• 

  1 слайд

  Яхшылык эшлә дә суга сал
  

• 

  2 слайд

  Туфан Миңнуллин “ Әлдермештән Әлмәндәр”әсәре.
  

• 

  3 слайд

  Әсәрдәге каршылыклар
  Әлмәндәр белән улы Искәндәр арасында
  Әлмәндәр белән килене Өммия арасында
  Әлмәндәр белән Әҗәл арасында
  

• 

  4 слайд

  Әсәрнең төп каршылыгы
  Тормыш
  Һәм
  үлем каршылыгы
  
  (Әлмәндәр карт белән Әҗәл арасындагы конфликт)
  

• 

  5 слайд

  Әлмәндәр Әҗәл кәгазенә кул куймас өчен нинди сәбәп таба?
  
  Эшлисе (тәмамланмаган)
  эшләрем бар, ди.
  
  
  

• 

  6 слайд

  Эшлисе эшләрен санап чыгыгыз
  Дачасын төзеп бетерәсе бар
  Чирле Искәндәрне аякка бастыру
  Хәмдебануның кемгә дә булса кирәклеген аңлату
  Үлгән хатыны Йөзембикә белән хушлашу
  Дусты Евстигней белән хушлашу
  Оныгы Гөлфирә язмышын хәл итү
  Үз урынына алмаш (Илсурны) әзерләү
  
  

• 

  7 слайд

  Әлмәндәрнең иң төп эше
  Кешеләр
  белән
  мөнәсәбәтен хәл итү, ягъни , кулыннан килгән кадәр , башкаларга яхшылык эшләп калырга омтыла.
  

• 

  8 слайд

  Әлмәндәрнең әлеге эшләрен бәялибез
  
  Бу –
  игелек ,
  изгелек
  

• 

  9 слайд

  Нәрсә ул изгелек?
  ( Әсәр буенча) Әлмәндәр картның үлгән кешеләрне дә онытмыйча, аларны да хөрмәт һәм рәхмәт белән искә алуы, алар белән бәхилләшүне үзенең изге бурычы дип санавы.
  

• 

  10 слайд

  Әлмәндәр картның эчке каршылыгы
  
  Үлем белән
  игелек эшләү теләге
  арасындагы каршылык.
  

• 

  11 слайд

  Әлмәндәрнең борчылулары
  Теләген тормышка ашыра алмам дип борчыла.
  Евстигнейга килгәч, шунда үлеп калырмын да, дустыма мәшәкать тудырырмын дип борчыла.
  Башкаларга кыенлык тудырмас өчен үлемен дә көлкегә әйләндермәкче була.(Әлмәндәрне Әҗәл алып киткәндә, бөтен халык Илсур шаянлыгыннан көлеп, шатланып кала)
  
  

• 

  12 слайд

  Әлмәндәр уллары турында сөйләгәндә ниләр кичерә?
  Әлмәндәрнең уллары үлгән. Алар барысы да әтиләре хәтерендә яшиләр. Карт алар белән сөйләшеп йөри. Мин алар өчен дә яшим, ди һәм шул уй белән юана. Әлмәндәр үлгәч аның күңелендә яшәүче уллары да үләчәк бит. Әлмәндәрнең үлгән уллары яшәсен өчен генә дә яшисе килә.
  
  

• 

  13 слайд

  Әлмәндәр карт бәхетлеме?
  Әлмәндәр карт бәхетле
  Дуслары күп
  Һәр эшне яратып эшли
  Тормышны ярата
  Аның хәтерендә яшьлеге дә, мәхәббәте дә, матур хисләре дә сакланган. Ул шулар белән үзен юатып яши.
  Көр күңелле, шаян, башкаларны елмайта ала.
  Кеше күңелен ачу – үзе зур игелек.
  

• 

  14 слайд

  Әлмәндәрнең шаянлыгы
  Колхоз эшенә чыгармаганы өчен бригадирны ачулана.
  Хәмдебану белән мәхәббәт турында сөйләшә. (Әмма Әлмәндәр яхшы белә, Хәмдебану аңа кияүгә чыкмаячак – ул үзенең сугышта үлгән иренә мәңге тугры калачак. Әлмәндәр аны шуның өчен ярата да, мактый да)
  Илсурны шаянлыкка өйрәтә. (Әлеге шаянлык артында да яшерен сагыш ята)
  Әлмәндәр , үз хәсрәтен күрсәтмәс өчен, кайгысы, хәтта үлеме хакында да шаярып сөйли.
  Әлмәндәр турында Фәрештә Аллага зарлана. Әлмәндәр теге дөньяда да шаян кеше булып кала.
  

• 

  15 слайд

  Шаянлыкның тагын бер вазифасы -
  
  үз хәсрәтен
  шаянлыгы белән җиңә.
  
  

• 

  16 слайд

  Кеше кайчан матур.
  
  
  Кеше кайчан матур була?
  Кеше матур шул вакыт-
  Иле өчен, халкы өчен
  Яшәгәндә җан атып
  Замананың авырлыгын
  Җилкәсенә алганда.
  Олы данга ирешеп тә,
  Кече булып калганда.
  Олы җан булып калганга,
  Олы җанлы булганга.
  Ринат Харис
  
  

Краткое описание материала