Ежелгі Орта Азия империялары қаншалықты қуатты болды 5 класс

Сабақтың тақырыбы	Ежелгі Орта Азия империялары қаншалықты қуатты болды
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары	5.3.2.2 – басқыншылық соғыстар мен империялардың пайда болуы мемлекеттердің шекараларын қалай өзгергерткенін  талдау; 5.3.1.1 - ежелгі мемлекеттердің саяси құрылымының ерекшеліктерін сипаттау 5.4.1.3 – ежелгі өркениеттердің шаруашылық жүйесін сипаттау
Сабақтың мақсаты	Барлығы: Оқушылар басқыншылық соғыстар мен империялардың пайда болуы мемлекеттердің шекараларын қалай өзгерткенін картаға кескіндейді, түсіндіреді Көпшілігі: Ежелгі мемлекеттердің Бактрия, Кушан, Парфия саяси құрылымының ерекшеліктерін  анықтайды Кейбірі: Империяның күшеюіне әсер еткен факторларды талдайды
Бағалау критерийлері	- Басқыншылық соғыстар мен империялардың пайда болуы мемлекеттердің шекараларын қалай өзгерткенін картаға кескіндей алады,түсіндіреді - берілген критерийлер бойынша  ежелгі империялардың арасындағы ұқсастықтармен айырмашылықтарды таба алады - ежелгі кездегі империялардың қуатты болуының  факторларын дәлелдей алады
Тілдік мақсаттар	Тыңдалым: мұғалімнің айтқан мәліметтерін тыңдайды. Оқылым:мәтінмен және тарихи деректермен  талдау жасау Жазылым: деңгейлік  тапсырмаларды орындау кезіндегі жазба жұмыстар Глоссарийден  «Диз», «дизпат», «марзбану», «орталықтандырылған мемлекет» сөздерін тауып оқып, дәптерлеріне жазады. Айтылым:топтық және жұптық талқылаулар арқылы мұғалімнің сұрақтарына жауап береді
Құндылықтарға баулу	Басқа халықтардың тарихына  құрметпен қарау ,қосымша ақпаратпен жұмыс істеу,топпен жұмыс істеуге,өз уақытын тиімді пайдалануға, өз ойын ашық айтуға.Құндылықтар: -патриотизм -ұлттық сана-сезім -төзімділік -бостандық
Пәнаралық  байланыс	География
Алдыңғы білім	Таяу және орта шығыстағы империялардың неліктен мықты болғандығымен байланыстырамын(Парсы,Ассирия)

Сабақтың барысы

Сабақтың  жоспарланған кезеңдері	Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері	Ресурс
Сабақтың басы	І. Ұйымдастыру кезеңі -Сабаққа дайындалу. -Оқушылармен сәлемдесу. II.Геометриялық фигуралар арқылы топқа бөлу. III.Үй тапсырмасын сұрау. «Сұхбат» әдісі Алдын ала бірнеше оқушыға сұрақтар дайындап келу тапсырылады,сол сұрақтарға жауап береді. І. Миға шабуыл: «История человечества. Передача 3.21. Древняя Бактрия и Согдиана» атты видеоролик үзінді оқушыларға итерактивті тақтадан көрсету. Роликте  қандай мемлекет  туралы айтылды?	https://www.youtube.com/watch?v=NvSWd_bbZrk
Сабақтың ортасы	1.Шығармашылық  жұмыс: Орта Азиядағы  мемлекеттердің қайсысы оңтүстікте біздің мемлекетімізбен  шектеседі? Ежелгі кезеңде осы мемлекеттер  басқа атаумен аталғанын және нақты шекараларының  болмағанын айтамын.   Кескін картадан осы 3 патшалықтың  териториясын белгілейді. Мақсаты:Картамен жұмыс жасауға машықтандыру  Тапсырманың деңгейі  – қолдану Бағалау критерийлері :Оқушылар ежелгі патшалықтардың  орналасқан шекарасын нақты біледі Кері байланыс «Б.Б.Б» Білемін Білдім Білгім келеді Парақшаларын топтарға  үлестіремін.Оқушылар сабақ соңына дейін толтырады 2. «Зигзаг» әдісін пайдаланып материалды жүйелеу үшін топтық жұмыс жасатамын. Бактрия, Кушан,Парфия туралы ақпараттық парақтар дайындаймын. Мәтіннен тірек кластерін жасап құрастырады.Топтың атынан бір оқушы шығып  таныстырады. Кері байланыс «Бір сөзбен» Қиылған 12 сөздер жинағынан оқушыға ұнаған сөздерді таңдап алу ұсынылады, оқушылар  өздеріне ұнаған сөздерді алып сол сөздерден і сөйлем құрап, сабаққа мұғалімге кері байланыс береді. . *Төзімсіздік, *Ашу, *Қуаныш, *Немқұрайлылық, *Қанағаттану, *Шабыт, *Зерігу, *Алаңдау, *Тыныштық, *Сенімділік, *Сенімсіздік, *Рахаттану. 2.Кестемен жұмыс.Сыныптағы  әр топ мемлекет  туралы ақпарат алған соң,кестеде толтырады Критерий Әскер Териториясы Билеушілері Басқарушылары Сауда Жалпы Империя Грек Бакт Парфия Кушан Қорытынды Менің ойым: Мықты билеушілердің болуы Жақсы  қаруланған әскер Дамыған қалалардың болуы Тиімді бақару жүйесі Империяның үлкен териториясы Әскери тұтқындарды құлдарға айналдыру Бағындырған  халықтардан алым салықтың түсуі Бір територрияда империялардың ауысуы т.б Кері байланыс:Жарайсың! жақсы толтырылды  деген сияқты мадақтау  сөздері айтылады Сергіту сәті: «Әгугәй» әніне қосылып билейді https://www.youtube.com/watch?v=DzEu9ZEcfVI  3.Венн диаграммасы Осыдан кейін талқылау кезінде әрбір  топтың 3 оқушысы  империяның қуатты болуына әсер еткен жалпы  фактіні белгілеп,Венн диаграмасының арасындағы щеңберге орналастырады.Жалпы ұқсастығы мен айырмашылығын табады   Кері байланыс: «табыс сатысы» әдісі: кәдімгі сатының суреті, сатының 1-ші баспалдағы *мен...БІЛЕМІН*, 2-ші баспалдағы *мен...ТҮСІНЕМІН*, 3-ші баспалдағы * мен...ЖАСАЙ АЛАМЫН*	Орта Азия елдерінің шекаралары көрсетілген кескін карталар,топтарға арналған кестелер үлгісі,Венн диаграмасының суреті бар парақ немесе флипчарт,стикелер
Сабақтың соңы	Сабақты бекітеміз Шындық пен жалған тұжырымды анықтаңыз Тұжырымдар Шындық Жалған патшалығы Орта Азияда қалыптасты Қанышке елді 23 жыл бойы биледі Қанышкенің билік ету кезеңінде Кушан мемлекеті  әлсіреді Кушан патшалығы мың қала мемлекеті деп аталады Үй тапсырмасы:1.Термин сөздерді даптерге анықтамасын жазу 2. Тұлғалар туралы  мәлімет жазу Рефлекция:  «Тазалық» ойыны түрінде алу. Қатысушыларға бір парақ беріледі. Онда мыналар салынған: Чемодан (суреті), қоқыс жәшігі (суреті), еттартқыш (суреті) Құрметті әріптестер, бүгінгі тақырып бойынша алған керекті ақпараттарыңызды чемоданға салыңыздар (жазыңыздар), бүгінгі сабақтағы керек емес болған, артық дүниені қоқыс жәшігіне салыңыздар (жазыңыздар). Ал бүгінгі ақпараттың ішінде әлі оқуым керек, толықтыруым керек дегендері болса, еттартқыщқа салыңыздар (жазыңыздар).