Методическое пособие на тему "Сюжетті рөлді ойындар"

ҚОСТАНАЙ ОБЛЫСЫ ӘКІМДІГІ БІЛІМ

БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ «Ы.АЛТЫНСАРИН АТЫНДАҒЫ

РУДНЫЙ ӘЛЕУМЕТТІК-ГУМАНИТАРЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ» ҚМҚК

          ПОСОБИЕ:   « СЮЖЕТТІ-РӨЛДІ ОЙЫНДАР »

                                                      Орындаған: Сакенова А.С.

                                                        2015ж.

Жинақта мектепке дейінгі ұйымдардың  педагогтары мен

тәрбиешілерінің жұмыстарына қажетті,мектепке дейінгі

тәрбиелеу мен оқыту жүйесін қамтамасыз ететін

сюжетті-рөлді ойындар ұсынылған. Бұл жинақтың  мақсаты

түрлі ұйымдастырылған оқу әрекеттерін дайындау және

өткізу үшін «Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту»

мамандығындағы студенттерге практикалық көмек көрсету

болып табылады.

Әдістемелік нұсқаулық педогогтарға және студенттерге өз пайдасын тигізбек.

                                          Мазмұны

№	Бөлімдер:
	Алғы сөз
1	«Отбасы. Қарлығаштың туған күні» сюжетті- рөлді ойыны
2	«Наурыз мейрамы. Қанағат пен Сәуленің тойы» сюжетті –рөлді ойыны
3	«Экологтар.Бағбандар » сюжетті-рөлді ойыны
4	«Құрылыс» сюжетті-рөлді ойыны
5	«Жедел жәрдем. Емхана. Аурухана» сюжетті-рөлді ойыны
6	«Жүргізушілер . Гараж. МАИ» сюжетті-рөлді ойыны
7	«Ателье. Сән үйі» сюжетті-рөлді ойыны
8	«Цирк» сюжетті-рөлді ойыны
9	«Пошта» сюжетті-рөлді ойыны
10	«Мұражай »сюжетті-рөлді ойыны

                                                Алғы сөз

Мектепке дейінгі тәрбие берудің мемлекеттік стандарты негізгі мектепке дейіңгі балаларрдың жеке дамуында жалпы үлесін қосады .Әр бала өзі үшін жеке әлем ашады .Сол әлемде ойынның маңызы зор. « Ойын –бұл үлкен жарық терезе,сол терезе арқылы бала қоршаған ортадан қуат алады» деп жазды В.А. Сухомлинский .

Ойын міндетерінің біршама күрделену баланың шығармашылық жағынан дамуына үлесін қосады. Ойын дем алыс бола тұра ,оқу мен шығармашылықта ,адамның қарым-қатынас үлгісімен ,ортада жан-жақты көрсете білу деңгейі.Ерікті сюжетті ойын –мектеп жасына дейінгі балалар үшін қызықты іс-әрекет түрі. Оның қызығы ішкі субъективті еркіндік өмірде қиыншылықпен келетін заттар мен еңбек іс-әрекеті.Сонымен қатар педагогикалық әдебиетте бала-бақшадағы ойын керекті нәтижеге жетпейді деген сұрақты қозғады.Қандай іс-әрекет болсын ойын да ересектердің көмегімен пайда болады. Балалар ойнау үшін іс-әрекет эпизоды болу керек .Қиалынан әр түрлі жана сәтерді құрастыру барысында әр түрлі білімді жинақтай отырып қандай әрекет жасау керегін балалар білу керек. Осы әдістемелік нұсқауларда сюжетті-ойындарды ұйымастырудың үлгілері берілген.Құрастырылған үлгіге сүйеніп тәрбиеші балаларға эпизотарды,өткен бақыланған жағдайларға қатысушыларды ,оларға кімдер қатысатының ,әр бір адамның мміндеттерін олардың қарым –қатынасын еске түсіру .

«Отбасы. Қарлығаштың туған күні» сюжетті- рөлді ойыны

Мақсаты:Ойында отбасы, бірге тұратын адамдар туралы көзқарастарды; жақындарды қорғау тілегін қалыптастыру,өз отбасы туралы мақтанышын тудыру. Сөйлеу қабілеті арқылы ойында бірлесуге үйрету, өтініштерін айту, өз әрекеттерін түсіндіру.Қазақ отбасына балалар, үлкендер келеді. Үй иесі қонақтарды қазақ дәстүрлері бойынша қабылдайды. Музыканы тыңдайды – домбыра, Қазақстан туралы альбом қарайды.Қазақ ұлттық аспаптарында ойнайды. «Қамажай»биі.Біз қуыршаққа қонаққа барамыз.Көрпе, дастархан, сандық, ыдыс-аяқ, торсық, баурсақ, қазан, айна, тарақ, қамшы, қазақтың ұлттық аспаптары, (домбыра, қобыз, сазсырнай), қазақ киімдері,орамал.Қуыршақ-Қарлығаш, Катя, Дима.Ыдыс-аяқ-кесе, шайнөк.Қант, кәмпиттер.Жиһаз- дастархан.Сыйлық – бауырсақ.Әже рөлінде киіз үйді дұрыстауға көмектеседі, қонақты қүту ережелерімен таныстырады, қазақтың қонақ күту дәстүрін сақтау.Қарлығаш киіз үйді жинайды, көрпе төсейді, дастархан жаяды, кесе қояды. Хабаршы атқа мінеді, қонақты шақыру үшін, басқа ауылға барады. Ана қазанда ет пісіреді, бауырсақ жасайды , көжені торсықа құяды. Қарлығаш қонақтарды күтіп, оларды киіз үйге кіргізеді, үстелге отырғызады. Қонақтар тамақтан алады және қонақ жайлылық үшін рақметін айтады, мерейтой иесіне сыйлық береді. Балалар ұлттық аспаптарды ойнайды, қыздар ұлттық киімдерде қамажай билейді.

 Үлкендер оларға сыйлық береді: балаларға – қамшы, қыздарға айна және тарақ.Қонақтар тамаққа рахметін айтады, үйге жиналады. Үй иелері қонақтарды шығарып салады, үй жинайды..

«Наурыз мейрамы. Қанағат пен Сәуленің тойы» сюжетті –рөлді ойыны

Мақсаты :Ойында ұлттық мерекенің білімін көрсету, салт-дәстүрді. Рөлдерді тиімді бөле біліп әрекет жасауға үйрету , рөлдік диалогті моделдеуге үйрету, ойында қоғамдық өмірдін көрінісін көрсете білу . Отанға деген сүйіспеншілік пен мақтаныш сезімін ояту.Мерекенің басталуын жариялайды:ақындар айтысы, Күрес , ат жарыс , домбырыда ойнау .Ресей мен Украинадан концерттік бағдарламамен қонақтардың келуі.

Қазақ тілінеде ұлттық ән мен әнді айту ,Талғатпен Сәуленің тойы ,қонақтарды бесбармақ пен шәймен сыйлау. Мейрам тойынмен аяқталады «Кім дұрыс айтса сол сыйлық алады ».Ұлттық киімдер , киіз үй, тұрмыстық заттар , қазақ ас үйі, сандық, құмыры, киіз үй, құрт, бесбармақ,шелпектер – қазақ ас үйіАсаба рөлінде , мерекенін басталуын жариялайды , ойының сюжетін басқарады және ұйымдастырады . Балаларды ойынға қатысуға түрткілейді , жарыстар , қонақтарды қарсы алғанда ұлттық дәстүрді еске түсіреді, шәй ішу . Барлық ойындарға қатысады Әртістер домбырада ойнайды ,билейді,қазақтың ұлттық дәстүрін көрсетеді. Көрермендер қазақша әндерді тыңдап, концертті тамашалайды. Қонақтар үй иелерін қарсы алып өз концетерін көрсетуде, мерекелік сыйлықтарды таратады. Үй иелері киіз үйді жиыстыруда, мерекелік тағамдар дайындауда, дастархан жайып ,қонақтарды шақыруда . Шәй ішіп ,өз қолдарымен жасаған сыйлықтарды таратуда.

                                    Әдебиеттер тізімі

1.Венгер Л.А., Дьяченко О.М. Игры и упражнения по развитию умственных способностей у детей дашкольного возраста. – М: Просвещения, 1989. – С. 212.

2. Нұрғаева Г. Ойын сабақ // Бастауыш мектеп. - 2001. - №7. - 40-46 бб.

3. Жайлауова М., Сексенбаева З. Дидактикалық ойындар және оларды пайдалану // Бастауыш мектеп. – 2004. - №6. - 28-30 бб.

4. Қаженбаева А.Е. Бала танымын ойынмен дамыту // Отбасы және балабақша. - 2002. - №1. - 9-10 бб.

5. Қоянбекова С. Ойын мақсатын талдау және оның мәні //Қазақстан мектебі. -2002. - №1-2. - 45-49 бб.