Тік бұрышты үшбұрыштарды шешу

Қызылорда қаласы

 №101 орта мектептің математика пәнінің мұғалімі

Мангулова Гүлнұр Қожантайқызы

(3 деңгей)     Сыныбы:  8

Сабақтың тақырыбы:		2 тарау.   Тік бұрышты  үшбұрышты шешу тақырыбына  есептер шығару
Сілтеме:		Жалпы білім беретін мектептің 8-сыныбына арналған оқулық Авторы:Ә.Н.Шыныбеков.Алматы «Атамұра» 2012жыл.
Оқып-үйренудің негізгі мақсаттары:		Тікбұрышты үшбұрышты шешудің элементтерін үйрену;
Ресурстар:		Слайд, таратпа қағаздар, стикерлер, қосымша оқулық, бағалау парақшалары
Оқуда қолданылатын әдіс-тәсілдер:		Серпілген сауал Конверт-сұрақ Құрастыр, одан кейін Жауап бер
Оқып-үйренудің нәтижесі:		Тікбұрышты үшбұрыштың белгісіз қабырғалары мен бұрыштарын  шешуді үйренеді;
Уақыты	Мұғалімнің іс-әрекеті		Оқушының іс-әрекеті.
3-мин	Кіріспе бөлімі Сабақтың мақсатымен шарттарын қысқаша  таныстыру. Оқушылардың назарын сабаққа аудару. «Шаттық шеңберін» жасап бір-біріне тілек айқызу,ортадағы парақшаларды таңдатып сынып оқушыларын үшбұрыш қиындылары арқылы сары, қызыл, көк, жасыл түстерімен топқа бөлу;   (Оқушыларды ынтымақтастыру атмосферасын орнату).		Кіріспе бөлімі Сабақтың мақсатымен және шарттарын қысқаша  танысады.  Оқушылардың назарын сабаққа аударады. «Шаттық шеңберін» жасап бір-біріне тілек айтып,ортадағы парақшаларды таңдап сынып оқушылары үшбұрыш қиындылары арқылы сары, қызыл, көк, жасыл түстерімен топқа бөлінеді;   (Оқушылардың арасында ынтымақтастыру атмосферасы орнайды).  1 топ: қызыл 2 топ: жасыл 3 топ: сары 4 топ: көк
5-мин	Тұсаукесер  бөлімі «Серпілген сауал» әдісі арқылы үй тапсырмасын тексеру. №275 есеп Тік бұрышты үшбұрыштың гипотенузасы  с мен сүйір бұрышы  α арқылы  катеттері  мен екінші сүйір бұрышын өрнектеңдер. №276 есеп Тең бүйірлі тік бұрышты үшбұрыштың табаны  а-ға тең. Бүйір қабырғасын табыңдар. Жұптарда өзара бағалау 1 стр		Тұсаукесер  бөлімі «Серпілген сауал»  әдісі арқылы үй тапсырмасын тексереді. №275 есеп      А            Берілгені:             А= α        с     АВ=с               т/к:АС, ВС, ß     С           В                      Шешуі:                       АС=АВ*=с                 ВС=АВ*     №276       С      А                                      В                 а Берілгені:АВС тең бүйірлі тік бұрышты үшбұрыш АВ = а т/к: бүйір қабырғасы Шешуі:     2        х== Жұптарда өзара бағалау 1 стр
6-мин	Негізгі бөлім  «Конверт-сұрақ» әдісі арқылы    әр топқа сұрақ жазып, конвертке салып(оқу мақсатына қарай). Әрқайсысына екі минут беру: оқушы стикерде атын және жауабын жазады; екі минут өткен соң конверт келесі оқушы мен жұптасып осылай бұл сұраққа барлығы жауаптарын біріктіреді. Сынып белгілі бір сұрақтың қаншалықты дұрыс болғанын талқылайды. 1.                                       2.                                  3.Тікбұрышты үшбұрыштың сүйір бұрышының синусы, косинусы   дегеніміз не? 4.  Тікбұрышты үшбұрыштың сүйір бұрышының тангенсі мен  котангенсі дегеніміз не? Смаилик арқылы бағалайды		Негізгі бөлім «Конверт-сұрақ» әдісі арқылы оқушыларға өтілген тақырыптан сұрақтарға жауап  береді. 1.Теорема. Тікбұрышты үшбұрыштың гипотенузасының квадраты катеттерінің квадраттарының қосындысына тең (экранда слайд).                               Пифагор теоремасы 2.Екі катеті бойынша гипотенузасын табу; Бір катеті мен гипотенузасы бойынша катетін табу; 3.Анықтама:Тікбұрышты үшбұрыштың сүйір бұрышына іргелес жатқан катеттің гипотенузаға қатынасы сол бұрыштың косинусы деп аталады. Оны қысқаша  cosα= (1) түрінде жазады. (1) қатынас α бұрышының шамасына ғана тәуелді, қабырғалардың ұзындықтарына тәуелді емес. Анықтама: Тікбұрышты үшбұрыштың сүйір бұрышына  қарсы жатқан катеттің гипотенузаға қатынасы сол бұрыштың синусы деп аталады да,                                                      (2)түрінде жазылады.       4.Анықтама:Тікбұрышты үшбұрыштың сүйір бұрышына қарсы жатқан катеттің іргелес жатқан катетке қатынасы сол бұрыштың тангенсі деп аталады.Оны                                             (3)түрінде жазады.     Анықтама.Тікбұрышты үшбұрыштың сүйір бұрышына іргелес жатқан катеттің қарсы жатқан катетке қатынасы сол бұрыштың катангенсі деп аталады.Оны                                           (4)түрінде жазамыз. Смаилик арқылы бағалайды
4-мин	«Құрастыр, одан кейін Жауап бер » әдісі арқылы  тікбұрышты үшбұрыш қиындыларынан бейне жасау (Оқушыларды ынтымақтастыру атмосферасын орнату).        Критерий арқылы бағалау		«Құрастыр, одан кейін Жауап бер » әдісі арқылы  тікбұрышты үшбұрыш қиындыларынан құрастырып бейне жасау Критерий 1  ұпай 2 ұпай 3  ұпай Үшбұрыштың бөлшектерін дұрыс орналастыру Эстетикалық талғамға сай жасалған Критерий арқылы бағалау
15-мин	«Сиқырлы үшбұрыштар»әдіс арқылы есептер шығару; № 278 есеп Тік бұрышты үшбұрыштың белгісіз қабырғалары мен бұрыштарын төмендегі деректер бойынша табыңдар. 1) Екі катеті  бойынша: а) а ә) а б) а в)  а 2)  Гипотенузасы және катеті бойынша : а) с ә) с 3) Гипотенузасы және сүйір бұрышы бойынша : а) с ә) с 4) Катеті және оған қарсы жатқан сүйір бұрышы бойынша:  а) а ә) а		« Сиқырлы үшбұрыштар» әдіс арқылы есептер шығару; № 278 есеп                             1) Екі катеті  бойынша: с               а)   Берілгені:     а) а    в                                 т\к:  с, α, ß                                 Шешуі: а                    ;     ;  Екі катеті  бойынша: ә)  Берілгені: а т\к:  с, α, ß Шешуі:                tgαß Екі катеті  бойынша: б)  Берілгені: а т\к:  с, α, ß    Екі катеті  бойынша: в)  Берілгені: а т\к:  с, α, ß    ;     ;
10-мин 2-мин	Қорытынды бөлім Кеңейтілген тапсырма Күні.........Аты-жөні....................... №1 Берілген терминдердің анықтама ларын құрастырыңыз. 1.Косинутың анықтамасы 2. Синустың анықтамасы 3.Тангенстің анықтамасы 1. Тікбұрышты үшбұрыштың сүйір бұрышына іргелес жатқан катеттің гипотенузаға  қатынасы сол бұрыштың косинусы д.а 2 Тікбұрышты үшбұрыштытың ң сүйір бұрышына  қарсы     жатқан катеттің гипотенуза     ға қатынасы сол бұрыштың     синусы  д.а    3.   Тікбұрышты     үшбұрыштың  сүйір    бұрышына  қарсы жатқан    катеттің іргелес  жатқан    катетке  қатынасы сол    бұрыштың тангенсі д.а №2 Берілген терминдердің анықтамасын жазыңыз. .Косинутың анықтамасы 2. Синустың анықтамасы 3.Тангенстің анықтамасы  1.          2.          3.          №3 Бүгінгі тақырыпқа байланысты терминдерді  және олардың анықтамасын жазыңыз.  1.  2. 3. Рефлексия. «Сұрақтары бар қорап» арқылы  сабақты қорытындылау Үйге тапсырма : №279     есептерді шығарту.    Өтілген тақырыптың  ережелерін жаттау		Қорытынды бөлім Кеңейтілген тапсырма Күні.........Аты-жөні...................... №1 Берілген терминдердің анықтамаларын құрастырыңыз. 1.Косинутың анықтамасы 2. Синустың анықтамасы 3.Тангенстің анықтамасы 1.  Тікбұрышты үшбұрышты ң сүйір бұрышына  қарсы     жатқан катеттің гипотенуза     ға қатынасы сол бұрыштың --         д.а 2.Тікбұрышты үшбұрыштың  сүйір бұрышына іргелес жатқан  катеттің гипотенузаға қатынасы  сол бұрыштың     д.а 3    3.Тікбұрышты     үшбұрыштың  сүйір    бұрышына  қарсы жатқан    катеттің іргелес  жатқан    катетке  қатынасы сол    бұрыштың   д.а №2 Берілген терминдердің анықтамасын жазыңыз. 4.          5.          6.          №3 Бүгінгі тақырыпқа байланысты терминдерді  және олардың анықтамасын жазыңыз.  1.  2. 3. Рефлексия. «Сұрақтары бар қорап» арқылы  сабақты қорытындылайды Үйге тапсырма :№279     есептерді шығарады.    Өтілген тақырыптың  ережелерін жаттау

Рефлексия

Не сәтті болды:

1).Бағалауда жұптық бағалау 1-стратегиясы арқылы бағалауы,бармақпен баллдық   жүйеде бағалауы сәтті болды.

 2).Шаттық шеңбері арқылы оқушылардың бір-біріне көңіл-күй сыйлауы.

3).« Құрастыр, одан кейін Жауап бер» әдісі оқушыларды сыни тұрғыдан ойлануға және ынтымақтаса жұмыс істеуге итермеледі. есеп шығару кезінде оқушылар бір-біріне түсіндіруі керемет болды.

4).Бір-бірімен жақсы қарым-қатынаста болуы.

5).Рефлексияны оқушылар түсіндірмей-ақ орындауы

Не сәтсіз болды?

1).Кеңейтілген тапсырманы бір-бірінен көшіріп жазғандығы байқалды.

2).Үй тапсырмасын ТЕК  А-деңгейлі бір оқушының дайындалып  келуі.

3).Интерактивті тақтаны оқушылардың әлі де болса қолдана алмауы.

Алдағы уақытта

1).Кеңейтілген тапсырманы бір-бірінен көшіріп жазғандығы топпен отырғаны кедергі келтірді.

2).Үй тапсырмасын сынып оқушыларының түгел орындауына ықпал ету.

3. Интерактивті тақтаны оқушылар есеп шығаруда қолдандыру.