"Тілдің мерейі - елдің мерейі"

Тілдің мерейі – елдің мерейі

Мақсаты: оқушыларды туған халқының тілін қастерлейтін саналы да парасатты азамат етіп тәрбиелеу.

Көрнекілігі: киіз үй және оның жабдықтары

Барысы

1-оқушы: Ана тілі-адам болып жаралғаннан бері жан-дүниесінің айнасы, өсіп-өніп түрлене беретін мәңгі құламайтын бәйтерегі.

Жүргізуші: Ана тілі жүректің терең сырларын, халық тарихының барлық кезеңдерін, жанның барлық толқындарын ұрпақтан-ұрпаққа сақтап отыратын қазынасы.

2-оқушы: Қазақ тілі-өте бай, икемді тіл.

3-оқушы: Ана тілім-тірлігімнің айғағы,

         Тілім барда айтылар сөз ойдағы.

         Тілім өссе мен де біргше өсемін,

         Тілім өшсе мен де бірге өшемін.

4-оқушы: Туған тілім-бабам тілім, өз тілім,

         Туған тілім-анам тілім, өз тілім.

5-оқушы: Туған тілім-далам тілім, өз тілім,

         Туған тілім-адам тілім, өз тілім.

Жүргізуші: Сол тіліммен дүниені аттадым,

         ТАПТЫМ БҮКІЛ ТІРШІЛІКТІҢ АТАУЫН;
         Жатты онда аманаты атаның,

         Жатты онда уыз сүті ананың.

         Сол тіліммен махаббатқа тіл қаттым

         Сол тіліммен талай гүлді жинап тым.

         Сол тіліммен сәбилерді сөйлеттім.

         Сол тіліммен көз жастарын құрғаттым.

Ердің құнын екі ауыз сөзбен бітіретін де, жауласқан елдердің арасын келісімге келтіретін де тіліміз. Ана тіліміздің ой тереңдігін, құдіреттілігін оның қазына екенін дәлелдейтін көріністерді тамашалайық.

Көрініс: «Төле бидің жұмбағы»

Төле би: Уа, халқым! Сөз қадірін білетін жастарға 10 түрлі жұмбағым бар. Жұмбағым мынау: 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10

Автор: Ұлы аға, жұмбақты шешуге рұқсат етіңіз-деп Қазбек би шығады.

Төле би: Рұқсат, Қаз дауысты Қазыбегім

Қазыбек би: 1 дегенім бірлігі кеткен ел жаман,

         2 дегенің егесіп өткен ер жаман,

         3 дегенің шошынған ат жаман,

         4 дегенің төсектен безген жас жаман,

         5 дегенің белсеніп шапқан жау жаман,

         6 дегенің асқынып кеткен дерт жаман,

         7 дегенің келіншек жесір қалса сол жаман,

         8 дегенің серпілмеген қайғы жаман,

         9 дегенің торқалы той жаман,

         10 дегенің кәрілікке дауа болмас, сол жаман.

Төле би: Рахмет, дәл тауып шештің. Әйтеке би сен не айтасың?

Әйтеке би: Уа, халайық!

         Көсіліп шабар жерің бар,

         Тау көтерген елің бар,

         Атадан қалған сара жолың бар,

         Тіл қадірін білер болсаңдар!

Көрініс: «Сөз қадірі»

Қатысатындар: Автор, әкесі, баласы, қария

Автор: ерте, ерте, ертеде бір қадірлі шешен қария дүниеден көз жұмарында баласына: Балам, мен көп ұзамай дүние салам! Әкем қазына қалдырмады деп өкпелеме, ел ішінде қалдырып бара жатқан асыл мұрам бар. Соны іздеп тап, қадірле, қастерле,-дейді. Мұны естіген бала, әке мұрасын іздеймін деп табанынан таусылып, таба алмайды. Ойы сан-саққа кеткен бала бір күні ел ішіндегі абзал қарияға келеді.

Бала: Әкем маған қандай қазына қалдырды? Мен іздеп таба алмадым? Сіз айтыңызшы.

Қария: Оның саған қалдырған мұрасы-тіл. Ол шешен адам еді! Тілден қымбат қазына жоқ, балам!

Автор: Осылай аталы сөздің шешімін тауыпты.

Жүргізуші: Бүгінгі сыныптан тыс іс-шарамыздың соңын ақын Мұзафар Әлімбаевтың жыр жолымен қорытындылағым келіп отыр.

Тілің-халқың, халқың-тілің қос егіз.

Екеуінің саясында өсеміз.

Халық пен тіл жасай берер қос мекен,

Саясында көгереді көсегең.

Сіз бен біз де бұл дүниеден көшеміз,

Жасай бермек жасайды сол, қос егіз!