План интегрированного урока (математика+якутский язык) на тему "Ебугэлэрбит усталарын кээмэйэ"

Тема: «Ебугэлэрбит усталарын кээмэйэ»

Кылаас: 5а

Уруок сыала: 1. Уерэтэр: - ебугэ усталарын кээмэйин билсиьии, ейдетуу;

                                    - Саха норуотун сиэрин-туомун кытта билсиьии, кэпсэтии, чинэтии;

               2. Сайыннарар: - О5о толкуйдуур, ырытар дьо5урун сайыннарар;

                                               - Уерэнээччилэр бэйэ- бэйэлэригэр кемелеьер дьо5урдарын;

              3. Иитии: - Тереебут омуктарыгар ытыктабылы иитии;

Этап урока	Учуутал улэтэ	О5олор улэлэрэ
Тэрээьин чаас (орг.момент)	- Утуе кунунэн! Тэтэрээккэ чыыьыланы, уруок тематын суруттарыы. -Уруок сыалын этии.	Тэтэрээккэ улэ.
Сана тема (новая тема)	Бугунну уруокка биьиги ебугэлэрбит уста кээмэйдэрин кытта билсиэхпит. -Эьиги математика уруогар ханнык уста кээмэйдэрин барбыккытый. - кинилэр туох диэн ааттаналларый. - Оттон бугунну уруокка сахалар сахалар былыр нуучча мээрэйэ киирэ илигинэ хайдах  мээрэйдииллэрин билсиэхпит. Хас биирдии омук уста кээмэйин атын-атыннык быьаараллара. Сахалар кыылы теье ыраах бултаабыттарынан, теье оту оттообуттарын, кыыл теье эмиьин бэлиэтииллэрэ. I. Бугунну уруокка биьиги кес, биэрэстэ, былас, атыл, харыс, суем, тутум – диэн ейдебуллэри барыахпыт. 1. Биэрэстэ – 5 ох тэбиитэ. Кес – «куну быьа айан, куннук». - Сатыы кес – 7-8 биэрэстэ, - Ат кеье – 10 биэрэстэ, - Сэлиик  ат- 13-14 биэрэстэ, 1 кес = 10 биэрэстэ = 10 км. 2. «Ох тэбиитэ» = ытыллыбыт оно5ос сирэ = 200 хаамыы. 3. Былас – 164-168см. Отторун кэмнииллэр. 10 быластаах от= 400 бугул, 10 тебе ынах суеьу кыстыыр. Уунар былас- атаххыттан ууммут Илии тарба5ар тиийэр. 4. Туес анара (былас анара). Ат суутдуутугэр этэллэр. 5. Атыл (хаамыы = 1м.) - ыллар хаамыы - орто хаамыы - кыра хаамыы. 6. бу иннинэ тэтэрээккэ илиилэрин туьэрэллэр. - Харыс (орто тарбах- эрбэх) = 20см. - Ыллар харыс (аата суох-эрбэх) = 25см. маннык кыра предметы кэмнииллэр хотуур, быьах, батас. «Тойон бадьа хотуура то5ус харыстаах этэ», «Сэттэ харыс хаар туспут» 7. Суем- семуйэ уе5уллуутуттэн, Мунур семуйэ- (эрбэх-  семуйэ) 8. Тутум. - быьах ончо5о - Илии-тарбах 1,2,3 илии - 4 илии тутум.	М., дм., см., дц….. Презент Презент Презент Презент Презент Презент презент
Практич.улэ.	- Бэриллибит быа хас суем буоларый? - Уьун баттахтаах кыыс суьуо5а теье тутум буоларый? - Ким харыьа саамай уьунуй? - Саамай уьун быластаах кимий?
Проверка ЗУН	1.Толкуйдаан а) Биир кес –уон биэрэстэ.      Биир биэрэстэ – 5 ох тэбиитэ.      1 кес хас ох тэбиитэ буоларый? б)10 быластаах оту кыстык устата 10 ынах сиир. 30 туос анара уhуннаах оту хас ынах сиэ5эй? в)1 харыс = 20 см буолла5ына то5ус харыстаах Тойон Бадьа хотуура хас м, хас см буоларый? 2. Задача 1. Бэргэн 18 кеьу сатыы уонна атынан айанныыр. Ол иьигэр сатыы хаампытынаа5ар атынан 5 тегул уьуннук айаннаабыт. Бэргэн хас кеьу сатыы хаампытый? 2. Икки алаастар икки ардыларыгар ыраа5а 3 кес. Икки киьи утарыта сатыы айаннаабыттар. 2 чаас буолан баран икки ардыларын ыраа5а теhе буолуой, ескетун бастакы киhи тургэнэ 4км/ч, иккис киhи тургэнэ 5 км/ч?	Презент. Задача суоттуохпут
Тумук	- Бугунну уруокка биьиги тугу биллибит? -  Эьиги санаа5ытыгар бу уста кээмэйдэрин билинни олоххо туьаныахха сеп дуо?

Краткое описание документа:

Ознакомить с древними якутскими единицами измерениями; дать понятие этих измерений.Показать якутские обычаи и их применение в жизненных ситуациях. Учащиеся обучаются сами и одновременно обучают своих сверстников в использовании этих измерений. полученные знания передаются из поколения в поколение.