Тарих пәнінен ашық сабақ "Қазақ фольклоры" (10 сынып)

Қазақстан тарихы 10 cынып

Тақырыбы: Қазақ фольклоры. Эпостық жырлар.

Мақсаты:1.Ауыз  әдебиетінің аңыздық, тарихи, эпостық жырлар  жөнінде түсінік беру.

2.Ізденіс, ой-өрісін дамыту оқушылардың.

3.Отанына деген сүйіспеншілікке, адамгершілікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, баяндау, өзіндік жұмыс.

Көрнекілігі: кітап көрмесі, сүреттер, сызба-тіректер.

                               Сабақ барысы

1.Ұйымдастыру кезеңі. 2. Үй тапсырмасын тексеру.

Ойын «Жұлдызды сәт».

1.Мәдениет-ң түрлерін ата.

2.Рухани мәдениетке не жатады?

3.Сақ жазуын  оқыған ғалым?

4.Түркі жазуын алғаш зерттеген ғалым.

5.Ең алғашқы түрк жазуының ескерткіштерін атаңдар.

6.Көне түрк жазуы қалай аталды?

7.Түркі жазуы неше әріптерден тұрады?

8.Орта ғасырларда қандай жазу болды?

9.8-12 ғ  ислам діні енген кезден бастап қандай тіл пайдаланылды?

10.Араб әліпбиімен хатқа түскен еңбектерді атаңдар.

11.Көне түркі тілі қазіргі қандай халықтарға ортақ мұра.

Қорытынды: Өткен дәуірлерден қалған жазулар біздің  ата-бабаларымыздан қалған мұра. Ондағы жазылған әдет-ғұрыптар, салт-сана, діни наным-сенім, мақал-мәтелдер бәрә-бәрі  хақымыздың тірлік-тіршілігінен  алғандай ұқсас. 

3.Жаңа тақырыпты меңгеру.

-Ал бүгінгі өтетін тақырыбымыз рухани мәдениеттің бір бөлігі болып саналатын  Қазақ фольклоры мен эпостық жырлар.Біздің сабағымыздың мақсаты қандай болады?

     Балалар, еске түсіреміз фольклорға не жатады? Қазақстан тарихынан 5-7 сыныпта оқыдыңдар және қазақ әдеғбиеті пәнінен де өткен шығарсыңдар.

 1тапсырма. «Ассоциация»  Фольклор.

-Қазақ фольклоры  ауыз әдебиетінің рухани дүниесінің аса бір мол жетілген  саласы.Халықтың ой-санасының дамуын оның ауыз әдебиетінен байқауға  болады.Аңыз-әңгімелер, батырлық және ғашықтық жырлар, мақал-мәтелдер мен жұмбақтар халықтың жан дүниесін білдіретін бірден бір рухани байлығы болған.

2 тапсырма. Кесте толтыру

                          Эпостық жырлардың кезеңдері

Кезеңдер	Эпостар
Архаикалық	Исламшылдыққа дейінгі түркі мифтері:Күлтегін, Ер Төстік,Оғыз.
Оғыз-қыпшақ дәуірі VI-XIIғ.	«Қорқыт  ата кітабы», Алдар көсе», Қозы Көрпеш-Баян сұлу.
Ноғайлы дәуірі /XIII-XVIғ./	«Бөген батыр», Едіге батыр», Қобыланды, Ер Сайын, Қамбар батыр, Орақ батыр.
Қалмақ шабуылы дәуірі-XVII-XVIIIғ.	«Ожабай», Бөгенбай», «Қабанбай»
Кейінгі дәуір	Қазақ батырларының хан, сұлтандарға, патша әкімдеріне қарсы күресін бейнелейтін жырлар.

3тапсырма. Постер құрастыру. «Батырлар жыры»,», « Әлеуметтік-тұрмыс эпосы», «Тарихи жырлар».

4.Бекіту. «Ия-жоқ» Сұрақтарға жауап беру.

5.Қорытынды.

6.Үй тапсырмасы параграф 39-40  реферат дайындау тақырып бойынша.