Балалардың логикалық ойлау қабілетін дамытуда ойындар мен логикалық есептердің рөлі

Облыстық балалар биологиялық орталығы

Әдістемелік нұсқау

Тақырыбы: Оқу – тәжірибелік үлескіде жүргізілетін тәжірибе жұмыстары күнделіктерін жүргізу әдістемесі

Қосымша білім беру жетекшісі:

 Қалибекова А.С.

Семей қаласы -2011ж

Түсіндірмелік жазба

     Оқу - тәжірибелік үлескі - оқушылардың тәжірибе жұмыстарын жүргізуге арналған материалды базасы болып табылады. Оқу – тәжірибелік үлескіде оқушылар тәжірибе жұмыстарын жүргізе отырып, экологиялық білім алып, эстетикаға, еңбекқорлыққа тәрбиеленеді.

     Биологиядан саналы білім алу және өсімдік өсіруді оқушылардың білімі мен дағдысын қалыптастыру үшін тәжірибе жұмысының маңызы өте зор.

     Тәжірибе жұмысын жүргізу үшін алдын – ала теориялық және психологиялық дайындық қажет. Яғни, мұғалім оқушыға тәжірибе жұмысын жүргізудің маңызын, онда қолданылатын өсімдіктер  мен тыңайтқыштардың , топырақтың , препараттардың сипаттамасын қарастыру керек.

     Ең алдымен оқу – тәжірибелік  үлескіде  жүргізілетін жұмыстардың  жоспарын құру қажет. Ол жоспардың құрамы  келесідей өсімдіктерден құралады:

-  үлескі ауданының сызбанұсқалық жоспары

- өсімдіктердің орналасуы

- тәжірибелік сызбанұсқалардың тақырыбы

- негізгі бақылаулардың тізімі

- жұмыстың жүргізілу ретінің мерзімі

- құрал – жабдықтардың қажеттілігі

- тұқымдардың, тыңайтқыштардың, гербицидтердің, химиялық препараттардың қажеттілігі

     Тәжірибе жұмыстардың тақырыбын оқушылар арасындағы топтарға бекітудің маңызы зор. Тәжірибе құру барысында  тәжірибелік бөлімдер ауданына , қайталану нұсқаларына, тыңайтқыштардың сапасы мен мерзіміне, агротехникалық әдістерге көңіл бөлінеді.

    Мұғалім тәжірибе жұмысын жүргізу барысында  бақылау жүргізуге арналған жұмыс күнделігін бастауы керек. Осы күнделікке оқушылар өздері жүргізген бақылауларын енгізеді.

     Міне осындай бақылау күнделігін дұрыс жүргізу үшін мен әдістемелік нұсқауымды ұсынып отырмын. Ұсынылып отырған тәжірибе жұмыстарының күнделігіне табиғаттың  жас зерттеушілері өздерінің  әр түрлі жұмыс жүргізу барысында түскен фотоматериалдарын қосымша ретінде енгізеді.

            Тәжірибе күнделігі сыртқы парақтан басталады. Сыртқы парақта мекеме атауы, тәжірибе жұмысының тақырыбы, орындаған оқушының аты – жөні, мектебі, сыныбы, жетекшінің аты – жөні  және үйірменің атауы жазылу керек.

Мекеме атауы

Тәжірибе жұмысы

Тақырыбы:

                                                           Орындаған:

                                                          Жетекшісі:

                                                    Үйірме:

Семей қаласы  - _______ жыл

1 – бет

Тәжірибе жүргізетін топтағы оқушылар:

1.

2.

3.

4.Т.с.с. оқушылардың тегі, аты, сыныбы, мектебі  толық жазылады.

2 – бет

Тәжірибе тақырыбы:_________________________________

(тәжірибе жұмысының толық атауы)

Тәжірибе мақсаты: ________________________________________________

                                      ( тәжірибе жүргізуде нақты нені анықтау керектігі жазылады)

3-бет

Тәжірибе жүргізудің әдістемесі

Жұмысты жүргізудегі әдіс- тәсілдер

Ерітінді концентрациясы, тұқымды өңдеу мөлшері

Тәжірибенің қайталану нұсқалары

Есептеу түрлері, анализдер, бақылау түрлері жазылады.

4 – бет

Тәжірибе және бақылау үлескілердің  орналасу сызбасы

5 – бет

Өсімдікке сипаттама

Тәжірибе жүргізілетін өсімдіктің биологиялық сипаттамасы жазылады            ( систематикасы, морфологиялық сипаттамасы, көбеюі, таралуы, т.с.с)

6 – бет

Топырақ сипаттамасы

1.     Топырақтың түрі ( тәжірибе жүргізетін  үлескі топырағы)

2.     Екі, үш жыл бұрын өскен өсімдіктер

3.     Топыраққа анализ ( қышқылдығы,  механикалық құрамы)

4.     Тыңайтқыштар ( түрлері, мөлшері, тыңайту әдісі мен мерзімі)

5.     Топырақты өңдеу ( өңдеу түрлері, сапасы, мерзімі)

7- бет

Тәжірибе жүргізетін өсімдіктерді күту агротех жоспары

№	Жұмыстың атауы	Жұмыс жүргізу мерзімі		Ескерту
		жоспар бойынша	негізінде

8 – бет

Фенологиялық бақылаулар

Фенологиялық бақылаулар өсімдіктердің  өсу фазасының мерзімін анықтауға арналған. Өсімдіктің сыртқы  яғни морфологиялық өзгерістерін бақылау үшін жүргізіледі.

		Өсімдіктің өсу фазалары	Өсу фазаларының күндері	Өсу фазасы кезіндегі температура			Жауын - шашын	Ескерту
				Ең  жоғары	Орташа	Ең төмен

9 – бет

Өсімдіктің өсу фазаларына бақылау

     Өсімдікке бұл бақылаулар 5 күнде 1 рет жүргізіледі. 2 – 5  нағыз жапырақтың пайда болғанынан  бастап қарқынды өсу  тоқтағанға дейін бақылайды. Бақылауды тәжірибе жүргізіп жүрген  үлескіде жасайды.

     Төменде қызанаққа бақылау жүргізу әдісі мысалға келтіріліп отыр.

1.     Себілу күні

2.     Өскіннің  пайда болуы

3.     Өскіннің түзілуі

4.     Өскін түрі  ( жекелеп немесе топтасып)

5.     Алғашқы нағыз жапырақ

6.     Үшінші нағыз жапырақ

7.     Көшетті қайта қондыру ( пикировка)

8.     Көшетті далаға қондыру

9.     Қосымша сабақтың пайда болуы

10. Гүлдің түзілуі

11. Гүлдендіру бастамасы

12. Алғашқы жемістің пайда болуы

13. Жемістің жетіліп, пісуі

14. Жемістің жиналуы

10 – бет

Жиналған өнімге есеп жүргізу

№	Нұсқа №	Тәжірибе бөлімінің ауданы	Тәжірибе бөліміндегі өнім (кг)	Га. Шаққандағы өнім	Ескерту

11 – бет

Қорытынды

     Тәжірибе үлескісі мен бақылау үлескісінде байқалған өзгерістер, қойылған мақсатқа жеткені жазылады. Егер тәжірибе нәтижесі сіз күткендей шықпаса , оны да қорытындылап жазады. Тәжірибені қорытындылап болған соң  өз ұсыныстарыңызды бересіздер.