Презентация "Дидактический материал "Постановка звука "Р"

• 1 слайд

  «Р» дорҕоону
  сүhүѳххэ уонна этиигэ саҥара
  үѳрэнии
  Оҥордо логопед-учуутал
  Илларионова Лариса Виссарионовна
  

• 2 слайд

  Оҕо оскуолаҕа барыытыгар дорҕооннору сөпкө саҥарар, тылын саппааһа баай, ситимнээх саҥата сайдыбыт буолуохтаах. Оҕо тылын сайдыыта кини быһыы – майгы өттүнэн, биир саастаахтарын, тулалыыр дьону кытта алтыһыыта, кэлин оскуолаҕа хайдах үөрэнэрэ, үчүгэйдик ааҕара, сыыһата суох суруйар буолара тутулуктаах.
  Оҕо дорҕоону сатаан эппэт биричиинэтэ араас. Сорох оҕо саҥарар аппарата үчүгэй эрээри, былчыҥа кыайан сайдыбатах эбэтэр уоһун, тииһин, тылын сыыһа туттар, хамсатар. Итини туоратарга анал артикуляционнай эрчиллии ыытыллар. Дорҕоону чуолкайдык саҥарарга уоһу, тииһи, тылы хайдах хамсатары сөпкө көрдөрөн, быһааран биэриллиэхтээх. Көннөрө сатыыр дорҕоону оҕо араас сүһүөххэ, тылга, этиигэ, кылгас хоҺооҥҥо хатылаан чиҥэтиэхтээх.
  

• 3 слайд

  Артикуляционнай эрчиллиилэр
  
  Эрчиллиилэри оңорорго бастаан сиэркилэ иннигэр ыксала суох быһаарыы көмөтүнэн оҥоһуллар, 2-3-тэ үтүктэн хатылыыр, онтон 5-6-та оҥорор. Оҕо сааһыттан, тылын тута үөрэммититтэн көрөн тылын биир балаһыанньаҕа туттарабыт.
  [Р] дорҕоону саҥарарга уос ымайар. Кэтит тыл төбөтө кытаанах таҥалай диэки өрө көтөҕүллэр. Тылы күүрдэн илигирэтиллэр. Тыл орто чааһа аллара диэки түһэр. Тыл икки кытыыта үөһээ балталарга сыстар.
  
  

• 4 слайд

  Эрчиллиилэр:
  «Баҕа – слон»
  «Баҕа» - уос мичээрдиир, «Слон» - уос чорбойор
  

• 5 слайд

  «Алаадьы»
  «Алаадьы» - уос мичээрдиир, кэтит
  тыл аллараа уоска сытар
  

• 6 слайд

  «Ат»
  «Ат» - тыл төбөтүн таҥалайга сыһыара – сыһыара тыастаахтык таҥырҕатыллар
  

• 7 слайд

  «Тэллэй»
  «Тэллэй» - айах аһыллар, кэтит тылы таҥалайга сыһыаран, кэмпиэт эмэр курдук оборуллар
  

• 8 слайд

  «Хаачыал»
  «Хаачыал» - айах аһыллар, тыл хаачыал курдук үөһээ уоһу, онтон аллараа уоһу таарыйар.
  

• 9 слайд

  «Чааскы»
  «Чааскы» - айах аһыллар, кэтит тылы чааскы курдук холбоччу тутуллар.
  

• 10 слайд

  «Тоҥсоҕой»
  «Тоҥсоҕой» - уос мичээрдиир, айах аhыллар, «д-д-д-д» диэн түргэнник саҥарыллар
  «Тоҥсоҕой»
  

• 11 слайд

  
  
  
  Бүгүн биhиэхэ Рыжик диэн ааттаах куоска оҕото ыалдьыттыыр. Биhиги кинини кытта бииргэ [Р] дорҕоону саҥара үѳрэниэхпит
  

• 12 слайд

  .
  
  - Салгыны муннунан сыыйа искэр ылыы уонна уоскун «О» дорҕоонунан туттан салгыны сыыйа таска таһаарыы.
  - Салгыны муннунан ыла-ыла айаххынан таһаарыы.
  Онуоха сарын хамсыа суохтаах.
  - Муннунан тыынан 1 мүнүүтэ устата чохчойуулары оҥоруу.
  - Уҥа илиини ѳттүк баттанан туран хамсатыы уҥа, хаҥас эргитии.
  Тыыны эрчийэр эрчиллиилэр
  

• 13 слайд

  Тыыны сѳпкѳ ылыыга эрчиллии 
  Чабырҕаҕы
  
  
  
  Туустаабыт тумалаабыт
  
  Туруйа сымыыта биир
  
  Туустаабыт тумалаабыт
  
  Туруйа сымыыта икки…..( салҕанар)
  куолаһы аччатан уонна улаатыннаран ааҕыы
  

• 14 слайд

  Дорҕоону саҥарыы  
  «Массыына собуоттуубут 
  Т-Т-ТР-ТР-ТР-РРРРР»
  

• 15 слайд

  ра – ра – ра –                 ар – ар – ар – 
  ро – ро – ро –                 ор – ор – ор –
   рэ – рэ – рэ –                  эр – эр – эр – 
  ри – ри – ри –                 ир – ир – ир –
  ру – ру – ру –                ур – ур – ур –
   ры – ры –ры –   ыр – ыр – ыр -
  риэ-риэ-риэ - иэр-иэр-иэр -
  руо-руо-руо - уор-уор-уор –
  рыа-рыа-рыа - ыар-ыар-ыар –
  -рүѳ- рүѳ-рүѳ - үѳр-үѳр-үѳр -
  Дорҕоону сүһүөххэ саҥарыы
  
  

• 16 слайд

  ра – ра – Рая ракеталаах     ар – ар – харыйаны харыстаа
  ро – ро – Рома роботтаах           ор – ор – Роза ороно
  рэ – рэ – кэрэни кэрэхсээ            эр – эр – эрдиинэн эрдэбин
  ри – ри – Римма дорообо            ир – ир – сэбирдэх тэлимниир
  ру – ру – сурук суруйабын         ур – ур – ураһа курдук
  ры –ры – рынокка арыы    ыр – ыр – сыыртан сырылаа
  Дорҕоону тылга саҥарыы
  Маладьыас!
  

• 17 слайд

  Ырр-ырр!
  Туох ырдьыгыныыр?  
  Барр – барр!
  Туох дарбыйар? 
  Ырр-ырр!
  Ыт ырдьыгыныыр.  
  Барр – барр!
  Барабаан дарбыйар!
  Торр-торр!
  Туох торулуур?  
  Торр-торр!
  Тонсо5ой торулуур.
                                                                         
  Дорҕоону этиигэ саҥарыы
  П.Тобуруокап
  

• 18 слайд

  Билигин мотоцикылы собуоттуубут : д-д-д - д-д-д
  Мотуор тыаhаата, мотоцикл айаннаата.
  

• 19 слайд

  Тракторы собуоттуубут : д-д-д - д-д-д
  Мотуор тыаhаата, трактор айаннаата.
  

• 20 слайд

  Маладьыастар!