Санды өрнектер. Әріпті өрнектер

Пәні: Математика           Сынып  5                   Сабақ реті  4

Сабақтың тақырыбы:  §1 Санды өрнектер. Әріпті өрнектер

Сабақтың мақсаты мен міндеттері:

1.     Білімділік мақсаты: Санды, әріпті өрнектердің мәнін таба білу, есептердің шарты

                                            бойынша өрнек құра білуге үйрету

2.     Тәрбиелік мақсаты: Ұқыптылыққа, еңбекке тәрбиелеу

3.     Дамыту мақсаты: Қабілеттілік пен белсенділікті  дамыту

Сабақтың түрі:  Жаңа тақырыпты таныстыру сабағы

Әдіс-тәсілдері: Сұрақ-жауап

Сабақтың көрнекілігі: Слайттар, таратпалар, түрлі түсті бор, кодоскоп

Сабақтың барысы

Ұйымдастыру кезеңі           Оқушыларды түгендеу және сыныптың тазалығына мән беру

Үй тапсырмасын тексеру, қайталау

№18 теңдеу құрып шешу :                                    

8х-36=76

8х= 76+36

8х =112

х=112:8

х=14

тексеру: 8·14-36=112-36=76

№20   Тік төртбұрыштың боялған бөлігінің ауданын табыңдар: 

              7 см                                                               9 см

			3см

 

                                                    3 см       4см                                                                 

                                                                                                                                           3см

 

                 

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңі:

Санды өрнек деп амалдар таңбалары және қажет болған жағдайда жақшалардың көмегімен сандардан құрастырылған өрнекті айтады.

Құрамында әріптері бар өрнек әріпті өрнек деп аталады.

Мысалы: Компьютерде терушілердің біреуі шығарманың 86 бетін терсе, екіншісі одан  х бетті арттық терді. Компьютерде терушілердің екеуі бірігіп шығарманың неше бетін терді ?

Шешуі:  Екінші теруші 86+х бетін терді.

Ал екеуі бірігіп шығарманың 86+(86+х) бетін терді.

Мұндағы 86+(86+х) әріпті өрнек

Егер х= 12 болса, онда 86+(86+х)= 86+(86+12)= 86+98=184

Мұндағы 12 саны – х әрпінің мәні, ал 184 саны- берілген өрнектің мәні.

Мысалы,  өрнегі ху түрінде жазылады, ал  әріпті өрнегі  түрінде жазылады.

Енді, әріпті өрнектің мәндері  белгілерімен салыстырылады.

Мысалы: , мұндағы х=5,    ,   

                   , мұндағы у=11,    ,   

І деңгей

№2 (ауызша айтқызу)

1)36 мен 11 санының қосындысы, 27 мен х санының қосындысы, у пен 19 санының қосындысы.

2)27 мен 16 санының айырмасы, 18 бен х санының айырмасы, у пен 14 санының айырмасы.

3)14-тің 17-ге көбейтіндісі, а-ның 8-ге көбейтіндісі, с-ның d-ға көбейтіндісі.

4)45-тің 9-ға бөліндісі, 6-ның а-ға бөліндісі, х-тің у-ке бөліндісі.

№4 Өрнектің мәнін табу:

3)125:а+8=|мұндағы а=5|=125:5+8=25+8=33

4) 9b-36=|мұндағы b=12|=9·13+36=117+36=153

№5 Өрнектің мәнін салыстыру:

2)       3)

№7 Бөлмеде 6 люстра бар. Әрбір люстрада b лампыдан. Бөлмедегі люстралардың барлығында неше лампы бар?

Шешуі: 6b лампы бар.

ІІ деңгей

№13 Өрнекті жазып көрсету

1)    (65-39)·100

2)    (49+68):13

№14 Өрнектің мәнін табу

2)

3)

ІІІ деңгей

№23

1)    b санынан кейінгі тізбектес үш натурал санды   b, b+1, b+2,b+3

2)    a санына дейінгі тізбектес үш натурал санды     а-3, а-2,а-1, а

Оқушыларды бағалау

 І-деңгей  «3»

ІІ-деңгей    «4»

ІІІ-деңгей      «5»

Сабақты бекіту: Санды және әріпті өрнектердің ережелерін  қайта оқушылардан сұрап бекіту

Үй тапсырмасы: 1-4 сұрақтар, №6, №8, №15(1,2), №25