Биология
сабақтарында жаңа форматтағы жеті модульді пайдаланудың тиімді жолдары
Елбасы
Н.Ә.Назарбаев Қазақстан халқына арналған Жолдауында дамудың жеті басым
бағытын айқындады, оларды жүзеге асыру әлемдегі бәсекелестікке қабілетті
елдердің қатарына біздің еліміздің де қосылуына жол ашатын міндеттерді шешуге
мүмкіндік береді. Осындай ең өзекті басымдылықтардың бірі қазіргі білім беру
мен озық ғылымды дамыту болып табылады. Білім беру жүйесі – бұл ұлттық
мәдениеттің, ұлттық сана – сезімнің даму көрсеткіші болып отыр. Ол экономика,
саясат, мәдениет саласындағы өзгерістерді бейнелеп қана қоймайды, сонымен бірге
осы түбегейлі өзгерістерге белсенді ықпал етеді. Оқу-білім беру – жеке адамның
әлеуметтік – экономикалық процесстерге еркін қосылуын қамтамасыз ететін басты
жағдайлардың бірі. Бүгінгі таңда заман ағымына сай жас ұрпақтарды тәрбиелеуде
ұстаздардың алдындағы жауапкершілік салмақтана түскендей. Осы жылы мен білім
жетілдіру курсының жаңа форматтағы ұйымдастырылған облыс мұғалімдерінің курсына
келдім. Атырау облыстық білім жетілдіру институтында тренерлердің алдында дәріс
алу мақсатында көптеген ұстаздар қатысуға мүмкіндік алдық. Алғашқыда түсіне
алмай ойымыз сан тарапқа жүгірді. Жаңа технологиялық әдістердің жеті модулін
алдымызға жайып салғанда, біздер өткізіп жүрген сабақтарға ұқсамайтын
жүйе екендігін түсіндік. Бағдарламаның модульдері төмендегідей:
1.
Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер.
2.
Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету.
3.
Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау.
4.
Оқыту мен оқуда ақпараттық – коммуникациялық
технологияларды
( АКТ) пайдалану.
5.
Талантты және дарынды балаларды оқыту.
6.
Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту және оқу.
7.
Оқытуды басқару және көшбасшылық.
Бағдарламаның
негізгі мақсаты: Қазақстандық білім беру жағдайында Бағдарламаның
тұжырымдамалық негіздерінің іс жүзінде ойдағыдай жүзеге асырылуын және
мұғалімнің өз бойында дағдылардың қалыптасқандығын көрсетуін қамтамасыз
ету. Қазақстандық мұғалімдерді кәсіби қоғамдастығы аясында белсенді жұмыс
істеуге дайындау. Өзімнің күнделікті педагогикалық тәжірибемде бағдарламадағы
берілген жеті модульді кіріктіре отырып, өткізген сабақтар арқылы оқушылардың
қызығушылықтары артып, тапсырмаларды жүйелі орындап, бір–бірімен топтаса отырып
жұмыстар жасай білуге дағдыланды.Бағдарламадағы берілген жеті
модульді кіріктіре отырып, өткізген сабақтар арқылы оқушылардың
қызығушылықтары артып, тапсырмаларды жүйелі орындап, бір – бірімен топтаса
отырып жұмыстар жасай білуге дағдыланды. Мұғалімнің педагогикалық
біліктіліктілігін көтеру үрдісіне педагогикалық құндылықтарды, жаңа
технологияларды шығармашылық іс-тәжірибелерді, ақпараттық
мультимедиялық техникаларды пайдалану білім берудің тиімді, нәтижелі
үрдістеріне жатады. Мұғалімнің өздігінен білім көтеру және бос уақытын дұрыс
ұйымдастыру дербес жұмыс жоспарына сай іске асыру тікелей шығармашылыққа
байланысты. Жаңа формациялы мұғалім кәсіби шеберлігін жетілдіретін жаңа
стильдегі тұлғалық-адамгершілік бағыттарын, педагогикалық шындықты және ондағы
үздіксіз іс – әрекетті, жүйелі түрде қабылдау қабілеттерін, пән саласындағы
еркін бағытты меңгеріп және қазіргі педагогикалық технологияларды игеруі тиіс.
Білім беру талаптарын өзгерту біліктілікті арттыру жүйесін жаңашылдандыру
міндетін алға қояды, ал оның мақсаттарын жүзеге асыру біздің алдымыздағы
міндетіміз. Білімді ұрпақ – болашақ еліміздің жарқында кемелденген көшін алға
бастайтын білімді де білікті жеке тұлға қалыптасуы тиіс деп ойлаймын.
Қазіргі
даму кезеңі білім беру жүйесінің алдында оқыту үрдісінің технологияландыру
мәселесін басты орынға қойылып отыр. Жаһандану үрдісінде, шығармашылық
ізденістегі, әр баланың ақыл-ой еңбегінің дамуына ықпал жасайтын негізгі
тұлғаның бірі – оқушының ұстазы. Педагогикалық қызметімде теориялық білімді
тәжірибемен байланыстыра отырып, жан-жақты мүмкіндіктерімді ашуға, оқытудағы
Кембридж университеті тәсілінің теориялық негіздерін енгізген «Үшінші деңгейлі
мұғалімдерді даярлау жөніндегі біліктілікті арттыру курстарының» маңызы зор.
Осы курс арқылы көптеген жаңа тәсілдер мен әдістерді үйрене отырып,
көптеген тәжірибелер жинақтадым. Биология пәнінен сабақ беру барысында жаңа
форматтағы жеті модульді сабақ барысында жүйелі қолданып келемін. Жеті
модульді бір сабақ өткізген кездеде қолдануға болады, кейде екі сабаққа
бөліп пайдалануға болады. Ол мұғалімнің шеберлігіне байланысты болып келеді.
Орта мерзімді сабақ жоспары мен қысқа мерзімді сабақ жоспары жаңа форматтағы
әдіс-тәсілдердің бірі болып табылады. Жаңа форматтағы жеті модульді жүйелі
пайдаланудың өзі үлкен шеберлікті қажет етеді. Орта мерзімді сабақ жоспары мен
қысқа мерзімді сабақ жоспарын жасақтап, өз пәніме жүйелі түрде қолданып
келемін. Өз пәнім бойынша сабақ топтамаларында жеті модульді пайдалана отырып
өткізген сабақтарым оң нәтижесін беруде. Ел басының 2014 жылғы жолдауында нақты
айтқан нақыл сөзіне тоқталдым, ол «Біз өмір бойына жететін білім алу» моделінен
«өмір бойы білім алып өту» моделіне көшуге тиіспіз. Болашаққа біліммен қадам
басып, лайықты қолтаңбамызды қалдырайық. Біз осындай сабақтарды жиі
өткізу арқылы көптеген нәтижелерге қол жеткізе аламыз.
Биология
пәнін оқытуда пайдаланатын жеті модуль.
1.
Оқыту мен оқудағы жаңа әдіс – тәсілдер
2.
Оқытуды басқару және көшбасшылық
3.
Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету
4.
Оқыту мен оқуда АКТ – ны пайдалану
5.
Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сай оқыту мен оқу
6.
Талантты және дарынды балаларды оқыту
7.
Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау.
Биология
пәнін оқытуда алға қойған міндеттер :
-
Орта мерзімді және қысқа мерзімді сабақ жоспарларын жасау.
-
Оқыту мен оқудағы жаңа әдіс – тәсілдерді пайдалана отырып, оқу дағдыларын
қалыптастыру
-
Жеті модульді үнемі пайдалана отырып сабақ өткізу
-
Өз бетінше білім алу дағдыларына
негіз салу
-
Биологиялық білім деңгейлерін тереңдету
-
Оқушының пәнге деген қызығушылығын дамыту
-
Интеллектуалды жеке тұлғаны қалыптастыру
-
Ғылыми көзқараспен белсенділікті қалыптастыру
-
Оқушының шығармашылық деңгейін дамыту
-
Сабақта АКТ пайдалану, электронды оқулықпен, интерактивті тақтамен жұмыс жасау
-
Қосымша материалдар мен жұмыс жасауға үйрету
Биология
пәнін оқытуда қазіргі заман талаптары мынандай:
Оқыту
мен оқуда АКТ пайдалану;
Жаңа
форматтағы әдіс-тәсілдерді сабақта қолдану;
Негізгі
білімділік ұғымдарды терең меңгерту;
Оқытудың
жаңа технологиясын пайдаланып, оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттыру;
Топтық
негізде іздене білу дағдыларын қалыптастыру;
Тақырыптық
зерттеу жүргізу;
Ойлау,
есте сақтау қабілеттерін, өз ойын қорытуға дағдыландыру;
Оқушының
өз бетімен жұмыс жасау қабілетін жетілдіру, дамыту;
Шығармашылық
тапсырмалар орындату арқылы қабілеттерін арттыру.
Сыни
тұрғыдан ойлау қабілеттерін арттыру.
Тәжірибе
жүзінде білім, біліктілік дағдыларын қалыптастыру;
Жаңа
терминдер мен сөздіктермен жұмыс жасауға дағдыландыру;
Жаңа
технологияларды сабақта пайдалану;
Оқушылардың
жас ерекшеліктеріне сай білім беру.
