Анар, Марал, Нұргүл, Гүлнар дөнгелене тұрып әнгімелесті. Көк көйлекті қыз (Анар, Марал емес) көгілдір көйлекті қызбен Нұргүлдің арасында тұр. Ақ көйлекті қыз қызғылт көйлекті қызбен Гүлнардың арасында тұр. Әрбір қыз қандай көйлек киген? ТүсіКөкКөгілдірҚызғылтАқ Аты Анар---+ Марал-+-- Гүлнар+--- Нұргүл--+-

• 16 слайд

  Ұлттық мазмұнды логикалық есептерді шешудің жолдары Теңдеу құруға берілген есептерді шығару үшін; Белгісіз шамаларды анықтау; Теңдеу құру; Теңдеуді шешу; Теңдеудің шешімдерін зерттеу; Есепті тексеру;

• 17 слайд

  Мысал. Өсиет қалдыру. Бір адам өлерінде мынадай өсиет қалдырған екен. «Егер әйелім ұл тапса, онда оған қазынаның -сі, ал әйеліме қалған бөлігі берілсін», - «Егер қыз туса, онда оған - і, ал әйеліме қалған бөлігі берілсін» - дейді. Әйелі егіз бала қыз бен ұл туады. Қазына қалай бөлінеді. Шешуі. Қазынаны бөлгенде ұлы әйелінен екі есе көп үлес, ал әйелі қызынан 2 се көп үлес алуы керек. Сондықтан қазынаны ұлы, әйелі, қызына 4:2:1 сандарына тура пропорционал етіп бөліп берген жөн. Яғни қазынаны 1 бүтін десек: 4х+2+х=1, 7х=1, х=

• 18 слайд

  Қорытынды бөлім Ойлау – шығармашылық, ойлау- еңбек. Бұны іске асырудың бір жолы қызықты тапсырмалар таңдай білу. Ойлау барысында менің дербес жұмыс істеу мүмкіндігім, көңіл қоя білу қабілетім дамыды. Математиканың сан түрлі алуан сиқырлы сырын, сандар сандар әлемінің қызық құбылысын, ойлау элементтерімен өрнектелген зерттеу жұмысы маған өте қызықты, әрі ұтымды. Зерттеу барысында жүргізілетін жұмыстар қарапайымнан басталып, біртіндеп қиындап, танымдық қызметін белсендіруге назар аударылады. Зерттеу жұмыстарын жүргізу барысы менің зор ынтамды тудырды, білгенімді тереңдетіп, жаңа іс-қимылға жетеледі. Ауызша есептеу дағдылары математикалық білімнің маңызды элементі болып табылады. Соңғы жылдардағы компьютер, калькулятордың өмірге көптеп енуі оқушылардың жылдам есептеу дағдыларына, ойлау қабілетінің тежелуіне әсер етуде. Сондықтан мен өз шығармашылық жобамды жан-жақты ізденіп, теориялық білімімді өмірмен ұштастырып, логиклық есептеуді жүзеге асыруды әр түрлі есептерді шығару арқылы дәлелдеуге тырыстым. Қазіргі заман математикасы ғылымның өте кең, жан-жақты тараған кезеңі.Олай болса, біздің жас болашығымыздың жақсы болуы білім-ілімсіз жүзеге асуы мүмкін емес. Сондықтан да,еліміздің президенті Н.Ә.Назарбаевтың білім мен ғылымның дамуына баса назар аударуы, оның үнемі өз бақылауында ұстауы – соның айқын дәлелі.

• 19 слайд