Татар теленнән "Ризалык белдерү формасы. Сузык [у], [ү] авазлары, У, у, Ү, ү хәрефләре"темасы буенча ачык дәрес ( 1класс, рус төркеме)

Тема: Ризалык белдерү формасы. Сузык [у], [ү]  авазлары,  У, у, Ү, ү  хәрефләре.

Максат: 1. Укучыларны сузык [у], [ү]  авазлары һәм У, у, Ү, ү  хәрефләре белән таныштыру,

                    иҗекләргә бүлү күнекмәләрен ныгыту; Алмагач, сандугач, ярый сүзләре; урамга чык, Булат укый, утыра төзелмәләре белән таныштыру.

«Эш беткәч уйнарга ярый» мультфильмыннан өзек карау.

                2. Белемнәрне кулланып, фикерләрен дәлилләү, күзәтү һәм чагыштыру күнекмәләрен, сөйләм

                    телләрен үстерү. 

                3. Балаларда урманга  һәм урман хайваннарына карата хөрмәт сыйфаты тәрбияләү.

Җиһазлау: компьютер, “Күңелле татар теле” 1класс дәреслекге, эш дәфтәре, през. материаллар.

Дәрес барышы:

         I. Ориентлашу – мотивлаштыру этабы.

         1. Психологик уңай халәт.

  -   Исәнмесез, укучылар! 

  -   Хәерле иртә балалар!

  -  Имин үтсен көнегез! -   Исәнмесез! Хәерле иртә!

  -  Ә хәзер тыныч кына урыннырыгызга утырыгыз.

         -    Кәефләрегез ничек соң? Как ваше настроение?

         -    Яхшы.Әйбәт.

         2. Белемнәрне актуальләштерү.

         -    Без  дәресестә нинди ачышлар ясадык?

-    Авазлар нинди зур 2 төркемгә бүленә? На какие группы делятся звуки?

- Тартык һәм сузык авазлар. Согласные и гласные звуки.

- Нинди сузык авазларны өйрәндек? С какими гласными звуками познакомились?

- А, ә, о, ө, и, ы. (кычкырып әйтү)            (слайд 3)

- А какие из них произносятся твёрдо, а какие мягко?

- Калын – а, о, ы (кычкырып әйтү)

- Нечкә - ә, ө, и.

- Мы ещё с вами прошли согласные звуки. Ул нинди авазлар?

- Тартык авазлар: н, ң . (кычкырып әйтү)

- Ребята мы с вами прошли согласные и гласные звуки. Согласные звуки мы можем петь?

- Юк. Нет.

- А гласные звуки можем петь? Сузык авазларны җырлый алабызмы?

- Әйе без сузык авазларны җырлый алабыз. Да мы их можем петь..

- Дөрес укучылар. Без аларны җырлый һәм суза алабыз. Давайте споём.

 -Авазларны без ничек беләбез? Со звуками, что мы делаем?

-Әйтәбез, ишетәбез. Правильно. Мы их говорим и слышим.

- А с буквами, что мы делаем? Хәрефләрне без ничек беләбез?

-Күрәбез, укыйбыз, язабыз. Мы их видим, читаем, пишем.

 3. Ял иттерү.

- Укучылар, әйдәгез басыгыз әле. А теперь тихонько встали. Ребята, покажите пожалуйста как медведь ходит, аю ничек йөри?

- Ә төлке, бүре. Куян ничек сикерә? Яхшы, ә хәзер әкрен генә урыннырыгызга утырыгыз.

       II. Яна материалны аңлату.

1.Уку мәсьәләсен кую.

- Менә сез төлке, аю, бүре, куян йөргәнен күрсәттегез. А теперь скажите, эти животные, где живут?

- В лесу. Урманда.

 -  Бик дөрес .Урманда төлке, аю, бүре, куян һәм башка хайваннар яшиләр.

 - Урман  сүзе нинди хәрефтән башлана?             (слайд 4)

- У хәрефеннән башлана.  Произнесли все хором Урман.

  - Правильно. Волк как произносится на татарском языке -  бүре.   (слайд 1)

  - Дөрес, укучылар. С буквой У  вы уже как бы знакомы. В слове бүре есть незнакомая вам   татарская  буква Ү. А в русском языке нет такой буквы.  Произнесли все хором Бүре.     (слайд 5)

 -   Бүгенге дәреснең темасы [у], [ү] авазлары, У, у, Ү, ү хәрефләре. Мы сегодня познакомимся со  звуками [у], [ү]  и буквами У, у, Ү, ү. Звуки ставятся в квадратных скобках. (слайд 6)

Произнесли все хором [у], [ү]. 

2. Адымлап уку мәсьәләсен чишү.

А) - Послушайте загадку. Внимательно слушаем. Тыңлыйбыз.  

- Агачлар күп булган җир ничек атала? Как  называется место, где много деревьев?  (слайд 7)

- Лес, Урман. Давайте хором произнесём и разделим на слоги, иҗекләргә бүләбез Ур – ман.

- Давайте со словом Лес, Урман составим предложение.

- Урманда агачлар күп. Произнесли все хором Урманда агачлар күп.

-  В этом предложении сколько слов?

- В этом предложении три слова. Өч сүз.

 -   Ә хәзер табышмак тыңлагыз әле. Послушайте ещё одну загадку.

Суда юынып алды,

Өсте коры калды.

Үзе бак- бак дип әйтә.

 Это домашняя птица, в воде купается и  не тонет. (Утка, Үрдәк).        (слайд 8)

- Молодцы, ребята. Давайте хором произнесём и разделим на слоги, иҗекләргә бүләбез Үр-дәк.

- Давайте, со словом Үр-дәк  составим предложение.

- Үрдәк суда йөзә. Произнесли все хором Үрдәк суда йөзә.

- В этом предложении сколько слов?

- В этом предложении три слова. Өч сүз.

Б) - Произнесли хором звук [у] . Как произносится звук [у]? Твёрдо или мягко?

- Звук [у] произносится твёрдо. Димәк [у] авазы калын әйтелә. Калын сузык аваз.

- Когда произносим звук [у] у нас губы вытягиваются и воздух проходит между ними.

- Произнесли ещё раз хором звук [у] . Бик әйбәт. Поезд килә икән У-У-У.   (слайд 9)

 - Произнесли хором звук [ү]. Как произносится звук [ү]? Бүре Ү-Ү-Ү .Твёрдо или мягко?     (слайд 10)

   - Звук [ү]  произносится мягко. Йомшак әйтелә. Нечкә сузык аваз.

  - Когда произносим звук [ү]  губы также вытягиваются, воздух проходит между ними, но звук произносится мягко.

   (хор белән, үз-үзенә әйтү).

III. Дәреслек белән эш.

1. Рәсемнәр аша Уу хәрефе, ул белдергән аваз белән таныш¬тыру.

2.  1 нче рәсем ярдәмендә кояш, алмагач, сандугач сүзләре белән таныштыру.

3. 2 нче рәсем белән эш.

Ребята, Булат читает. Читает по-татарски - «укый".

- Булат укый.

Кояш, алмагач, сандугач зовут его на улицу:

- Булат, урамга чык.

- Давайте попробуем вместе сказать:

- Булат, урамга чык.

- А сейчас, кто хочет позвать своего друга или подругу на улицу?

- Саша, урамга чык.

- Наташа, урамга чык.

4. Булат закончил уроки, и теперь он играет.

-Булат играет.               - Булат уйный.

-Солнышко играет.      -Кояш уйный.

-Яблоня играет.            - Алмагач уйный.

-Соловей играет.          -Сандугач уйный.

Шул рәвешле рәсемдәге персонажларны атап, җөмләләр әй¬телә.

5. Диалогны өйрәнү, парларда сөйләшү.

- Булат, урамга чык.

- Ярый.

- Әйдә бергә уйныйбыз.

-  Әйдә.

 Эш дәфтәрләрендә эшләү.

1. У,ү хәрефләрен язу.

   -1-юл- баш У хәрефен язу; юл у хәрефен язу;

   -2-юл- баш Ү хәрефен язу; юл ү хәрефен язу;

Сигнечес..

 IV. Белем  күнекмәләрне формалаштыру.

      V. Рефлексив, бәяләү этабы.

        - Бүген без сезнең белән нәрсә белдек? Что сегодня мы узнали нового? С какими звуками      познакомились? Нинди авазлар белән таныштык?          (слайд 14)

     - Без [у], [ү] авазлары һәм хәрефләре белән таныштык.

       - Они гласные или согласные звуки? [у], [ү] авазлары  тартыкмы әллә сузыкмы?

       - [у], [ү] авазлары тартык авазлар.

      - [у] авазы ничек әйтелә? Калынмы әллә нечкәме? Как произносится звук [у] твёрдо или мягко?

       - [у] авазы - калын сузык аваз.

      - [ү] авазы ничек әйтелә? Калынмы әллә нечкәме? Как произносится звук [ү] твёрдо или мягко?

     - [ү] авазы – нечкә сузык аваз.

        -Рус телендә бу хәрефләр  бармы?  А в русском языке есть ли эти буквы?
       - В русском языке буква У есть, а буквы Ү нет.

       - Какие новые слова запомнили? Нинди сүзләр истә калды?

             Нәтиҗәне хор белән, пышылдап  кабатлау.

           Үзбәя.    (слайд 15)

-          Сез үзегезнең эшегезне ничек бәяләр идегез? Как вы оценили бы свою работу?

       Мин сезнең эшегез белән канәгать һәм шуңа күрә сезгә елмаю бүләк итәм. Рәхмәт сезгә, балалар.      Ребята, я довольна ваше работой, поэтому дарю вам улыбку. Большое спасибо! Урок закончен можно   идти. Дәрес бетте. Сау булыгыз!