Презентация 8 сынып Қазақстан тарихы

• 1 слайд

  Сабақ тақырыбы:
  1837-1847 жылдардағы Кенесары Қасымұлы
  бастаған көтеріліс
  

• 2 слайд

  Сабақ мақсаты:
  Білімділік: Ұлт-азаттық қозғалыстың алғы шарттарын, сипатын, ерекшелігін, мақсатын ашып көрсете отырып, Кенесары Қасымұлы өзі батыр, өзі хан, өзі көсем, өзі дипломат халқының бостандығы мен тәуелсіздігі үшін күрескен мемлекет қайраткері екендігін, “ұлт-азаттық қозғалыс”, “тәуелсіздік” ұғымын қалыптастыру, жан-жақты талдай білуге баулу.
  Дамытушылық: 1837–1847 жылдары Кенесары бастаған ұлт-азаттық қозғалыс тақырыбын қортындылай келіп, түйіткілдерді сұраққа жауап беру барысында оқушыларды әлеуметтік – экономикалық және саяси дамудың тарихи құбылыстардың күрделі кешендері талдай білуге және олардың арасындағы байланыстарды айқындай білуге, идеологиялық құбылыстардың таптық мәнін аша білуге баулу.
  Тәрбиелік: Халқының бостандығы мен тәуелсіздігі үшін күрескен Кенесарыдай батырдың ерлігін дәріптей отырып, оқушылардың ұлттық сана – сезімін жеріне, еліне деген сүйіспеншілігін арттыру, патриоттық тәрбие беру, өз көзқарасын дәлелдей алатын қоғамның саяси дамуын түсінетін, демократикалық қоғамның мүшесін тәрбиелеу.
  

• 3 слайд

  Ой талқы.
  Тарих қандай ғылым?
  Тарих атасы кім?
  Қазақ хандығы қай жерде құрылды?
  Қазақ хандығын кімдер құрды?
  Кіші жүз Ресей империясына қашан кірді?
  

• 4 слайд

  Даралық пен ұқсастық
  Қазақстанда болған ұлт-азаттық көтерілістер
  

• 5 слайд

  11-желтоқсан
  1837-1847 жылдардағы Кенесары Қасымұлы
  бастаған көтеріліс
  

• 6 слайд

  Қазақ дейтін бастау үшін бар көшті,
  Елі үшін жорық жасап жан кешті.
  Бөгенбай да, Қабанбай да, Абылай,
  Тәуелсіздік жолын іздеп жан кешті.
  
  

• 7 слайд

  Проблемалық сұрақ
  “Көтеріліс қазақ халқының сол кездегі жағдайын шеше алар ма еді?”
  

• 8 слайд

  Атақты Шыңғыс ханның
  27-інші ұрпағы, Абылай ханның немересі, қазақ халқының соңғы ханы – Кенесары Қасымұлы 1802 жылы Көкшетау өңірінде дүниеге келді.
  

• 9 слайд

  Қасым сұлтанның бәйбішесі Айкүмістен
  Саржан
  Бопай
  Есенгелді
  Кенесары
  Көшек
  Ағатай
  

• 10 слайд

  Көтерілістің
  себебтері
  1. Патша үкіметі
  жерлерді жаппай
  тартып ала бастады
  
  4. Патша үкіметінің әскери
  отрядтары шабуыл жасап
  күн көрсетпеді
  3. Алым- салық
  түрлері көбейе түсті
  
  2. Хан билігінің
  жойылуы
  наразылық туғызды
  

• 11 слайд

  Көтерілістің
  мақсаты
  1. Жерлерді
  өздеріне қайтару
  
  3. Алым-салықтарды
  жою
  
  
  2.Округтерді
  тарату
  
  

• 12 слайд

• 13 слайд

• 14 слайд

  Қазақ хандығының қалпына келтірілуі.
  1841 жылдың қыркүйек айында үш жүздің өкілдері бас қосқан жиында Кенесары Қасымұлы хан сайланды.
  

• 15 слайд

  Жасауылдар -
  Зекет -
  Ұшыр -
  Жүзбасылар мен мыңбасылар -
  Айырым -
  Манап -
  
  Сөздердің мағынасын аш.
  

• 16 слайд

  Ой-толғаныс
  Ресей патшасына Кенесарының атынан хат жазады.
  Роль – Кенесары
  Кімге – Ресей патшасына
  Формасы – хат
  Тақырыбы – Ұлт-азаттық көтеріліс
  

• 17 слайд

  Көтерілістің барысы
  Бейне көрсетілімнен үзінді
  

• 18 слайд

• 19 слайд

  Көтерілістің хронологиялық анықтамасы
  
  1802 жылы Сұлтан Кенесары дүниеге келді.
  1836 жылы Қоқан билеушілері оның бірге туған бауыры – Саржанды,
  1840 жылы әкесі Қасым төрені өлтірді.
  1837 жылы Кенесары Қасымұлы бастаған көтеріліс басталды.
  1838, 1842 жылдары Кенесары өзінің адамдарын Батыс Сібір генерал-губернаторына жіберіп, оған арнайы хат жолдады.
  1838 жылы Ақмола бекінісіне таяу ірі елді мекенді алты күн бойы қоршауда ұстап өртеп жіберді.
  1841 жылы қыркүйек айында үш жүздің өкілдері бас қосқан жиында Кенесары Қасымұлы хан сайланды.
  1842 жылы Сотниковтың отряды Кенесарының ауылына шабуыл жасады.
  1843 жылы Ресей императоры қазақ ханына қарсы жорық ұйымдастырды.
  1845 жылы Долгов және Герн бастаған елшілік келді.
  1847 жылғы сәуірде Кенесары он мыңдай қолмен Қырғызстанның жеріне басып кірді.
  1847 жылы Кенесары Қасымұлы қаза тапты.
  
  

• 20 слайд

  Тарихи тұлғалар
  
  Кенесары Қасымұлы 1802-1847
  Сыздық сұлтан (1837-1910)
  Інісі Наурызбай Қасымұлы (1822-1847)
  Қарындасы Бопай
  Әйелі Күнімжан
  Ағыбай Қоңырбайұлы (1802-1885)
  Иман Дулатұлы (1780-1847)
  Бұқарбай Естекбайұлы (1822-1898)
  Саурық батыр
  
  

• 21 слайд

  Кенесары Қасымұлының өмірі мен қызметі болашақ ұрпаққа өшпес өнеге.
  Деректер көзімен.
  Деректер көзімен.
  

• 22 слайд

  Абылай ханның ұрпағы, тарих ғылымының докторы. “ХІХ ғасырдың 20-40 жылдарындағы Қазақстан” – деген еңбегінде Кенесары Қасымұлы бастаған көтерілісті ашып жазғаны үшін 25 жылға бас бостандығынан айырылған –
  Ермұхан Бекмаханов
  
  

• 23 слайд

  Аргументті эссе, проблемалық сұрақты талдау
  “Көтеріліс қазақ халқының сол кездегі жағдайын шеше алар ма еді?
  Себептер
  Қарсы аргументтер
  Дәлелім
  Қорытынды
  

• 24 слайд

  Бейне көрсетілімнен үзінді
  
  Кенесарының өлімі
  

• 25 слайд

  Жеңілу себептері:
  Қазақ халқының рулық-патриярхалдық жіктелуі, бірқатар феодалдық топтардың Кенесарыны қолдамауы;
  Ресей билеушілерінен жеңілдіктер алған сұлтандар мен билердің орталықтанған феодалдық мемлекет құруға мүдделі болмауы;
  Руаралық қайшылықтар;
  Көтерілісшілер қатарының сиреуі;
  Бұхар, Қоқан феодалдарымен соғысып, күшін сарқыған Кенесары тобының Ресейге қарсы біріге алмауы.
  

• 26 слайд

  Тарихи маңызы:
  Үш жүзді қамтыған тұңғыш ірі көтеріліс
  ХІХ ғасырдың І жартысындағы Ресей азаттық көтерілістерінің құрамдас бөлігі
  Алдыңғыларға қарағанда территорияларды қамту мен халықтың қатысуынан ең көлемді көтеріліс
  Қазақ елінің ішкі қайшылықтарының Ресей саясатымен байланыстығын көрсетті
  Халықтың ұлттық сана – сезімінің өскендігін дәлелдеді.
  

• 27 слайд

  1. Кенесары хандықты кімдер арқылы басқарды?
  ж а с а у ы л д а р
  2. Мал өсірушілерден алынатын салық түрі.
  з е к е т
  3. Диқандардан алынатын салық түрі.
  ұ ш ы р
  4.Кенесары хан орыс армиясының үлгісі бойынша өз әскерлеріне қандай белгі енгізді?
  а й ы р ы м
  5.Ерлігімен ерекше көзге түскен сарбаздардың қатарынан кімдер тағайындалды?
  ж ү з б а с ы л а р мен  м ы ң б а с ы л а р
  6. Қырғыздардың ақсүйек рубасылары.
  м а н а п
  7. Байырғы жергілікті халық-көшпелі қазақтар.
  н о м а д т а р
  8. Кенесарыны Ресейлік ғалымдар қалай атаған?
  б ү л і к ш і л с ұ л т а н
  Келесі ойын «Ойлан тап» деп аталады.
  

• 28 слайд

  Семантикалық карта
  Оқиғалар,
  жылдар
  Кенесары
  өмір сүрді
  Кенесары
  хан болды
  Көтеріліс
  болған
  жылдар
  Көтер-лер Ақмола
  бекінісін өртеді
  Әкесі Қасым
  қаза тапты
  
  Сарбазының саны
  Кенесары қырғыз жеріне
  басып кірді
  
  Кенесарының
  ағасы Саржан
  қаза болды
  Көтеріліске қанша
  сұлтан,старшын,
  би қатысты
  20
  мың
  1802-1847
  1845ж.
  1836ж.
  1838ж.
  ж.1841-
  1847ж.
  80-нен
  астам
  1847ж.
  1837-
  1847ж.
  

• 29 слайд

  Семантикалық карта
  Оқиғалар,
  жылдар
  Кенесары
  өмір сүрді
  Кенесары
  хан болды
  Көтеріліс
  болған
  жылдар
  Көтер-лер Ақмола
  бекінісін өртеді
  Әкесі Қасым
  қаза тапты
  
  Сарбазының саны
  Кенесары қырғыз жеріне
  басып кірді
  
  Кенесарының
  ағасы Саржан
  қаза болды
  Көтеріліске қанша
  сұлтан,старшын,
  би қатысты
  20
  мың
  1802-1847
  1840ж.
  1836ж.
  1838ж.
  ж.1841-
  1847ж.
  80-нен
  астам
  1847ж.
  1837-
  1847ж.
  +
  +
  +
  +
  +
  +
  +
  +
  +
  

• 30 слайд

  Дискуссиялық өрнек
  Кенсарының ағасы Саржанды Қоқан ханы өлтірді
  
  Кенесары Абылай ханның шөбересі
  1845 ж. сәуірде Кенесары ауылына орыс елшілері Долгов пен Герн келді
  Қырғыз манаптары Кенесарының Қоқан хандығына қарсы бірігіп күресу жөніндегі ұсынысын қабылдамады
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  1844 жылы шілдеде көтерілісшілер жеңіліс тапты
  1843 жылы көтерілісті басуға сұлтан Жан-
  төреұлы, Айшуақұлы белсене кірісті
  1857 жылы Кенсары Майтөбе түбінде қаза
  тапты
  

• 31 слайд

  Дискуссиялық өрнек
  Кенсарының ағасы Саржанды Қоқан ханы өлтірді
  
  ИӘ
  Кенесары Абылай ханның шөбересі
  1845 ж. сәуірде Кенесары ауылына орыс елшілері Долгов пен Герн келді
  Қырғыз манаптары Кенесарының Қоқан хандығына қарсы бірігіп күресу жөніндегі ұсынысын қабылдамады
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  1844 жылы шілдеде көтерілісшілер жеңіліс тапты
  1843 жылы көтерілісті басуға сұлтан Жан-
  төреұлы, Айшуақұлы белсене кірісті
  Жоқ
  Ия
  Жоқ
  Ия
  Ия
  1857 жылы Кенсары Майтөбе түбінде қаза
  тапты
  Жоқ
  

• 32 слайд

  Сәйкесін тап
  1. Кенесары бастаған көтеріліс
  болды
  2. Кенсарының саяси көзқарасының қалыптасуына әсер етті
  3. Кенсары қолын басқарған
  атақты батыр
  4. 1842 ж. көтерілісті қанға бояуды ойластырған Орынбор
  губернаторы
  5.Патша талаптарын Кенесарыға жеткізген орыс елшілері
  6. Сырым Датұлы бастаған көтеріліс болды
  7. Кенесарының Қоқан бектеріне қарсы күресін қолдаған Ұлы жүз батыры
  
  1. Саурық
  2. Долгов пен Герн
  
  3. 1783-1797жж.
  
  4. 1837-1847жж.
  
  5. Қасым сұлтан
  6. Иман
  7. В.А.Обручев
  
  
  

• 33 слайд

  Сәйкесін тап
  1. Кенесары бастаған көтеріліс
  болды
  2. Кенсарының саяси көзқарасының қалыптасуына әсер етті
  3. Кенсары қолын басқарған
  атақты батыр
  4. 1842 ж. көтерілісті қанға бояуды ойластырған Орынбор
  губернаторы
  5.Патша талаптарын Кенесарыға жеткізген орыс елшілері
  6. Сырым Датұлы бастаған көтеріліс болды
  7. Кенесарының Қоқан бектеріне қарсы күресін қолдаған Ұлы жүз батыры
  Жоңғарлар қазақ жеріне
  жиі-жиі жорық жасады
  
  1. 1837-1847жж.
  2. Қасым сұлтан
  
  3. Иман
  
  4. В.А.Обручев
  
  5. Долгов пен Герн
  6. 1783-1797жж.
  7. Саурық
  
  
  

• 34 слайд

  Қандай ісімен тарихта аты қалды?
  
  Ол кім?
  Не істеді?
  
  
  Кенесары
  
  

• 35 слайд

  Ақылды саясаткер
  Шебер, көрнекті қолбасшы
  Шыңғыс ханның ұрпағы
  Көтеріліс басшысы
  Хан
  Мәртебелі әмірші
  Дипломат
  Ер жүрек батыр
  Талантты
  басқарушы
  қайраткер
  

• 36 слайд

  Сырым Датұлы бастаған көтеріліс
  Кенесары Қасымұлы бастаған көтеріліс
  Сырым мен Кенесары көтерілісінің салыстырмалы сипаты.
  “Венн диаграммасы”
  

• 37 слайд

  Сырым Датұлы бастаған көтеріліс
  Кенесары Қасымұлы бастаған көтеріліс
  Сырым мен Кенесары көтерілісінің салыстырмалы сипаты.
  “Венн диаграммасы”
  Отаршылдық езгіге қарсы бағытталған
  Қазақ шаруалары, билер, старшындар
  Қазақ өлкесіндегі ең ұзақ көтерілістер
  Феодалдық топтардың Кенесарыны қолдамауы
  Кіші жүзді - Еділ-Арал теңізін қамтыған
  Еділдің шығысындағы ірі
  халықтық сипаттағы
  қозғалыс.
  Қоқандықтардың тепкісіндегі қазақтарды азат ету.
  Бүкіл Қазақстанды қамтыған ұлт-азаттық қозғалыс
  Қазақ феодалдарының арасындағы алауыздық және ру аралық қайшылықтар
  Қазақ өлкесіндегі ең ұзақ көтеріліс 14 жылға созылды.
  Қазақ өлкесіндегі ең ұзақ көтеріліс 10 жылға созылды
  

• 38 слайд

  Бағалау
  

• 39 слайд

  “Алыспаған, жұлыспаған бостандық атына мінбейді, бұғаудан босамайды, ері – құлдықтан, әйелі күңдіктен шықпайды, малына да, басына да ие болмайды”
  Ә. Бөкейханов
  

• 40 слайд

  Үйге тапсырма беру.
  1. «Ел қорғаған - ер бабам» деген тақырыпта тарихи шығарма жазып келу.
  2. Тақырыпты оқу, көтеріліс туралы материялдар жинау
  
   
  

• 41 слайд

  Көтеріліс сипаты
  

• 42 слайд

• 43 слайд

• 44 слайд

  Ел қорғаған ер бабам
  

• 45 слайд

• 46 слайд

  Сырым Датұлы (1712-1802)
  

• 47 слайд

• 48 слайд

• 49 слайд

  Ол өз кезінде өте білімді, Түркістан қаласы маңындағы Қарнақ медресесінде білім алған. Өз замандастарының айтуынша аласа бойлы, өте жігерлі адам болған. Ш.Уалихановтың мәліметі бойынша
  12 әйелі, 30 баласы, 40 қызы болған. Жоңғарлардың атақты қонтайшысы Қалдан-цереннің баласымен жекпе-жекте жеңіп оны өлтірген
  

• 50 слайд

  Жауабы:
  Аблай хан.
  

• 51 слайд

  Арқада Көкшетауға жер жетпейді
  Басқа жер көңіліңді ондай тербетпейді
  Ту тіккен Абылай ата кең далада
  Қазақта Хан Кенеме ер жетпейді
  
  Қорытындылау