Презентация.Моя семья (1 класс)

Кичәлин төр:  «Мана өрк – бүл»

Күсл: күүкдин келлһ өргҗүллһн, хоорндан күүндвр тогталһн, өрк-бүлин

             үлгүрмүд давтлһн, хальмг авъяс – медәтә улсин күндллһн давтх.

Дөңцл: таблиц «Геедрсн үгмүд», схем «Өрк-бүл», схем «Ээҗ», үлгүрмүд,

Кичәлин йовуд

1. Багшин үг:

2008җил Әрәсән президентин зәрлгәр «Өрк – бүлин җил» гиҗ зарлгдсмн, Хальмг Таңһчин толһачин зәрлгәр болхла эн җил «Хальмг келнә җил» гиҗ зәрлгдсмн. Тер учрар мана эндрк кичәл өрк-бүлд нерәдгдҗәнә.

Эндр бидн кичәлдән өрк-бүлин тускар күүндвр тогтаҗ, эн төрәр келлһән өргҗүлнәвидн. Эн мана товчлгч кичәл.

Түрүләд бидн эндрк төрәр таблицд геедрсн үгмүд олҗ авхмн:

А	А	В	Д	Ү	К
Э	О	Э	Э	Җ	Ө
К	Ч	Д	А	Х	В
Д	Г	Э	Ц	К	Ү
Ү	Э	П	Ф	У	Н
К	Ү	Ү	К	Н	Я

- Неҗәдәр нааран һарад, үг олҗ авад  темдглтн.

(күүкд самбрт һарад, үгинь келәд, харандаһар темдглҗәнә)

- Йир сән! Ода  олдсн үгмүдән умшхмн.

( аав, ээҗ, эцк, эк, көвүн, күүкн, ах, эгч, дү)

- Эн цуг үгмүд нег үгәр яһҗ келҗ болх?

- Чик, эн үгмүд «Өрк-бүл» гидг төрәр негдүлҗәнә.

2. Күүндвр:

         - Күүкд, самбрт схем бәәнә. Ода эн схем хәләһәд, бәәсн

           сурврмудт хәрүһинь өгхмн

 
 

- Тана өрк-бүл ямаран?

                             (Мини өрк-бүл ик (бичкн, дунд) ни-негн.)

- Тана өрк-бүлд кедү күн бәәнә?

                             (  Мини өрк-бүлд ______ күн бәәнә.)

- Тана өрк-бүлд кен бәәнә?

                            (Мини өрк-бүлд аав, ээҗ, эцк, эк, эгч, ах , дү бәәнә.) 

- Тана ______ кемб? Эн сурврт хәрүһинь өгхин өмн, күүнә эрдм давтчм. (зургуд үзүләд, эрдм давтх)

 3. Үлгүрмүдин марһан

- Өрк-бүлин тускар  үлгүрмүд бәәнә. Би таднд үлгүрин эклцнь келнәв, тадн болхла үлгүрин чилгчнь келтн.

Экин санан үрнд -                                үрнә санан көдәд.

Му сән хойрт                                        элгн уга.

Садта күн –                                           салата модн.

Ацта модна сүүдр сәәхн,                     ах – дүүһин нерн сәәхн

Ахиг алд күндлхлә,                              дүүг делм күндлдг.

Күн ахта –                                             девл захта.

     - Өрк-бүл болһнд нег күн бәәнә.

        Энүг бидн күүндлнәвидн, тевчнәвидн.

        Энүнәс сүв – селвг сурнавидн. Эн күн залу күн болх зөвтә.

        Эн  күн  кен  болх гиҗ санҗанат?

     - Чик, эн аав, авһ, эцк, дәәдә, …..

- Ода невчк амрхмн «Аавин һар» гидг ду хамдан дуулхмн.

            (магнитофон олзлх)

4. Амрлһна агчм. Ду дууллһн

Магнитофонд дууна айснь күүкдт соңсулад, ду дуулх

Дун «Аавин һар»

Үгнь Эльдшә Э.

1. Ач көвүн                                2. Аавасн хәрүһинь

    Алң болна.                                  Ачнь некнә,

    Аавин хурняста                          Көвүд, күүкд,

    Альхинь илнә.                            Кен меднә?

                        Давтлһн:            Аав, аав,

                                                Аав һартн           2д.

                                                Алтн гидмб

5. Шүлг тогталһн.

Багшин үг: - Аавин туск ду дуулавидн, ээҗән бас күүндләд, цуг

                     мадн ээҗдән  дуртавидн. Ода ээҗән бууляд, шүлг

                     тогтахмн. Зуг түрүләд эн схем хәләһәд үгмүд давтхмн

                      - Мана ээҗ ямаран?

             ЭЭЛТӘ                 ЭВТӘ                                 ЭНКР                       ӨКӘР

 

ҺОЛЬШГ          

КӨДЛМШЧ                            ЦЕЦН                              ЦАҺАН  СЕДКЛТӘ

Багшин үг: - Самбрт  шүлгин  эклц бичәтә тадн болхла эн схемин

                      үгмүд  олзла шүлгиг цааранднь  давултн

          (күүкд схем олзлад ээҗин тускар шүлг тогтаҗана)

Шүлг

Мини ээҗ ээлтә,

Мини ээҗ  …..                       

Мини ээҗ  …..

Мини ээҗ  …..

Ээҗм  ….     …..

 - Йир сән, тадн әвр шулун шүлг тогтадг бәәҗт.

6. Кичәлин аш:

- Эндр бидн ямаран төрәр  күүндвидн?

- Цуһарадтнь өрк-бүл болһн сәң ни-негн бәәнә

         - Ода бидн өрк-бүлд нерәдсн җилән йөрәһәд, кичәлән

             төгсәҗәнәв

                   Йөрәл:

« Цуг таанр эврәннь өрк-бүләрн

   Эрүл – менд бәәҗ, өнр - өслң болҗ

   Оньдин дөрвн цагт кен баһан эрклүлҗ

   Кен ахан күндлҗ сән-сәәхн,

   Менд амулң бәәтн!»

• 1 слайд

  МОУ «Средняя
  общеобразовательная школа № 23»
  «Мана өрк – бүл»
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  Үндсни келн-улсин классин багш Дженджиева В.Э.
  

• 2 слайд

• 3 слайд

  ӨРК - БҮЛ
  ИК БИЧКН
  НИ-НЕГН
  ДУНД
  ААВ, ЭЭҖ, ЭК,
  ЭЦК, АХ, ЭГЧ, ДҮ
  ХОЙР ҺУРВН
  ДӨРВН ДӨЛАН
  ……….
  ТОСХАЧ ЭМЧ
  ТООЧ БАГШ
  МАЛЧ ХУЛДАЧ
  ямаран?
  кен?
  кемб?
  кеду?
  

• 4 слайд

  Экин санан үрнд– үрнә санан көдәд.
  Му сән хойрт – элгн уга.
  Садта күн – салата модн.
  Ацта модна сүүдр сәәхн,
  ах-дүүһин нерн сәәхн.
  Ахиг алд күндлхлә,
  дүүг делм күндлдг.
  Күн ахта – девл захта.
  

• 5 слайд

  Дун «Аавин һар»
  1. Ач көвүн
  Алң болна.
  Аавин хурняста
  Альхинь илнә.
  
  Давтлһн: Аав, аав,
  Аав һартн 2д.
  Алтн гидмб?
  
  2. Аавасн хәрүһинь
  Ачнь некнә,
  Көвүд, күүкд,
  Кен меднә?
  
  
  

• 6 слайд

  ЭЭЛТӘ ЭВТӘ ЭНКР ӨКӘР
  
  
  ҺОЛЬШГ ЦЕЦН
  
  
  КӨДЛМШЧ
  ЦАҺАН
  СЕДКЛТӘ
  ЭЭҖ
  

• 7 слайд

  Мини ээҗ ээлтә,
  Мини ээҗ ….. ,
  Мини ээҗ …… ,
  Мини ээҗ …… ,
  Ээҗм ….. …… .
  
  

• 8 слайд

  Менд
  байрта
  харһий!