Поурочный план на казахском "Қазақстандағы 1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалысы"

Пән: Қазақстан тарихы ҰМЖ  бөлімі:                    81А бөлімі                          ХХ ғасырдың басындағы Қазақстан	Мектеп:  «Мектеп жасына дейінгі шағын орталығы бар №41 ЖББОМ» КММ
Күні:	Мұғалімнің аты-жөні: Молдасанова Айгүл
Сынып: 8«Д»	Қатысқандар:	Қатыспағандар:
Сабақтың тақырыбы:	Қазақстандағы 1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалысы Зерттеу сұрағы: 1916жылғы ұлт-азаттық көтеріліс неліктен бүкілхалықтық сипат алды? (1-сабақтың жалғасы 2-сабақ)
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)	8.3.1.3 – 1916 жылғы ұлт-азаттық көтерілістің тарихи маңызын анықтау және тұлғалардың рөліне баға беру;
Сабақтың мақсаты	Қазақстандағы 1916 жылғы ұлт-азаттық көтерілістің тарихи маңызын анықтап басшылық еткен тұлғаларға баға береді.
Бағалау критерийі	1.Қазақстандағы 1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалыстың бүкілхалықтық сипат алуын ажырата алады, тарихи маңызын анықтайды. 3. Қазақстандағы 1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалыста басшылық еткен тұлғалардың рөліне  деректерге сүйеніп талдау жасайды,баға береді.
Тілдік мақсаттар	Айтылым,тыңдалым, оқылым, жазылым дағдысын қалыптастыру Айтылым, оқылым  бойынша ұсыныстар:                                           Оқушыларда  мәтінмен  жұмыс  жасау  арқылы   және  топтық  жұмыс  кезіндегі   диалог   барысында  айтылым – оқылым  дағдылары қалыптасады. Жазылым бойынша ұсыныстар:                                                                                Тақырыпқа  байланысты  терминдердің  мағынасын  жазу;                                         «Терме диктант», «Үш қадамды орында», «Венн диаграммасы»  әдісін  қолдану
	Пәнге қатысты лексика мен терминология:                                          Терминдер                                                                                                               «Қазынашыл», «сардар». 1.      Қазынашыл  – мекеменің, ұйымның қаржысын, бағалы затын сақтайтын, күтетін адам, қазына ұстаушы. 2.      Сардар –сарбаздардың басшысы, әскери қолбасшы
Құндылықтарға баулу	«Мәңгілік ел»  жалпы ұлттық идеясы негізінде «Қоғамымыздағы ұлттық бірлік, бейбітшілік пен келісім» атты тармағындағы идеяларға баулу.Ұлттық  рухы биік, туған елін сүйетін, бәсекеге барынша қабілетті тұлға қалыптастыру.
Пəнаралық байланыс	География (карта мен жұмыс, жер-су аттары); әдебиет (басшылық еткен тұлғалар, қазақ зиялылары).
Алдыңғыбілім	ХХ ғасыр басындағы Қазақстандағы қоғамдық саяси процесстерге баға беру.
Сабақтың жоспарланған кезеңдері	Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері		Ресурстар
Сабақтың басы 3 минут 7 минут	Оқушылармен  сәлемдесіп,  түгендеймін  және  сынып  тазалығына  көңіл   бөлемін. Жағымды ахуал туғызу. «Мен саған сенемін, өйткені ....» әдісі арқылы оқушылар  бір-біріне сенімін арттырады.Бір-бірімізге  тірекпіз                                                                                    Бірге соққан жүрекпіз.                                                                     Аянбай еңбек етеміз,                                                         Мақсатымызға жетеміз.  Оқушыларды оқу мақсатымен таныстырамын: 8.3.1.3 – 1916 жылғы ұлт-азаттық көтерілістің тарихи маңызын анықтау және тұлғалардың рөліне баға беру; Үй тапсырмасын  сұрау. Тапсырма: «Терме диктант» әдісі  арқылы  өткен  тақырыпқа  байланысты  сөйлемді толықтырады. Бұл әдісті қолданудағы мақсатым: Оқушылар бойында көру, тыңдалым, айтылым,жазылым дағдыларын қалыптастырады. Тапсырманы орындау барысында оқушылардың сыни тұрғыдан ойлау және есте сақтау қабілеті дамиды. Белсенділіктері артады, нақты жауап беруге үйренеді. Тақтамен жұмыс «Терме диктант». 1.ХХ ғасырдың басында ............ империясындағы............................      ................   асқынды. ......................  аграрлық  ............  барынша  күшейді. 2. 1916жылы 25 маусымда  ............................................................. салу мен ................................................................................................ алу туралы патша жарлығы шықты. 3.    ............................ генерал-губернаторы ...................................... құпия бұйрығы бойынша ................................................................. қара жұмыстан босатылды. 4.Тыл жұмысына алынатындардың қатарына .......... емес  тұрғындардың ............  бен ........ жас аралығындағы  ....... .......................................... жатқызылды. Дескриптор: 1.ХХ ғасыр басындағы өлкедегі қоғамдық-саяси және  әлеуметтік-экономикалық жағдайды сипаттау. 2. Қазақстандағы 1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалыстың басталу себептерін анықтайды,  сылтауын айтып береді,3-4 дәлел келтіріп жазу.       Жіктеу: Бұл жұмысты оқушылардың жеке орындауы ықтимал, тапсырманы орындауда бүкіл сынып оқушылары бір мезгілде жұмысқа жұмылдырылады. Қарқын:3минут уақыт беріледі.Одан кейін  бірнеше оқушының ойы мен пікірін тыңдаймын.Жылдам орындаған оқушыларға қосымша ашық сұрақтар қоямын, үлгермей жатқан оқушыларға қосымша уақыт беру. Диалог жене қолдау көрсету:қолдау көрсету үшін алдыңғы біліммен ұштасатын жетелеуші сұрақтар қою. Мысалы:Қазақстандағы 1916 жылғы ұлт-азаттық көтерілістің басталу себебі неде? ҚБ «Ду  қол  шапалақ» әдісі   арқылы бағалаймын. ҚБ мақсаты: үй тапсырмасына белсене әрі дұрыс жауап берген оқушыларды жауабына орай  өздерін – өздері   ду шапалақ арқылы визуальды бағалауына мүмкіндік беремін. Бағалау критерийі: 1.ХХ ғасыр басындағы өлкедегі қоғамдық-саяси және  әлеуметтік-экономикалық жағдайды сипаттай алады. 2.Қазақстандағы 1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалыстың басталу себептерін айқындайды. Қорытынды: барлық оқушыларға бағытталған нұсқау беріп отырамын, кері байланыс жасау.		Презентация Оқулық: 9(8)-сынып Қазақстан тарихы. Алматы: Атамұра, 2019ж З.Е. Қабылдинов, М.Д.Шаймерденова, Е.М.Куркеев Терме диктант
Сабақтың ортасы 3 минут 2минут Саралау тапсырмасы    15 минут	Жаңа тақырыптың  жалпы  мазмұнын  ашу  мақсатында  Қазақ газетінде жарияланған Әлихан Бөкейхановтың «Тағы соғыс» мақаласын талқылау:« Бұл соғыстан жалпы жұртқа пайда жоқ. Нарлар алысар, ал шаруасын бұзып, қанын төгетін сорлы халық болар. Жиырмасыншы ғасырда Еуропа патшалықтарының қылған ісі кімнің алдында ақталмақ?» 1.      Автор қандай соғыс туралы айтты? 2.      Қазақ  халқының бұл соғысқа қандай қатысы бар? Оқушылардың жауабы тыңдалып болғаннан кейін, бүгінгі өтетін тақырыптың алдыңғы тақырыптың жағасы екені ескертіледі.   Жіктеу:Оқушыларды «Қылыш, найза, шит» тәсілімен сұрақ  қою арқылы   3 топқа бөлемін. Сұрақ: - Көтерілісшілер немен қаруланады?  - Дұрыс,найза, қылыш, садақ, мылтық. 1-топ «Сардарлар»         2-топ «Зиялылар»   3-топ    «Көтерілісшілер» Тапсырма:Үш қадамды орында. Мәтінді оқы, талда, қорға. (1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалыстың тарихи маңызы бойынша мәтін таратамын). Оқушыларға мәтін беріледі. Дескрипторға негізделіп 3 қадам орындайды «Үш қадамды орында» әдісін қолдану мақсатым: Бұл әдісте оқушылардың топтық жұмысы жанданады. Оқылым, жазылым, айтылым дағдысы қалыптасады, тапсырманы орындау барысында ақпаратты талдайды және зерттейді. Оқушылардың сабаққа қызығушылығы артады.  (Әр  топқа мәтіндер мен сәйкесендіру, ақиқат пен жалған кестелерін таратып  беремін, карта қолданылады)  1-топ Картамен жұмыс 1.      ХХғасырдың басындағы Қазақстан картасынан 1916 жылғы ұлт-азаттық көтеріліс болған аймақтарды табыңдар. 2.      Көтеріліске негізгі ұрыс-қимылдары өткен жерлерді  айтып, көрсетіңдер. Дескриптор: Білім алушы берілген мәтінді жеке оқиды және топпен талқылағаннан кейін: -          Көтеріліс болған аймақтарды картадан  табу; -          Жетісу, Торғай, Ақмола көтерілісінің басшыларын атап, негізгі ұрыс-қимылдары өткен жерлерді  атап көрсетеді. 2-топ .Сәйкестендіріңдер Амангелді Иманов Түрмеде у беріліп өлтірілді Бекболат Әшекеев Жетісу көтерілісінің жетекшісі Тоқаш Бокин Торғай көтеріліс жетекшісі Рақымжан Мәдии Ақмола көтеріліс жетекшісі Ж. Мәмбетов пен Ұзақ Саурықов Боралдайда дарға асып өлтірілді Макаров пен Лаврентьев Жазалаушы отрядтар генералдары Дұрыс жауап: Амангелді Иманов Түрмеде у беріліп өлтірілді Бекболат Әшекеев Жетісу көтерілісінің жетекшісі Тоқаш Бокин Торғай көтеріліс жетекшісі Рақымжан Мәдии Ақмола көтеріліс жетекшісі Ж. Мәмбетов пен Ұзақ Саурықов Боралдайда дарға асып өлтірілді Макаров пен Лаврентьев Жазалаушы отрядтар генералдары Дескриптор: -          Ұяшықты дұрыс таңдай білуі, нақты жауап беруі; -          Тақырыпты түсінуі, көтеріліс басшыларын дәйек пен дәлелдеп, рөліне баға беруі. 3- топ Ақиқат пен жалғанды ажыратыңдар. 1916 жылғы ұлт-азаттық көтерілістің тарихи маңызы Ақиқат Жалған 1916 жылғы ұлт-азаттық көтерілістің тарихи маңызы зор болды. + Қазақ еңбекші бұқарасының сана сезімін арттыруда үлкен роль атқарды. + Қазақ  ұлты саяси жетілгендігін көрсете алмады. + Түркістандық түркі халықтары жауынгерлік бауырмалдылығының негізі қаланды. + Қазақтардың көтеріліске жаппай қатысуы Алаш әскерін құрып,1918-1920жылдардағы большевиктермен қарсыласуда үлкен кедергі болды. + Дескриптор -          1916 жылғы ұлт-азаттық көтерілістің тарихи маңыздылығына жауаптарын  сауатты құра алуы; -          Дереккөздерге сүйеніп жалған берілген ақпараттан ақиқатқа көз жеткізуі. Дереккөз: -          Кейбір оқушылар ютубтан  1916 жылғы ұлт-азаттық көтеріліс туралы  видеолар, бейнероликтер көріп келуі; -          Уикипедияны пайдаланып қосымша деректер жинауы; Қарқын:тапсырманы орындауға әр топқа 6 минут уақыт беремін. Қосымша уақыт талап ететін оқушыларға қолдау көрсетемін. Қолдау көрсету: тапсырманы орындау барысында кейбір оқушылар көмек қажет етеді,бұл жағдайда оқушы деңгейіне қарай жетелеуші сұрақтармен ауыстырылып қолдау көрсетемін. Мысалы,Көтерілістің қозғаушы күші кімдер? Көтеріліс ошақтарын білесің бе?деген жеңіл сұрақтар тақырып мазмұнын түсінуде зор ықпалын тигізеді. Бағалау критерийі: -          Картадан көтеріліс ошақтарын көрсете алады, негізгі ұрыс-қимылдары өткен жерлерді  атап көрсетеді. -           1916жылғы ұлт-азаттық қозғалысқа басшылық еткен тұлғаларды анықтап,рөліне баға береді; -          Көтерілістің тарихи маңызын түсінеді. ҚБ. « Жапондық бағалау»  әдісі ҚБ мақсаты:«Жапондық бағалау» әдісімен ауызша бағаланады дұрыс жауап берген оқушыларды жауабына орай  өздерін бағалауына мүмкіндік беремін және кемшіліктеріне  түзетулер  еңгізу  арқылы  білім  дәрежесін  арттыру. Қорытынды:оқушыларға кері байланыс беру арқылы тапсырма орындау барысында жіберілген қателіктерді түзету, дұрыс жауаптармен толықтырып сабақ мақсатына жету.		Қазақстан тарихы (көне заманнан бүгінге дейін 3-том)Алматы 2010 Слайд Презентация Мәтін таратпалар ХХ ғасыр лардағы Қазақстан картасы: http://www.tarih-begalinka. kz/kk/ history/ medieval/maps/ Кесте Слайд  1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалыста басшылық еткен тұлғалардың портреттері Кесте «Ақиқат пен Жалған» Интернет ресурстары «Жапондық бағалау»  әдісі үлгісі
Сабақтың соңы 7 минут 3 минут	Сабақты бекіту: Тапсырма: Венн диаграммасы Әдісті қолданудағы мақсатым: Бұл әдісте оқушылар жұптасып өз ойларымен бөліседі, салыстырады, -жылдам әрі тұжырымды ойлауға, бір-бірінен ақпарат алуға,өз пікірімен бөлісуге, алған білімін саралауға  дағдыланады.   Дескриптор: -          Мәтіннен Революцияшыл-демократияшыл және либерал демократияшыл қазақ зиялыларын анықтап жазуы; -          2 топқа бөлінген қазақ зиялылары қай жолды /қарулы немесе бейбітшілік/ таңдағанын анықтауы; -          Ортақ көзқарастарын талдап айтуы. Жіктеу: жұптық жұмыс. Дереккөз:Слайд /Революцияшыл-демократияшыл және либерал демократияшыл қазақ зиялыларының портреттері, өмір- баяны /, шығармалар т.б Қарқын:жалпы тапсырманы орындауға 5 минут уақыт беріледі. Диалог және қолдау көрсету: жалпы сабақта жауап беріп үлгермеген оқушыларға көңіл аударып, жауаптарын тыңдаймын, көмек қажет ететін оқушыларға Алаш жетекшілерін білесіңдер ме?Қазақ зиялылары кімнің мүддесін қорғады? т.б  сұрақтар қою арқылы қолдау көрсетемін. ҚБ: «Басбармақпен  бағалау» Бағалау критерийі: - 1916 жылғы ұлт-азаттық көтерілісті қолдайтын қазақ зиялыларын жәнекөтеріліске қарсы Алаш зиялыларын атап көрсетеді; - 1916 жылғы ұлт азаттық көтеріліс кезіндегі  қазақ зиялыларының ортақ көзқарастарын анықтап дәлелдейді, талдайды. Қорытынды: Кері байланыс. «Білемін», «Білдім», «Білгім келеді»кестесі «Білемін»,  «Білдім»,  «Білгім келеді» Үй  тапсырмасы Қазақстандағы 1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалыстың басшылары  туралы қосымша дерек жинау.		Венн диаграммасы СлайдРеволюцияшыл-демократияшыл және либерал демократияшыл қазақ зиялыларының портреттері «БББ» кестесі стикерлер слайд
Саралау-сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?	Бағалау – сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?		Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау
Сабақтың барысында әр оқушыға жекеқолдау көрсетіп отырамын. Сабақта Блум таксономиясының танымдық деңгейлері бойынша оқушылардың қызығушылығына, дағдыларына қарай саралау тапсырмаларын беремін. Саралау  мақсатында сабақ ортасында «Үш қадамды орында» әдісі  арқылы  тақырыпқа  жан – жақты  талдау жүргізді. АВС деңгейлі  оқушылар  сабаққа  түгел  қатысты-рылды	Оқушылар сабақ кезінде: 1. 1916 жылғы ұлт-азаттық көтерілістің тарихи маңызын түсінді. 2. 1916 жылғы ұлт-азаттық көтерілістің қозғаушы күшін анықтады  және басшылық еткен тұлғалардың рөліне баға берді. Сабақтың басында үй  тапсырмасын «Ду  қол  шапалақ»  әдісімен  бағаладым. ҚБ мақсаты: үй тапсырмасына белсене әрі дұрыс жауап берген оқушыларды жауабына орай  өздерін – өздері   ду шапалақ арқылы визуальды бағалауына мүмкіндік беремін .    Сабақтың ортасында тақырып  бойынша мәтінмен жұмыс жүргізу үшін  «Үш қадамды орында» әдісін  қолданғанда  «Жапондық үлгіде »  бағалау  жүргіздім. Мақсатым:дұрыс жауап берген оқушыларды жауабына орай  өздерін бағалауына мүмкіндік беремін және оқушылардың  сабаққа  деген  ынтасын  арттырамын.    Сабақтың соңында «Венн диаграммасы»  әдістері  арқылы  сабақты бекітуде «басбармақпен  бағалау»  әдісімен  бағалау  жасадым. Мақсатым:дұрыс жауап берген оқушыларды жауабына орай  өздерін бағалауына мүмкіндік беремін және оқушылардың  сабаққа  деген  қызығушылығын  арттырамын.		Денсаулық сақтау педагогикасын, СЭС талаптарын сақтау. Топқа бөлінген кезде қауіпсіздік ережелерін оқушылардың дұрыс отыруын сақтау туралы ескертіледі.
Сабақ бойынша рефлексия	Сабақ туралы рефлексия жасау үшін      «Білемін», «Білдім», «Білгім келеді» кестесіменкері байланыс жасадым.
Жалпы бағалау Сабақта ең жақсы өткен екі нəрсе (оқыту мен оқуға қатысты)? 1: 2: Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)? 1: 2: Осы сабақтыңбарысында мен сыныптуралынемесежекелегеноқушылардың жетістіктері/ қиыншылықтарытуралыненіанықтадым, келесісабақтарда не нəрсеге назараударуқажет?