Сәкен Сейфуллин "Аққудың айырылуы" өлеңі

• 1 слайд

  Сабақтың тақырыбы:
  
  
  Сәкен
  Сейфуллин.
  
  “Аққудың айырылуы” поэмасы
  

• 2 слайд

  Сабақтың мақсаты:
  Сәкен Сейфуллиннің өмірі мен шығармашылық жолымен қысқаша танысу;
  “Аққудың айырылуы” поэмадағы махаббат пен табиғат көрінісінің суреттелуі;
  Әдебиет теориясынан түсінік алу;
  

• 3 слайд

  Сабақтың эпиграфы:
  
  Сәкен Сейфуллин – жан – жақты дарын иесі. Одан қалған мұра сан – салалы. Соның ішінде, әсіресе, Сәкеннің ақындығы айрықша шоқтығы биік тұрады.
  (Б. Кенжебаев)
  

• 4 слайд

  
  
  
  Қазақ жазба әдебиетінде Абайдың ағартушылық, демократтық бағытын әрі қарай жалғастырушы қаламгерлердің бірі – С.Сейфуллин болды. Сәкен әдебиеттің барлық жанрна жаңа образдар, тың тақырыптар әкелді. Ол – қазақтың кеңес дәуіріндегі әдебиетінің негізін салушы.
  

• 5 слайд

  Оқулықтағы мәтінмен жұмыс:
  Мәтінді мәнерлеп оқу;
  Мәтін бойынша бір – біріне сұрақтар қойып, қысқа да нұсқа жауап беру;
  Сөздік жұмысы;
  Ақын туралы тірек сызба толтыру;
  

• 6 слайд

  Сөздік жұмысы:
  Ағартушылық – просветительский
  Ауқатты – зажиточный
  Тиянақты атқару – добросоветно выполнять
  Кеңес дәуірі – советское время
  Нәубет – бедствие, несчастье
  Машық қылу – вводить в привычку
  Саятшы – охотник
  Нақышына келтіріп айту – выразительно пересказывать
  Көшбасшы – лидер
  

• 7 слайд

  Тірек сызба арқылы С.Сейфуллин туралы баяндаңдар:
  Сәкен Сейфуллин
  қаламгер
  

• 8 слайд

  “Аққудың айырылуы” поэмасымен жұмыс:
  Поэманы мұқият, түсініп оқып шығыңдар;
  Поэма бойынша қысқаша мазмұнын ашу;
  Поэма мазмұны бойынша жоспар құрастыру;
  Жаңа сөздермен танысу;
  Поэма мазмұны бойынша тапсырмалар орындау.
  
  

• 9 слайд

  Сөздік жұмысы:
  Сая – прохлада, тень
  Мұнарту – быть окутанным легкой мглой
  Қызғыш – чибис, пигалица
  Сұқсыр - поганка
  Кегер – небольшая утка-нырок
  Олқысыну – не удовлетворяться чем-либо
  Сыңар – один из пары
  Назалану – огорчаться, печалиться
  Найзадай – словно молния
  Күйік – горе, печаль
  
  Ая - пространство
  Құрақ – молодые всходы камышовой заросли
  Тауқұдірет – бекас
  Жырақ – далеко
  Үйрек - утка
  Қасқалдақ – лысуха (болотная птица)
  Дәлдеу - прицелиться
  Қанат серпу – взмахнуть крыльями
  Шаншылу - врезаться
  Жан күйігі – душевное горе
  

• 10 слайд

  АРТЫҚ БОЛМАС БІЛГЕНІҢ...
  Аққу – қаз тәрізділер отряды, үйрек тұқымдасының жеке туысына жататын өте сымбатты құс. Қазақстанда аққудың үш түрі: сұңқылдақ аққу, сыбырлақ аққу, кіші аққу кездеседі. Мойны мен денесінің ұзындығы тең әрі иіліп келген. Салмағы 5 – 10 кг, ең ірісі 13 кг-ға жетеді. Қанатының үзындығы 150 – 180 см. Тіршілігінің көп уақытын суда өткізеді, жақсы жүзеді, бірақ сүңги алмайды, құрлыққа сирек шығады. Аққу – жұп құрып тіршілік етеді.
  Аққу – жыл құсы. Қыс жылы кезде аққудың бір тобы Каспий теңізінің солтүстік – шығыс жағалауында – Ақтау қаласының маңында қыстап шығады. Аққуды қазақ халқы ежелден қастерлеп, бақыттың бастамасы, жақсылықтың жаршысы, пәктіктің, сұлулықтың белгісі деп есептейді әрі киелі құс төресі санап, оған ешуақытта оқ атпайды.
  

• 11 слайд

  Әдебиет теориясынан түсінік:
  Поэма (грек:“туынды”) – орта көлемді эпикалық түрге жататын жанр түрі. Поэма – өмірде болған, не болуға тиіс күрделі құбылыстар мен келелі оқиғалар, адам тағдыры мен заман шындығын көлемді, желілі эпикалық не лирикалық сипаттағы өлеңмен суреттейтін жанр.
  Поэмалар – сюжетті, сюжетсіз болып бөлінеді. Образдарын – эпикалық, лирикалық, романтикалық, реалистік т.б. деп бөлуге болады.
  Поэма – белгілі бір оқиғаны жыр, толғау түрінде өлеңмен баяндайды. Поэмада оқиға желісі ширақ өрістеп, кейіпкерлердің образдары олардың іс – әрекеті, ішкі сезімі, жан дүниесі арқылы ашылады.
  

• 12 слайд

  Сабақты бекіту:
  С. Сейфуллин кім?
  Поэмада табиғат, көл суреті қалай суреттелген?
  Сендер қандай сурет салар едіңдер?
  Ақын неліктен махаббаттың символы ретінде аққу бейнесін алған?
  Ақын өзінің шығармасы арқылы не айтқысы келді?
  

• 13 слайд

  Үй тапсырмасы:
  Поэмадан ұнаған үзінді жаттау;
  Аққу атымен байланысты кімдердің қандай шығармаларын білесіңдер;
  Аққуға байланысты айтылатын даналық сөздерді, мақал – мәтелдерді, теңеулерді жазып келу. Тапсырманы жұмыс дәптеріне орындап келу;