Теңбүйірлі үшбұрыш, оның қасиеттері және белгілері.

Пән: Геометрия	Мектеп:  «Новонежин» ора мектебі     Мұғалімнің аты-жөні: Тезекбаев Ә.Қ.
Күні:30.11 Сынып: 7 А	Қатысқандар: 13	Қатыспағандар: 1
Сабақ тақырыбы	Теңбүйірлі үшбұрыш, оның қасиеттері және белгілері
Осы сабақта қол жеткізі-летін оқу мақ-саттары	7.2.1.1 теңқабырғалы үшбұрыштардың элементтерін білу;                                        7.2.1.2 теңбүйірлі үшбұрыштардың элементтерін білу;
Сабақ мақсаттары	Теңбүйірлі  үшбұрыштың белгілері  мен  қасиеттерін білу. Теңбүйірлі  үшбұрыштың теоремаларын  біліп,  қасиеттерін есеп шығаруға  қолдану
Тілдік мақсат	Теңбүйірлі   үшбұрыштың   анықтамасын , теоремасын айта  алады  Үшбұрыш түрлеріне ауызша және жазбаша сипаттама береді өмірден , қоршаған    ортадан геометриялық фигураларды таба біледі. Пәнге қатысты сөздікқор мен терминдер.             Үшбұрыш, доғал, сүйір, тікбұрышты, әртүрлі қабырғалы, теңқабырғалы, теңбүйірлі                 үшбұрыш, катет, гипотенуза, периметр Диалогтер мен жазу үшін қолданылатын тіркестер: Теңбүйірлі үшбұрыштың анықтамасын қалай айтамыз?  Теңбүйірлі үшбұрыштың биссектрисасы , медианасы , биіктігі арасында қандай байланысты білесіңдер? Тең қабырғалы үшбұрыш теңбүйірлі үшбұрышқа жата ма? Периметр дегеніміз не?
Бағалау  критерийлері	Тең бүйірлі   үшбұрышқа  анықтама  береді, үшбұрыштың элементтерін  атайды және ажыратады    Тең бүйірлі  үшбұрышты  фигуралардан  модельдер құрастырып үйренеді,  құрастыру кезінде биссектриса,биіктік , медиана   теңдігін біледі.
Құндылықтарды дарыту	Қазақстан тәуелсіздігі – Астана құндылығы бойынша Пирамида  ғимаратынын әрбір  жағы  тең бүйірлі  үшбұрыш болатынын білу
Пәнаралық байланыстар	Технология , тарих
АКТ қолдану дағдылары	Интерактивті тақта, комьютор, слайд т.б
Бастапқы білім	Жалпы үшбұрыштың қандай фигура екенін, қабырғаларының ұзындықтарының қосындысы периметр болатынын  біледі Үшбұрыш түрлерін, анықтамаларын және үшбұрыштардың 1-теңдігін біледі
Сабақ барысы
Сабақтың жоспарланған кезеңдері	Сабақтағы  жоспарланған іс әрекет		Ресурстар
Сабақтың басы	І. Ұйымдастыру кезеңі. Оқушыларды түгендеу, сабаққа әзірлігін тексеру. Психологиялық ахуал: «Шаттык  шеңбер»   Оқушылар сан  арқылы геометриялық фигуралар пішінін көрсетіп тұрады. 1-үшбұрыш, 2- төртбұрыш, 3- дөңгелек. Оқушыларды топқа бөлу: 1- топ: Теңбүйірлі 2-топ: Теңқабырғалы    3-топ:  Кез-келген қабырғалы . ІІ. Өткенді қайталау. 1.Үшбұрыштың қандай  түрлерін білесіңдер? 2.Үшбұрыштың   элементтерін атаңыз 3.Өмірмен  байланыстыра үшбұрышқа  мысалдар  келтіріңіз 4.Үшбұрыштар  теңдігінің 1-ші  белгісі қалай  айтылады? 5.Үшбұрыштың  периметрін қалай  табатын  едік?		1- 2- 3- Үшбұрыштардың  қабырғаларын өлшеу  арқылы үшбұрыш  түрлерін  ажыратып, топтарға бөлінеді
Сабақтың ортасы	III. . Жаңа сабақты меңгерту 1.      Практикалық жұмыс: (Сто әдісі) Топтарға бірнеше үшбұрыштар беріледі, ішінен қабырғаларын,бұрыштарын  өлшеу арқылы  теңбүйірлі  үшбұрыштардың   қасиеттерін табады. 2.      Топ постер арқылы теңбүйірлі үшбұрыштың теоремасын  айтады, дәлелдейді. I топ:  Теорема:    Тең бүйірлі  үшбұрыштың табанындағы бұрыштар  тең екенін дәлелдейді. II топ:  Теорема(кері ): Үшбұрыштың  табанындағы  бұрыштар  тең болса, онда теңбүйірлі  үшбұрыш  боладындығын дәлелдейді. III  топ:  Теорема:   Тең бүйірлі үшбұрыштың табанына жүргізілген медиана осы үшбұрыштың әрі  биссектрисасы, әрі  биіктігі болатындығын дәлелдейді. 2.Тәжірибе жасау:  Топтарға тапсырмалар беріледі Тапсырмалар:   Постер  қорғау  1-топ: Бірінші топтағы оқушыларға  теңбүйірлі   үшбұрыш формалы бар заттарды байланыстырып сурет салады : (т.б. ) Дескриптор: суретті геометриялық фигуралармен байланыстырған 1 Екі қабырғасының теңдігі  сақталған 1 Өмірмен  байланыстырылған 1 Барлығы 3 (күнделікті өмірде қолданып жүрген пирамида формасындағы сүттің тетрапакеті, мысыр пирамидаларының суреттері, шайдың пирамида тәрізді кішкентай қалташалары,  үйлердің шатырларының суреттерін,жол ережелерін сақтау белгісі т.б ) Диалог, сұрақ-жауап әдісі  бойынша: II- топ: Жасап көр:  Пирамида  макетін  жасайды. (Тең бүйірлі үшбұрыштардың    ерекшеліктерін естерінде жақсы сақтауы үшін түрлі-түсті қағаздан пирамида макетін жасайды.) Дескриптор: Жұмыстың тиянақты жасалуы 1 Екі қабырғасының теңдігі  сақталған 1 Пирамида     өлшемдері сақталып, жақсы  жасалған 1 Барлығы 3 III топ: Есептеңдер.  Бүйір қабырғасы  5см,  табаны 2 см болатын  теңбүйірлі  үшбұрыштың  периметрін  табады. Кері есеп  құрастырады. І 1. Теңқабырғалы үшбұрыштың қабырғасы 6,2 см. Үшбұрыштың периметрін табыңдар. 2. Қабырғалары 1) 4cм, 6 cм, 7 cм;              2) 6 cм, 9 cм, 0.6 cм                               3) 5м, 5м, 5м;                      4) 1.2м, 7м, 12дм болатын үшбұрыштар берілген. Олардың қайсысы теңқабырғалы үшбұрыш, әртүрлі қабырғалы үшбұрыш, теңбүйірлі үшбұрыш болады? 3. Теңқабырғалы үшбұрыштың периметрі 32,4 дм. Үшбұрыштың қабырғасын табыңдар. 4.  Жоғарыда берілген 2 есептегі үшбұрыштардың әрқайсысының периметрін табыңдар. Қай үшбұрыштың периметрін есептеу жеңіл? ІІ 1. Теңбүйірлі үшбұрыштың екі бұрышының айырымы 24˚. Оның бұрыштарын табыңдар. 2. Теңбүйірлі үшбұрыштың сыртқы бұрыштарының бірі 116˚-қа тең. Оның барлық ішкі бұрыштарын табыңдар. Мүмкін болатын екі жағдайды қарастырыңдар. ІІІ Үшбұрыштың бір қабырғасы оның жарты периметрінен кіші болатынын дәлелдеңдер.   Дәптермен жұмыс: Оқулықтан ережені жазу Үйге тапсырма: № 10.24, 62 бет №41 Тең бүйірлі үшбұрыштың қасиеттерін пайдаланып есептер құрастырып келу. Бағалау.		2-слайд Теоремалар мен есептерді дәптерге жазады
Сабақтың соңы	Рефлексия: Оқушылар «Бағдаршам» әдісін қолданып, рефлексия жасайды.
Қорытынды бағалау Ең жақсы өткен екі нәрсе? 1. 2. Қандай екі нәрсе сабақты жақсартар еді? 1. 2.