Разработка по теме "Стыр Дамгъа"

Стыр дамгъæ хъуыдыйады райдайæны

Стъæлф хъуыдыйады кæрон

Уынгæ, хъусгæ, фæдзæхстон диктанттæ (1-4)

1) Сæрд

Хур судзы. Уырыдзы хæрынæн бæззы. Кæрдæг у цъæх. Бæлæстыл ис рæгъæд фæткъуытæ.

2) Фæззæг

 Фæззæг фæци. Уазал дымгæ дымы. Лыстæг къæвда уары. Сабитæ дуармæ нал хъазынц. Зымæгмæ цæттæ кæнынц.

3)                                        —  ⁄ ——⁄

Уæздан дзырд у «бузныг». Адæм æй уарзынц. Саби, бауарз æй ды дæр.

4)                                        Уалдæзг

Улдзæг нæм æрцыд. Æртахтысты мæргътæ. Хур ныл цинтæ кæны.

Стъæлфыты бæсты хъуыдыйæдтæ баххæст кæн. Тетрадмæ сæ рафыс (1-3) 1)

1) … рог дымгæ. …быдырмæ цæуынц. …зайыбæлас.

Дзырдтæ спайда кæнынмæ: дымы, сабитæ, кæрты

2) Зæрватыкк

…ахстон скодта. …йын хæринаг дæттынц. …сæ ахæры.

Дзырдтæ спайда кæныны: зæрватыкк, сывæллæттæ, уый

3) Мыдыбындз

…дыв-дыв кæны. …дидинæгыл абдт. …æмбырд кæны.

Дзырдтæ спайда кæнынæн: мыдыбындз, мæнæ, мыд

Сараз хъуыдыйæдтæ: (1-5)

1.      кæсы, хур хæхтæм.

2.      рацыдтæн æз фæзмæ.

3.      фæдыл згъорæм фæдыл

4.      дымгæ радымы изæры

5.      стъалыта судзынц арвыл

 

 

Стыр дамгъа адæймæгты æмæ цæрæгойты нæмтты

1)      Стъæлфыты бæсты сæвæрут  адæймæгты нæмттæ

Мæ ном у…

Мæ фыды ном у…

Мæ хо…ис кукла.

Уæлибæхтæ скодта мæ мад…

…уарзы чиныджы кæсын.

Схемæтæм гæсгæ агурæм хъуыдыйæдтæ æмæ сæ тетрæдты фыссæм (2-4)

2)      Мæнæ нæ гæды Вася. Пецы раз бады.

Уарзы зарын

3)      Гыццыл къæбыла у Шарик Радта нын æй Батраз. Мах æй бирæ уарзæм.

                                               

4)      Зæринæ нанайы дзабыртæ ласы.

Нана йæ бирæ уарзы

Радта йын къафетт

           

Рацыд æрмæг фæлхатты кæнын

Æмбарынгæнæн диктанттæ (1-3)

1)      Хъæды

Мах цæуæм хъæдмæ. Кæрдæг хуылыдз. Бæласы сыфтæртæ хауынц.

2)      Мæ дада

Алчи райсомæй цæуы куыстмæ. Мæ дада та æцæуы цæхæрадонмæ. Садзы халсартæ. Дон сыл кæны. Зилы сæм.

3)      скъолайы

Æз цæуын скъоламæ. Æхсар та рæвдауæндонмæ.

Нæ кълас у сыгъдæг. Ис дзы чингуытæ æмæ рæсугъд дидинджытæ

Уынгæ диктанттæ (4-7)

4) Мæ хæлар

Сосланимæ цæрæм иу хæдзары. Мах стæм хæлæрттæ. Скъоламæ дæр цæуæм иумæ. Хъазгæ дæр кæнæм иумæ.

5)      Нæ кæрт.

Нæ кæрт у стыр. Ис дзы бандон. Уым фæхуысы нæ Гида. Йæ цурмæ нихæйы уадзы.

6)      Мæ нана

Мæ нана цæры хъæуы. Каникулты йæм ацæуæм. Ме фсырмæр цæхæрадоны фæкусы. Æз та æфснайгæ фæкæнын.

7)      Сæрд

Уыди тынг тæвд. Быдыр бахус. Уалынмæ мигъ æрбацыд. Арвы ахгæдта. Бæстæ басабыр. Ставд æртæхстæ æргæр-гæр кодтой.

Сфæлдыстадон диктанттæ 8-12

1-2 хъуыдыйадæй баххæст кæнут тектс. Спайда кæнут схемæтæй (Схемæтæ дæтты ахуыргæнæг)

8)      Фембæлд

Сывæллæттæ ацыдысты хъæдмæ. Мæнæ æхсæрбæлас. Бады йыл æхсæрæг.

9)      Чиныг

Мæ фыд мын балхæдта чиныг. Ис дзы бирæ нывтæ. Мæнæ бирæгъ æмæ рувас.

10)  Уызын

Мæдинæ æмæ Зæринæ уыдысты хъæды. Бæласы бын бадтысты.

11)  Абеты урок

Абон нæм уыд Абеты урок. Ахуыр кодтам дамгъæ «Æ».

12)  Гæды.

Ирбегмæ ис гæды. Йæ ном у Гино. У зивæггæнæг.