Сыныптан тыс сабақ "Тіл-қазына"

                                                                                             Тіл-қазына

          Мақсаты: Әдебиеттік оқу және қазақ тілі сабағынан  үйренген, алған білімдерін көпшілікке көрсету және қазақ халқының ұлттық өнерін дәріптеп, келешек ұрпаққа үйрету, мақал-мәтел айтып, жұмбақтар шешкізу.

            Білімділігі: білім-біліктіліктерін дамыту.

            Тәрбиелігі: тәртіптілікке,ұйымшылдыққа тәрбиелеу.

Сайыстың өту шартын  түсіндіру.Ортаға жеті оқушы шығады.Әр кезең сайын өз ұпай жинаған бір оқушы қатардан шығады.

            1-кезең.   Жұмбақтар шешу.

1.     Тау-тау ақ қар еримейді ыстықта. (Мақта)

2.     Тұтқасыз таба жай, ұнатады көп апай. (Оймақ)

3.     Іші мақта, тысы мақта,

Арасы мақта, төрт бұрыш.

Сырты қабылған,

Жатуға табылған. (Көрпе)

4.     Алма дерсің түсіне қарап.

Жүгері дерсің ішіне қарап,

Татсаң тәтті, бал шырынды. (Анар)

5.     Күндіз тіпті ұшпайды,

Түнде тышқан ұстайды.

Көзі шамға ұқсайды. (Жапалақ)

6.      Әшейінде жекесің,

Қарай қалсаң екеусің. (Айна)

7.      Жас кезінде қара орман,

Жыл озған сайын ағарған. (Шаш)

8.      Көреді бәрін өзгенің,

 Көре алмайды өздерін. (Көз)

      2-кезең.  Мақал-мәтелдердің жалғасын табу.

1.     Қына тасқа бітеді,

Білім басқа бітеді.

2.      Ақыл азбайды,

 Білім тозбайды.

3.      Әдепті бала-арлы бала,

Әдепсіз бала-сорлы бала.

4.      Қайтып кірер есікті,қатты жаппа.

5.     Атаңа не қылсаң,

Алдыңа сол келер.

6.     Тіл тас жарады,

Тас жармаса,бас жарады.

7.      Тіліңмен жүгірме,

 Біліммен жүгір.

3-кезең бойынша сұраққа жауап алу керек.

1.     Ауруға ем, сауға қуат беретін қандай сусын? (Қымыз)

2.     Қандай қаланың атауын білесіңдер?Басы сан,ортасы адам мүшесі, аяғы астың дәмін келтіретін тағамның бір түрі. (Екібастұз)

3.     Оңынан да, солынан да оқысаң өзгерісі жоқ ұлттың атауы (Қазақ)

4.     Жесең жеміс болады, қыздардың атау есімі? (Алма)

5.     Жеті атаны ата? (Бала,әке,ата,арғы ата,баба,туа ата,тек ата)

6.     Сөз таптарын ата?

7.     Бастауыш дегеніміз не?Сұрақтарын ата?

4-кезең.  Әдебиеттік оқу пәнінен сұрақтар.

1.     Халық ауыз әдебиетінің түрлерін ата?

2.     Шешендік сөз дегеніміз не?

3.     Қазақ халқының билерін ата?

4.     Айтыс дегеніміз не?

5.     Сүйемін,өскен Отаным. Қай ақынның өлеңі? (М.Мақатаев)

5-кезең.  Жаңылтпаш айту.

1.     Майға ана бұлға,жай бұлғағанша қол бұлғар.

2.     Есет ата ет асатар,ет асатса-бес асатар.

3.     Кенеден кенеп шығар,кенептен елек шығар.

Електен кебек шығар,кебектен керек шығар.

4.     Торта қойдым,

Орта қойдым.

Орта қойдым

Жорта қойдым.

5.     Құрықтан құлдырап түстім,

Сырықтан сылдырап түстім.

6-кезең.  Ұлттық киім үлгісінен сурет салу.

            (Киім үлгісінің атауын толық сипаттап түсіндіру).

Енді осы 6-кезең бойынша өткізілген сайысымызды қорытындылай келіп,ең аз ұпай жинаған ойыншымызды қошеметтеп шығарып салайық.

 6-кезең.Сұраққа жауап алу.

1.     Дастарханға әкелетін ең қадірлі ас? (Нан)

2.     Жиі қолданылатын ою-өрнек? (Қошқар мүйіз)

3.     Қазақстанның мемлекеттік тілі? (Қазақ тілі)

4.     Киізді неден жасайды? (Жүннен)

7-кезең бойынша ең озық ойлы ойыншымыздың жинаған ұпай санын есептеп бүгінігі сайысымыздың аты затына сай жеңімпазын «Керемет» деген атаққа лайық деп құрметпен марапаттайық.