Презентация по биологии на тему"Сүт қоректілер классына жалпы сипаттама"

• 1 слайд

  
  
  
  
  Тақырыбы : Сүт қоректілер класына жалпы сипаттама құрылысы және тіршілігі.
  
  Пәні : Биология
  
  
  
  
  
  

• 2 слайд

  
  
  Мақсаты:
  Білімділік: Сүтқоректілер класы жануарлар дүниесінің ең жоғары сатысы екендігімен таныстыру. Олардың , жер бетінде кеңінен таралуы, тіршілік ететін орта жағдайлары, өздеріне тән белгілерін ашып көрсету арқылы , сүтқоректі жануарлардың басқа жануарлармен ұқсасатығын, айырмашы- лығын ажырата білуге үйрету.
  2. Тәрбиелік: Оқушыларды жауапкершілікке, ыждағаттылыққа баулу, ұлттық педагогика негізінде тәрбиелеу
  3. Дамытушылық. Білімді саналылықпен меңгеруге үйретіп, есте сақтау
  қабілеттерін дамыту; шығармашылық мүмкіндіктерінің дамуына ықпал ету, сөйлеу мәдениеті мен сауаттылығын, ойлау қабілеттерін дамыту.
  Сабақтың міндеті: - сүтқоректілердің тіршілік әрекеті, ішкі , сыртқы құрылысымен таныстыру.
  - түрлі жұмыс істеу дағдыларын дамыту
  Сабақтың типі: Жаңа білімді меңгерту
  Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, иеархиялық кесте, топпен, жеке жұмыс
  Сабақтың құрал-жабдықтары: Компьютер, бейнепроектор, киіз үй (сұлбасы), суреті, сүт қоректілердің қаңқасы, суретті таблица.
  .
  

• 3 слайд

  Сабақтың барысы:
  1. Ұйымдастыру
  (сәлемдесу, түгендеу, сабақтың мақсатымен таныстыру)
  2. Үй тапсырмасын сұрау
  3. Жаңа сабақ түсіндіру.
  4. Бекіту.
  5. Үйге тапсырма.
  
  
  
  
  
  

• 4 слайд

  
  
  Мазұны
  Кіріспе
  Негізгі бөлім
  Қорытынды.
  

• 5 слайд

  Лездік сұрақтар.
  1. Қандай құстың балапаны анасын білмейді ?
  2. Қай құста тіс болады ?
  3. Қандай құс ұя жасамайды, шұңқырлар мен құмды пайдаланады ?
  4.Ең ұйымшыл құстар.
  5. Қандай аң құсша ұшады ?
  ІІ. Үй тапсырмасын сұрау
  

• 6 слайд

  
  
  В)
  В)
  А)
  Д)
  С)
  А)
  А)
  С)
  С)
  Д)
  В)
  В)
  Д)
  Д)
  В)
  А)
  Д)
  А)
  А)
  С)
  

• 7 слайд

  І нұсқа
  ІІ нұсқа
  
  

• 8 слайд

  
  А) Арбаға қандай жануарларды жегуге болады ?
  Ә) Бұл жануарлар ұрпағын қалай қоректендіреді ?
  Олай болса, бүгінгі сабағымыздың тақырыбы “Сүтқоректілер класы”
  1. Қызығушылығын ояту.
  

• 9 слайд

• 10 слайд

  
  Сүтқоректілер класы
  

• 11 слайд

  Кіріспе.
  Сүт қоректілер жануарлар дүниесінің жоғарғы сатыдағы тобын құрайды. Бұған ұрпағын тірі туып, сүтімен асырайтын жылықанды жануарлар жатады. Қазіргі кезде 5000-ға жуық түрлері жер шарының барлық аймақтарында кеңінен таралған. Олардың тұрқы 4мм салмағы 1,2 гр сондайақ тұрқы 33 м салмағы 150 т тартатыны бар. Олар түрлі экологиялық орта жағдайларында тіршілік етеді.Сүт қоректілердің табиғатта адам өмірінде маңызы ерекше. Үй жануарларының көпшілігі сүт қоректілер. Олардың жүні, терісі,еті т.б өнімдері күнделікті қажетімізді өтейді.
  
  
  
  
  
  
  
  
  

• 12 слайд

  Сүт қоректілер
  
  Құрлықта мекендейтін
  Қалталы сүт қоректілер
  Ұшатын сүт қоректілер
  Суда тіршілік ететін
  ілкіаңдар
  Жер астында тіршілік ететін
  Сүт қоректілер
  

• 13 слайд

  Жайлауға бара жатқанда біз үлкен кедергіге тап болдық, арбамыздың дөңгелегі сынды . Оны жөндеуіміз қажет. Ол үшін мына сұрақтарға жауап берейік.
  
  Проблемалық сұрақтар
  

• 14 слайд

  1
  2
  3
  Проблемалық сұрақтар
  

• 15 слайд

  
  1. Орманшы құндыздардың тіршілігіне бақылау жүргізе отырып, олардың күдікті дыбыс шығысымен жағалауды тастай сала, суға сүңгіп кететінін аңғарды. Ол өзінің жалпақ, жалаңаш құйрығымен суды қатты шолпылдатып та үлгіреді. Құндыздардың мінез- құлқындағы ерекшелікті қалай түсіндіруге болады ?
  Жауабы: бұл әрекеттерімен құндыз басқаларын қауіп-қатерден сақтандырады.
  Құндыз
  

• 16 слайд

  2. Жарқанатттар –негізінен түн жәндіктері. Қараңғыда ұшқанда және қорек ұстағанда қолданылатын сезім мүшелерін атаңдар.
  Жауабы: Жарқанаттар қараңғыда эхолокацияны қолданып, дыбыс мүшелерінің көмегімен бағдарлайды. Олар жиілігі жоғары дыбыс жібереді де, затқа тиіп кері қайтқан дыбысты мүшелері арқылы ұстайды.
  Жарқанаттар
  

• 17 слайд

  3. Ыстық күндері иттер неге тілін салақтаттып жүреді ?
  Жауабы: Итте тер бездері өте аз, сондықтан денесін салқындату үшін ыстық күндері ит тілін салақтатып жүреді.
  Иттер
  

• 18 слайд

  1.Тек сүтқоректілерге ғана тән ерекшеліктерді бір бағанға теріп жаз
  2. Сүтқоректілердің тері жабыны (терінің қосалқы бөлімдерін табу)
  3.Сүтқоректілердің қанайналым шеңберінің сызбасын толтыру,
  сөйлемдегі бос орындардағы сөздерді тауып жазу
  І топ "Құндыз"
  ІІ топ "Арлан"
  ІІІ топ "Кәмшат"
  1.Ас қорыту мүшелерін ретімен орналастыру (сүтқоректілерді зерттейтін ғылым атауы шығады)
  2.Сүтқоректілердің қанқасының дұрыс орналасуын сызба арқылы көрсетіңіз
  1.Жорғалаушылар, құстар, сүтқоректілердің жүйке жүйесі мен сезім мүшелерін салыстыру
  2.Төмендегі сөздердің сәйкес келетін санын тұсына жазып кестені толтырындар
  3.Инноворд: “Ілкіаңдар”
  3.Анаграмма: «Жаңа сөздер»
  

• 19 слайд

  1.Тек сүтқоректілерге ғана тән ерекшеліктерді бір бағанға теріп жаз
  2.Сүтқоректілердің тері жабыны
  Мына сөздердің ішінен терінің қосалқы мүшелерін бөлек теріп жаз: тер безі, түк, мүйізді тырнақ,май безі, иіс безі, мүйіз, тұяқтар, сүт безі
  Жауабы: түк, мүйізді тырнақ, мүйіз, тұяқтар
  Кереге керу.
  2,3,5,6,8,10,11,14,15
  

• 20 слайд

  3. Сүтқоректілердің қанайналым шеңберінің сызбасын толтыру.
  Қанайналым шеңбері
  
  
  
  
  Сөйлемдегі бос орындардағы сөздерді тап:
  Сүт қоректілердің жүрегі ________ бөліктен: _________________________ құралады.
  Сүтқоректілердің жүрегіндегі қан қарқынды ағып, денесіндегі ұлпаларды ____________ ,___________________ қамтамасыз етеді және жасушаларын ыдырау өнімдерінен тазартады.
  4 қуысты
  2 қарынша, 2 құлақшадан
  оттегімен
  қоректік заттармен
  кіші қанайналым шеңбері
  оң жақ қарыншадан
  басталып өкпеге барып
  сол жақ жүрекшеге құяды
  үлкен қанайналым шеңбері
  сол жақ қарыншадан
  басталып бүкіл денеге тарап
  оң жақ құлақшаға келіп құяды
  
  

• 21 слайд

  Кереге керу.
  

• 22 слайд

  ащы ішек
  1.Ас қорыту мүшелерін ретімен орналастырғанда сүтқоректілерді зерттейтін ғылым атауы шығады
  тазқарын
  анус
  жұтқыншақ
  қатпаршақ
  ұлтабар
  Ауыз қуысы
  Тоқ ішек
  жұмыршақ
  Өңеш
  т
  л
  о
  и
  е
  о
  я
  и
  г
  р
  Шаңырақ көтеру
  т
  р
  е
  о
  и
  л
  о
  г
  и
  я
  

• 23 слайд

  2.Сүтқоректілердің қанқасының дұрыс орналасуын сызба арқылы көрсетіңіз
  Бассүйек
  Омыртқа жотасы
  Иық белдеуі
  Кеуде қуысы
  Жамбас белдеуі
  Құйрық
  Сегізкөз
  Бел омыртқа
  Арқа омыртқа
  Мойын омыртқа
  Артқы аяқтар
  Алдыңғы аяқтар
  Тұлға
  Қол
  Аяқ
  Сүтқоректілер қаңқасы
  

• 24 слайд

  Инноворд шешу: “ Ілкіаңдар”
  Жоғарыда жазылған сөздердің бір-бірімен қандай байланысы бар екендігін жаз.
  Жауабы: бұлардың барлығы ілкіаңдар немесе жұмыртқа салатын сүтқоректілерге жатады және олар тек Австралия, Жаңа Гвинея, Тасмания аралдарында ғана кездеседі.
  _____________________
  ______________________
  ______________________
  ______________________
  ______________________
  ______________________
  Ехидна
  Түрпітек
  Үйректұмсық
  Австралия
  Клоака
  Тасмания
  

• 25 слайд

  Шаңырақ көтеру.
  

• 26 слайд

  1.Жорғалаушылар, құстар, сүтқоректілердің жүйке жүйесі мен сезім мүшелерін салыстыру
  Мына кестені толтырып, сәйкес келетінінің тұсына “+”, сәйкес емесінің тұсына “-”, таңбасын қойыңдар
  Уық шаншу
  +
  +
  +
  +
  +
  +
  +
  +
  +
  +
  +
  +
  +
  -
  -
  -
  -
  -
  -
  -
  -
  -
  -
  -
  

• 27 слайд

  2.Төмендегі сөздердің сәйкес келетін санын тұсына жазып кестені толтырындар.
  Кенгуру, қалталы қасқыр, коала
  250-ге жуқ түрі бар
  4000-ға жуық түрі бар
  Мысықтар, жертесерлер, сусарлар
  Австралия,және көрші аралдар, Оңтүстік және Орталық Америкада кездеседі
  Барлық жерлерде кездеседі
  Сүт тістері сәйкес келеді де ,өмір бойы өзгермейді
  Сүттістер, одан кейін тұрақты тіске ауысады
  Ұрық жолдасы жоқ немесе нашар дамыған
  Ұрық жолдасы бар. Ол әр түрлі дәрежеде дамыған
  Ұрпағын сүтпен қоректендіреді
  Қалта ішінде болатын емшекшелер өзектері ашылады. Арнайы бұлшық еттің жиырылуынан ұрпағының аузына сүт бөлінеді
  Дене температурасы тұрақты
  Дене температурасы өзгеріп отырады
  Клоакасы жоқ
  Тек құрлықта тіршілік етеді
  Суда, құрлықта , ауада тіршілік етеді
  
  
  1,2,5,7,9,12,14,16
  3,4,6,8,10,11,13,15,17
  

• 28 слайд

  3.Анаграмма: «Жаңа сөздер»
  1. иагмадарф - “____________”______________________________
  2. льдаоеварл - “_____________”_______________________________
  3. нталпеца - “______________”__________________________________
  4. атжыр - “_____________”___________________________________
  диафрагма
  альвеолдар
  плацента
  жатыр
  -кеуде мен құсақ қуыстарын бөліп тұратын көкет
  - газ алмасу процесі жүреді
  -жатырдың қабырғасында ұрық пен аналық ағзаның арасындағы арнайы мүше
  -ұрық аналық жыныс мүшесі дамитын орын
  

• 29 слайд

  Уық шаншу
  

• 30 слайд

• 31 слайд

  Туырлық жабу
  
  Сүтқоректілердің маңызы
  
  Кейбір мүшелері дәрі ретінде қолданылады
  Табиғат тазалығын сақтаушы
  Табиғат тепе-теңдігін сақтайды
  Сүті, терісі,еті, т.б өнімдерін күнделікті тұрмыста қолданамыз
  Көлік ретінде пайдаланылады
  Аң шаруашылығында пайдаланылады
  

• 32 слайд

  Туырлық жабу
  

• 33 слайд

• 34 слайд

  
  
  
  "Алтын сандық"
  Ең
  Ең
  Ең
  

• 35 слайд

  Алып сүтқоректілер
  Ең ірі сүтқоректі –алып көгілдір кит. Оның ұзыңдығы 33,5 м, салмағы 130т
  Ең ірі тұяқты жануарлар
  Ақ мүйізтұмсық ұзындығы 1,8 метр, салмағы 3000кг
  Гиппопотамдар ұзындығы 1,5 метр, салмағы 1400 кг
  Керіктер ұзындығы 5,5 метр, салмағы 1200кг
  Ақылды сүтқоректілер
  Шимпанзе
  Горилла
  Орангутан
  Бабуин
  Дельфин
  Ең.. Ең.. Ең..
  

• 36 слайд

  Жойылып кету қауіпі бар жануарлар
  

• 37 слайд

  V. Бағалау: Оқушыларды бағалау
  
  V1 Қорытынды: Сүтқоректілер ұрпағын тірі туып, сүтімен асырайтын, жылықан-
  ды, жануарлар дүниесінің жоғарғы сатыдағы тобы. Сүтқоректілердің табиғат-тағы және адам өміріндегі маңызы өте зор.Сондықтан табиғатты қорғауға ерекше көңіл бөлуіміз керек.
  

• 38 слайд

  VІІ. Үй тапсырмасы:
  §61 оқып түсінік айту. Тақырыптың соңындағы кестені толтыру.
  Қазақстанда кездесетін сүтқоректілер туралы мәліметтер жинау.
  
  

• 39 слайд

  Пайдаланған әдебиеттер
  1.Р. Сәтімбеков, Әлімқұлова. Р, Шілдебаев.Ж.
  Алматы: Мектеп 2007
  2. Бровкина Е.Т, Казьмина. Н.И. Уроки зоологии. М: Просвещение 1987г.
  3.Биология және салауаттылық негізі. Ғылыми педогогикалық журнал.
  4.Биология анықтамалығы .
  5. Биология сабағында оқушылардың шығармашылық және танымдық қабілеттерін арттыру. Қазыбаева.К.Қ.
  6. Әдістемелік нұсқау . Алматы: Мектеп 2007