Инфоурок › Информатика ›Конспекты›Поурочные планы (КСП) по информатике (10 класс)

Поурочные планы (КСП) по информатике (10 класс)

Скачать материал

А. Қ. Альжанов, А. Алмағанбетова
 
 

 


 

 

ИНФОРМАТИКА

 

 

Жалпы білім беретін мектептің

жаратылыстану – математика бағытындағы

10-сыныбына арналған

 

 

 

 

 

10
 
Мұғалімнің жұмыс

дәптері

 

 

 

 

 


УДК 373

ББК 74.263.2

А 43

 

«Білім-2050» шығармашыл педагогтерінің одағы»

қоғамдық бірлестігі отырысының шешімімен ұсынылған

(2013 жылғы 2 тамыздағы № 5 хаттама)

 

А 43

 
 
 


Альжанов А. Қ., Алмағанбетова А.

Информатика: Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану – математика бағытындағы 10 сыныбына арналған. Мұғалімнің жұмыс
дәптері /А. Қ., Альжанов, А. Алмағанбетова. – Астана: «Самғай біл» ЖШС,
2013. – 156 бет.

 

 

ISBN 978-601-300-046-6

 

 

Мұғалімге арналған жұмыс дәптері пәннің әрбір тақырыбы бойынша сабақтардың толымды жоспарларынан тұрады. Онда мұғалімге әдістемелік ақпаратпен қоса оқушылардың сабақтың әр кезеңіндегі іс-әрекеттері толық қамтылады. Бұл сабақ әзірлемелері ҚР МЖБС-на негізделген типтік оқу бағдарламасына, күнтізбелік-тақырыптық жоспарға сәйкес келеді.

Сабақтардың мазмұны ұлттық құндылықтар мен ерекшеліктерді ескеріп отырып, оқу материалын деңгейлеп игерудің «білім–түсінік–қолданыс–талдау–жинақтау–баға» критерийлі жүйесіне негізделіп шығарылған. Жалпы білім беретін орта мектеп мұғалімдерінің пайдалануына арналған.

Жоба ұйымдастырушысы мен үйлестірушісі – Г. Қ. Оразова.

 

 

 

 

УДК 373

ББК 74.263.2

 

 

 

 

ISBN 978-601-300-046-6                                                       © «Самғай біл» ЖШС, 2013

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


Түсінік хат

Қазіргі білім беру жүйесі заманның өзгеру үдерісіне сай дамып отыруы тиіс. Осыған орай жас ұрпаққа тәлім-тәрбие беруде оқушының функционалдық сауаттылығын арттыру маңыздылығы алдыңғы орынға шықты. Әлемдегі дамыған, қуатты елдердің білім беру жүйесінің бәсекеге қабілеттілігі де осы өлшемге
сәйкес жүргізіледі. Бұл өз кезегінде Қазақстан Республикасындағы білім беру қызметкерлерінің алдына да осындай жауапты міндет жүктейтіні айқын.

Осы міндетті жүзеге асыру және еліміздегі білім беру жүйесіне жан-жақты қолдау көрсету мақсатында «Білім-2050» шығармашыл педагогтер одағы (ШПО) қоғамдық бірлестігі (ҚБ) құрылып, жалпы орта білім беретін мектепте өтілетін пәндерге арналған технологиялық әзірлеме кешенін (ТӘК) ұсынып отыр. Оқу-әдістемелік кешеннің құрамына: «Мұғалімнің жұмыс дәптері», «Оқушының жұмыс дәптері», «Тақырыптар бойынша слайдтар мен тест тапсырмалары» топтамалары кіреді.

 

Мұғалімнің жұмыс дәптері

 

Бұл – мемлекеттік жалпыға бірдей міндетті білім беру стандартына негізделген типтік оқу бағдарламасын басшылыққа алып
жасалған күнтізбелік - тақырыптық жоспарды және соның негізінде
әр тақырып пен сабақтың құрамдас бөліктерін толық қамтитын дайын сабақ әзірлемесі.

Нақты нәтижеге бағытталған білім беруді көздейтін әзірлеме
Б. М. Блум таксономиясы негізінде ұлттық құндылықтар мен ерекшеліктерді ескере отырып жасалған.

 Күнделікті өтілетін жаңа сабақ, қорыту - бекіту және жазба жұмыстарының жоспарлары Блумның танымдық сала таксономиясына, ал сыныптан тыс сабақ жоспарлары эмоционалдық сала таксономиясына лайықталып жасалған. Кешенге жинақталған жоғарыдағы топтамалар бір мезгілде қатар қолданылады, олар сабақ кезеңдері арқылы бірін-бірі толықтырып отырады.

Сабақ кезеңдері бірнеше блоктардан тұрады:

 І. «Ақпарат алмасу» блогы (жаңа сабақты түсіндіру) – біртұтас педагогикалық үдерістің жаңа тақырыпты түсіндіруге бағытталған теориялық - ақпараттық бөлігі. Ұсынылып отырған әзірлемедегі «Ақпарат блогының» мазмұны оқулықтан тыс басқа да қосымша дереккөздермен (ғылыми-танымдық әдебиеттер, электрондық қор) толықтырылған.

Слайдтардағы аудио-видео материалдар оқушыға аз уақыт ішінде көп мәліметті меңгеруге мүмкіндік береді.

 ІІ. «Алғашқы бекіту» блогы (жаңа сабақты бекіту) сабақ жоспарына сәйкес жүргізіледі. Мұнда оқушы берілген ақпараттың мазмұнына өз түсінігі бойынша түйін жасайды.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Күнтізбелік –тақырыптық жоспар

(Аптасына 1 сағат, барлығы 34 сағат)

№

Сабақтың тақырыбы

Сағат саны

1

Кіріспе. Техника қауіпсіздігі және жұмыс орнын ұйымдастыру.

1

2

•       Әлемнің ақпараттық бейнесі

1

3

Ақпараттық жүйелер және ресурстар. Білім беру ақпараттық ресурстары.

1

4

Программалаудың даму тарихы.

1

5

Программалау парадигмасы.

1

6

Алгоритмдеу және программалау. Визуалды программалаудың технологиясы.

1

7

Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген ортасы

1

8

Бақылау жұмысына дайындық. 1-тоқсан.

1

9

Терезелер, пішіндер, объектілер

1

10

Терезелер, пішін, объектілер

1

11

Процедуралар мен функциялар

1

12

Алгоритмдеу және программалау. Процедуралар мен функциялар

1

13

Объект. Қасиеттері мен әдістері, оқиға

1

14

Жобаның графикалық интерфейсін құрастыру (1-сабақ)

1

15

Бақылау жұмысы. 2 - тоқсан.

1

16

Жобаның графикалық интерфейсін құрастыру 2-сабақ

1

17

Есеп шығару кезеңдері. Қадамдарға бөлшектеу әдісі.

1

18

Графикалық әдістер мен процедуралар

1

19

Объектілерді енгізу, анимация, мультимедиа.

1

20

Объектілерді енгізу, анимация, мультимедиа 2-сабақ.

1

21

3D модельдеу және анимациялау

1

22

3D-модельдеу және анимация. Виртуалдылық шынайы әлемді танып білу тәсілдерінің бірі

1

23

3D-кеңістігінің бағдарына кіріспе

1

24

Орын ауыстыру және өзгерту

1

25

Бақылау жұмысы. 3-тоқсан.

1

26

Программаның интерфейсі және объектілері

1

27

Сығып шығару және бөлшектеу.

1

28

Булева операциялары, модификаторлар, Blender-дегі текстура, Blender-дегі материалдар.

1

29

Mirror – айналық бейнелеу, материалдарды қосу, тегістеу және олардың қасиеттері

1

30

1-жоба

1

31

2-жоба

1

32

3-жоба

1

33

Бақылау жұмысы. 4-тоқсан.

1

34

Жылдық бақылау жұмысы.

1

Барлығы

34

№1 сабақ

МҰҒАЛІМГЕ АҚПАРАТ s

 

 

 

 

Тақырыбы:

 

 

 

• Кіріспе. Техника қауіпсіздігі және жұмыс орнын ұйымдастыру.

 

 

Күтілетін нәтиже:

 

 

 

Білім

•9-сынып «Информатика» пәнінің бөлімдерін еске түсіреді

 •10-сыныптағы «Информатика» пәнінің тақырыптарын таниды

 

 

Түсінік

• Пән бөлімдеріне қарап 10-сыныпта өтілетін тақырыптар 9-сыныптағы өтілген тақырыптарының жалғасы екенін түсінеді.

•Техникалық қауіпсіздік ережелерінің маңызын түсінеді

 

 

 

Қолданыс

• Санау жүйелерінің ақпаратты сақтаудағы маңызын көрсетеді

• Компьютер архитектурасына сипаттама беру арқылы компьютер жұмыс істеуінің сырын ашып береді

 

 

Анализ

•10-сынып бөлімдері мен 9-сынып тақырыптарының байланысын анықтайды

 

 

Синтез

•Техника қауіпсіздік ережелерін қайта қарайды

•Оқулықпен жұмысты жобалайды

 

 

 

Баға

•Техникалық қауіпсіздікті сақтамаудан кейінгі жарақаттарға алғашқы көмек көрсетуді сипаттайды

 

 

Сабақ құрылымы:

 

 

 

І Ақпарат алмасу (13 мин.).

ІІ Алғашқы бекіту (4 мин.).

ІІІ Құзырлылық қалыптастыру (15 мин.).

ІV Шығармашылық қалыптастыру (10 мин.).

V Бағамдау-бағалау (3 мин.).

 

 

Сабақ типі: Сабақта жаңа білімді игеру

 

 

Оқыту әдісі: Түсіндірмелі-иллюстративтік, топтық

 

 

Мұғалім іс-әрекетінің тәсілі:

 

 

 

•Оқушыларды жаңа түсініктермен таныстыру

•Сабақ барысында оқушыларға қосымша сұрақтар қоюға мүмкіндік беру

 

 

Негізгі ұғымдар мен терминдер:

 

 

 

•Өтілген тақырыптар, өтілетін тақырыптар, техникалық қауіпсіздік, ережелер

 

 

Оқушыда дағды қалыптастыру:

 

 

 

•Жаңа өткен тақырыпты толық игеру

•Қажет болған жағдайда мұғалімнен көмек сұрау

•Өтілген тақырыпты бекіту мақсатында үй жұмысын, деңгейлік тапсырмаларды толығымен өз бетімен орындау

 

 

Ақпарат көздері:

 

 

 

1. Ноғайбаланова, С., Ермеков, Н., Криворучко, В. Информатика. 2010. «Жазушы» баспасы

2. Фёдорова, О. Техника безопасности в кабинете Информатики. Ақпарат көзі: http://wap.infan.ru/files/wap/0/241993.pptx

3. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Информатика/Жалпы редакциясын басқарғае э.ғ.д., профессор Е.Арын – Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. – 368 б.

 

 

Оқушы жетістігін бағалау:

 

 

 

•Оқушының негізгі бағасы деңгейлік тапсырмаларды орындауына байланысты қойылады. Қосымша бағаны (бонус) алу үшін топтық тапсырманы орындау қажет.

 

 

Үй тапсырмасы:

 

 

 

•“Техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтамау салдарынан жарақат алғандарға алғашқы көмек көрсету” тақырыбында шағын эссе жазып келу.

 

САБАҚ БЛОКТАРЫ s

 

 

і. аҚПАРАТ алмасу

 

 

Тақырып жоспары:

1. 9-сынып тақырыптарына қысқаша шолу

2. 10-сынып “Информатика және есептеуіш техника негіздері”пәні не үйретеді?

3. Техникалық қауіпсіздік ережелері

Слайдтар:

1-слайд (титул)

 

2-слайд    Сабақтың мақсаты

 

3-слайд    Тақырып жоспары

4-слайд               9-сынып «Информатика» пәнінің негізгі бөлімдері.

1.      Ақпарат және ақпараттық үрдістер

2.      Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар

3.      Алгоритмдеу және программалау

4.      Ақпараттық модельдеу

 

5-слайд                               9-сыныпта не үйрендік?

1.        Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ақпаратпен жұмыс істеу ережелерін сақтауды

2.        қызметтік программаларды қолдануды

3.        программалау тілінде файлдармен жұмыс істеуді ұйымдастыруды

4.        салынған циклдермен программаларды құруды

5.        программаларды құруда массивтерді пайдалануды

6.        өңделген символдық алгоритмдерді программалауды

7.        программалау тілі арқылы модельдер құруды

8.        электрондық кестеде деректер қорын құруды

9.        электрондық кесте арқылы деректерді іздеуді және сұрыптауды ұйымдастыруды;

10.     видео ақпаратты программалық құралдар арқылы өндеуді

 

6-слайд               10-сынып “Информатика” пәнінің негізгі бөлімдері

· Ақпарат және ақпараттық үдерістер

· Компьютер

· Алгоритмдеу және программалау

· Ақпараттық технологиялар

· 3D-кеңістігінің бағдарына кіріспе

 

7-слайд                    10-сыныпта не үйренеміз?

—Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ақпаратпен жұмыс істеу ережелерін сақтауды;

—визуалды программалаудың технологиясын;

—программалау тілінде файлдармен жұмыс істеуді ұйымдастыруды;

—процедуралар және функцияларды;

—жобаның интерфейсін құруды;

—графикалық әдістер мен процедуралар;

—программалау тілі арқылы модельдер құруды;

—Анимация мен мультимедия енгізуді;

—3D-модельдеу және анимацияны;

—программада объектілермен жұмыс істеу.

 

8-слайд

10-сынып «Информатика және есептеуіш техника негіздері» пәнін немен оқимыз?

—Бұл пәнді біз «Мектеп» баспасының 2013 жылы шыққан авторлары Бөрібаев, Б., Нақысбеков, Б., Мадиярова, Г. оқулығымен оқимыз.

—Бұл оқулықтың бөлімдері Алгоритмдеу және программалау бөлімінің тақырыптарын қамтыған.

—Оқулық материалы түсінуге оңай болу үшін әрбір сабаққа слайдтар дайындалады.

—Оқулыққа қоса өзге дереккөздерді, Интернет желісін қолдануға болады.

9-слайд

Информатика кабинетіндегі техникалық қауіпсіздік ережелері

—Тек техникалық қауіпсіздік ережелерімен танысқан оқушыларға ғана компьютерде жұмыс істеуге рұқсат етіледі.

 

10-слайд              Информатика кабинетінде өзін-өзі ұстау ережелері

·  Кабинетке сырт киімде кіруге тиым салынады

·                 Кабинетке азық-түлік тағамдарын алып келуге тиым салынады.

·   Кабинетте жүгіру, секіру және әртүрлі қауіпті гимнастикалық жаттығуларды жасау тиым салынады.

·   Техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтамағандар компьютерде жұмыс істеуден босатылады.

 

11-слайд          Информатика кабинетінде өзін-өзі ұстау ережелері

· Кабельдер, сымдар, розеткалар, штекерлерді түртуге, мұғалімнің рұқсатынсыз орнын ауыстыруға

· Тоққа қосылған құрылғыларды және бір ұшы жерге қосылған сымдарды ұстауға

· Корпусы немесе кабельдерінің бүтіндігі зақымданған ДК-де жұмыс жасауға

· Мұғалімнің рұхсатынсыз құрылғыларды қосуға және өшіруге

· Корпусы немесе кабельдерінің бүтіндігі бұзылған ДК-де жұмыс жасауға

· Сақтау құралдарын антивируспен тексермей тұрып, оларға ақпарат жазып алуға немесе керісінше олардан компьютерге ақпарат жазуға болмайды

 

12-слайд                  Жұмыс кезіндегі тиымдар

—Барлық ережелерді және мұғалім берген тапсырмаларды орындаңыз;

—Аппаратураның дұрыс жұмыс істеуіне назар аударыңыз, егер таныс емес дыбыстар пайда болса немесе компьтер өзі-өзінен өшіп қалса жұмысты дереу тоқтатыңыз;

—Компьютер ақауларын ешқашан өз бетіңізбен жөндеуге тырыспаңыз, ақаулар жайлы дереу мұғалімге хабарлаңыз;

—Монитор мен көздің арасы 60-70 см болатындай етіп отырыңыз;

—Таза, құрғақ қолмен жұмыс істеңіз;

—Батырмаларды қатты баспаңыз және ол үшін басқа заттарды қолданбаңыз;

 

13-слайд       Өрт болған жағдайда өзін-өзі ұстау ережелері

1.      Құрылғыларды тоқтан ажырату:

•       Компьютерді жүйелік фильтрден ажырату

•       Кабинетті электр тогынан электр жәшігіндегі батырманы басу арқылы ажырату

2.      Өрт сөндіргішті қолдану (ешбір жағдайда суды қолдануға болмайды!)

3.      Еш байбаламсыз кабинеттен эвакуация жоспарына сәйкес шығу

 

14-слайд                                    Көзге арналған жаттығулар

Көз шаршауын басу үшін көзге арналған бірқатар

жаттығуларды ұсынуға болады

q  Көзді диагональ бойымен қозғалту:

 оң жақ жоғары – сол жақ төмен қарап,

 1- ден 6-ға дейін санап, тік алысқа қарау;

 Одан кейін сол жақ жоғары – оң жақ төмен қарап,

 1- ден 6-ға дейін санап, тік алысқа қарау;

 4-5 рет қайталау.

q  Көзді жұму, көз бұлшық еттерін қатты қысып,

 4-ке дейін санау;

 Көзді ашу ;1- ден 6-ға дейін санап, тік алысқа қарау;

 4-5 рет қайталау.

q  Компьютерде үздіксіз10-15 минут жұмыс

істегеннен кейін үзіліс жасап, жаттығулар жасау

 

 

іі. алғашқы бекіту

 

 

Мына кестені толтыра отырып сабақтың мазмұны бойынша қорытынды шығар.

9-сынып тақырыптары

 10-сынып тақырыптары

Техникалық қауіпсіздік ережелері

 

 

 

Қорытынды:___________________________________________________________

 

ііі. құзырлылық қалыптастыру

 

 Деңгейлік тапсырмалар:        І деңгей тапсырмалары

1. 9-сыныпта өткен «Информатика» пәнінің мақсаты қандай болды?

Программалау тілінде файлдармен жұмыс істеуді ұйымдастыруды түрлі программалау тілдерінде үйрену.

2. 9-сынып «Информатика» пәнін өту кезінде компьютерде қандай бағдарламалармен жұмыс істедіңіз?

     Циклдермен, массивтермен және алгоритмдермен жұмыс істелінді.

3. 9-сынып «Информатика» пәнін өту кезінде қандай алгоритмдер түрін программалауды меңгердіңіз?  Өңделген символдық алгоритмдеу түрін үйренді.

4. Сабақта өтілген материалды қарай отырып, 10-сыныптағы «Информатика және есептеуіш техника негіздері» пәнінің негізгі мақсаты қандай деп айтуға
болады ?    9-сыныпта өтілген материалды жетік меңгеру.

5. 10-сыныптағы өтілетін тақырыптардың 9-сыныпта өтілген тақырыптармен байланысы қандай?

10-сыныпта өтілетін материал 9-сыныпта өтілген материалдың жетілген және кеңейтілген түрі.

6. Техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтамау неге алып келуі мүмкін?

Өрт, қауіпті апаттарға әкелуі мүмкін.

7. Техникалық қауіпсіздік ережелеріне сәйкес оқушы компьютерді қолдануға рұқсат алуы үшін не істеуі керек?

Тек техникалық қауіпсіздік ережелерімен танысқан оқушыларға ғана компьютерде жұмыс істеуге рұқсат етіледі.

8. Егер компьютерден қандай да бір ақау табылса, не істеу керек?

Компьютер ақауларын ешқашан өз бетіңізбен түзетуге тырыспаңыз, ақаулар жайлы дереу мұғалімге хабарлаңыз.

ІІ деңгей тапсырмалары

1. Санау жүйелерінің ақпаратты сақтаудағы маңызы қандай?

Компьютерде барлық ақпарат санау жүйесінің арқасында сақталады.

2. Компьютер архитектурасына сипаттама беріңіз. Компьютер дұрыс жұмыс істеу  

     үшін құрылғылардың барлығының болуы жеткілікті ме?

   Компьютер архитектурасы деп компьютер бөліктерінің негізгі жиынтығын және    

   олардың арасындағы байланысты айтады. Жеткілікті.

ІІІ деңгей тапсырмалары

Өздеріңіз өткен 9-сынып «Информатика» пәнінің қай тақырыптарын 10-сынып «Информатика және есептеуіш техника негіздері» пәнінің бөлімдеріне сәйкес келеді?

Программалау тілінде файлдармен жұмыс істеуді ұйымдастыру, программалау тілі арқылы модельдер құру тақырыптары қарастырылады.

 

іV. шығармашылық әрекет

 

Топтық жұмыс.

1-топ: Техникалық қауіпсіздік ережелеріне сәйкес негізгі тиымдар қандай? Сұраққа толық жауап беріңіздер.

2-топ: Өрт болған жағдайда, қандай шаралар қолдану керек? Сұраққа толық жауап беріңіздер.

3-топ: “10-сынып «Информатика және есептеуіш техника негіздері» пәнін оқулықпен оқу тәртібі” тақырыбында шағын баяндама дайындаңыздар.

 

V. бағамдау-бағалау

 

Сабақтың мақсатына қалай қол жеткізгендігің туралы эссе жаз.

_________________________________________________________________________

№ 2 сабақ

 

МҰҒАЛІМГЕ АҚПАРАТ s

 

Тақырыбы: Әлемнің ақпараттық бейнесі

Мақсат:

 

Білім

• Объектілерді ғылыми тілде сипаттайды.

• Объектінің ақпараттық моделін тұжырымдайды.

Түсінік

• Объект пен модельдің айырмашылығын түсінеді.

• Объектінің түрлерінің түсіндірмесін береді.

 

Қолданыс

• Объектінің ақпараттық моделінің түрлерін болжайды.

•Ақпараттық модель түрлерінің байланысын анықтайды.

•Ақпараттық модель түрлерімен шебер жұмыс жасайды.

Анализ

• Объектілердің арасындағы байланыстарды бөлшектеп қарастырады.

• Жүйенің ақпараттық моделін айырып таниды.

Синтез

•Баланыстар арасындағы айырмашылықтарды қайта қарайды.

 

Баға

•Екі объектіні өзара салыстырып сыни талдау жасайды.

Жүйенің ақпараттық моделің негіздейді.

Сабақ құрылымы:

 

І. Ақпарат алмасу (5 мин.).

ІІ. Алғашқы бекіту (10 мин.).

ІІІ. Құзырлылық қалыптастыру (15 мин.).

ІV. Шығармашылық қалыптастыру (10 мин.).

V. Бағамдау-бағалау (5 мин.).

Сабақ типі: Фронтальді, топтық.

Оқыту әдісі: Репродуктивті, ішінара ізденушілік.

Мұғалім іс-әрекетінің тәсілі:

 

• Оқушыларға бағыт-бағдар, қажет болған жағдайда көмек береді. Өз ойларын дамытуға көмектеседі.

Негізгі ұғымдар мен терминдер: Объект, ақпараттық модель, графикалық, символ.

Оқушыда дағды қалыптастыру:

 

• Тақырып бойынша әртүрлі танымдық сұрақтарды шешу, белгілеген мақсатқа қол жеткізу, өзін-өзі дамыту, топпен жұмыс істеу және топ жұмсының нәтижесін көру, өз ойын сынып алдында қорғай білу.

Ақпарат көздері:

 

1. Е. Арын, Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Ғылымтану, Павлодар: ҒӨФ «ЭКО», 2006.

2. О.Ефимова, В.Морозова, Н.Угринович «Курс компьютерной технологии» учебное пособие для старших классов.-М.: ООО «Издательство АСТ», 2000.

3. Қазақ Энциклопедиясы, 7 том.

Оқушы жетістігін бағалау:

 

• Негізгі баға орындалған деңгейге байланысты барлық оқушыға қойылады. Ал қосымша баға (бонус) топтық тапсырма үшін беріледі.

Үй тапсырмасы:

 

• Әлемдегі ақпараттық технологиялар мен жүйелердің даму үрдісіне зерттеу жасау.

 

САБАҚ БЛОКТАРЫ s

 

 

і. аҚПАРАТ алмасу

 

Тақырып жоспары:

1. Қоршаған орта объектілері туралы түсінік

2. Объектілердің ақпараттық моделі

3. Объектілер жүйесі туралы түсінік

Слайдтар:

1-слайд (титул)

 

2-слайд  Сабақтың мақсаты

 

3-слайд  Тақырып жоспары

 

4-слайд                                    Объект дегеніміз не?

Бізді қоршаған заттар, жануарлар, құбылыстар – барлығы объектілер

§  Объектілер материалдық бола алады

1.       Пішіні бар (ағаш, көлік, үстел).

2.       Пішіні жоқ (су, құм, тұман).

§  Объектілер бейматериалдық бола алады

1.       Адамның ой-әрекеттік объектілері (өлең, әуен, алгебралық формула, шығарма).

Объект – адамның бүтін қарастыратын қоршаған ортаның бір бөлігі.

Объектінің атауы, қасиеті, параметрлері бар.

 

5-слайд                        Объектінің қасиеттері мен параметрлері.                                     

гер объект бізге таныс келсе, оны еске түсіру үшін атауын білуіміз жеткілікті.

Егер объект бізге таныс емес болса, атауын ғана білу жеткіліксіз; объектінің қосымша сипаттамалары, мысалға (пішіні, түсі, міндеті).

Әр объектінің өзіне тән белгілі бір сипаты болады.

 

 

 

 

 

 


 Әр сипаттаманың айқын параметрлері бар.

 

6-слайд                     Іс-қимылдар объектінің сипаттамасы ретінде.

§  Объектілер:

–      Біріне бірі әсерін тигізе алады(Күн Жер бетін жылытады).

–      Тәуелсіз іс-әрекеттер жасай алады(Адам дамуы).

–      Табиғат құбылысы (күн күркіреуі).

§  Объектінің парметрлерінің өзгеруімен қоса қимылдары да өзгеруі мүмкін.

 

7-слайд                              Объектінің қолданыс ортасы

§  Әр объект білгілі бір шарттар немесе жағдайлар астында болып табылады.

§  Шарт/Жағдай – объектінің күнкөріс көзі.

§  Қоршаған ортасы өзгеруімен, объектінің параметрлері мен қасиеттері де өзгеріске ұшырайды.

 

8-слайд                                       Модель ұғымы

§  Кез келген объектінің бірден көп моделі бола алады.

§  Модель – кейбір сипаттамаларын анық көрсететін, (объектінің) аналог алмастырушысы.

§  Модель түпнұсқа туралы білімді дамыту және зерттеу үшін арналған.

§  Модельдер материалды (ойыншық, глобус) және материалды емес (мәтін) болады.

 

9-слайд                                    Ақпараттық модель

  • Кез келген модель адамда бар объектілер, процесстер және құбылыстар туралы ақпараттар арқылы өзгереді немесе жаңадан пайда болады.
  • Ақпараттық модель – объектінің зерттеушіге ең маңызды қасиеттерін көрсететін, жинақталып алынған ақпарат.
  • Ақпараттық модель түрлері:

–      Дауыс немесе қимыл түрінде

–      Ауызша

–      Символды

–      Графикалық

–      Кестелік

 

10-слайд Объектілер жүйесінің туралы түсінік

  • Объектілердің өзара қатынасы
  • Объектілердің тығыз байланысы
  • Жүйенің ақпараттық моделі

 

11-слайд Объектілердің өзара қатынасы

  • Әлем өзімен түрлі объектілер, процесстер жыне құбылыстар ұсынады. Ондағы объектінің маңызы неде?

 

  • Объектілер арасындағы өзара қатынас:

–      Кеңістіктік – кеңістіктегі объектінің басқа объектіге байланысты сонда орналасуы.

–      Мерзімді – екі объектіні уақытқа қатысты салыстыру

 

12-слайд Объектілердің өзара қатынасы

§  Пішіні мен мазмұны – объектілерді пішіні мен мазмұнына қатысты салыстыру.

§  Бүтін және бөлшек – бір объект екінші объектінің бөлшегі болатын жағдай

§  Математикалық – екі математикалық объектіні салыстыратын катынас.

§  Қоғамдық – адамдар арасындағы қарым-қатынас.

 

13-слайд Объектілердің тығыз байланысы

Объектілер арасындағы байланыс түрлері:

–      Механикалық

–      Электромагниттік

–      Адамдар аралық

–      Географиялық

–      Экономикалық

–      Экологиялық

 

14-слайд Жүйенің ақпараттық моделі

  • Объектіні өзара әрекеттесетін құрама бөлшектер жиынтығы ретінде қарастыруды жүйе деп атайды.
  • Жүйе – бүтін қарастырылатын, өзара әрекеттесетін объектілер жиынтығы.
  • Жүйенің құрамына кіретін объектілер элементтер деп аталады.

 

15-слайд Жүйенің ақпараттық моделі

  • Жүйенің ақпараттық моделі –зерттеушіге кажетті объектінің құрамын көрсететін, объект ретінде қарастырылатын жүйе туралы таңдалып алынған ақпарат.

 

  • Жүйенің ақпараттық моделінің құрамында:

1. Жүйенің бүтін бір объект ретінде сипаттамасы

 2. Жүйе элементтерінің ақпараттық моделі

3. Элементтерінің әрекеттесуінің сипаттамасы

 

іі. алғашқы бекіту

 

Мына кестені толтыра отырып сабақтың мазмұны бойынша қорытынды шығар.

Қоршаған орта объектілері

Объектілердің ақпараттық моделі

Объектілер жүйесі

 

 

 

 

 

 

Қорытынды:_______________________________________________________________

 

 

 

ііі. құзырлылық қалыптастыру

 Деңгейлік тапсырмалар:

І деңгей тапсырмалары

1. Фотошоп программасы мен пернетақтаны объект ретінде қарастырғандағы басты айырмашылығы неде?

 Кез келген логикалық дұрыс жауап.

2. Ақпараттық модель материалды бола алады ма? Неге?

Көбінесе материалды емес, бірақ материалды етуге болады. Мысалы диск, фотосурет

3. Объект пен модельдің айырмашылығы неде?

Модельдер объектілердің аналогі, олардың түрлері мен қолданысында

4. Ақпараттық модель түрлері?

–      Дауыс немесе қылық түрінде

–      Ауызша

–      Символды

–      Графикалық

–      Кестелік

5.  jpg форматындығы сурет ақпараттық модельдің қай түрі болып саналады?

Графикалық

6. Дауыс немесе қылық ретінде келетін ақпараттық модель түріне мысал келтір.

MP3, әуендер және т.б

7. Excel программасын ақпараттық модельдің қай түріне жатқызамыз?

Кестелік

 

ІІ деңгей тапсырмалары

1.    Facebook және Vkontakte әлеуметтік желілерін объектілер арасындағы байланыстың қай түріне жатқызамыз, неліктен?

Адамдар аралық

2.    Екі санды объект ретінде қабылдасақ, олардың арасындағы қатынас калай аталады?

Математикалық

 

ІІІ деңгей тапсырмалары

1.    Обектілердің арасындағы математикалық/мерзімдік байланысқа мысал келтір.

 

 

 

іV. шығармашылық әрекет

 

Топтық жұмыс.

1-топ: Компьютердің Кез келген программаларын алып, қарастырыңдар.

2-топ: Компьютердің Кез келген жабдықтарын алып, қарастырыңдар.

 

 

V. бағамдау-бағалау

 

Сабақтың мақсатына қалай қол жеткізгендігің туралы эссе жаз.

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

№ 3 сабақ

 

МҰҒАЛІМГЕ АҚПАРАТ s

 

Тақырыбы:

 

 

 

• Ақпараттық жүйелер және ресурстар. Білім беру ақпараттық ресурстары.

 

 

Мақсат:

 

 

 

Білім

• Ақпараттық жүйелер терминін анықтайды.

• Ақпараттық жүйелердің қайсыбір сапасына байланысты бөлінуін таниды.

 

 

Түсінік

• Ақпараттық жүйенің сызбанұсқасына қарап функцияларын айырып таниды.

• Ақпараттық жүйелердің қайсыбір бөліну түріне байланысты мысал келтіреді.

• Бағдарлама жүйесінің жұмыс жасау әдістеріне байланысты қорытынды шығарады.

 

 

 

Қолданыс

• Ақпараттық ресурстардың басқа ресурстармен байланысын анықтайды.

• Ақпараттық ресурстарды түрлендіреді.

 

 

Анализ

• Білім беру ақпараттық ресурстарын басқа ресурстардан айырып таниды.

 

 

Синтез

• Білім беру ақпараттық ресурстарын категорияларға бөледі.

• Білім беру ресурстарының дара ақпараттық ресурстардар айырмашылығын түсіндіреді.

 

 

 

Баға

• Ақпараттық жүйелер және ақпараттық ресурстарғы топпен сыни талдау жасайды.

• Ақпараттық ресурстарды білім беру ақпараттық ресурстарымен қарсы қойып салыстырады.

 

 

Сабақ құрылымы:

 

 

 

І. Ақпарат алмасу (5 мин.).

ІІ. Алғашқы бекіту (10 мин.).

ІІІ. Құзырлылық қалыптастыру (15 мин.).

ІV. Шығармашылық қалыптастыру (10 мин.).

V. Бағамдау-бағалау (5 мин.).

 

 

Сабақ типі: Фронтальді, топтық.

 

 

Оқыту әдісі: Репродуктивті, ішінара ізденушілік.

 

 

Мұғалім іс-әрекетінің тәсілі:

 

 

 

• Оқушыларға бағыт-бағдар, қажет болған жағдайда көмек береді. Өз ойларын дамытуға көмектеседі.

 

 

Негізгі ұғымдар мен терминдер:

 

 

 

• Ақпараттық жүйе, интранет, автоматтандырылған жүйе, корпоративтік, транзакция, клиент, сервер, файл, ресурс.

 

 

Оқушыда дағды қалыптастыру:

 

 

 

• Тақырып бойынша әртүрлі танымдық сұрақтарды шешу, белгілеген мақсатқа қол жеткізу, өзін-өзі дамыту, топпен жұмыс істеу және топ жұмсының нәтижесін көру, өз ойын сынып алдында қорғай білу.

 

 

Ақпарат көздері:

 

 

 

1. Информатика и ИКТ: Учебник. 10 класс. Базовый уровень/ Под редакцией проф.
Н. В. Макаровой. СПб.: Питер, 2008.

2. О.Ефимова, В.Морозова, Н.Угринович «Курс компьютерной технологии» учебное пособие для старших классов.-М.: ООО «Издательство АСТ», 2000.

3. Е. Арын, Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Ғылымтану, Павлодар: ҒӨФ
«ЭКО», 2006.

 

 

Оқушы жетістігін бағалау:

 

 

 

• Негізгі баға орындалған деңгейге байланысты барлық оқушыға қойылады. Ал қосымша баға (бонус) топтық тапсырма үшін беріледі.

 

 

Үй тапсырмасы:

 

 

 

• Ақпараттық жүйе ресурстарының басты нарық көзі болып табылатын компьтерді ақпараттық жүйелерді ұйымдастыру әдісіне байланысты бөлінуінің 4 түрінде де қолдынылатын өмірден мысалдар келтір.

 

 

САБАҚ БЛОКТАРЫ s

 

і. аҚПАРАТ алмасу

 

Тақырып жоспары:

1. Ақпараттық жүйелер

2. Ақпараттық ресурстар

3. Білім беру ақпараттық ресурстары

Слайдтар:

1-слайд (титул)

 

2-слайд   Сабақтың мақсаты

 

3-слайд    Тақырып жоспары

 

4-слайд                                   Ақпараттық жүйелер

Ақпараттық жүйе – пайдаланушының сұранысына байланысты қажетті ақпаратты ұсынуға, біріктіруге, сақтауға толықтыруға қолдануға арналған автоматтандырылған жүйе.

 

5-слайд                   Ақпараттық жүйенің функционалды сызбанұсқасы

 1 – ұйымдастыру жүйесі, ақпаратты сақтау және ұсыну

 2 – енгізу жүйесі, ақпаратты жаңарту және түзету

 3 – ақпаратты қолдану жүйесі

 

6-слайд          Ақпараттық жүйелердің масштабына байланысты бөлінуі

 

 

 

 

 

 


7-слайд Ақпараттық жүйелердің қолдану аясына байланысты бөлінуі

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


8-слайд Ақпараттық жүйелердің ұйымдастыру әдісіне байланысты бөлінуі

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


9-слайд                                 Ақпараттық ресурстар

  • Ресурс – біршама қаражаттың көзі немесе жиынтығының қоры.
  • Кез келген қоғам, мемлекет, тұлға немесе сауда немесе өнеркәсіп орны өмірлік іс-әрекетіне қажетті белгілі бір ресурстарға ие.

 

10-слайд                             Ақпараттық ресурстар

  • Қоғамдық ресурстардың дәстүрлі түрлері:

–       Материалдық ресурстар

–       Табиғи ресурстар

–       Энергетикалық ресурстар

–       Еңбек ресурстары

–       Қаржы ресурстары

 

11-слайд                             Ақпараттық ресурстар

§ Қазіргі қоғамдағы ең маңызды ресурстардың бірі ақпараттық ресурстар.

§ Уақыт өтуімен, ақпараттық ресурстардың маңыздылығы өсуде; бұл деректің дәлелі: олар қазіргі нарықта дәстүрлі ресурстармен бүтіндей бағалары салыстыруға келетін деңгейге жетуде.

 

12-слайд                            Ақпараттық ресурстар

§ Ақпараттық ресурстар – ақпаратық жүйелердегі(кітапхана, мұрағат, деректер банкі, басқа да ақпараттық жүйелер) айрықша жеке деректер немесе дерек ауқымы.

§ Ақпараттық ресурстар - дәстүрлі ресурстармен қатар келетін стратегиялық ресурстар болып табылады.

§ Ақпараттық ресурстардың кез келген басқа ресурс түрінен басты өзгешелігі:
кез келген басқа ресурс қолданудан соң жоғалады.

 

13-слайд     Ақпараттық жүйелердің қолдану аясына байланысты бөлінуі

  • Кітапхана ресурстары
  • Мұрағаттық ресурстар
  • Ғылыми-техникалық ақпараттар
  • Құқықтық ақпараттар
  • Мемлекеттік құрылым ақпараттары
  • Салалық ақпараттар
  • Қаржылық немесе экономикалық ақпараттар

 

 

іі. алғашқы бекіту

 

Мына кестені толтыра отырып сабақтың мазмұны бойынша қорытынды шығар.

Ақпараттық жүйелер

Ақпараттық ресурстар

Білім беру ақпараттық ресурстары

 

 

 

Қорытынды:___________________________________________________________

 

 

ііі. құзырлылық қалыптастыру

 

 Деңгейлік тапсырмалар:

І деңгей тапсырмалары

1.    Ақпараттық жүйелердің масштабына байланысты қанша түрге бөлінеді, оларды ата. Үшке: дара, топтық, корпоративтік/бірлескен

2.    Банктерде жұмыс жасайтын компьютерлер өзара әрекеттесуі ақпараттық жүйелердің кандай байланыс әдісіне жатады?  Транзакция

3.    Сервер компьютері бар ойынханалардағы жүйе кандай ұйымдастыру әдісіне жатады?     Клиент-сервер құрылымы

4.    Интернет-Интранет құрылымы ақпараттық жүйелердің қай байланысу әдісіне жатады?      Ұйымдастыру

5.    Ақпараттық жүйелердің масштабына байланысты, дара байланыс түріне мысал келтір.Кез келген логикалық дұрыс жауап

6.    Ақпараттық ресурстарға сипаттама бер.    Ақпараттық ресурстар – ақпаратық жүйелердегі(кітапхана, мұрағат, деректер банкі, басқа да ақпараттық жүйелер) айрықша жеке деректер немесе дерек ауқымы.

7.    Қоғамдық ресурстардың қандай дәстүрлі түрлері бар.

•     Материалдық ресурстар

•     Табиғи ресурстар

•     Энергетикалық ресурстар

•     Еңбек ресурстары

•     Қаржы ресурстары

 

ІІ деңгей тапсырмалары

1.    Ақпараттық ресурстардың басқа кез келген ресурстан қандай басты айырмашылығы бар?  Кез келген басқа ресурс қолданудан соң жоғалады

2.    Оқушылардың сабақ өту кітабын ақпараттық ресурс ретінде қабылдауға болады ма? Неліктен?       Йә, өйткені кітәп ақпатар көзі

 

ІІІ деңгей тапсырмалары

1.      Ақпараттық жүйенің функционалды сызбанұсқасына ұқсас әрекет ететін кұлырлымға күнделікті өмірден мысал келтір және сызбанұсқасын сал.

 

 

іV. шығармашылық әрекет

 

 Топтық жұмыс.

1-топ: Ақпараттық жүйелердің байланысу түрлеріне мысал келтіріңдер.

2-топ: Білім беру ақпараттық ресурстарының түрлеріне мысал келтіріңдер.

 

 

V. бағамдау-бағалау

 

Сабақтың мақсатына қалай қол жеткізгендігің туралы эссе жаз.

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

№ 4 сабақ

 

МҰҒАЛІМГЕ АҚПАРАТ s

 

 

Тақырыбы: Программалаудың даму тарихы.

 

 

Мақсат:

 

 

 

Білім

• Компьютердің жұмыс жасау тілін анықтайды. 

• Екілік санау жүйесін есіне түсіреді.  

• Әр алуан программалау тілдерінің шығу мақсатын тұжырымдайды.

 

 

Түсінік

• Программалау тілдерінің арасындағы басты айырмашылықтарды айырып таниды.  Машина тілі ұғымының түсіндірмесін береді.

 

 

 

Қолданыс

• Әр түрлі программалау тілдерінің арасындағы байланысын анықтайды.  Алгоритмдық тілдердің сырын ашып біледі.

 

 

Анализ

• Программалау тілдерінің шығу уақыттарын бөлшектеп қарастырады.

 

 

Синтез

• Программалау тілдерін басымдылығына байланысты категорияларға бөледі.

• Алгоритмдік программалау тілдерін қайта қарайды.

 

 

 

Баға

• Программалау тілдерінің шығу мақсаттарын ерекшелейді.

• Алгоритмдік программалау тілдерін қарсы қойып салыстырады.

 

 

Сабақ құрылымы:

 

 

 

І. Ақпарат алмасу (5 мин.).

ІІ. Алғашқы бекіту (10 мин.).

ІІІ. Құзырлылық қалыптастыру (15 мин.).

ІV. Шығармашылық қалыптастыру (10 мин.).

V. Бағамдау-бағалау (5 мин.).

 

 

Сабақ типі: Фронтальді, топтық.

 

 

Оқыту әдісі: Репродуктивті, ішінара ізденушілік.

 

 

Мұғалім іс-әрекетінің тәсілі:

 

 

 

• Оқушыларға бағыт-бағдар, қажет болған жағдайда көмек береді. Өз ойларын дамытуға көмектеседі.

 

 

Негізгі ұғымдар мен терминдер:

 

 

 

• Assembler, Pascal, C, машина тілі, алгоритм, микропроцессор, микропрограмма, перфокарта, перфолента, компилятор.

 

 

Оқушыда дағды қалыптастыру:

 

 

 

• Тақырып бойынша әртүрлі танымдық сұрақтарды шешу, белгілеген мақсатқа қол жеткізу, өзін-өзі дамыту, топпен жұмыс істеу және топ жұмсының нәтижесін көру, өз ойын сынып алдында қорғай білу.

 

 

Ақпарат көздері:

 

 

 

1. К. Нейгел, "C# 2008 и платформа .NET 3.5 для профессионалов", 2009.

2. B. D. Shriver. Software paradigms. IEEE Software, 3(1):2, January 1986.

3.Н. Вирт. Алгоритмы и структуры данных. М.:Мир, 1989.

 

 

Үй тапсырмасы:

 

 

 

• Алгоритм ұғымын анықтау. Алгоритм не мақсатпен қолданылады, қарастыру.

 

САБАҚ БЛОКТАРЫ s

 

 

і. аҚПАРАТ алмасу

 

 

Тақырып жоспары:

1. Машина тілі

2. Алгоритмдік тілдер

3. Тілдердің шығу кезеңдері

Слайдтар:

1-слайд (титул)

 

2-слайд  Сабақтың мақсаты

 

3-слайд  Тақырып жоспары

 

4-слайд                           Программалаудың дамуының қысқаша тарихы

Машина тілдері (1940-шы жылдар)

–    Машина коды – есептеуіш машинасының нақты әмірлерінің тәртібі арқасында жасалатын жүйе.

–    Машина коды тікелей сол машинаның микропроцессорлары немесе микропрограммалары арқылы аударылады.

–    Әр нұсқау қарапайым басты ортақ процессордың әрекеті ретінде келеді.

–    Ақпараттың басты тасымалдаушылары – перфокарталар және перфоленталар.

 

5-слайд                        Программалаудың дамуының қысқаша тарихы

•    Ассемблер тілдері (машиналы – бағдарлы тілдер, 1950-ші жылдар)

•    Ассемблер тілдері машина бұйрықтарын мнемоникалық кодтау және физикалық адрестердің орнына символдық таңбалар қолдану арқылы әрекет етеді.

•    Ассемблер – мнемоникалық нұсқауларды машина кодына түрлендіретін компьютерлік программа.

 

6-слайд                    Программалаудың дамуының қысқаша тарихы

FORTRAN (FORmulaTRANslator, 1954-1957 жж., IBM корпорациясы)

–Алғашқы жоғары деңгейлік алгоритмдік программалау тілі

–Бастапқы код машина кодына арнайы программа арқылы аударылады - компилятор арқылы.

–Компиляторлары: VS Fortran, XL Fortran (IBM), Digital Visual Fortran (DVF, DEC), Microsoft Visual Studio (FPS), Lahey, Watcom, Intel Fortran Compiler, Sun Studio Fortran Compiler, GNU (g77, g95).

 

7-слайд                    Программалаудың дамуының қысқаша тарихы

  • COBOL (COmmon Business Oriented Language, 1959 ж.)
  • Жасаушысы: ГрейсХоппер  (Grace Hopper , 1906-1992)

–     Біріншеден, бизнес-қосымшалар әзірлеуге арналған программалау тілі.

–     Бұл тілді шығарушылардың басты мақсаттарыныңбірі – құрылымын ағылшын тіліне жақын қылу.

–     Тілдің ерекшелігі-ауқымды файлдар және деректер мәліметімен тиімді жұмыс жасай алуы.

 

8-слайд                     COBOL (COmmon Business Oriented Language, 1959 ж.)

Надпись: $ SET SOURCEFORMAT”FREE” IDENTIFICATION DIVISION. PROGRAM-ID. Multiplier. AUTHOR. Michael Coughlan. * Example program using ACCEPT, DISPLAY and MULTIPLY to * get two single digit numbers from the user and multiply them together DATA DIVISION. WORKING-STORAGE SECTION. 01 Num1 PIC 9 VALUE ZEROS. 02 Num2 PIC 9 VALUE ZEROS. 03 Num3 PIC 99 VALUE ZEROS. PROCEDURE DIVISION. DISPLAY “Enter first number (1 digit) : ” WITH NO ADVANCING. ACCEPT Num1. DISPLAY “Enter first number (1 digit) : ” WITH NO ADVANCING. ACCEPT Num2. DISPLAY “Enter first number (1 digit) : ” WITH NO ADVANCING. MULTIPLY Num1 BY Num2 GIVING Result. DISPLAY “Result is = ”, Result. STOP RUN. Программа кодының мысалы:

 

 

9-слайд                      Программалаудың дамуының қысқаша тарихы

  • ALGOL (ALGOrithmic Language, 1958-60 жж.)
  • ЭЕМ (электрондық есептеуіш машина)-де математикалық есептеулер жасайтын программалар жазуға арналған тілдердің бірі.
  • Тіл стандарттары енгізу-шығару әдістерін толықтай ескермеген. Бұл мәселені әр қолданушы өз қажеттілігіне байланысты шешуі тиіс.
  • Орындау: ALGOL-58, ALGOL-60, ALGOL-68.
    Дамуы - PL/I (Programming Language I).

 

10-слайд                     ALGOL (ALGOrithmic Language, 1958-60 жж.)

 

11-слайд                      Программалаудың дамуының қысқаша тарихы

BASIC (Beginner's All-purpose Symbolic Instruction Code, 1963 ж.)

–     Бастушыларға арналған көп мақсатты символдық инструкциялардан құралған тіл

–     Синтаксис жүйесі Fortran жүйесіне ұқсас және көп элементтері содан алынған

–     Дамуы: Microsoft Visual Basic-программалауды қамсыздандыруды өңдеу құралы

–     Графикалық интерфеисті Windows-қосымшаларын жасауға жаратылған

 

12-слайд       BASIC (Beginner's All-purpose Symbolic Instruction Code, 1963 ж.)

Программа кодының мысалы:

 

1 REDEFINE 33,255,255,255,255,255,255,255,255
10 COLOR 1,0
20 CLS
30 C=0

40 FOR X = 1 TO 16
50 FOR Y = 1 TO 16
60 COLOR C,0
70 C=C+1
80 PRINT "!";
90 NEXT Y
100 PRINT " ";
110 NEXT X
[code]

 

13-слайд                     Программалаудың дамуының қысқаша тарихы

Pascal (1970 ж.)

–     Ортақ мақсатты жоғары-деңгейлі программалау тілі

–     Тілдің ерекшеліктері: процедуралық, структуралық әдістерге негізделген(if, then, else, while, for…)

–     Іске асыру компиляторлары: Turbo Pascal, Borland Pascal, GNU Pascal, TMT Pascal, Free Pascal.

–     Объектілі кеңейтілу өрісі: Object Pascal, Delphi.

–     Дамуы: Modula-2 и Oberon.

 

14-слайд                                          Pascal (1970 ж.)

Program Lesson1_Program3;

Var

 Num1, Num2, Sum : Integer;

Begin {no semicolon}

 Write('Input number 1:');

Readln(Num1);

Writeln('Input number 2:');

Readln(Num2);

 Sum := Num1 + Num2; {addition}

Writeln(Sum);

 Readln;

End.

 

15-слайд                    Программалаудың дамуының қысқаша тарихы

•       C (1972 ж.)

–     Ортақ мақсатты стандартты процедуралық программалау тілі

–     UNIXоперацондық системасында да қолданыла алады

–     Компиляторлары:Borland C++, Intel C/C++ compiler, Microsoft Visual Studio,
C++ Builder, GNU Compiler
Collection, Open Watcom,
Sun Studio.

 

16-слайд                        Программалау тілдерінің шығу кезеңдері

 

 

іі. алғашқы бекіту

 

 

Мына кестені толтыра отырып сабақтың мазмұны бойынша қорытынды шығар.

Машина тілі

Алгоритмдік тілдер

Тілдердің шығу кезеңдері

 

 

 

Қорытынды:___________________________________________________________

 

 

ііі. құзырлылық қалыптастыру

 

 Деңгейлік тапсырмалар:

І деңгей тапсырмалары

1.      Машина коды дегеніміз не?   Машина коды – есептеуіш машинасының нақты әмірлерінің тәртібі арқасында жасалатын жүйе

2.      Машина тілінде нұсқау қандай амал ретінде келеді?

Басты ортақ процессор ретінде келеді

3.      Мнемоникалық кодтау және физикалық адрестердің орнына символдық таңбалар қолдану арқылы әрекет ететін тіл.

Ассемблер тілдері

4.      Компилятор арқылы жұмыс атқаратын қандай программалау тілдерін білесің?

VS Fortran, XL Fortran (IBM), Digital Visual Fortran (DVF, DEC), Microsoft Visual Studio (FPS), Lahey, Watcom, Intel Fortran Compiler, Sun Studio Fortran Compiler, GNU (g77, g95).

5.      Программалау тілдерінің құрылымы не себептен ағылшын тілінде жасалады?

Ағылшын тілі халықаралық тіл болғандықтан оны күллі әлем программалаушылары қолдана алады.

6.      ЭЕМ дегеніміз не?

 Электрондық есептеуіш машина

7.      Жоғары деңгейлік алгоритмдік программалау тілдерін ата.

FORTRAN т.б.

 

ІІ деңгей тапсырмалары

1.      С программалау тілінің басқа тілдерден басты айырмашылығы неде?

2.      Қазіргі заманды программалаусыз елестете аласың ба? Неліктен?

 

ІІІ деңгей тапсырмалары

1.      Калькуляторды алгоритмдік программалау тілімен жасалған деп қарастыруға болады ма? Неліктен?

 

 

іV. шығармашылық әрекет

 

 Топтық жұмыс.

1-топ: Алгоритмдік емес программалау тілдеріне мысал келтеріңдер. Бұл тілдерді не себептен алгоритмдік емес деп қарастырдыңдар?

2-топ: Алгоритмдік программалау тілдеріне мысал келтеріңдер. Бұл тілдерді не себептен алгоритмдік деп қарастырдыңдар?

 

 

V. бағамдау-бағалау

 

 

Сабақтың мақсатына қалай қол жеткізгендігің туралы эссе жаз.

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

№ 5 сабақ

МҰҒАЛІМГЕ АҚПАРАТ s

 

 

Тақырыбы: Программалау парадигмасы.

 

 

Мақсат:

 

 

 

Білім

• Программалау парадигмаларын атап шығады. Программалау парадигмаларының арасындағы сәйкестігің табады.

 

 

Түсінік

• Парадигма ұғымын түсінеді.

• Программалау тілдерін қайта қарайды.

 

 

 

Қолданыс

• Объектілі-бағдарлы программалауды түрлендіреді.

• Объектілі-бағдарлы программалаудың басқа программалау парадигмалармен байланысын анықтайды.

 

 

Анализ

• Программалау тілдерін әр программалау парадигмасымен салыстыра отырып қорытынды шығарады.

 

 

Синтез

• Программалау парадигмаларының ұқсастықтарын тауып тұтастырады.

 

 

 

Баға

• Класс ұғымының түсіндірмесін береді.

• Объектілі-бағдарлы программалау парадигмасын ерекшелейді.

 

 

Сабақ құрылымы:

 

 

 

І. Ақпарат алмасу (5 мин.).

ІІ. Алғашқы бекіту (10 мин.).

ІІІ. Құзырлылық қалыптастыру (15 мин.).

ІV. Шығармашылық қалыптастыру (10 мин.).

V. Бағамдау-бағалау (5 мин.).

 

 

Сабақ типі: Фронтальді, топтық.

 

 

Оқыту әдісі: Репродуктивті, ішінара ізденушілік.

 

 

Мұғалім іс-әрекетінің тәсілі:

 

 

 

• Оқушыларға бағыт-бағдар, қажет болған жағдайда көмек береді. Өз ойларын дамытуға көмектеседі.

 

 

Негізгі ұғымдар мен терминдер: программалау

 

 

Оқушыда дағды қалыптастыру:

 

 

 

• Тақырып бойынша әртүрлі танымдық сұрақтарды шешу, белгілеген мақсатқа қол жеткізу, өзін-өзі дамыту, топпен жұмыс істеу және топ жұмсының нәтижесін көру, өз ойын сынып алдында қорғай білу.

 

 

Ақпарат көздері:

 

 

 

1.        Буч. Объектно-ориентированный анализ и проектирование с примерами приложений на С++. Второеиздание. – Бином, 1998.

2.        Р. Лингер, Х. Миллс, Б. Уитт. Теория и практика структурного программирования. – М.: Мир, 1982.

3.      С.И. Ожегов. Словарь русского языка. - М.: Советская энциклопедия, 1975

 

 

Оқушы жетістігін бағалау:

 

 

 

• Негізгі баға орындалған деңгейге байланысты барлық оқушыға қойылады. Ал қосымша баға (бонус) топтық тапсырма үшін беріледі.

 

 

Үй тапсырмасы:

 

 

 

• Ғаламтордан программалау әдістерінің басқа да түрлерін іздестіріп, айырмашылықтарын және ұқсастықтарын тап.

 

САБАҚ БЛОКТАРЫ s

 

 

і. аҚПАРАТ алмасу

 

 

Тақырып жоспары:

1. Модульдік программалау

2. Құрылымдық программалау

3. Визуалды программалау

4. Объектілі-бағдарлы программалау

Слайдтар:

1-слайд (титул)

 

2-слайд   Сабақтың мақсаты

 

3-слайд   Тақырып жоспары

 

4-слайд                                  Модульдік программалау

  • XX-шы ғасырдың 70-ші жылдарында өрістей бастады
  • Өзіндік, өзара тәуелсіз кодтық модульдар базисінде жұмыс жасайтын программалау түрі
  • Модуль кіріс файлына белгілі деректер алып, мағыналы өңдеу жасайды. Содан соң бір толық нәтиже жиынтығын шығыс файлына қайтарады
  • Модульдік программалау әдісінде әр модуль басқа модульдерден логикалық тәуелсіз келеді.

 

5-слайд                       Pascal тіліндегі модульдік кұрылым мысалы

  • UNIT <Модуль атауы>; {тақырып}
  • INTERFACE {интерфейс бөлшегі}
  •  Uses <қолданылатын модульдер>;
  •  Const <глобальді константаларды жариялау>;
  •  Type <глобальді типтерді жариялау>;
  •  Var <глобальді айнымалылар сипаттамасы>;
  •  Procedure <ашық процедуралар атауы>;
  •  . . .
  •  Function <ашық функциялар атауы>;
  •  . . .
  • IMPLEMENTATION {орындау бөлімі}
  •  Uses <орындалудағы қолданылатын модульдер>;
  •  Const <локалды константаларды жариялау>;
  •  Type <локалды типтерді жариялау>;
  •  Var <локалды айнымалылар сипаттамасы>;
  •  Procedure <локалды процедура денесі>;
  •  . . .
  •  Function <локалды функция денесі>;
  • BEGIN
  •  <модульдің басты блогы = инициализация бөлімі>
  • END.

 

6-слайд                                 Құрылымдық программалау

  • Құрылымдық программалаудың басты жұмыс жасау мәні: программаны жасаушы ішкі программаларға бөлу мүмкіншілігі.
  • Программаның ішінде подпрограммалар құру, арқылы, үстінен-астына жұмыс жасау арқылы жасалатын программалау түрі.

 

7-слайд                          Құрылымдық программалау

 

 

 

 

 

Жоғарыдағы суретте блок-схема түрінде көрсетілген алгоритмдік құрылым.

–     Тікбұрыш – ортақ іс-қимылды білдіреді

–     Ромб – шартты тексеруші

–     Бағыттаушы сызық – бір қимылдан екінші кимылға ауысу

 

8-слайд                                  Визуалды программалау

  • Қазіргі программалау парадигмаларының бірі болып танылған программалау түрлерінің бірі
  • Визуалды программалау ортасы браузерлердің (BROWSER) жұмысын қамсыздандырады
  • Визуалды программалаудың басты әдітерінің бірі компонент болып табылады
  • Басты технологиясы: экрандық формалар жасау, визуалды және визуалды емес компоненттер қондыру

 

9-слайд        Браузердегі визуалды программалау нәтижесінің мысалы

Снимок

 

10-слайд                       Объектілі-бағдарлы программалау

  • Қолдануындағы басты элементтері объектілер болып табылатын программалау парадигмасы.
  • Объектілер программалау тілінде ерекше қасиеттер жиынтығы ретінде қарастырылады.
  • Басқа маңызды ұғым: класс.
  • Кажетті программалық объект осы шаблон ретінде келетін класс арқылы құрастырылады.
  • Объектілі-бағдарлы тілдердің мысалы: C++, Java, ObjectPascal, Python

 

11-слайд                   Жоғары деңгейлі программалау тілдері

  • Ассемблер
  • Фортран
  • Бейсик
  • Паскаль
  • Сии Си++
  • Пролог
  • Лисп
  • Delphi

 

 

іі. алғашқы бекіту

 

Мына кестені толтыра отырып сабақтың мазмұны бойынша қорытынды шығар.

Модульдік программалау

Құрылымдық программалау

Визуалды программалау

Объектілі-бағдарлы программалау

 

 

 

 

Қорытынды:___________________________________________________________

 

ііі. құзырлылық қалыптастыру

 

 Деңгейлік тапсырмалар:

І деңгей тапсырмалары

1.      Java программасы қай программалау парадигмасы арқасында іске асырылған?  Объектілі-бағдарлы

2.      Блок-схема арқылы оңай түсіндірілетін программалау әдісі.

Құрылымдық

3.      Құрылымдық программалауда ромб нені білдіреді. Шартты тексеруші

4.      Өзара тәуелсіз жұмыс жасайтын программалау әдісі. Модульдік

5.      Үстінен астына жұмыс жасау әдісі қолданылатын программалау түрі.

Құрылымдық

6.      Модульдік программалау түріне қай басқа программалау парадигмасы ұқсас?    Объектілі-бағдарлы

 

ІІ деңгей тапсырмалары

1.      Жоғары деңгейлі программалау тілінде модульдік программа жасауға болады ма? Неліктен?

2.      Класс ұғымы қай программалау парадигмасына қатысты? Өзің қандай ұғымдар кірістірер едің?

Объектілі-бағдарлы

 

ІІІ деңгей тапсырмалары

1.      Pascal, Java немесе С программалау тілінде қайсыбір программаны жазатын болсақ, программалау әдісі қолданылатын тілге байланысты өзгере ме? Неліктен?

 

 

іV. шығармашылық әрекет

 

Топтық жұмыс.

1-топ: Объектілі-бағдарлы және құрылымдық программалау әдістеріне мысал есеп құрыңдар. Құрылған есепті басқа әдіс арқылы құруға болады ма?

2-топ: Визуалды және модульдік программалау әдістеріне мысал есеп құрыңдар. Құрылған есепті басқа әдіс арқылы құруға болады ма?

 

 

V. бағамдау-бағалау

 

 

Сабақтың мақсатына қалай қол жеткізгендігің туралы эссе жаз.

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

 

№6 сабақ

 

МҰҒАЛІМГЕ АҚПАРАТ s

 

Тақырыбы:

 

 

 

• Алгоритмдеу және программалау. Визуалды программалаудың технологиясы.

 

 

Күтілетін нәтиже:

 

 

 

Білім

• “Визуалды программалау” ұғымымен танысады

• Программалаудың тарихын, маңызын есіне түсіреді

 

 

Түсінік

• Визуалды программалау тілін түсінеді

• Визуалды программалау тілінің технологиясын түйіндейді

• Визуалды программалау тілінің компоненттерін, жүйелерін айырып таниды

 

 

 

Қолданыс

• Берілген жүйеге қарай отырып, оның қай цикл түріне жататынын көрсетеді. Программалау тілінің жүйелерінің арасындағы байланысты анықтайды

 

 

Анализ

•Программалау тілінің жүйелерін сызбанұсқа түрінде бейнелейді

 

 

Синтез

•Программалау тілінің жүйелерінің блок-схемасын тәжірибе жүзінде түйіндейді, жазады

 

 

 

Баға

•Визуалды программалаудың технологиясының қай салада қолданысқа ие екендігіне мән беріп,талдау жасайды

 

 

Сабақ құрылымы:

 

 

 

І. Ақпарат алмасу (13 мин.).

ІІ. Алғашқы бекіту (4 мин.).

ІІІ. Құзырлылық қалыптастыру (15 мин.).

ІV. Шығармашылық қалыптастыру (10 мин.).

V. Бағамдау-бағалау (3 мин.).

 

 

Сабақ типі: Сабақта жаңа білімді игеру

 

 

Оқыту әдісі: Түсіндірмелі-иллюстративтік, топтық

 

 

Мұғалім іс-әрекетінің тәсілі:

 

 

 

•Оқушыларды жаңа түсініктермен таныстыру

•Сабақ барысында оқушыларға қосымша сұрақтар қоюға мүмкіндік беру

•Топтық әрекет арқылы оқушының сабаққа деген қызығушылығын арттыру

 

 

Негізгі ұғымдар мен терминдер:

 

 

 

•Өтілген тақырыптар, өтілетін тақырыптар, визуалды программалау, VBA, VB

 

 

Оқушыда дағды қалыптастыру:

 

 

 

•Жаңа өткен тақырыпты толық игеру

•Қажет болған жағдайда мұғалімнен көмек сұрау

•Өтілген тақырыпты бекіту мақсатында үй жұмысын, деңгейлік тапсырмаларды толығымен өз бетімен орындау

 

 

Ақпарат көздері:

 

 

 

1. Бөрібаев, Б., Нақысбеков, Б., Мадиярова, Г. 2013. Информатика және есептеуіш техника негіздері. Алматы: Мектеп.

2. Никлаус Вирттің суреті: http://www.progmeistars.lv/kw/kw39.htm

3. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Информатика/Жалпы редакциясын басқарғае э.ғ.д., профессор Е.Арын – Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. – 368 б.

 

 

Оқушы жетістігін бағалау:

 

 

 

• Оқушының негізгі бағасы деңгейлік тапсырмаларды орындауына байланысты қойылады. Қосымша бағаны (бонус) алу үшін топтық тапсырманы орындау қажет.

 

 

Үй тапсырмасы:

 

 

 

• VBA және VB-ға мысалдар тауып, соларды қағаз бетіне түсіру.

 

САБАҚ БЛОКТАРЫ s

 

 

і. аҚПАРАТ алмасу

 

 

 

Тақырып жоспары:

1. Программалау дамуының тарихына шолу

2. Визуалды программалаудың негіздері:

 a) Қолданылуы

 b) Түрлері

3. Визуалды программалаудың технологиясы       

 

Слайдтар:

1-слайд (титул)

 

2-слайд   

Сабақтың мақсаты

 

3-слайд  

Тақырып жоспары

 

4-слайд                         Программалау дамуының тарихы

Тікелей программалау дәуірі Трансляторлар дәуірі

•       1950 жылдарда қолданылған 50-жылдардың ортасында қолданылған

•       Кодтықжүйедегіпрограммалау: Төменгі дәрежедегі программалау:

 001 1200 1400 1340 Мнемокод, Автокод: ca, b, c

(1200)+(1400)=>(1340)(c := a + b)

Аssembler: ADD A, B (A := A + B)

Жүйесіз типтік тілдердегі

программалау:

Fortran –формульдік транслятор

 Algol –алгорить тілі

 Basic – негізгі

 Cobol және т. б.

 

 

 

5-слайд                                 Жүйелік программалау

  • 1970 жылдан бастап
  • Pascal –құрған Никлаус Вирт
  • Программалау жүйесі: оболочка + язык программирования

 Турбо оболочки (TURBO)

 Визуальные оболочки (VISUAL)

 

6-слайд

Мысалдар:

o   Граф-схемалар

o   Блок-схемалар

o   Pascal, Delphi

o   QBasic, Vbasic

o   FoxPro, VFoxPro

o   C++, VC
 

Базалық:

o   Сызықтық

o   Бөлімдік (толық, толықемес, таңдаулық)

o   Циклдар (while, do, for)
 
                     Программалау тілінің маңызды жүйелері

 

 

 

 

 

 

 

 

Визуалды программалаудың негіздері
 
7-слайд

 

Объект_А

 
 

Объект_Б
 

 

Визуалды программалау тілдері
 

8-слайд

 

9-слайд                                   Визуалды программалау тілі

http://www.razlib.ru/kompyutery_i_internet/tehnologii_programmirovanija/i_088.jpg

1.      Бос тақта

2.      Delphi 5.0 палитра компоненті

3.      Delphi 5.0Browser-і
 
http://www.razlib.ru/kompyutery_i_internet/tehnologii_programmirovanija/i_087.jpg
http://www.razlib.ru/kompyutery_i_internet/tehnologii_programmirovanija/i_086.jpg
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Визуалды программалау технологиясы
 

10-слайд

1.      Жобаның мақсаты мен жүйесі анықталады

2.      Класстар жүйеленіп, соған қарай объект жасалады (интерфейс)

3.      Әр объектіге сай оқиға жасалады

4.      Оқиғаға сәйкес тәсіл құралады

5.      Объекттер арасында байланыс орнатылады
 

11-слайд                                 VBA мысалдар: Excel

 - Workbooks  (Ашықжұмысдәптерлері)

 - Sheets   (Жұмысдәптерініңпарақтары)

 - Worksheets   (Жұмысдәптерініңтаблицасы)

 - Charts   (Жұмысдәптерініңдиаграммалары)

 - Range   (Ұяшықнемесеұяшық диапазоны)

 

 

Visual Basic for Applications (VBA)
 

Визуалды программалаудың түрлері
 
12-слайд

 

 

 

 

 

 

 

 

 

13-слайд                        VBAмен VB типтерін шақыру

Type Student

nameas string

kursasbyte

gruppaasbyte

 End Type

Public Type music

name asstring

avtorasstring

godasdata

End Type

Private Type rasp

audas byte

paraasbyte

prepasstring

End Type
 

Sub Studente()

 ………………

dimstud as student

Stud.name = “ИвановА.”

Stud.kurs =2

Stud.gruppa = 21

 End sub

SubMusica()

 ………………

publicmusas music

 mus.name = “Временагода”

mus.avtor= “П.И. Чайковский”

mus.god = 15.02.1887

End sub

Private SubRaspisanie()

 …………….

privaterasas rasp

ras. aud =21

ras.para = 3

ras.prep =“ПетровА.С.”

 End sub
 
 

 

 

14-слайд

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

15-слайд                          Бастапқы оқиғалар

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

16-слайд                          Қорытынды сұрақтар:

1.      Визуалды программалау дегеніміз не?

2.      Визуалды програмалау тілдері неге негізделген?

3.      Визуалды программалау технологиясының тәртібін ата.

 

 

Объектінің сипаттамасы
 
іі. алғашқы бекіту

 

Мына кестені толтыра отырып сабақтың мазмұны бойынша қорытынды шығар.

Алгоритмдеу және программалау тарихы

Визуалды программалау

Визуалды програмалау технологиясы

 

 

 

 

Қорытынды:___________________________________________________________

 

 

ііі. құзырлылық қалыптастыру

 

 

 Деңгейлік тапсырмалар:

І деңгей тапсырмалары

1. Визуалды программалау дегеніміз не?

ЭЕМ программаларын графикалық объектілерді қолданып құруға арналған тәсіл, интерфейс құруға арналған; алгоритм жүйесінде программалауға мүмкіндік береді.

2. Визуалды программалаудың тарихы?  3-4-слайдтар.

3. Визуалды програмалау тілдері неге негізделген?

Объектіге, интеграциялық ортаға, фигура және сызбаларға негізделген.

4. Визуалды программалау технологиясының тәртібін ата.

Жобаның мақсаты мен жүйесі анықталады; класстар жүйеленіп, соған қарай объект жасалады (интерфейс); әр объектіге сай оқиға жасалады; оқиғаға сәйкес тәсіл құралады; объекттер арасында байланыс орнатылады.

5. Компонент дегеніміз не?

Компонент дегеніміз объектінің түрлілігі, оны қосымшалармен  біріктіруге болады.

6. Компонент палитрасы дегеніміз не?

Компонент палитрасы дегеніміз қосымшалар біріктірілетін орын.

7. Қандай бастапқы оқиғалардың түрлерін білесің?

Click, DbClick, MouseDown, MouseUp, MouseMove.

 

ІІ деңгей тапсырмалары

1. Программалау жүйесіндегі циклдің қай түрі?

sum :=0;

for k:=1 to 100 do

begin

sum:=sum+sqr(k);

k:=k+2;

end;

For циклі.

2.Сызықтық және бөлімдік жүйелердің айырмашылығы неде? Мысалдар келтіре отырып айырмашылықтарын көрсет.

Бөлімдік программалау жүйесі толық, толық емес және таңдаулық деген түрлерге бөлінеді. Айырмашылықтарын граф-схемалар мен блок-схемаларды қарастырғанда айқындауға болады.

ІІІ деңгей тапсырмалары

Программалау тілінің бір жүйесінің сұлбасын жазып бер.

Program N1; 
 var 
 S: String; 
 begin 
 While S <> 'end' do 
 Readln(S); 
 Write(‘end!'); 
 Readln; 
 end.

 

іV. шығармашылық әрекет

 

Топтық жұмыс.

1-топ: Сызықтық жүйенің блок-схемасын жазып бер. Сұраққа толық жауап беріңіздер.

2-топ: Бөлімдік толық жүйенің блок-схемасын жазып бер.Сұраққа толық жауап беріңіздер.

3-топ: Бөлімдік толық емес жүйенің блок-схемасын жазып бер. Сұраққа толық жауап беріңіздер.

 

V. бағамдау-бағалау

 

 

Сабақтың мақсатына қалай қол жеткізгендігің туралы эссе жаз.

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

МҰҒАЛІМГЕ АҚПАРАТ s

№7 сабақ

 

Тақырыбы: Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген ортасы

Күтілетін нәтиже:

Білім

• Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген ортасы туралы түсінікті анықтайды.  Бағдарламалық жасақтама ұғымын таниды

Түсінік

• Қосымшалардықұрастырудың кіріктірілген орталарының құрылымын түсіндіреді

• Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталарының түрлерін айырып таниды.  Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталарының қолдануының түсіндірмесін береді

• Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталарының тарихын қайта қарайды

Қолданыс

• Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталарының түрлерінің байланысын анықтайды

• Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталарының маңызының сырын ашып біледі

Анализ

• Қазіргі кезде қолданылатын қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталары туралы алған білімін қолдана отырып, бағдарламалаушы өнімділігін арттыру жолдарын талдайды

Синтез

• Алғашқы кездегі қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталарын қайта қарайды, түйіндейді

Баға

• Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталары туралы алған білімін толықтай түйіндейді.Жаңа ұғымдардың түсіндірмесін береді

Сабақ құрылымы:

 

І. Ақпарат алмасу (5 мин.).

ІІ. Алғашқы бекіту (10мин.).

ІІІ. Құзырлылық қалыптастыру (15 мин.).

ІV. Шығармашылық қалыптастыру (10 мин.).

V. Бағамдау-бағалау (5 мин.).

Сабақ типі: Фронтальді, топтық

Оқыту әдісі: Ішінара ізденушілік

Мұғалім іс-әрекетінің тәсілі:

 

• Тақырыпты түсіндіру, тапсырмалар орындау кезінде көмек көрсету

Негізгі ұғымдар мен терминдер:

 

• Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген ортасы, бағдарламалық жасақтама, мәтіндік редактор, компилятор, интерпретатор,

Оқушыда дағды қалыптастыру:

 

• Тақырыпқа сай сұрақтарға жауап беру, білімін арттыру, топта жұмыс істеуді үйрену

Ақпарат көздері:

 

1. О.Ефимова, В.Морозова, Н.Угринович «Курс компьютерной технологии» учебное пособие для старших классов.-М.: ООО «Издательство АСТ», 2000.

2. Уикипедия сайты

Қосымша материалдар:

1. Блез Паскальдың суреті. http://www.liveinternet.ru/tags

Оқушы жетістігін бағалау:

 

Негізгі баға орындалған деңгейге байланысты барлық оқушыға қойылады. Ал қосымша баға (бонус) топтық жұмыс істеу кезінде дұрыс жауап берген әрі белсенді болған оқушыларға қойылады.

Үй тапсырмасы:

 

• Қазіргі кезде қолданылатын қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталарының үш түрін сипаттап келу.

САБАҚ БЛОКТАРЫ s

 

і. аҚПАРАТ алмасу

 

Тақырып жоспары:

 1. Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталары туралы түсінік

 2. Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталарының пайда болу тарихы

 3. Олардың қазіргі кездегі түрлері

Слайдтар:

 

 

1-слайд (титул)

 

2-слайд  Сабақтың мақсаты

 

3-слайд  Тақырып жоспары

 

4-слайд Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталары туралы түсінік

•               Бағдарламалық жасақтама дегеніміз не?

•               Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталары дегеніміз не?

•               Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталары не үшін қажет?

Ол неден құралады?

 

5-слайд                      Бағдарламалық жасақтама дегеніміз не?

•               Бағдарлама жасақтама 

(ағыл. Software; soft - жұмсақ және ware — бұйым; орыс. Программное обеспечение) дегеніміз  компьютердің жұмысістеуіне арналған компьютер бағдарламалары  жиынтығы

 


Ортақ жасақтама Қолданбалы бағдарламалық

 (программалық) жасақтама

 

6 – слайд

Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталары дегеніміз не?

Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталары(ағылш. integrated development environment, IDE) дегеніміз бағдарламаушыға бағдарламалық жасақтама дамытуға жағдай жасайтын бағдарламалық жасақтама қосымшасы.

 

7 – слайд  Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталары не үшін қажет?

    Компоненттер мен қарапайым қолданушының

            интерфейсін тығыз байланыстырады

                           Бағдарламалаушы азырақ

                            қимыл жасайды

 


                                                      Бағдарламалаушының

                                                      өнімділігін арттырады

 

8 – слайд    Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталары неден құралады?

•               Мәтіндік редактор

•               Компилятор немесе/және интерпретатор,

•               Автоматизация құралдары,

•               Бағдарламаныреткекелтіруші

 

9 – слайд

Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталарының пайда болу тарихы. Бірінші құрастыру орталары консоль немесе терминал арқылы жұмыс істеу үшін жасалды.

 

 

 

 

 


10 – слайд

Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталарының пайда болу тарихы

Softlab Munich-тің Maestro I өнімі— дүние жүзінде бағдарламалық жасақтамаға арналған бірінші құрастыру ортасы (1975 ж.)

22 мың бағдарламаушы қолданған

1970-1980 ж. аралығында информатика саласындаәлемдік лидер атанды

Қазіргі кезде Арлингтон қаласындағы Информациялық Технологиялар Мұражайында табуға болады

 

11 – слайд

Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталарының пайда болу тарихы

•     Плагинді қосу мүмкіндігі бар құрастыру орталарының бірі - Softbench

•     1995 ж. Computerwoche-нің айтуы бойынша бағдарламаушылар бұл ортаны нашар қабылдады

 

12 – слайд

Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталарының қазіргі кездегі түрлері

ActionScriptPascal

АдаPerl

BASICPHP

C/C++Python

C#Ruby

FortranSmalltalk

JavaSQL, PL/SQL

JavaScript

 

13 – слайд                                  Java Script

•   Объектігебағытталған скрипттік бағдарламалау тілі

•   Көбінесе web парақша істегенде қолданылады

•   1992 жылы Nombas компаниясында ойлап табылды

 

14 – слайд                         Pascal тілі

•     Көбінесе жоғарғы сынып оқушыларына үйретілетін программалау тілі

•     Француз математигі, физигі, әдебиетшісі және философы Блез Паскаль құрметіне аталған

•     1968-69 ж. Никлаус Вирт ойлап тапқан

•    

Блез Паскаль
 
Ұзақ есептеуді қажет ететін   есептерді шығаруда қолайлы                                                                                  

 

15 – слайд                                           Қорытынды

•    Бағдарлама жасақтама - компьютердің жұмыс істеуіне арналған компьютер бағдарламалары жиынтығы

•    Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталары дегеніміз бағдарламаушыға бағдарламалық жасақтама дамытуға жағдай жасайтын қосымша.

•    Алғашқы кезде қолданылған құрастыру орталары: Dartmouth Basic, Maestro I, Softbench

•    Қазіргі кездегі құрастыру орталықтары: C++, Java Script, Pascal және т.б.

 

 

іі. алғашқы бекіту

 

Мына кестені толтыра отырып сабақтың мазмұны бойынша қорытынды шығар.

Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталары туралы түсінік

Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталарының пайда болу тарихы

Олардың қазіргі кездегі түрлері

 

 

 

Қорытынды:___________________________________________________________

 

 

ііі. құзырлылық қалыптастыру

 

 Деңгейлік тапсырмалар:

І деңгей тапсырмалары

1. Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталары дегеніміз не?

Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталары дегеніміз бағдарламаушыға бағдарламалық жасақтама дамытуға жағдай жасайтын бағдарламалық жасақтама қосымшасы.

2. Бағдарламалық жасақтама нешеге бөлінеді? Аттарын ата.   Бағдарламалық жасақтама екіге бөлінеді: ортақ және қоданбалы бағдарламалық жасақтама.

3. Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталарының басты мақсаты неде?

Бағдарламайшының өнімділігін арттыру.

4. Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталарының құрылымын ата.

Мәтіндік редактор, компилятор немесе/және интерпретатор, автоматизацияқұралдары, бағдарламаныреткекелтіруші

5. Pascal және Java Script туралы мәлімет бер.

Pascal тілі көбінесе жоғарғы сынып оқушыларына үйретіледі.Француз математигі, физигі, әдебиетшісі және философы Блез Паскаль құрметіне аталған. Оны 1968-69 ж. Никлаус Вирт ойлап тапқан. Бұл тіл ұзақ есептеуді қажет ететін есептерді шығаруда қолайлы. Java Script - объектіге бағытталған скрипттік бағдарламалау тілі. Ол көбінесе web парақша істегенде қолданылады. 1992 жылы Nombas компаниясында ойлап табылды.

6. Қазіргі кезде қолданатын құрастыру орталарын ата.

ActionScript, Pascal, Ада, Perl, BASIC, PHP, C/C++, Python, C#, Ruby, Fortran, Smalltalk, Java, SQL, PL/SQL, JavaScript

7. Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталарының тарихындағы маңызды заттарды атап шық.  Бірінші құрастыру орталары консоль немесе терминал арқылы жұмыс істеу үшін жасалды. Dartmouth BASIC- құрастыру орталарында қолданған бірінші тіл. Softlab Munich-тің Maestro I өнімі— дүние жүзінде бағдарламалық жасақтамаға арналған бірінші құрастыру ортасы. Плагинді қосу мүмкіндігі бар құрастыру орталарының бірі – Softbench.

ІІ деңгей тапсырмалары

1. MATLAB, Ада, AutoCAD, PHP, Wordpad, Pascal, Paint, Fortran. Осы сабақта алған біліміңді пайдаланып, берілген бағдарламалардың қайсысы кіріктірілген ортаға жататынын немесе жатпайтынын нақты фактілер келтіріп дәлелде.

(Логикалық жағынан дұрыс тұжырым).

2. Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталарының маңызы неде?

Аз уақыт ішінде ұзақ уақытты талап ететін бағдарламауды орындауға мүмкіндік береді.

ІІІ деңгей тапсырмалары

Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталары бағдарламаушының өнімділігін арттыру үшін қажет екені белгілі. Бағдарламаушы өнімділігін тағы қандай жолдармен арттыруға болады?  (Оқушының өз ойы)

 

 

 

іV. шығармашылық әрекет

 

 Топтық жұмыс.

Сынып екі топқа бөлінеді. Алғашқы кездегі қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталары туралы көп мәлімет берген топ жеңеді.

 

 

 

V. бағамдау-бағалау

 

Сабақтың мақсатына қалай қол жеткізгендігің туралы эссе жаз

__________________________________________________________________________

№8 сабақ

 

МҰҒАЛІМГЕ АҚПАРАТ s

 

Тақырыбы: Бақылау жұмысына дайындық. 1-тоқсан.

Күтілетін нәтиже:

 

Білім

•1-тоқсан бойы өткен материалды есіне түсіреді.

Түсінік

•Техникалық қауіпсіздік ережелерін, алгоритмдеу және программалауды, әлемнің ақпараттық бейнесін, қоршаған ортаның кіріктірілген ортасын, визуалды программалаудың технологиясын, программалаудың парадигмасын түсіндіреді.

 

Қолданыс

•Алгоритмдеу және программалау жайлы білімдерін қолдана отырып, блок-схема құрастырады

•Құрылымдық программалаудың шартты белгілерін көрсетеді

Анализ

•Техникалық қауіпсіздік ережелерін саралайды

Синтез

•Бақылау жұмысына байланысты шығармашылық әрекет орындалмайды.

 

Баға

•Сабақта жазған бақылау жұмысына сыни талдау жасайды.

Сабақ құрылымы:

 

І. Ақпарат алмасу (4 мин.).

ІІ. Алғашқы бекіту (1 мин.).

ІІІ. Құзырлылық қалыптастыру (40 мин.).

ІV. Шығармашылық қалыптастыру (0 мин.).

V. Бағамдау-бағалау (0 мин.).

Сабақ типі: Оқушылардыңбілімінбақылау, бағалау.

Оқыту әдісі: Бақылау жұмысының арқасында білімдерін бекітеді

Мұғалім іс-әрекетінің тәсілі: Оқушыларға жабық тест ұсынылады.

Негізгі ұғымдар мен терминдер:

 

• Алгоритмдеу, программалау, визуалды программалау, қоршаған ортаның кіріктірілген ортасы, объект, модель, парадигма.

Оқушыда дағды қалыптастыру:

 

• Бақылау жұмысына дайындық мақсатында барлық слайд материалдарын, деңгейлік тапсырмалар мен үй жұмысы тапсырмаларын қайталау.

Ақпарат көздері:

 

1. Бөрібаев Б., Нақысбеков Б., Мадиярова Г. 2005. Информатика және есептеуіш техника негіздері. Алматы: Мектеп.

2. Н.Ш.Нурмаганбетов, И.Ж.Бодыбаева. Импорт и экспорт данных междуприложениями при помощи языка VisualBasic. Научная конференция.

Қосымша материалдар:

1. Микрософт офистің суреттер жинағынан алынған сурет

Оқушы жетістігін бағалау:

 

•Оқушының бағасы жабық тесті орындауына байланысты қойылады.

Үй тапсырмасы:

 

Бақылау жұмысында шығара алмаған немесе шешіміне сенімді емес есептерді қарау, қатемен жұмысқа дайындалу

 

• Бонус-балл тапсырмасы

 For циклін пайдаланып n санының факториалының кодын жаз.

 

САБАҚ БЛОКТАРЫ s

 

 

і. аҚПАРАТ алмасу

 

Тақырып жоспары:

•       Техникалық қауіпсіздік ережелері

•       Әлемнің ақпараттық бейнесі

•       Ақпараттық жүйе

•       Программалаудың дамуының қысқаша тарихы

•       Программалау парадигмалары

•       Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталары

Слайдтар:

1-слайд (титул)

 

2-слайд (сабақ жоспары)

 

3-слайд                             Информатика кабинетіндегі:
1. Техникалық қауіпсіздік ережелері
2. Өзін-өзі ұстау ережелері
3. Өрт болған жағдайда өзін-өзі ұстау ережелері

 

4-слайд                             Әлемнің ақпараттық бейнесі

Объект – адамның бүтін қарастыратын қоршаған ортаның бір бөлігі.

Олар:

•              Біріне бірі әсерін тигізе алады(Күн Жер бетің жылытады)

•              Тәуелсіз іс-әрекеттер жасай алады(Адам дамуы)

•              Табиғат құбылысы

 

5-слайд                             Әлемнің ақпараттық бейнесі

•       Модель – кейбір сипаттамаларын анық көрсететін, (объектінің) аналог алмастырушысы.

•      Ақпараттық модель – объектінің зерттеушіге ең маңызды қасиеттерін көрсететін, жинақталып алынған ақпарат.

 

6-слайд                           Әлемнің ақпараттық бейнесі

Объектілер арасындағы өзара қатынас:

 - Кеңістіктік

 - Мерзімді

 - Пішіні мен мазмұны

 - Бүтін және бөлшек

 - Математикалық

 - Қоғамдық

 

7-слайд                               Әлемнің ақпараттық бейнесі

•       Объектілер арасындағы байланыс түрлері:

*Механикалық,   *Электромагниттік,   *Адамдар аралық, *Географиялық,

*Экономикалық, *Экологиялық

 

8-слайд                                  Әлемнің ақпараттық бейнесі

•     Жүйе – бүтін қарастырылатын, өзара әрекеттесетін объектілер жиынтығы.

•     Жүйенің ақпараттық моделі –зерттеушіге кажетті объектінің құрамын көрсететін, объект ретінде қарастырылатын жүйе туралы таңдалып алынған ақпарат.

 

9-слайд                                      Ақпараттық жүйе

•  Ақпараттық жүйе – пайдаланушының сұранысына байланысты қажетті ақпаратты ұсынуға, біріктіруге, сақтауға толықтыруға қолдануға арналған автоматтандырылған жүйе.    

Масштабына байланысты бөлінуі:

дара, корпоративтік, топтық.

Қолдану аясына байланысты бөлінуі: транзакция өңдеу жүйесі, кеңселік-ақпараттық жүйе, ақпараттық-анықтамалық жүйе, шешім қабылдау жүйесі.

Ұйымдастыру әдісіне байланысты бөлінуі:

файл-сервер құрылымы негізінде, клиент-сервер құрылымы негізінде, көп деңгейлі құрылым негізінде, интернет-интранет құрылымы негізінде

 

10-слайд                  Программалаудың дамуының қысқаша тарихы

•       Ассемблер тілдері (машиналы – бағдарлы тілдер, 1950-ші жылдар)

•       FORTRAN (FORmulaTRANslator, 1954-1957 жж., IBM корпорациясы)

•       COBOL (COmmon Business Oriented Language, 1959 ж.)

•       ALGOL (ALGOrithmic Language, 1958-60 жж.)

•       BASIC (Beginner's All-purpose Symbolic Instruction Code, 1963 ж.)

•       Pascal (1970 ж.)

•      C (1972 ж.)

 

11-слайд                              Программалау парадигмалары

Программалау парадигмалары (технологиялары):

·         Модульдік

·         Құрылымдық

·         Визуалды

·         Объектілі-бағдарлы

 

12-слайд                    Программалау парадигмалары

•     Модульдік программалау - өзіндік, өзара тәуелсіз кодтық модульдар базисінде жұмыс жасайтын программалау түрі.

•     Құрылымдық программалау - программаның ішінде подпрограммалар құру, арқылы, үстінен-астына жұмыс жасау арқылы жасалатын программалау түрі.

 

13-слайд                     Программалау парадигмалары

•     Визуалды программалау ортасы браузерлердің(BROUSER) жұмысын қамсыздандырады.

•     Объектілі-бағдарлы программалау - қолдануындағы басты элементтері объектілер болып табылатын программалау парадигмасы.

 

14-слайд                      Программалау тілінің маңызды жүйелері

Базалық:

Сызықтық

Бөлімдік (толық, толық емес, таңдаулық)

Циклдар (while, do, for)

 

15-слайд             Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген ортасы

•       Бағдарламалық жасақтама дегеніміз компьютердің жұмыс істеуіне арналған компьютер бағдарламалары жиынтығы

•      Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталары дегеніміз бағдарламаушыға бағдарламалық жасақтама дамытуға жағдай жасайтын бағдарламалық жасақтама қосымшасы

 

16-слайд         Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталары

Құрылымы:

 - Мәтіндік редактор

 - Компилятор немесе/және интерпретатор,

 - Автоматтау құралдары,

 - Бағдарламаныреткекелтіруші

 

17-слайд             Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталары

•       Dartmouth BASIC - құрастыру орталарында қолданған бірінші тіл

•       Maestro I — дүние жүзінде бағдарламалық жасақтамаға арналған бірінші құрастыру ортасы (1975 ж.)

•      Плагинді қосу мүмкіндігі бар құрастыру орталарының бірі - Softbench

 

18-слайд              Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталары

•      Java Script - объектіге бағытталған скрипттік бағдарламалау тілі

•      Pascal тілі - ұзақ есептеуді қажет ететін есептерді шығаруда қолайлы, көбінесе жоғарғы сынып оқушыларына үйретілетін программалау тілі

 

 

іі. алғашқы бекіту

 

Мына кестені толтыра отырып сабақтың мазмұны бойынша қорытынды шығар.

Техникалық қауіпсіздік ережелері,

әлемнің ақпараттық бейнесі

Ақпараттық жүйе, программалаудың дамуының қысқаша тарихы

Программалау парадигмалары, қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталары

 

 

 

 

 

 

Қорытынды:___________________________________________________________

 

 

ііі. құзырлылық қалыптастыру

 

 

 Деңгейлік тапсырмалар:

 

І деңгей тапсырмалары

1. Информатика кабинетінде өзін-өзі ұстау ережелерін ата.

Кабинетке сырт киімде кіруге тиым салынады; Кабинетке азық-түлік тағамдарын алып келуге тиым салынады; Кабинетте жүгіру, секіру және әртүрлі қауіпті гимнастикалық жаттығуларды жасау тиым салынады; Техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтамағандар компьютерде жұмыс істеуден босатылады.

2. Ақпараттық жүйелер дегеніміз не? Масштабына байланысты қалай бөлінеді?

Ақпараттық жүйе – пайдаланушының сұранысына байланысты
қажетті ақпаратты ұсынуға, біріктіруге, сақтауға толықтыруға қолдануға арналған автоматтандырылған жүйе.Дара, топтық және корпоративтік/бірлескен болып бөлінеді.

3. Қандай жоғарғы деңгейлі программалау тілдерін білесің?

Fortran, Algol, Cobol, Basic, Pascal, C.

4. Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталары неден құралады?

Мәтіндік редактор, компилятор немесе/және интерпретатор, автоматизацияқұралдары, бағдарламаныреткекелтіруші

5. Визуалды программалау дегеніміз не? Қандай түрлерін білесің?

ЭЕМ программаларын графикалық объектілерді қолданып құруға арналған тәсіл, интерфейс құруға арналған; алгоритм жүйесінде программалауға мүмкіндік береді.

6. Білім беру ақпараттық ресурстарына не жатады?

•      Кітапхана ресурстары

•      Мұрағаттық ресурстар

•      Ғылыми-техникалық ақпараттар

•      Құқықтық ақпараттар

•      Мемлекеттік құрылым ақпараттары

•      Салалық ақпараттар

•      Қаржылық немесе экономикалық ақпараттар

 

7. Қосымшаларды құрастырудың кіріктірілген орталары не үшін қажет?

Бағдарламаушының өнімділігін арттыру үшін.

 

 

IІ деңгей тапсырмалары

1. Do циклының блок-схемасын көрсет.

2. Құрылымдық программалау кезінде тікбұрыш, ромб және бағыттаушы қандай мағынаны білдіреді?

Тікбұрыш – ортақ іс-қимылды білдіреді. Ромб – шартты тексеруші. Стрелка – бір қимылдан екінші кимылға ауысу.

 

IIІ деңгей тапсырмалары

Техника қауіпсіздігіне сәйкес, кестенің ұяшықтарын боя: егер дұрыс болса, жасыл түспен, дұрыс емес жағдайда – қызыл түспен боя.

Мұғалімнің рұқсатынсыз кабинетке кіру

Компьютер кабинетіне кіріп, жұмыс

орнына  отыру

Информатика кабинетіндесыртқыкиімменотыру

Компьютердің ақауы жоқтығына көз жеткізу

Компьютер сыныбына кіргенде, таласып

Есіктен кіру

Компьютерақауынкөргендемұғалімгеайту

Жалғанған кабельдерді жалаң қолмен түрту

Тек мұғалім рұқсатымен компьютерде

жұмыс жасай бастау

Тоқкөзікабельдерінеқолтигізу

Басқа сыныптардан сыныпқа түрлі Дисктер әкелу

Компьютердің ақауын өз бетінше жөндеу

Сабаққабайланысыжоқпрограммаларнемесеойынқосу

ДК – мен кірқолменжұмысжасау

Пернетақтаның пернелерін жәй ғана шерту

Монитордыңартқыжағынтүрту

Тек компьютер қосылып тұрған жағдайда пернелерді басу

Ылғал қол немесе ылғал киімде отырып,

 компьютермен жұмыс жасау

Монитор мен көз ара қашықтығы 60-70 см. болу

Заттарды компьютер бөліктерініңүстінеқою

Жұмыс соңында жұмыс орнын тазалау

Мұғалімрұқсатынсызфайлдар мен қалталардыөшіру

 

 

V. бағамдау-бағалау

 

Сабақтың мақсатына қалай қол жеткізгендігің туралы эссе жаз.

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

№9 сабақ

МҰҒАЛІМГЕ АҚПАРАТ s

 

 

Тақырыбы: Терезелер, пішіндер, объектілер

 

 

Күтілетін нәтиже:

 

 

 

Білім

• Терезелер туралы жалпы түсінікті біледі

•Терезелердің мүмкіндіктерін таниды

 

 

Түсінік

• Терезелердің түрлеріне мысал келтіреді

• Терезеде қолданылатын элементтер түсіндірмесін береді

• Терезелердің негізгі операцияларына, құрал-саймандар тақтасының батырмаларына мысал келтіреді

• Меню жолы ұғымын түсіндіреді

 

 

 

Қолданыс

• Тәжірибе барысында терезелер параметрлерін (енін, биіктігін) өзгерту үшін маус нұсқашығымен шебер жұмыс істейді

• Тәжірибе барысында құрал-саймандар тақтасын қалпына келтірудің сырын ашып біледі

 

 

Анализ

•Қазіргі және бұрынғы заман мүмкіндіктерін қарсы қойып салыстырады

 

 

Синтез

• Windows-та “менің компьютерім” терезесін түзетеді

• Диаглогтық терезе арқылы мәлімді қайта қарайды

• Бірнеше терезелерді қозғалысқа келтіреді

 

 

 

Баға

• Терезелердің әр түрін бір-бірімен салыстырады

• Терезелермен жұмыс істеуді түйіндейді

 

 

Сабақ құрылымы:

 

 

 

І. Ақпарат алмасу (5 мин.).

ІІ. Алғашқы бекіту (10 мин.).

ІІІ. Құзырлылық қалыптастыру (15 мин.).

ІV. Шығармашылық қалыптастыру (10 мин.).

V. Бағамдау-бағалау (5 мин.).

 

 

Сабақ типі: Жаңа сабақты меңгерту, фронтальды, топтық

 

 

Оқыту әдісі: Репродуктивті, тірек-сызбалар, тест сұрақтары, сәйкестендіру тесті

 

 

Мұғалім іс-әрекетінің тәсілі:

 

 

 

• Оқушыларға бағыт-бағдар, қажет болған жағдайда көмек береді.
Өз ойларын дамытуға көмектеседі.

 

 

Негізгі ұғымдар мен терминдер: Терезе

 

 

Оқушыда дағды қалыптастыру:

 

 

 

•Тақырып бойынша әртүрлі танымдық сұрақтарды шешу, белгілеген мақсатқа қол жеткізу, өзін-өзі дамыту, топпен жұмыс істеу және топ жұмсының нәтижесін көру, өз ойын сынып алдында қорғай білу.

 

 

Ақпарат көздері:

 

 

 

1. С.И. Ожегов. Словарь русского языка. - М.: Советская энциклопедия, 1975.

 

 

Оқушы жетістігін бағалау:

 

 

 

• Негізгі баға орындалған деңгейге байланысты барлық оқушыға қойылады. Ал қосымша баға (бонус) топтық жұмыс істеу кезінде дұрыс жауап берген әрі белсенді болған оқушыларға қойылады.

 

 

Үй тапсырмасы:

 

 

 

• Менің компьютерім терезесін аш: ол үшін маус нұсқағышын Мой компьютер белгішесіне қойып, батырмасыны екі рет шерт.Егер терезе бүкіл экранға ашылмаса, Жаймалау (развернуть) батырмасын шерт.

Содан кейін Қалпына келтіру (Восстановить) батырмасын шертіп, қалпына келтір.Терезенің енін, биіктігін өзгерт: ол үшін маус нұсқағышын оң жақ шекараға қойып, қос бағытты бағдарша шыққанға дейін күтіп, маусты солға жылжытып орында.Терезені жабу батырмасында шертіп, терезені жап

 

САБАҚ БЛОКТАРЫ s

 

 

і. аҚПАРАТ алмасу

 

 

Тақырып жоспары:

1.Терезе деген не?

2.Терезелердің түрлері

3.Терезедегі негізгі элементтер

4.Тереземен басты операциялар

Слайдтар:

1-слайд (титул)

 

2-слайд Сабақтың мақсаты

 

3-слайд  Тақырып жоспары

 

4-слайд

•  Терезе дегеніміз жақтаулармен шектелген экранның төртбұрышты аумағы, онда обьектілер орналаса алатын жұмыс ортасы мен басқару элементтері бар.

 

 5-слайд           Активті терезе - жұмыс жүріп жатқан терезе.

терезелердің 4 түрі

 


Қапшық терезелері

 Қолданбалар терезелері          Анықтама терезелері

                                                                                Диалог (сұхбат) терезелері

 

6-слайд

Қапшық терезелерінде оны басқару элементтерінен басқа Windows-тың басқа объектілерінің де белгішелері бар.

Қолданба (приложение) – бұл да бағдарлама, ол Windows жүйесінің басқаруымен жұмыс істегендіктен, қолданба деп аталады.

Диалог терезелері – қосымша ақпараттарды енгізуге арналған арнайы терезе.

Анықтама терезелері Windows және оның қолданбаларының жұмысы бойынша анықтама ақпараттарын шығару қызметін атқарады.

 

7-слайд                            Терезенің негізгі элементтері:

1.    Шекаралар - терезелерді төрт жағынан тұрған жақтауларды шекаралар
деп атайды

2.    Тақырып жолы - терезенің ең жоғарғы шекарасының астында бірден терезенің аты көрсетілген төртбұрыш

3.     Жүйелік меню белгішесі - тақырып жолының сол жағында жүйелік меню белгішесі

4.    Жабу батырмасы - тақырып жолының оң жақ шекарасында айқасқан сызық (крестик) суреті (Ctrl+F4)

 

8-слайд                 Терезелерді қолданғандағы негізгі операциялар:

•            Терезені ашу және жабу

•            Терезені жималау, жаймалау және қалпына келтіру

•            Терезенің шекараларын өзгерту

•            Терезелерді экран бойынша жылжыту

•           Терезелерді бір-бірінің орнын өзгерту

 

9-слайд                                 Жималау батырмасы

Терезені жималау үшін жабу батырмасының сол жағындағы батырманы тышқанмен бір рет шерту керек.

Жаймалау батырмасы

Терезені жаймалау үшін жабу батырмасының сол жағындағы батырманы тышқанмен бір рет шерту керек.

Қалпына келтіру батырмасы

Терезені қалпына келтіру үшін жабу батырмасының сол жағындағы батырманы тышқанмен бір рет шерту керек.

 

10-слайд

Меню жолы - тақырыптың төменгі жағында командалар аты жазылған көлденең (горизанталь) жолақ бар. Бұл – меню жолы, онда берілген қолданбаның негізгі командалары бар.

Құрал-саймандар тақталары -көптеген терезелер батырмалары мен белгішелері бар құрал-саймандар тақтасымен жабдықталған.

 

11 слайд       Құрал-саймандар тақтадағы белгішелер мен батырмалар:

  • Кері қайту (Ctrl+Z)
  • Алға қарай өту (Ctrl+Y)
  • Бір деңгейге жоғары көтерілу
  • Қиып алу (Ctrl+X)
  • Көшіру (Ctrl+C)
  • Кірістіру (Ctrl+V)
  • Болдырмау
  • Алып тастау
  • Қасиеттер
  • Түрі

 

 

іі. алғашқы бекіту

 

Мына кестені толтыра отырып сабақтың мазмұны бойынша қорытынды шығар.

Терезелер, олардың түрлері

Терезелердегі негізгі элементтер

Терезелермен жұмыс істейтін операциялар

 

 

 

Қорытынды:___________________________________________________________

 

 

ііі. құзырлылық қалыптастыру

 

Деңгейлік тапсырмалар:

І деңгей тапсырмалары

1.     Терезенің анықтамасын бер.

Терезе дегеніміз жақтаулармен шектелген экранның төртбұрышты аумағы, онда обьектілер орналаса алатын жұмыс ортасы мен басқару элементтері бар.

2.     Терезенің неше түрі бар. Оларды ата.

Төртеу: қапшық терезелері, қолданба (приложение), диалог терезелері, анықтама терезелері.

3.     Терезенің қандай негізгі элементтері бар. Біреуінің түсіндірмесін бер.

Шекаралар, тақырып жолы, жүйелік меню белгішесі, жабу батырмасы.

4.     Терезелерді қолданғандағы негізгі операцияларға мысал келтір.

·         Терезені ашу және жабу

·         Терезені жималау, жаймалау және қалпына келтіру

·         Терезенің шекараларын өзгерту

·         Терезелерді экран бойынша жылжыту

·         Терезелерді бір-бірінің орнын өзгерту

5.      Меню жолы ұғымын түсіндір.

Меню жолы - тақырыптың төменгі жағында командалар аты жазылған көлденең (горизанталь) жолақ бар. Бұл – меню жолы, онда берілген қолданбаның негізгі командалары бар.

6.        Құрал-саймандар тақтасының белгішілер мен батырмаларынан үш мысал келтір.
Кез-келген үшеуі

·         Кері қайту (Ctrl+Z)

·         Алға қарай өту (Ctrl+Y)

·         Бір деңгейге жоғары көтерілу

·         Қиып алу (Ctrl+X)

·         Көшіру (Ctrl+C)

·         Кірістіру (Ctrl+V)

·         Болдырмау

·         Алып тастау

·         Қасиеттер

·         Түрі

7.     Менің компьютерім терезесін аш: ол үшін маус нұсқағышын Мой компьютер белгішесіне қойып, батырмасыны екі рет шерт.Егер терезе бүкіл экранға ашылмаса, Жаймалау (развернуть) батырмасын шерт.Содан кейін Қалпына келтіру (Восстановить) батырмасын шертіп, қалпына келтір.

ІІ деңгей тапсырмалары

1.    Терезенің енін, биіктігін өзгерт: ол үшін маус нұсқағышын оң жақ шекараға қойып, қос бағытты бағдарша шыққанға дейін күтіп, маусты солға жылжытып орында.

2.    Маус нұсқағышын Менің компьютерім белгішесіне қойып, батырмасыны екі рет шертіп, оны аш.Егер құрал саймандар тақтасының батырмасы жоқ болса, оны қалай қалпына келтіреміз.

Маус нұсқағышын меню жолындағы Түр (Вид) Тізім (Список), Кесте (Таблица), Белгішер (Значки) командалары шертіп көр.

ІІІ деңгей тапсырмалары

Менің компьютерім (мои компьютер) терезесін ашыңдар.Меню жолынан Түр (вид)Құралдар тақтасы Баптаулар командаларын орында.Пайда болған Құралдар тақтасынан Үйге,Іздеу,Журнал,Көшіру,Қиып алу,Қою,Болдырмау құралдарды таңдап Қосу(добавить) батырмасын басып қосамыз ал керек емес құралдарды Жою(удалить) батырмасын басып алып тастаймыз.Бұл жеңілдіктерді ескере отырып, бұрынғы заман мен қазіргі замманның мүмкіндіктерін қарсы қойып салыстыр.

 

іV. шығармашылық әрекет

 

Топтық жұмыс.

Тасымалдау, созу, қосу,белгілеу,ашу, жабу,

/Қателерді анықтау/

Бір бала компьютерде қалай жұмыс істегені туралы жазыпты. Үш топқа бөлініп, оның неше қате жібергенін анықтаңдар. Дұрыс әрі тез тапқан топ жеңеді.

«Мен компьютермен жұмыс істегенде міндетті түрде монитор мен сканерді іске қосамын. Тышқанмен әріптерді теріп, сурет салу керек болса сканерді пайдаланамын. Компьютерге дайын мәтінді қолдан енгізбеу үшін джойстикті қолданамын. Ал мәтінді басы палу үшіш терезелерге қағаз саламын. Принтер арқылы әндерді тыңдап, калонкаға құжаттарымды сақтаймын.»     (9 қате)

 

V. бағамдау-бағалау

 

 Сабақтың мақсатына қалай қол жеткізгендігің туралы эссе жаз.

______________________________________________________________________

 

№10  сабақ

МҰҒАЛІМГЕ АҚПАРАТ s

 

 

Тақырыбы: Терезелер, пішін, объектілер

 

 

Күтілетін нәтиже:

 

 

 

Білім

• Пішін ұғымын таниды

• Пішін туралы білімді кеңейтеді

 

 

Түсінік

• Пішіннің түрлерін атап шығады. Excel пішіндерге мысал келтіреді. Объектілерге түсіндірмесін береді. Объектілер топтамасын айырып таниды.

 

 

 

Қолданыс

• Пішіндер қасиетін терең түсіну үшін Excel және VBA бағдарламалырын пайдалан

• Пішіндерді қолдана отырып, құжаттарды өзгертеді

 

 

Анализ

• Объектілер топтамасы түрлерін бөлшектеп қарастырады

 

 

Синтез

• Пішін ұғымын түйіндейді, түрлерін жазады

• Объект ұғымын түсіндіреді, түрлерін қайта қарайды

 

 

 

Баға

• Пішіннің түрлерін салыстырады

• Объектілер туралы білімді түсіндірмесін береді

 

 

Сабақ құрылымы:

 

 

 

І. Ақпарат алмасу (5 мин.).

ІІ. Алғашқы бекіту (10 мин.).

ІІІ. Құзырлылық қалыптастыру (15 мин.).

ІV. Шығармашылық қалыптастыру (10 мин.).

V. Бағамдау-бағалау (5 мин.).

 

 

Сабақ типі: Фронтальды, топтық

 

 

Оқыту әдісі: Репродуктивті, ізденушілік

 

 

Мұғалім іс-әрекетінің тәсілі:

 

 

 

• Оқушыларға бағыт-бағдар, қажет болған жағдайда көмек береді. Өз ойларын дамытуға көмектеседі.

 

 

Негізгі ұғымдар мен терминдер:

 

 

 

• пішін, объект

 

 

Оқушыда дағды қалыптастыру:

 

 

 

• Тақырып бойынша әртүрлі танымдық сұрақтарды шешу, белгілеген мақсатқа қол жеткізу, өзін-өзі дамыту, топпен жұмыс істеу және топ жұмсының нәтижесін көру, өз ойын сынып алдында қорғай білу.

 

 

Ақпарат көздері:

 

 

 

1. Информатика и ИКТ: Учебник. 10 класс. Базовый уровень/ Под редакцией проф.
Н. В. Макаровой. СПб.: Питер, 2008.

2. О.Ефимова, В.Морозова, Н.Угринович «Курс компьютерной технологии» учебное пособие для старших классов.-М.: ООО «Издательство АСТ», 2000.

3. Е. Арын, Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Ғылымтану, Павлодар: ҒӨФ
«ЭКО», 2006.

 

 

Оқушы жетістігін бағалау:

 

 

 

• Негізгі баға орындалған деңгейге байланысты барлық оқушыға қойылады.

 

 

Үй тапсырмасы:

 

 

 

• Терезелер, пішін және объектілер туралы толық мағлұматты іздеп, оқып келу

 

САБАҚ БЛОКТАРЫ s

 

 

і. аҚПАРАТ алмасу

 

 

Тақырып жоспары:

1.Пішін дегеніміз не

2.Пішін түрлері

3.Объект дегеніміз не

4.Объект мысалдары

Слайдтар:

1-слайд (титул)

 

2-слайд   Сабақтың мақсаты

 

3-слайд   Тақырып жоспары

 

4-слайд

Пішін басып шығарылған немесе желідегі, стандартты құрылымды және ақпарат алуды, реттеуді және өңдеуді оңайлататын пішімі бар құжат болып табылады.

 

5-слайд

 Басып шығарылған пішіндердің құрамында нұсқаулар, пішімдер, белгілер және деректерді жазуға немесе теруге арналған бос орындар бар.

 Басып шығарылған пішіндер жасау үшін, Excel бағдарламасын және Excel үлгілерін пайдалануға болады.

 

6-слайд                                       Excel пішіндерінің түрлері:

1)      Дерек пішіндері көлденеңінен жылжытпай, ауқымда немесе кестеде ақпараттың толық бір жолын енгізуге немесе көрсетуге қолайлы жолмен қамтамасыз етеді.

2)      Құрамында пішін және ActiveX басқару элементтері бар жұмыс парақтары - жұмыс парағы торда деректерді енгізіп, көруге мүмкіндік беретін пішін түрі болып табылады.

3)      VBA UserForms -жоғары икемділікке қол жеткізу үшін, әдетте бір не одан да көп ActiveX басқару элементін қамтитын теңшелетін тілқатысу терезелері
болып табылады.

 

7-слайд Пішін басқару элементтерінің жиынтығы:

А) Ұяшықтың немесе мәтін ұясының мақсатын анықтайды немесе сипаттама мәтінді (мысалы, тақырыптар, суреттер) немесе қысқаша нұсқауларды көрсетеді.

Б) Қатысты басқару элементтерін бір көрінетін бірлікке таңдаулы белгісі бар тіктөртбұрыш етіп топталады. Әдетте параметр түймешіктері, құсбелгілер немесе аса қатысты мазмұндар топталады.

В) Пайдаланушы әрекетті басқан кезде орындайтын макросты іске қосады. Сондай-ақ, түймешік баспалы перне ретінде қарастырылады.

 

8-слайд

Объектілер – программаның қасиеттерімен әдістерін қосып сипаттайтын бірлік өлшем болып саналады.  Программадағы объектілердің қасиеттері болады, әр турлі әдістерді пайдалану мумкін және оқиғаларға әсерін тигізеді.  Объектілердін классына шаблондар жатады. Шаблондар объектердің қасиеттерін, әдістерін, оқиғаларды белгілейді. Осы шаблондар арқылы объектілер құрылады.

 

9-слайд             Мысалы: Word программасында “Документ” деген объект

•       Қасиеті: аты (Name), толық аты (FullName) т.б.

•       Әдістер: құжатты ашу (Open), құжатты шығару (Print out), құжатты сақтау
 (Save) т.б.

•      Оқиға: жаңа құжатты ашу (Document_New()), құжатты жабу
(Document_Close()) т.б.

 

10-слайд

Объект бір класстың шаблоны бойынша жасалса, экземпляр объект болып аталады және де алғашқы объектін бүкіл қасиеттерін, әдістерін, оқиғаларын ие етеді. Мысалы :

Объект аты

Қаситтері

Мағынасы

Full Name (полное имя)

Path (путь)

proba.doc

C:\Documents\proba.doc

C:\Documents\

Proba.txt

C:\proba.txt

C:\

 

10-слайд                        Объектілер топтамасы

 Объектілер топтамасы – бір түгел объектің ішіндегі бір класстық экземпляр объектілер жинағы. Мысалы, бір уақытта ашылған Word құжаттары объектілер топтамасын құрайды, Documents () аталады.

 

 

іі. алғашқы бекіту

 

Мына кестені толтыра отырып сабақтың мазмұны бойынша қорытынды шығар.

Пішін және оның түрлері

Объект және оның түрлері

 Объект топтамасы

 

 

 

 

Қорытынды:___________________________________________________________

 

 

ііі. құзырлылық қалыптастыру

 

Деңгейлік тапсырмалар:

І деңгей тапсырмалары

1.        Пішін ұғымының анықтамасын бер.  Пішін басып шығарылған немесе желідегі, стандартты құрылымды және ақпарат алуды, реттеуді және өңдеуді оңайлататын пішімі бар құжат болып табылады.

2.        Басып шығарылған пішіндер жасау үшін қандай бағдарламалар қолданамыз?

Excel бағдарламасын және Excel үлгілерін

3.        VBA UserForms деген не?   VBA UserForms -жоғары икемділікке қол жеткізу үшін, әдетте бір не одан да көп ActiveX басқару элементін қамтитын теңшелетін тілқатысу терезелері болып табылады.

4.        Пішін басқару элементтері жиынтығының бір түймешігіне сипаттама бер.

(Слайдтағы кестеде берілген)

5.        Объект ұғымына түсіндірме бер.Объектілер – программаның қасиеттерімен әдістерін қосып сипаттайтын бірлік өлшем болып саналады.

6.        Өзіңе таныс объектіге мысал келтір.

7.        Объетілер топтамасы ұғымына сипаттама бер.Объектілер топтамасы – бір түгел объектің ішіндегі бір класстық экземпляр объектілер жинағы

ІІ деңгей тапсырмалары

1.    Пішіндердің қасиетін тереңірек түсіну үшін Excel немесе VBA программаларын пайдалан.

2.    Word программасында жаңа объектілерді аш, сақта және жап. Сақтаған файл ашып, тексер.

ІІІ деңгей тапсырмалары

Объектілер топтамасы туралы кесте құр. Кестеде бес түрлі объектілер топтамасы туралы мысалдар келтір.

 

іV. шығармашылық әрекет

 

Топтық жұмыс.

Нақты және көбірек дерек берген топ жеңеді.

1-топ: Пішіннің ұғымын түйінде. Пішіннің түрлерін жаз.

2-топ: Объект ұғымын түсіндір. Объект түрлерін қайта қара.

 

V. бағамдау-бағалау

 

Сабақтың мақсатына қалай қол жеткізгендігің туралы эссе жаз.

______________________________________________________________________

№11 сабақ

МҰҒАЛІМГЕ АҚПАРАТ s

 

 

Тақырыбы: Процедуралар мен функциялар

 

 

Күтілетін нәтиже:

 

 

 

Білім

•Процедура ұғымын таниды

•Процедураның қасиеттерін тұжырымдайды

•Процедураны енгізу және сипаттау тәсілдерін анықтайды

•Процедура ерекшеліктерін бейнелеп айтады

 

 

Түсінік

•Процедура терминін түсіндіреді

•Процедураның қолданылуын айырып таниды

•Белгілі бір есепті орындау тәртібінің түсіндірмесін береді

•Процедураның жазылу тәртібін түсінеді

 

 

 

Қолданыс

•Программа құру үшін процедурамен

манипуляция жасайды.

 

 

Анализ

•Процедуралар қолдана отырып, белгілі бір

есептің орындалу программасын талдайды

 

 

Синтез

•Процедуралар қолдана отырып, белгілі бір

есептің орындалу программасын

қайтақарайды.

 

 

 

Баға

•Процедуралар мен олардың жазылу тәртібі туралы білімін түйіндейді. Программалау кезінде нақты шешім қабылдайды.

 

 

Сабақ құрылымы:

 

 

 

І. Ақпарат алмасу (12 мин.)

ІІ. Алғашқы бекіту (5 мин.)

ІІІ. Құзырлылық қалыптастыру (15 мин.)

ІV. Шығармашылық қалыптастыру (10 мин.)

V. Бағамдау-бағалау (3 мин.)

 

 

Сабақ типі: Сабақта жаңа білімді игеру

 

 

Оқыту әдісі: Түсіндірмелі-иллюстративтік, топтық

 

 

Мұғалім іс-әрекетінің тәсілі:

 

 

 

•Оқушыларды жаңа түсініктермен таныстыру

•Сабақ барысында оқушыларға қосымша сұрақтар қоюға мүмкіндік беру

•Жаңа тақырыпты бекіту мақсатында оқушыларға мысалдар көрсету

•Оқушыларға мысалда берілген тапсырмаларды өз бетімен орындап көруге беру. Түсінбеген жағдайда дұрыс жауапқа сілтеу

 

 

Негізгі ұғымдар мен терминдер:

 

 

 

•Процедура мен Функция. Процедураны шақырулар. Формальды параметрлер. Нақтылы параметрлер.Процедура тұлғасы. Координаталар. Локальды айнымалылар.

 

 

Оқушыда дағды қалыптастыру:

 

 

 

•Жаңа тақырыпты толық игеру

•Қажет болған жағдайда мұғалімнен көмек сұрау

•Өтілген тақырыпты бекіту мақсатында үй жұмысын, деңгейлік тапсырмаларды толығымен өз бетімен орындау

 

 

Ақпарат көздері:

 

 

 

1. Бөрібаев Б., Нақысбеков Б., Мадиярова Г. 2013. Информатика және есептеуіш техника негіздері. Алматы. Мектеп.

2. http://dipls.ucoz.kz/publ/algoritmdeu_zhne_programmalau/1-1-0-2

 

 

Оқушы жетістігін бағалау:

 

 

 

Оқушының негізгі бағасы деңгейлік тапсырмаларды орындауына байланысты қойылады. Қосымша бағаны (бонус) алу үшін топтық тапсырманы
орындауы қажет.

 

 

 

Үй тапсырмасы:

 

 

 

•  Негізгі түсінік пен анықтамаларды жаттау

•  Сыныпта орындаған есептерге қосымша талдау жасау

•  Үйге берілген тапсырмаларды орындау

 

 

 

• Бонус-балл тапсырмасы

a,b,c,d кесінділері берілген. Осы кесінділердің үшбұрыш құруға болатын әрбір үшеуі үшін сол үшбұрыш ауданын басып шығарыңыз. Берілген x,y,z қабырғалары бойынша үшбұрыш ауданын оның бар-жоқтығын тексеретіндей етіп есептеуді процедура түрінде өрнектеңіз.

 

САБАҚ БЛОКТАРЫ s

 

 

і. аҚПАРАТ алмасу

 

 

Тақырып жоспары:

1. Процедура ұғымы. Процедураның қолданылуы

2. Процедураны орындау тәртібі

3. Процедураның ерекшеліктері. Процедураның мысалдары

Слайдтар:

 

1-слайд (титул)

 

2-слайд   Сабақтың мақсаты

 

3-слайд   Тақырып жоспары

 

4-слайд                                      Процедуралар

Есеп: Мына фигураны құр

Ерекшелігі: үш ұқсас фигура

Жалпы: өлшемдері, айналу бұрышы

Айырмашылықтары: координаталары, түстері

 

 

 

 

5-слайд                                              Процедуралар

Процедура – кейбір әрекеттерді орындау үшін қолданылатын көмекші.
Сонымен қатар, процедура белгілі бір әрекеттерді орындау мақсатында алдын-ала бекітілген аты бойынша шақырылып орындалатын программаның тәуелсіз бөлігі болып табылады.

Процедура – қандай да болмасын атпен аталған әрекеттердің жүйелілігі.

 

6-слайд                             Процедуралардың қолданылуы

•  Программаның әр жерінде орналасқан бірдей әрекеттерді орындау

•  Программаны түсіну оңай болу үшін оны бірнеше қосалқы бөліктерге бөлу

          

7-слайд                            Процедураны орындау тәртібі

•  Бірдей немесе ұқсас әрекеттерді ерекшелеп алу (үш фигура)

•  Олардың ұқсас жерлері (өлшемі, пішіні, айналу бұрышы) мен айырмашылықтарын ( координаталары, түсі) табу

•  Айырмашылықтарын белгіссіз айнымалылар түрінде өрнектеу, осы айнымалылар процедураның параметрлері болады                  

 

8-слайд                                            Программа

               

 

 

9-слайд                             Процедураның ерекшеліктері

•  Барлық процедуралар негізгі программаның үстінде орналасқан

•  Процедураның тақырыбында формальды параметрлер жазылады,

 олар кейде өзгеріп отыратындықтан атаулармен белгіленеді

•  Процедураны шақыру кезінде жақша ішінде нақтылы параметрлер (сандар немесе арифметикалық өрнектер) көрсетіледі

 

10-слайд                             Процедураның ерекшеліктері

•  Әрбір формалды параметрдің қос нүктеден кейін типі көрсетілуі қажет

•  Егер типтері бірдей параметрлер бірінен кейін бірі орналасса, олардың арасы үтірмен ажыратылады

•  Процедураның ішіндегі параметрлер айнымалылар секілді қолданылады

 

11-слайд                             Процедураның ерекшеліктері

•  Процедурада қосымша айнымалы ретінде жергілікті (локальді) айнымалыларды пайдалануға болады, басқа процедуралар оған қатынай алмайды

 

12-слайд                                 Параметр-айнымалылар

Есеп: екі айнымалы мәндерінің орындарын ауыстыратын процедураны құру.

Ерекшеліктері: Процедурада жасалған өзгертулер шақырушы программаға белгілі болуы қажет.

 

13-слайд                          Параметр-айнымалылар

Қолданылуы: Процедура (және функция) осындай әдіс арқылы бірнеше мән бере алады.

Шақыртудың тыйым салынған нұсқалары:

14-слайд                                 Тапсырмалар (1-нұсқа)

1.    Процедураны пайдалана отырып, мына фигураны құрастыру.

 

2.    n саны берілген. Осы санның барлық жай бөлгіштерін алу керек. Жай санды тану процедурасын өзінше өрнектеңіз. (Жай сан деп бір мен өзінен басқа бүтін санды бөлгіштері жоқ санды айтады)

 

15-слайд                                  Тапсырмалар (2-нұсқа)

1.    a/b бөлшегін қысқармайтын p/q бөлшегіне келтіріп және оның жұмысын тексеретін kisk (a,b,p,q) процедурасын бүтін параметрлер бойынша сипаттаңыз.

2.    Процедураларды пайдалана отырып, мына фигураны құрастыру.

 

 

іі. алғашқы бекіту

 

Мына кестені толтыра отырып сабақтың мазмұны бойынша қорытынды шығар.

Процедураның қолданылуы

Процедураны орындау тәртібі

Процедураның ерекшеліктері

 

 

 

 

Қорытынды:___________________________________________________________

 

 

ііі. құзырлылық қалыптастыру

 

Деңгейлік тапсырмалар:

І деңгей тапсырмалары

1.    Процедура терминін түсіндір.

Процедура – қандай да болмасын атпен аталған әрекеттердің жүйелілігі.

2.    Процедураның қолданылуын жаз.

Программаның әр жерінде орналасқан бірдей әрекеттерді орындау

Программаны түсіну оңай болу үшін оны бірнеше қосалқы бөліктерге бөлу.

3.    Белгілі бір есептегі процедураның орындау тәртібінің түсіндірмесін бер.

Бірдей немесе ұқсас әрекеттерді ерекшелеп алу (үш фигура)

Олардың ұқсас жерлері (өлшемі, пішіні, айналу бұрышы) мен айырмашылықтарын ( координаталары, түсі) табу

Айырмашылықтарын белгіссіз айнымалылар түрінде өрнектеу, осы айнымалылар процедураның параметрлері болады.

4.    Процедураны программаға енгізу үшін қандай команда қолданамыз?

Procedure     Төмендегі мәтіннен қате тап. Дұрыс жауабын жаз.

5.    Процедураны шақыру кезінде жақша ішінде формальды параметрлер (x,y,r,t) көрсетіледі.Процедураны шақыру кезінде жақша ішінде нақтылы параметрлер (сандар немесе арифметикалық өрнектер) көрсетіледі

6. Процедурада қосымша айнымалы ретінде глобальды айнымалыларды пайдалануға болады. Процедурада қосымша айнымалы ретінде локальды айнымалыларды пайдалануға болады.

Төмендегі программа бөлігінен қате тап. Дұрыс жауабын жаз.

7. Procedure (x = real, y = integer, z = float)     Procedure pro(x : real; y : integer; z : float);

ІІ деңгей тапсырмалары

1.    a,b,c,d сандары берілген. x=max(a,b), y=max(c,d), z=max(x,y) мәндерін анықтаңыз. max(k,m) (к және м екі санның үлкенін табу) мәнін есептеуді функция арқылы өрнектеңіз.

 Program e10_1;

 var a,b,c,d,x,y,z: real;

function max(k,m:real): real;

 begin if k>m then max:=k else max:=m end;

begin

 writeln; write(‘a,b,c,d мәнін енгізіңіз:’); readln(a,b,c,d);

 x:=max(a,b); y:=max(c,d); z:=max(x,y);

writeln(‘x=’,x,’y=’,y,’z=’,z)

end.\

2.    a,b,c,d кесінділері берілген. Осы кесінділердің үшбұрыш құруға болатын әрбір үшеуі үшін сол үшбұрыш ауданын басып шығарыңыз. Берілген x,y,z қабырғалары бойынша үшбұрыш ауданын оның бар-жоқтығын тексеретіндей етіп есептеуді процедура түрінде өрнектеңіз.

program e10_6;

var a,b,c,d:real;

procedure yshb(x,y,z:real);

label 15,18;

var s,p:real;

begin

if (x<y+z) and (y<x+z) and (z<x+y) then goto 15 else goto 18;

ІІІ деңгей тапсырмалары

Үш үштік: a1,b1,c1; a2,b2,c2; a3,b3,c3 сандары берілген. Әр үштіктің ең үлкені мен ең кішісін, сонан соң табылған үлкендері мен кішілерінің ішінен олардың 

ең үлкені және ең кішісін жеке-жеке табыңыз.

Program mys10_2;

var a1,b1,c1,a2,b2,c2,a3,b3,c3:real;

var max1,max2,max3,min1,min2,min3,max4,min4,max5,min5:real;

procedure maxmin(x,y,z:real; var max,min:real);

begin

 if (x>=y) and (x>=z) then max:=x;

 if (x<=y) and (x<=z) then min:=x;

 if (y>=x) and (y>=z) then max:=y;

 if (y<=x) and (y<=z) then min:=y;

 if (z>=x) and (z>=y) then max:=z;

 if (z<=x) and (z<=y) then min:=z;

 end;

begin write(‘a1,b1,c1-ді енгіз:’);readln(a1,b1,c1);

 write(‘a2,b2,c2-ні енгіз:’);readln(a2,b2,c2);

 write(‘a3,b3,c3-ті енгіз:’);readln(a3,b3,c3);

 maxmin(a1,b1,c1,max1,min1);

 maxmin(a2,b2,c2,max2,min2);

 maxmin(a3,b3,c3,max3,min3);

 maxmin(max1,max2,max3,max4,min4);

 maxmin(min1,min2,min3,max5,min5);

 writeln(‘1-үштіктің ең үлкені-‘,max1,’ең кішісі-‘,min1);

 writeln(‘2-үштіктің ең үлкені-‘,max2,’ең кішісі-‘,min2);

 writeln(‘3-үштіктің ең үлкені-‘,max3,’ең кішісі-‘,min3);

 writeln(‘Үлкендерінің ең үлкені-‘,max4,’ең кішісі-‘,min4);

 writeln(‘Кішілерінің ең үлкені-‘,max5,’ең кішісі-‘,min5);

end.

 

 

 

іV. шығармашылық әрекет

 

Топтық жұмыс.

1-топ:

2-топ:

 

V. бағамдау-бағалау

 

Сабақтың күтілетін нәтижесіне қалай қол жеткізгендігің туралы эссе жаз.

______________________________________________________________________

_________________________________________________________________</