Разработка урока по родному языку (1 класс)

Ужуглел бирги кичээл

Ооредилге эртеми:	Ужуглел
Класс:	1
Тема:	Сентябрь 1 – бугу чоннун Билиг байырлалы болгаш чаа ооредилге чылынын эгези.
Сорулгалары:	- Сентябрь 1 – бугу чоннун Билиг байырлалы болгаш чаа ооредилге чылынын эгези деп чувени билиндирер, школа, класс, «Ужуглел» ному-биле  уругларны таныштарар; - ургуларнын дыл домаан, чугаазын, чуве шингээдип алырын сайзырадыр - ооредилге херекселдеринге болгаш школанын эт-севинге камныг болурунга кижизидер.
Кичээлдин хевири	Чаа чуулду билип алыры
Дерилгези	Номнар,

Кичээлдин чорудуу

Кичээлдин этаптары	Башкынын кылдыныы	Оореникчинин кылдыныы
Орг кезээ	Алдын Хунум Ак-кок дээрим Авыралдыг ада-ием Ажыл-ишчи башкыларым Амыр-ла, амыр!	Шулукту катаптап башкы-биле мендилежир
Класс-биле таныжылга	Бодунун фамилиязын, адын, адазынын адын тода адап бээр	Боттарынын аттарын база тода эшеринге адап бээр
Ужуглел-биле таныжылга	«Ужуглел»  бо номну кым коргенил? - Бо кичээлде чуну билип алдыр –дыр бис. - Кым чуну билип алыксап тур? - бо дээрге бистин торээн дылывыстын ному «Ужуглел» деп ном-дур. Мону ТР чурттап турар кижи бурузу туткан, ажыдып номчаан. Ол оочур ам силерде келген. Силер база бо номдан эгелеп торээн дылывыстын чажыттарын ооренип алыр силер. Бистин торээн дылывыс тыва дыл ол кайгамчык чараш, бистин дамыр –ханывыста синген дыл-дыр. Ынчнгаш силерге А.Даржай деп чогаалчынын «Тыва дылым» деп шулуун чугаалап берейн Суузуум болган авайымнын суду ышкаш Суузуну мага ботта синип кирген Сувурзе-даа мага-боттан адырылбас Сулде-сузуум болуп чор сен Тыва дылым -Бистин бо Тыва куруневис силер ышкаш бичии чаштар ам-даа эки ооренип алзын дээш бо номнарны халас улеп берип турар. -Бо номнун авторлары ТР алдарлыг башкызы, Россиянын улустун башкызы А.Алдын-оол база К.Б. Март-оол	Башкынын айтырыларынга харыылаар Шулук чунун дугайында-дыр?
Сула шимчээшкин	Салгын-сырын сырынап тур Хадынчыгаш чайганып тур Салгынчыгаш оожу-оожум Хадынчыгаш оссун-оссун	Шимчээшкиннерни катаптаар
Чурук-биле ажыл	Уруглар кайда келген-дир? - Чуг ынчаар билип тур силер? Уругларны кым уткуп турарыл? Канчап башкы деп билдинер? Уругларны школаже кым удеп келгенил? Бистин школанын билиглер хуну канчаар эрткен ийик.? Силерни кым школа даштынга удеп келгенил?	Уруглар школада келген Олар школачы формалыг, портфельдерлиг Башкы уругларны уткуп турар Уруглар башкыга чечек тутсуп турар Ада-иелер удеп келген. Уругланын харыылары
Туннел кезээ	Дараазында чуруктуг парламал ужуктерни корунер Кым бо ужуктерни таныырыл? «Ужуглел» дээрге уругларнын бугу ужуктерни танып, билип алырынын, ночуп оорениринин баштайгы ному. Бис мону ооренип тургаш: Хоглугбей, Буратино, Билбеспей суглар биле таныжар бис. Олар база силерге номчуп, бижип оорениринге дузалажырлар. -класска сагыыр чамдык дурумнер-биле таныжаалынар. Класс иштинге болгаш школага маннажып болбас, алгырбас, школаже озалдап келбес, кезээде арыг-силиг кээр, школада башкылар –биле ургулчу мендилежир. Ынчангаш  Сентябрь 1 дээрге улуг, биче кижилернин ооренип эгелээр хуну болганда, ону чылдын-на байырлаар дээрзин билип алдывыс. - Бо шулукту бажынга доктаадып экээр силер: Школаже эртен эрте Ырлыг, хоглуг базыптым Сумкамда номнар чуктээн Школачы болу бердим Бо кичээлде кым чуну билип алды? Силерге кичээл солун болду бе?	Таныыр уруглар ужуктени адаар