Қазақ тілінен ашық сабақ жоспары "Одағай

Күні:  23.02. 2016ж.Сынып: 9-сынып

Пәні: Қазақ тілі

Сабақтың тақырыбы: Оқшау сөздерге байланысты қойылатын үтір

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқшау сөздер және оның түрлеріне тоқтала отырып, оған үтірдің  қойылу  

 ерекшеліктерімен таныстыру.  Оқушыларды тыныс белгілерін дұрыс қоя білуге үйрету

 арқылы сауатты жаза білуге жұмылдыру.

 Тәрбиелік: Оқушыларды жұппен, топпен жұмыс жасай білу арқылы бірін-бірі тыңдай

 білуге, өзгенің пікірімен санаса білуге баулу, сөйлеу мәдениетіне төселдіру.

Дамытушылық: Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту, өз ойын дәлелдей

 білу дағдыларын жетілдіру, грамматикалық сауаттылықтарын арттыру.

Сабақтың әдіс-тәсілі: СТО технологиясы бойынша жұппен, топпен жұмыс жасау, өздік жұмыс, сұрақ-жауап, талдау әдістері

Пәнаралық байланыс: әдебиет, тарих, ән-күй, өзін-өзі тану

Көрнекі құралдар: интерактивті тақта, слайд, кесте, қима қағаздар, венн диаграммасы, тест тапсырмалары, бейнефильм, т.б.

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі:

(Психологиялық жаттығу)

Балалар, әрқайсымыз өзімізге ыңғайлы, жайлы жер тауып отырайық. Басымызды сәл бұрып, қолымызды тіземізге, бар зейінімізді маған аударып, көзімізді жұмайық. Қол аяғымызға жайлы, жағымды энергия берілуде. Денемізден ток жүріп өткендей, аздап ысып келеді. Рахаттану сезімін басымыздан кешкендейміз. Осы қалпымызда 10 секунттай отырамыз. Мен кері санағанда ойымызды жинақтап, көзімізді ашуға даярланамыз. 10, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1, 0. Енді бәріміз бастапқы қалпымызға келеміз. Көзімізді ашамыз.

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру.

«Алғыс сөз»

Сұрақтар

1.Тыныс белгісін зерттейтін ілім не деп аталады?

2.Негізгі тыныс белгілеріне қандай тыныс белгілер жатады?

3.Сөйлем соңына қойылатын тыныс белгілерін ата.

4.Нүкте қандай жерлерде қойылады?

5.Сөйлем ішіне қойылатын тыныс белгілері қандай?
ІІІ. Жаңа сабақ 
-Енді балалар біз оқшау сөздің тағы бір баласы қалды, оның аты –одағай екен (Мұғалім тақтадағы теріс ілініп тұрған сөзді ашу керек). 
-Балалар, біз өмірде ренжиміз, қуанамыз, өкінеміз. 
-Иә, енді қане ренжіп көрейікші. Оқушылар мысал келтіреді. 
-Енді, қуанып көрейік. Оқушылар мысал келтіреді. 
-Міне, балалар осының бәрін адамның түрлі көңіл-күйін, әр түрлі сезімін, эмоциясын білдіретін оқшау сөздің бір түрін ОДАҒАЙ дейміз. 

ІІІ. Жаңа сабақ:
Өз заманында А. Байтұрсынов былай деген екен: «Тілдің міндеті — ақылдың аңдауын аңдағанынша, қиялдың меңзеуін меңзегенінше, көңілдің түйін түйгенінше айтуға жарау». Ал, тілдің осы қызметіне көмекші болатын басты құрал-тыныс белгілері десек артық айтпаған болар еді. Біз бүгін одағай сөздер қатысқан сөйлемдерде үтір қалай қойылатынын меңгереміз.

	Білемін Білгім келеді Үйрендім

 

IV Оқулықпен жұмыс

158-жаттығу. Өлеңнің авторын тауып, ақынның стилі жнінде өз пікірлеріңді ортаға салыңдар. Жастарға өлеңі.

V Семантикалық кестені толтыру

Мысалдар	Қаратпа сөздер	Оңашаланған айқындауыш сөздер	Қыстырма сөздер
Сен, Еменәлі, бір кезде алды-артына қарамайтын сотқар болып едің.		+
Меніңше, сенің айтқаның дұрыс.			+
Жігіттер, ойын арзан, күлкі қымбат.	+
Ойбай, білсем Құдай ұрсын!

159-жаттығу.

Рұқсат етілмейтін түстер ойыны

Алдымен мені мұқият тыңдаңыздар. Қазір мен сіздерге сұрақтар қоямын, ал сіздер жуаптарын баған бойына жазып отырасыздар және де бұл ойынның барысында бір түсті екінші рет қайталауға болмайды.

Сонымен ойын шартына түсінсек ойынымызды бастайық.

Сұрақтар:

1.                       Шөптіңтүсіқандай?

2.                       Аспантүсіқандай?

3.                       Күнбағыстыңжапырақтарыныңтүсіқандай?

4.                       Күздежапырақтыңтүсіқандайболады?

5.                       Күнніңтүсіқандайболады?

6.                       Қардыңтүсіқандай?

7.                       Теңіздіңтүсіқандай?

8.                       Құрбақаныңтүсіқандай?

VII «Кесінді сыз» ойыны.
Координат системасынан  Х осінде орналасқан сөздер арқылы  У осіндегі одағай сөздермен қиылысын нүкте арқылы белгілеп алып, әр нүкте арасын кесіндімен қосыңдар
                     

Төмендегі суреттерден сөйлем құрап, тыныс белгілерінің қойылуын түсіндіру.

Көңіл күйШақыру

Жекіру

VIIIБекіту “Топтастыру стратегиясы”.
Тақтаға оқушылардың көмегімен гүл бейнесіндегі сызбалар орналыстырылады. Ең әуелі нақ ортасына “Одағай ” деген сөз ілініп, соның жан - жағына одағайға  байланысты сызбалар қойылады, оларды оқушылар атап отырады.
Одансоңоқушыларғасұраққойылады:

– Тақтадағыгүлсызбаларының саны нешеу?
–Жетеу.
– “Жеті” дегенқазақтардақандай сан?
– Қасиетті сан.
– Ендешежетісанынабайланыстыаталарымызданқалғанқандайасылсөздердібілесіңдер?
1. Жетішәріп. (Жетіәулие).
2. Жетіқазына.
3. Жетіата.
4. Жетікүн.
5. Жетіжұт.
6. Жетіжоқ.
7. Жетіғашық.
IX Қорытынды:Керібайланыс. Одағай, қыстырмасөздердіқатыстыраотырып, бүгінгісабақтаналғанәсерлерінайту.

X Бағалау

Үйге тапсырма одағайларды қатыстыра отырып, еркін тақырыпта шағын шығарма жазу.