Рабочая программа по литературному чтению на родном языке для 2 класса

Муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение «Альшеевская средняя общеобразовательная школа

Буинского муниципального района  Республики Татарстан»

         «Согласовано»                                                                                                                                                                     «Утверждаю»

Заместитель директора по УР                                                                                                                                          Директор школы:

______________В.В. Мельникова                                                                                                                        _____________ И. Р. Измайлов

Протокол №__ от _____ 2017 года                                                                                                                     Приказ №230  от 24.10.2017 года

Рабочая программа

по литературному чтению на родном языке для 2 класса

на 2017 – 2018 учебный год

учителя первой квалификационной категории

 Гавриловой Галины Дмитриевны

                                                                                                                                                                        Рассмотрена на заседании методического

                                                                                                                                                                       объединения  учителей начальных классов

                                                                                                                                                                        протокол №__  от  __  _________ 2017 года

Ăнлантарса пани

Чаваш шкулен пусламеш класесенче таван челхе ачасене чавашла анлануллан вулама, сыхануллан каласма тата сырма, сынсенпе сапайлан хутшанма верентмелли теп предмет шутланать.

      2 класра «Литература вулаве» предмета  сак ессене тепе хурса туна:

 - Пусламаш шкул вереневен патшалах стандартне (Федерального государственного общеобразовательного стандарта начального общего образования: Приказ Министерства образования и науки Российской Федерации № 373 от 06.10.2009 «Об утверждении федерального компонента государственных образовательных стандартов начального общего, основного общего и среднего (полного) общего образования»)

-  (Пусламаш шкул программисем. 1-4 классем. Таван челхе. Ш.: ЧКИ, 2011).

- Стандарт начального общего образования по родному языку в образовательных учреждениях с родным(чувашским) языком обучения

- учебным планом МБОУ «Альшеевская СОШ Буинского муниципального района РТ» на 2017-2018 учебный год

     Вĕренÿ планĕ тăрăх   чăваш чĕлхипе литературине вĕренме 2 класра  эрнере  1 черекре - 2  сехет уйăрнă- 16 сехет. 2-4 черексенче – 1 сехет.  Çулталăкра вара 42 сехет.

Календарлă тематика планне  чаваш шкулĕсенчи 1-4 классем валли хатĕрленĕ программăпа (2011) килĕшÿллĕн  Петемешле верентевен патшалёх стандарчен федералла компонентне (2010); чаваш шкулĕн 2 класс валли Т.В.Артемьева: О.И. Печников хатерлене «Ешел калча» учебника тепе хурса туна.

Тĕп тĕллев – вĕренекенсене кулленхи хутшăнура  пĕр-пĕринпе чăвашла калаçма хăнăхтарасси; этемлехен литература пуянлёхне ачаранах тараннан анланма пултаракан вулавса хатерлесси.

  Вĕренÿ çулĕ вĕçленнĕ тĕле ачасем хăйсен кулленхи ĕçĕ -хĕлĕ, вĕрентĕвĕ,  канăвĕ, шухăш-ĕмĕчĕ  çинчен диалог формипе те, монолог формипе те калаçма пĕлмелле. Ачасен çыхăнуллă калавĕ 10-12 предложени таран ÿсмелле. Сăмахсемпе усă курас енчен те, чĕлхе тытăмĕ енчен те ачасен пуплевĕ тĕрĕс пулмалла. Унччен вĕреннĕ сăмахсенчен тăракан текстсене учитель е класри ача вуланине ăнланма, текст содержанине кĕскен каласа пама пултармалла. Ыйтнине хирĕç вĕренекен тĕрĕс хуравлама пултармалла.Текстра тĕл пулакан ăнланман сăмахсене словарьте  шырама хăнăхса пымалла.ачасен вулав ханахавесене аталантарса пырасси; текстпа еслеме ханахтарасси; илемле литературана самах искусстви пек курма: анланма верентсе пырасси; ачасен творчество пултарулёхне аталантарасси.

2 класс пĕтерекен ачасен пĕлĕвĕсем, ăслайĕсемпе хăнăхăвĕсем:

  алфавитри сас паллисене, вĕсен пĕлтерĕшесене, уçă тата хупă сасăсен уйрăмлахĕсене, сăмахри уçă сасă çине пусăм ÿкни-ÿкменнине, сасăсем хытă тата çемçе пулнине, сăмахсене пĕр йĕркерен теприне мĕнле куçармаллине пĕлмелле.

 Кашни урокрах ачасене вĕрену кенекипе уса курма, кирлĕ темăна, правилăна, хăнăхтарăва хăвăрт шыраса тупма, хăнăхтарура мĕн хушнине йěркипе тума вěрентсе пымалла. Çавăн пекех вěсене хăйсем пурнăçланă хăнăхтару мěн тума кирлине, мěне вěрентнине ăнкарма хистемелле.

Вулав ханахавесем.

  1 сур сул.  Терес анланса, пер тикес, тулли самахан вуласси. Вулав хавартлахе минутра -25-30 самах.

  2 сур сул. Терес, анланса, сасса кирле пек улаштарса тулли самахан вуласси. Вулав хавартлахе – минутра 35-45 самах.                

          Вулана чух терес чаранусем тавасси, сывлаш саварасси

АЧАСЕНЧЕН II КЛАСРАН ВЁРЕНСЕ ТУХНА ТЕЛЕ КЁТЕКЕН РЕЗУЛЬТАТСЕМ

Пуплеве пур енлён аталантарна май чёлхене ансат тишкерме, терминсемпе уса курма вёрентесси

Харкамлах результачёсем:

-  таван чёлхене хаклама, хисеплеме ханахса пыни;

-   кашни халахан хайён чёлхи пулнине, вал ыттисенчен уйралса танине анланни;

-   чёлхепе касакланма пуслани, харпар хай пуплевне лайахлатас камал-туйам амаланни.:

Литература вулавё. Класс тулашёнчи вулав

Харкамлах результачёсем:

-  самах искусствипе киленме веренсе пыни;

-   таван халах тата куршё халахсен культурине хисеплеме, пуринпе те тусёмлё те сурасулла пулма ханахса пыни;

-   илемле хайлавсем вулана-тишкерне май ачасен илем туйаме аталанни, весен илем пахалахесене аша хуни.

Предметсен пёрлёхлё результачёсем:

-   тёрлё хайлав тишкернё май хайсен тата ыттисен ёс-хёлне санама, хаклама ханахма пуслани:

-   вуласа е итлесе пёлнё информацие аса хывма, асамлама вёренсе пыни;

-   машаршаран, ушканпа перле ёслеме - хайсем хушшинче рольсемпе ёссене уйарма, пёрлёхлё ёсён харкам пайне пурнаслама - вёренме пуслани.

Предметйн пайрам результачёсем:

-   вулав пахалахёсем сирёпленни, вулав тёсёсемпе мелёсене алла илсе пыни;

-   сасалла пуплевён пёлтерёшлё мелёсене (хавартлахё, янаравлахё, кёвёлёхё) кирлё пек улаштарма вёренни;

-  текст тишкерёвне малалла вёренсе пыни;

-   ансат жанрсене (юмах, калав, сава) пёр-пёринчен уйарса илме пултарни;

-   хаш-пёр илемлёх мелёсене (танлаштару, эпитет, метафора) курма-санама тытанни;

-           литература пёлёвён ансат анлавёсемпе паллашни;

Литература вулавĕ.

      Вулав – пуплевпе шухăшлава аталантармалли тĕп ĕç- хĕл. Пуçламăш классенче вулав пĕлтерĕшĕ уйрăмах пысăк, мĕншĕн тесен шăпах çак вăхăталла этемĕн ăс – хакăлпа кăмăл – сипет пахалăхĕсем, ĕç – хĕл тĕсĕсем никĕсленеççĕ.

     Вулав хăнăхăвĕсене аталантарасси халиччен ытларах класри тата класс тулашĕнчи вулав урокĕсенче пулса пырать.

      Литература вулавĕ - пуçламăш классенче чĕлхене вĕрентес меслетлĕхре çĕнĕ ăнлав. Ку уроксене – вулавран литературăна  куçмалли çул – йĕр вырăнне хураççĕ.

     Литература вулавен урокесен теп теллевесем саксем:

- веренекенсен пирвайхи вулав аслайне, унан тереслехепе хавартлахне, анланулахепе палартулахне куллен лайахлатасси;

- ачасене хайлава туллин анланакан тавасси, весен ырапа усала уяс туйамне, илем сисемне амалантарасси;

- текстпа еслеме верентесси, кенекене харкам теллен вулама хавхалантарасси.

   Вулав урокĕсенче ытларах ачаран пултаруллă вулакан  тата итлекен хатĕрлессине тĕп вырăна лартнă пулсан, литература вулавĕн урокĕсен тĕллевĕ самай анлăланать, вăл вĕренекентен пултаруллă вулавçă хатĕрлессипе çыхăнса каять. Литература вулавĕнче çак задачăсене лартатпăр, вĕсене пурнăçа кĕртес ĕç никĕсне хывса хăваратпăр:

o       ача çитĕнсен мĕнпур этемлĕхĕн литература пуянлăхне ăнланма, хисеплеме, унпа киленме пултартăр;

o       тĕнче литературин пÿлминче чăваш литературин тÿпи те пысăк пулнине ăнкартăр;

o       хайлава ăнланса илме ăна хайланă пекех йывăррине асăрхатăр;

o       кирек хăш хайлав та çыравçă пуçĕнче шăранса калăпланнă,  шухăшласа кăларнă япала иккенне чухлатăр, хăй те хайлас ĕçе явăçма сĕмлентĕр;

o       ача – пăча ăс – тăн тĕлĕшĕнчен çеç мар, чи малтан кăмăл – сипетпе туйăм – сунăм тăлăшăнчен тасалса пуянлантăр.

    Литература вулавĕ пуçламăш шкулăн чи пысăк икĕ  тĕллевне пĕрлĕхлĕн татса пама май парать:

       вулама тата кĕнекене юратма вĕрентет;

       литература хайлавне ăнланма тат унпа ĕçлеме вĕрентет.

Палăртнă тĕллевпе килĕшÿллĕн, тĕпрен илсен тата çак задачăсене татса памалла:

        ачасен харкам ÿсĕмне тивĕçтерекен литература хайлавĕсене вулас кăмăлне амалантарасси;

        хайлав хăнăхăвĕсене лайăхлатса, çивĕчлетсе парасси;

        хайлав тексчĕпе ĕçлемелли пуçламăш хăнăхусем калăпласси;

        хайлавсене туллин ăнланса ăса хывма вĕрентесси;

        илемлĕ хайлавсене ăса хывмалли, асăмламалли мелсене (палăртуллă вулав, пăхмасăр калама вĕренесси, драмăласси, сăмахлă ÿкерчĕк, ăславлă каласа парасси) алла илесси;

        литература пĕлĕвĕн ансат анлавĕсемпе паллаштарасси, вĕсен тĕслĕхĕсене текстра тупма хăнăхтарасси, чĕлхе илемне туйма, чухлама вĕрентесси;

        пурнăçри (çут çанталăкри, этемпе этем, этемпе çут çанталăк хутшăнăвĕнчи) илеме асăрхама, юратма хăнăхтарасси, чун –чĕрепе кăмăл – сипет тĕлĕшĕнчен тасарах пулма хавхалантарасси.

  Вуламалли материалта чаваш литература челхин висе стиле санланать: илемле литература стиле, аслалах стиле, публицистика стиле. Кунсар пусне унта таван халах самахлахне те самаях кертне.

    2-меш класра веренекенсем султалак вахачесене, петем халах уявесене санлакан, таван тавралах илеме тата ана упрасси синчен калакан хайлавсене вулассе. Илемле литература, аслалахпа публицистика тексчесемсер пусне 2-меш класра ачасене чаваш халах самахлахен теслехесемпе, ыти халах сыравсисен пултарулахепе те паллаштармалла.

     Хайлавсем тематикапа проблематика телешенчен ачасене сывах пулмалла; ачалах, таван семьепе таван-петен пурнасе, шкулта, сут санталак. Ку класра литература теорийе синчен мен пелни таранланать. Ачасем проза, калав, хайлав темипе теп шухаше синчен терминсен асанмасарах перремешле анкарусем туянассе, сак терминсен пелтерешесене чухлама пуслассе: поэзии, проза, калав, портрет, юмор, монолог, диалог, танлаштару. Текстпа еслемелли теп ыйтусем: «Мен синчен вуларамар?», «Сакна менле сутатна?»

     2- меш класра пусласа аслав сыру есесем сыртарма палартна. Малтанхи аслав есесем: теслехе еверлени, автор сюжетне тасни, сюжетла укерчеке сутсе явни т.ыт.те. Каярах чан харкам аславсемм хайлама пикенмелле. Сав шутра: санани тата вуласа тухни тарах, сут санталак терленчекесем, ваттисен самахесем тарах, юратна чер чунсем синчен т.ыт.те.

Пахмасар калама веренмелли савасем: сут санталак, таван ен, тус- таванлах, терле чер чун синчен калакан 5-6 савва ( верентусе сеннисем тата ачасем хайсем камалласа суйланисем.)

2 класра ăса хывмалли ăслайсемпе хăнăхусене çапларах палăртатпăр:

Вулав хăнăхăвĕсем:

        - тĕрĕс, ăнланса, пĕр тикĕссĕн, сăмахсене вакламасăр вуласси;

        Вулав хăвăртлăхĕ минутра 50 сăмахран кая мар пулмалла ( ăшра вуланă чухне сăмах шучĕ 60 таран ÿсмелле);

        -вуланă чух шухăша пăсмасăр, тĕрĕс чарăнусем туса сывлăш çавăрса ярасси,     текстра паллакан тата палламан сăмахсене уйăрасси;

        хутсăр предложенин пур тĕсĕсене те  тĕрĕс интонаципе вуласси;

        пĕлтерĕшне тата шухăшне  кура текста хăвăрт е хуллен, сасса хăпартса е хăпартмасăр вуласси.

Текстпа ĕçлесси:

        текст ятне ăнлантарасси;

        учитель ертсе пынипе текста, ĕçсен йĕркине кура пĕлтерĕшлĕ пайсене уйăрасси, вĕсене ят парасси ( план тăвасси);

        ансат план тăрăх хайлава асăмласа каласа парасси;

        харкам шухăша текстри тĕслĕхсемпе çирĕплетесси;

         учитель пулăшнипе хайлавăн тĕп шухăшне палăртасси;

        юмаха, калава, сăвва пĕр – пĕринчен уйăрса илесси.

Пуплеве аталантарасси:

         текстра тĕл пулакан çĕнĕ сăмахсен пĕлтерĕшне уçăмлатасси;

         пулăма, сăнарсене сăнлама сăмахсен ретĕнчен вырăнлăраххисене, витĕмлĕреххисене суйласа илесси;

        сăмахăн тÿрĕ тата куçăмлă пĕлтерĕшĕсене палăртасси;

        чĕлхе туйăмне  çивĕчлетесси;

        нумай пĕлтерĕшлĕ сăмахсен пĕлтерĕшĕсене ăнкарма, сăмах пулăвне чухлама хăнăхасси.

Литература теорийĕн никĕсĕсем:   

      илемлĕ литература хайлавĕсемпе фольклор хайлавĕсене , вĕсен жанрĕсене уйăрма вĕренсе пырасси;

        хайлав тытăмне ăнланасси (композици, сюжет);

        сăнарсен ĕçĕсемпе хăтланăвĕсене сăлтавласси;

        хайлаври сăнлăх тата сăнарлăх.

        пултарулăх хатĕрĕсене курма, вĕсемпе усă курма хăнăхасси.

                                                           Теп темасем «Литература вулаве» кенеке тарах:

№	Теп темасем	Сехет шуче
1	Шкула	2
2	Мен-ши вал Таван Сершыв	5
3	Халах самахлахенчен	2
4	Юмахсем	2
5	Керкунне	6
6	Эпир тусла та хавасла ачасем	5
7	Ес телей те саванас курет	5
8	Хел	4
9	Таван кил-йышра	2
10	Килче ыра суркунне	4
11	Чер чунсем-пирен туссем	3
12	Усен-таран тенчи	1
13	Су уйахне кетемер	1
	Пуре:	42

Темасен содержанийе «Литература вулаве» кенеке тарах:

Шкула (2 сех)

А. Алка. Чи саванасла кун. И. Шухши. Чернил.

Мен-ши вал Таван Сершыв (5 сех)

П.Хусанкай. Савна сер Чаваш сершыве. М.Юхма. Чаваш сершыв..С. Таваньялсем. Таван челхене ан манар.А. Трофимов. Асатте-асаннесен сырулахе. Л. Мартьянова. Чавашла.П. Хусанкай. Эпир пулна, пур, пулатпар.

Халах самахлахенчен (2 сех)

Тупмалли юмахсем. Пулмасла халапсем. Чаваш халах юррисем. Ача-пача ваййисем.

Юмахсем (2 сех)

Кинеми, манук, тата чапар чах. Саткан упа сурисем. Шикле шаши. Н.Иванов. Силпе хевел? Сара аист. Ухмах Иван. Сырлана кайсан. Н.Карай.  Пурта.  А.Толстой.

Керкунне (6 сех)

Сыва пул: су куне. П.Эйзин. Кер ситре. М. Трубина.Ылтан сумар. Н. Сладков.Эсир пакша курна-и?  Г. Харлампьев.Хура керкунне.

С. Сарпай.  Тарнасем. М. Илпек.Керкунне. К.Иванов. Хел ларас умен. С.Аксаков.

Эпир тусла та хавасла ачасем (5 сех)

Шкул ачи. П.Хусанкай. Сапарлах синчен. С.Иванов. Чёрсёр автансем. А.Калкан. Алюшпа Кетерук. В. Осеева.Сылтăм алăпа

 сулахай алă. И. Шухши.Микула пичче кучченеçе. О.Савандеева.Кенттипе Мишша. Е.Афанасьев. Кăвак сулсăсем. В.Осеева

Ес телей те саванас курет (5 сех)

И. Яковлев. Эпе сехет семерни.Н. Иванов. Мухтанчăк Серси.И. Шухши. Куршанак сыпăсре.Кулачё. И.Яковлев. Есчен Нарспи. К. Иванов.Н. Иванов. Пахча хуралси.Катка Араслане. Петер Яккусен.

Хел (4 сех)

Юр суна. А.Алка. Раштав уйахе.  Н.Матвеев. Хеллехи кас. А. Пушкин. Кукар самса? Г.Луч. Хел касни? Н.Сладков

Таван кил-йышра (2 сех)

Хăш вăхăтра сывăрать-ши анне? Б. Данилов.Амаше меншен макарна.  В. Сухомлинский.

Килче ыра суркунне (4 сех)

Пуш уйăхенче. Н. Матвеев сырнинчен.Çуркунне çитсен. К. Иванов.Упай йенни? Н.Сладков. Сурхи саса. А.Николаев. Сур сескисем? М.Козлов. Перремеш аслати? А.Игнатьев

Чер  чунсем -пирен туссем (3сех)

Тискер кайăксем. М. Пришвин. Ай, пакша! Г.Луч. Пураш. Хв.Уяр. Чекессем меншен сивенне. Г. Луч. Самалттай. М.Пришвин. Сырла писсен? Г.Харлампьев. Мулкач сури. Б.Заходер

Усен-таран тенчи (1 сех)

Юман. С. Элкер çырнинчен. Варманан перремеш кучченесе.  Г.Орлов. Сумар. Г.Харлампьев.

Çу уйахне кетемер (1 сех)

Малтанхи аслати. А. Алка.Аслатилле сумар умен? И.Гончаров. Утă çинче вăрманта. Ю.Силэм çырнинчен. 

Календарлă-тематикăллă план литература вулавě

№	Урок теми	шуче	Урок содержанийēн элеменчēсем	план		факт
	Шкула
1	А. Алка. Чи савăнăçлă кун.	1	Вĕренни мĕншĕн хаклă. Калаçу.	5.09		5.09
2	И. Шухши. Чернил.	1	Калава вуласа анализлани.	7.09		7.09
	Мĕн-ши вăл Тăван çĕршыв.
3	М.Юхма. Чăваш çĕршывĕ.	1	Чăваш çēршывē çинчен каласа пани	12.09		12.09
4	Ялав. П. Хусанкай. Сĕршывăмăр пуçламăшĕ.	1	ЧР ялавēпе паллашни. Сăвва илемлē вулама вēренни	14.09		14.09
5	С. Тăваньялсем. Тăван чĕлхене ан манăр.	1	Тăван чēлхене юратма вēрентни.	19.09		19.09
6	А.Трофимов.Асатте-асаннесен çырулăхĕ.  Л.Мартьянова. Чăвашла	1	Ĕлēкхи çырулăх çинчен каласа пани. Сăвва илемлē вулама вēрентни.	21.09		21.09
7	П. Хусанкай. Эпир пулнă, пур, пулатпăр.	1	Калава вуласа анализлани.	26.09		26.09
Кĕркунне
8	П.Эйзин. Сывё пул: су куне.	1	Кēркунне паллисене уйăрни. Палартулла  вулав.	28.09		28.09
9	Н. Сладков. Ылтăн çумăр.	1	Ÿкерчēк тăрăх калаçу ирттерни. Ыйтусем çине хуравлани.	3.10		3.10
10	Г. Харлампьев. Эсир пакша курнă-и?	1	Калава вуласа анализлани. Пакшана сăнлани.	5.10		5.10
11	С. Сарпай. Хура кĕркунне.	1	Калава вулани.Ыйтусем çине хуравлани. Сăмахлă ÿкерчēк туни.	10.10		10.10
12	М. Илпек. Тăрнасем.	1	Тăрнасем çинчен каласа пани. Калава рольсем тăрăх вулани.	12.10		12.10
13	С.Аксаков. Хĕл ларас умĕн.	1	Хатēр план тăрăх текста пайсем çине уйăрни.	17.10		17.10
Эпир – туслă та хаваслă ачасем.
14	П.Хусанкай «Шкул ачи»	1	Калава вулани.Ыйтусем çине хуравлани. Суйлавлă вулав.	19.10		19.10
15	А.Кăлкан «Чăрсăр автансем»	1	Сăмахлă ÿкерчēк туни.Калава вулани.	24.10		24.10
16	В. Осеева. Алюшпа Кĕтерук. И. Шухши. Сылтăм алăпа сулахай алă.	1	Калава рольпе вулани. Ыйтусем çине хуравлани. Каланине текстри предложенипе çирēплетни.	26.10		26.10
17	В.Савандеева. Микула пичче кучченеçĕ.	1	Калава темиçе пая уйăрни, вēсене ят пани. Калавăн тēп шухăшне палăртни	2четв. 6.11		2четв. 13.11
18	Е.Афанасьев «Кенттипе Мишша»	1	Рольпе вулани. Ыйтусем çине хуравлани. Калава темиçе пая уйăрни, вēсене ят пани. Калавăн тēп шухăшне палăртни	13.11		13.11
Ĕç телей те савăнăç кÿрет.
19	И. Яковлев. Эпĕ сехет çĕмĕрни. Н.Иванов. Мухтанчăк Çерçи.	1	Калав шухăшēпе пēр килекен ваттисен сăмахне тупни Сасăпа черетлēн вулани.Калавăн планне майлаштарни. Юмаха пайсем çине уйăрни.	20.11		20.11
20	И. Шухши. Куршанак çыпăçрĕ.	1	Текста пахаллани. Тēрēс те кирлē хăвăртлăхпа вулани.	27.11		27.11
21	И.Яковлев «Кулачă». К. Иванов. Ĕçчен Нарспи.	1	Юмахăн  тēп шухăшне палăртни.	4.12		4.12
22	Н. Иванов. Пахча хуралçи. А.Кăлкан «Кĕтÿç»	1	Учитель вуланине итлени. Илемлē вулама вēренни. Ваттисен сăмахēсемпе ēçлени. Калава вуласа анализлани. Сăмахлă ÿкерчĕк туни.	11.12		11.12
23	Петĕр Яккусен «Кăткă Арăсланĕ»	1	Ушкăнпа калав планне туни. Каласа пани. Калавăн тēп шухăшне палăртни.Ваттисен сăмахēсемпе ēçлени. Вуланă калавсене анализлани.	18.12		18.12
Хĕл
24	А.Алка «Юр çунă» Н.Шелепи «Юр»	1	Сăвва палăртуллă вулани. Шухăш аталанăвне сăнани. Калава пайсем çине уйăрни, ят пани, план туни.	8.01		8.01
25	Н.Матвеев çырнинчен «Раштав уйăхĕ». А. Пушкин. Хĕллехи каç.	1	Калава вуласа анализлани, тēп шухăшне палăртни.	15.01		15.01
26	Хумма Çеменĕ «Хĕллехи вăрман». Г.Луч «Кукăр сăмса» .	1	Сăввăн шухăш аталанăвне сăнани. Палăртуллă вулама вēренни. Вуланă калавсене анализлани.	22.01		22.01
27	Н.Сладков «Хĕл каçни». В.Эктел «Юр пике»	1	Саспа черетлēн вулани. Ыйтусем çине хуравлани. Сăмахлă ÿкерчĕк туни. Панă планпа усă курса хайлава 5 пая уйăрни. Суйлавлă вулав. Эпē тенине вăл сăмахпа улăштарса вулани, каласа пани.	29.01		29.01
Юмахсем
28	Кинеми, мăнукĕ тата чăпар чăх. Юмах. Çăткăн  упа çурисем. Венгр халах юмахе	1	Саспа черетлēн вулани. Ыйтусем çине хуравлани. Вуланă калавсене анализлани.	5.02		5.02
29	Н.Иванов «Шиклĕ шăши çури».  Çилпе Хĕвел. Сарă аист. Ухмах Иван.	1	Юмаха вулани. Кēскен каласа пани. Тēп шухăшне уйăрни.	12.02		12.02
Тăван кил-йышра.
30	Б. Данилов  Хăш  вăхăтра çывăрать-ши анне?	1	Саспа черетлēн вулани. Ыйтусем çине хуравлани	19.02		19.02
31	В. Сухомлинский. Ан  кÿренсем, атте!  «Амăшĕ мĕншĕн макăрнă».	1	Калавăн тēп шухăшне палăртни. Ваттисен сăмахēсемпе ēçлени. Вуланă калавсене анализлани.	26.02		26.02
Килчĕ ырă çуркунне
32	Калина Малина «Тумла». Н.Матвеев «Пуш уйăхĕнче»	1	Калава вулани. Ыйтусем çине хуравлани Ваттисен сăмахēсемпе ēçлени.  Тēрēс те кирлē хăвăртлăхпа вулани.		5.03	5.03
33	К.Иванов «Çуркунне  çитсен». Н.Шелепи «Пăр каять»	1	Калавăн содержанине  пăтраштармасăр, йēркипе аса илни. Суйлавлă вулав. Сăнавсемпе паллăсем.		12.03	12.03
34	Н.Сладков «Упа йĕнни» А.Николаев «Çурхи сасă»	1	Пăхмасăр калама вēренни. Суйлавлă вулав. План туни.		19.03	19.03
35	М.Козлов çырнинчен «Çур çеçкисем».  Н.Мартынов «Çуркунне».	1	Суйлавлă вулав. Тēрēс те кирлē хăвăртлăхпа вулани.  Тēрēс те кирлē хăвăртлăхпа вулани. Ыйтусем çине хуравлани.		9.04	9.04
Чĕр чунсем – пирĕн туссем»
36	М. Пришвин. «Тискер кайăксем».  Хв. Уяр «Пурăш».	1	Тēрēс те кирлē хăвăртлăхпа вулани. Ыйтусем çине хуравлани. Суйлавлă вулав, рольпе вулани.		9.04	9.04
37	Г.Луч «Чĕкеçсем мĕншĕн сивĕннĕ». Г. Харлампьев «Юрă ăстисем».	1	Тēрēс те кирлē хăвăртлăхпа вулани. Ыйтусем çине хуравлани Хăйсем тēллēн вулани.  Калавăн содержанине пăтраш-тармасăр, йēркипе аса илни.		16.04	16.04
38	М.Пришвин «Çăмăлттай» Г.Харлампьев «Çырла пиçсен».	1	Тēрēс те кирлē хăвăртлăхпа вулани. Ыйтусем çине хуравлани Текста пайсем çине уйăрни . Пайсене ят пани.		23.04	23.04
Ÿсен – тăран тĕнчи
39	Н.Матвеев çырнинчен «Пĕр йăхри йывăçсем». Г.Орлов «Вăрманăн пĕрремĕш кучченеçĕ» Г.Харлампьев «Сумăр»	1	Тēрēс те кирлē хăвăртлăхпа вулани. Ыйтусем çине хуравлани Рольпе вулани. Калава анализлани.		30.04	30.04
Халăх сăмахлăхĕнчен»
40	Тупмалли юмахсем Сурхури юрри. Çăварни юрри.	1	Тēрēс те кирлē хăвăртлăхпа вулани. Ыйтусем çине хуравлани Сурхури уявĕн, çăварни уявĕн юррисемпе паллаштарасси		7.05	7.05
41	Улăпсем.	1	Саспа черетлēн вулани.  Калава анализлани.		14.05	14.05
Çу уйăхне кĕтĕмĕр
42	А.Алка «Малтанхи аслати» Ç. Элкер  «Çуллахи ир» А.Костецкий «Утăра»	1	Рольпе вулани. Калава анализлани.		21.05	21.05

Приложение.

Литература вулав аслайесемпе ханахавесене тереслесе хакласси.

«5» палла сакан пек чухне лартмалла: ача текста терес вулать пулсан;

1-меш сур султа текста тикес, сыпакан-сыпакан, хаш-пер самахсене сыпакламасар минутра 30 (ашра 45) самахран кая мар вулать.

2-меш сур султа текста туллии самахан (хаш-пер самахсене сес сыпакласа), минутра 50 (ашра 60) самахран кая мар, самахсене, сасасене терес, пасмасар, сыпаксемпе сас паллисене выранепе ылмаштармасар, самахсенчи пусамсене терес туса, предложенисене весенчи чарану паллисене паханса тивесле чаранусемпе, интонаципе вулать; текстри палламан самахсене асархама пултарать; юмаха, калава, савва пер- перинчен уйарма, вулани тата тестри укерчексем синчен йеркипе, сыхануллан каласа пама, верентекен ыйтавесем тарах текстпа еслеме пелет;   санарсен есесемпе хатланавесене салтавлама пултарать; пахмасар каламалли  сава текстне сиреп пелет, ана терес те палартулла, тивесле интонаципе каласа парать.

«4» палла сакан пек чухне лартмалла: ача вулана текста анланать пусан;               

1-меш сур султа пер тикессен, самахсене вакламасар( йывар самахсене сыпакласа), минутра 25 самахран кая мар вулать;

2-меш сур султа пер тикессен, самахсене вакламасар ( йывар самахсене сыпакласа) минутра 40 самахран кая мар вулать.

«3» палла сакан пек чухне лартмалла: ача мен вуланине верентекен пулашнипе сес анланса илет пулсан;

1-меш сур султа текста такана-такана, самахсене вакласа (хаш-пер самахсене сес туллин) минутра 25 самахран кая мар вулать;

2-меш сур султа тикессен, самахсене вакласа (хаш-пер самахсене туллин) минутра 35 самахран кая мар вулать, анчах самахсемпе сыпаксене 3-4 серте пер-перинпе патраштарать, сиктерсе хаварать, выранепе улаштарать, самахсемпе предложенисем хушшинчи чаранусене терес тумасть; мен синчен вуланине каласа пана чухне пуплев йанашесем тавать, весене верентекен пулашнипе сес турлетет; пахмасар каламалли сава текстне сирепех пелмест.

«2» палла сакан пек чухне лартмалла: ача верентекен ыйтавесем пулашнипе те текста анланаймасть;

1-меш сур султа сас паллисемпе 20 самахран кая мар вулать;

2-меш сур султа такана-такана, самахсене сыпакласа, минутра 30 самахран кая мар, сыпаксене, сасасене 6 серте пер-перинпе патраштарса, сиктерсе хаварса, ылмаштарса вулать, самахсемпе предложенисем  хушшинчи  чаранусене тума пелмест; текст ашлахне верентекен пулашнипе те каласа параймасть; сава тексчен пысак пайне пахмасар калаймасть.

«1» палла сакан пек чухне лартмалла: ача уйрам сас паллин каласа та вулама та пелмест; печек савва пахмасар калама веренеймест