Дзяржаўная установа адукацыі
“Сярэдняя школа №22 г.п. Балбасава”
Урок па Чалавек і свет
блок “Мая Радзіма Беларусь”
4 клас
Тэма: Пад сценамі старажытных замкаў
Настаўнік: Галава І.У.
2011
Чалавек і свет
“Мая Радзіма Беларусь”
4
КЛАС
ТЭМА: Пад сценамі сатаржытных замкаў
ТЫП: Вывучэнне новага матэрыялу.
МЭТА: вызначэнне ролі замкаў у старажытныя часы
ЗАДАЧЫ: Арганізаваць сітуацыі
·
для знаёмства з агульнымі
ўяўленнямі аб старажытных замаках Беларусі, з галоўным прызначэннем гэтых
магутных збудаванняў, іх знешнім выглядам і памерамі, а таксама сучасным
становішчам замкаў;
·
для развіцця самастойнай
ацэначнай дзейнасці;
·
для развіцця цікавасці да
мінулага нашай краіны;
·
для пабуджэння да
краязнаўчай і пошуковай работы
Стварыць
умовы :
·
для развіцця
камунікатыўных здольнасцей вучняў, навыкаў групавога ўзаемадзеяння.
·
для выхавання павагі да
нашых далёкіх продкаў, якія сваімі рукамі ўзводзілі велічныя збудаванні, каб
абараніць ад ворагаў свой край.
Ход урока
I.
Арганізацыйна-матывацыйны
этап
Пакладіце на сваю далонь ўсё дрэннае, што з вамі здарылася, усе
непрыемныя думкі, павярніцеся да акенца і дзьмухніце ўсё на вуліцу, а з вамі
застануцца толькі добры настрой і прыемныя думкі. (МУЗЫКА)
II.
Этап актуалізацыі ведаў
-
Прапаную пачаць урок са
слоў “Той, хто не ведае гісторыі сваіх продкаў, той не мае будучыні.” Чаму так?
-
На працягу некалькіх
урокаў мы знаёміліся з гісторыямі ўзнікнення гарадоў і зараз я прапаную
абагульніць гэтыя веды.
1.
Праверка
дамашняга задання.(у групах)
1
група З дапамогай стрэлак правільна суаднесці назвы гарадоў і даты
Мінск 862 г.
Тураў 980 г.
Полацк 1067 г.
Віцебск 974 г.
Гродна 1267 г.
Брэст 1142 г.
Гомель 1019 г.
Магілёў 1127 г.
2 група
Перавесці гады ў стагоддзі.
Мінск - 1067 г. – XI
ст.
Тураў - 980 г. - ?
Полацк - 862 г. – IX
ст.
Віцебск - 974 г. - ?
Гродна - 1127 г. -?
Брэст - 1019 г. - ?
Гомель - 1142 г. - ?
Магілёў - 1267 г. -
?
3 група Вызначыць назвы гарадоў, якія паходзяць:
Ø
ад падання пра
магілу Льва;(Магілёў)
Ø
ад імя князя;
(Тураў
Ø
ад назвы пароды
дрэва; (Брэст)
Ø
ад ваеннага
назначэння.(Гродна)
Ø
ад назваў рэк
(Полацк, Віцебск, Мінск, Гомель)
Дадатковае пытанне: Якія гарады ў наш час з’яўляюцца абласнымі цэнтрамі?
(Мінск, Віцебск, Гомель, Магілёў, Гродна, Брэст)
Пасля праверкі выстаўляюць балы ў ацэначныя лісты
2.
Паведамленне
тэмы і задач урока.
Ззяе возера-люстэрка,
А над возерам стаiць
Замак грозны, замак хмуры;
Валы, бойнiцы вiдаць,
Непрытульна i панура
Сцены гэтыя глядзяць.
Я. Колас. З паэмы «Сымон-музыка»
- Як вы думаеце аб чым мы будзем з вамі
гаварыць? (аб замках)
- А што вы
ведаеце пра замкі?
- Пра што хацелі
б даведацца на ўроку?
- Для гэтага мы
будзем СЛУХАЦЬ
ЗАПАМІНАЦЬ
РАЗВАЖАЦЬ
РАБІЦЬ ВЫНІКІ
План:
1.
Прызначэнне замкаў.
2.
Лідскі і Крэўскі замкі
3.
Сынковіцкая царква і
Гродзенскі замак.
4.
Замкі ў Міры, Несвіжы і
Гальшанах.
III.
Этап вывучэння новага
матэрыялу
-Чаму большасць замкаў узводзіася на межах краіны?
-Як вы лічаце
, адкуль узнікла слова “замак”?
- Для
чаго яго будавалі?
- Якi ж выгляд меў замак?
- Як вы сабе яго ўяўляеце? (Пабудаваны
на гары, магутныя сцены, вежы, роў з вадой, мост, насыпаны вакол замка вал.)
— Для чаго былi прызначаны вежы?
-
Разгледзьце,
як выглядала ўнутраная частка замкавай вежы. Што ў ёй
размяшчалася? (У
падзямеллi знаходзiлася турма, першы паверх — архiў цi пакой для варты, другi — пакой князя, вышэй — пакоi, дзе захоўвалiся прыпасы.)
— Як вы думаеце, навошта столькi прыпасаў у замку?
-
Карыстаючыся
малюнкамі на ст. 60 і 77 падручніка, дайце азначэнне паняццю “замак”.
Выкарыстайце ў ім наступныя галоўныя словы: “умацаванае збудаванне” і
“працяглая аблона” . Таксама можна карыстацца тлумачальным слоўнікам.
Фізхвілінка
-
Малайцы.
-
Ну а зараз прапаную вам адправіцца
ў падарожжа па замках.
-
Усталі. Збіраемся ў
дарогу. Апранаемся. Абуваем абутак. Зашпільваем куртачкі. Надзелі капялюшы.
Завязваем шарфы. На вуліцы мароз вышей паднялі каўнерыкі. І ідзем ў падарожжа.
-
Сядайце.
-
І першы прыпынак Лідскі замак.
-
Прапаную вам прачытаць
першы абзац ст.78
-
Пра што вы даведаліся?
-
Цікавая і трагічная
гісторыя звязана з крэўскім замкам.
-
Давайце паглядзім яе.
-
Iнсцэнiроўка гiсторыi, звязанай з Крэўскiм замкам.
Крэўскi замак. Сядзiць князь Вiтаўт.
Аўтар. Князь
Ягайла, якi жадаў быць адзiным гаспадаром, падманам пасадзiў у падзямелле замка свайго брата —
князя Вiтаўта. Да князя Ягайлы
прыйшла жонка князя Вiтаўта разам са служанкай.
Жонка Вiтаўта. Вялiкi князь! Дазволь мне наведаць мужа майго, князя Вiтаўта. Можа, i не давядзецца нам больш убачыцца.
Князь Ягайла. Добра, дазваляю.
Жонка Вiтаўта разам са служанкай уваходзяць у падзямелле да мужа.
Жонка Вiтаўта. Вiтаю цябе, муж мой, вялiкi князь Вiтаўт. Я прыйшла, каб вызвалiць цябе з палону. Хутчэй пераапранайся
ў адзенне маёй служанкi i ўцякайма адсюль.
Аўтар. Калi вартаўнiкi ўбачылi падмену, яны забiлi верную служанку Алену. Ноч застала ўцекачоў каля невялiкай лясной вёскi, непадалёку ад Слонiма.
Князь Вiтаўт з жонкай падыходзяць да вясковай
хаты, каля якой стаяць селянiн з сялянкай.
Князь Вiтаўт. Добры вечар вам, добрыя людзi! Дазвольце пераначаваць у вас.
Сяляне. Калi ласка! Заходзьце ў хату, гасцямi будзеце!
Аўтар. Настала ранiца.
Князь Вiтаўт. Як мне аддзячыць вас? Прасiце ўсяго, чаго хочаце.
Сяляне. Усё ў нас ёсць, дзякуй Богу. Зямля, лес, рака i кормяць, i апранаюць, i пояць нас. Толькi няма ў нас месца, дзе маглi б мы аддзячыць за ўсё гэта Богу, пакланiцца яму.
Князь Вiтаўт. Добра, будзе ў вас такое месца.
Аўтар. I загадаў пабудаваць незвычайную
царкву-крэпасць.
-
Вось яна. (Сынковіцкая
царква-крэпасць, якая адначасова была храмам і абарончым збудаваннем) Гэта і
ёсць наш наступны прыпынак.
-
Якія
дэталі будынка Сынковіцкай царквы даюць падставы сцвярджаць, што гэта быў
адначасова храм і крэпасць.
-
Па
загадзе Вітаўта быў пабудаваны таксама каменны замак ў Гродне. Каб
бліжэй з ім пазнаёміцца прапаную вам прачытаць рубрыку “Цікава ведаць” стар.81
-
Пералічыце гістарычных
аслб, пры якіх узводзіўся і перабудоўваўся
Гродзенскі
замак? (Вітаўт,Стэфан Баторый)
-
Як вы разумееце слова
“экспанат”?
-
Якое паняцце больш важнае
- экспанат або музей? Чаму?
-
На апошнім прыпынку мы
даведаемся пра замкі у Міры, Несвіжы і Гальшанах.
-
Для гэтага я прапаную вам наступнае
заданне.
-
Кожнай группе прапануецца
рассказаць пра адзин з гэтых замкаў. Вы можаце карыстацца тэкстам з падруніка
або з карткі. (кожная група выцягвае картку)
IV.
Замацаване
-
Пры выкананні наступнага
задання я прапаную вам праверыць свае веды. Заданне наступнае. Пры выкананні
дадзеных заданняў трэба праявіць самастойнасць.
1.
Падпісаць часткі замка.
2.
Запісаць, што размяшчалася
ў замкавай вежы.
-
А цяпер праверце свае
адказы. Адзначце свой вынік у ацэначным лісце.
Падлічыце колькасць балаў.
Зараз можам адказаць на пытанне Чаму большасць замкаў
узводзілася на межах краіны? Каб стрымаць націск
ворагаў. Большасць замкаў пабудавана ў заходняй частцы Беларусі. Найбольш
небяспечнымі ворагамі былі крыжакі, якія наступалі з захаду.
V.
Этап паведамленя
дамашняга задання
На адзнаку “6” ст.76 - 82 прачытаць, адк на пыт 1,2
На адзнаку “8” ” ст.76 - 82 прачытаць, адк на пыт 3,4
На адзнаку “10” я прапаную вам падрыхтаваць невялікае паведамленне пра
замак.
VI.
Этап падвядзення
вынікаў. Рэфлексія.
-
Дапоўніць сказы.
-
Я не ведаў…Зараз я ведаю…
-
У мяне атрымалась…
-
Мне захацелась…
-
Было цяжка…
-
Дзякую вам. Жадаю
поспехаў.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.