Презентация к уроку Окружаюший мир в 3 классе

• 1 слайд

  
  Дерснинъ мевзусы:
  Къырым чёлю
  

• 2 слайд

  Къырым чёлюнинъ джанлы табиатынен танышув;
  талебелернинъ дюньябакъышыны , тиль ве лугъат байлыгъыны зенгинлештирюв, окъув къабилиетлерини, нутукъларыны инкишаф этюв ;
  Ватанымызнынъ муджизевий табиатына севги ашлав;
  Инсаниетлик, мераметлик чизгилерини менимсемек.
  
  Дерснинъ макъсатлары:
  

• 3 слайд

  
  Мен окъумыш оладжам.
  Окъуп, бильги аладжам!
  Гъайрет этип,тырышып,
  Яхшы адам оладжам!
  
  Берабер окъуймыз:
  
  
  

• 4 слайд

• 5 слайд

  Бунъа дерлер ешиль ада Юдже мали Чатырдагъ. Бунынъ бир тарафы чёльдир Бир тарафы багъча - багъ. Келир тувар яйлялардан, Не гузельдир бойлары. Алтын ашлыкъ тарлалары, Къозулары, къойлары.
  Исмаил бей Гаспринский
  

• 6 слайд

• 7 слайд

  ДЕРС МЕВЗУСЫНЫ ЭДЖАЛАРДАН ТОПЛА
  ЯНЪЫ МЕВЗУ:
  

• 8 слайд

• 9 слайд

• 10 слайд

  
  Ма – ма – ма – узакъкъа барма
  Ар – ар – ар – азбарымда къар
  Ла – ла – ла – топны сен ташла
  Ер – ер – ер – оны манъа бер
  
  Бакъа бакъа балыкъ коре,
  Балыкъ бакъа турна коре,
  Турна коре турнабалыкъ,
  Амма олды къалабалыкъ.
  Темизайтув ве тезайтым
  

• 11 слайд

  I. 1. Дегиль, огренмемек, бильмемек,айыптыр, айып.
  2. Къышнынъ, берекет, къары,
  кузьге.
  II. 1. Бильгисиз, кунюнъ, бильги,
  ёкъ, окъувсыз, ёкъ.
  2. Тоймаса, эль, тоймаз, ер.
  
  Бозулгъан тертип усулы:
  

• 12 слайд

  I. 1. Бильмемек айып дегиль,
  Огренмемек айыптыр.
  2.Къышнынъ къары кузьге берекет.
  
  II. 3. Окъувсыз бильги ёкъ,
  бильгисиз кунюнъ ёкъ.
  4. Ер тоймаса, эль тоймаз.
  Аталар сёзлери
  

• 13 слайд

  
  
  
  
  I. Кечкен дерслерде окъулгъан «Кийик»,
  « Чёльнинъ ярашыгъы» икяелери бизлерни неге огрете?
  
  II. « Чёльнинъ ярашыгъы » икяесинде анасы огълуна джумранны кетирген сонъ не айта?
  (джевабыны метинден тапып окъу).
  
  
  

• 14 слайд

  Суальге келишкен джевапны тап:
  1. Балалар къайда бардылар?
  а) дагъгъа; б) чёльге.
  2. Олар анда не яптылар?
  а) пичен ордылар; б) айван туттылар
  3. Балаларнынъ аректлерине насыл къыймет кесесинъиз?
  а) догъру яптылар; б) ярамай яптылар
  4. Битасы айванчыкъны насыл адландырды?
  а) ерджумран; б) чёль сычаны
  5. Анасы огъланчыкъкъа не деди?
  а) ерине алып бар; б) эвде къалдыр
  6. Экинджи куню огъланчыкъ джумранны не япты?
  а)сакълады; б) ювасына барып къойды
  
  
  Эв вазифесини тешкерюв
  

• 15 слайд

  Шавлечик пенджереден
  Кулип бакъты бизлерге,
  Раатланынъыз балалар
  Сагълыкъ керек сизлерге.
  Тёпеге узанайыкъ,
  Отурайыкъ, турайыкъ.
  Терек киби салланып,
  Къолларымызны бурайыкъ.
  Сычрайыкъ, айланайыкъ,
  Еримизге отурайыкъ.
  Раатлыкъ дакъкъасы
  

• 16 слайд

  1.Къавал сеси.
  2. Саналаштырылгъан вакъиа. Диалог.
  - Вай тувгъаным, санъа бир шей айтаджакъман! Уф!
  Айтмасам патлайджакъман.
  - Токътаса тувгъаным, не олды шу?
  - Э-э-э ,не болды, не болды, боладжагъы болгъан!
  Анавы бизим Къуртмамбет, къойларны щёльге алып баргъан да, озю джалпайгъан да джаткъан, хайырсыз!
  - Сонъ, не олгъан?
  - Не боладжакъ? Сен бизим Къырым щёлюни бильмейсинъми, башы болса сонъу джокъ, къойлары кеткен да баргъанлар. Джувургъан, къыдыргъан, табалмайып, къайткъан да кельген , хайырсыз!
  - Вай, языкълар олсун, баягъы къою бар эди! Айды тувгъаным, яныкълама, озюнъни тут, къысметтен чыкъкъандыр да, «не кельсе - малгъа кельсин» дегенлер.
  

• 17 слайд

  - Чёль даа нелернен яраша?
  - Къырымнынъ чёлю акъкъында даа насыл малюматлар билесинъиз?
  - Бугунь дерсте биз Къырымнынъ чёлю акъкъында бильгилеримизни даа да арттырып, оны Къырымнынъ башкъа кошелеринден не фаркъы олгъаныны анъламагъа тырышырмыз.
  

• 18 слайд

  1. Метинни бераберликте окъув.
  2.Чёль тарафы Къырымнынъ дагъ ве ялы боюндан насыл фаркълаша?
  3.Чёльни йылнынъ къайсы мевсиминде бегенесинъиз?
  Къырым чёлю
  

• 19 слайд

  1. Метинни бераберликте окъув.
  2.Чёль тарафы Къырымнынъ дагъ ве ялы боюндан насыл фаркълаша?
  3.Чёльни йылнынъ къайсы мевсиминде бегенесинъиз?
  Къырым чёлю
  

• 20 слайд

• 21 слайд

  Къавун
  

• 22 слайд

  Къарпыз
  

• 23 слайд

• 24 слайд

• 25 слайд

  отьмекке урьмет эт
  
  

• 26 слайд

• 27 слайд

  Бинъбашкъорай
  

• 28 слайд

  Керчь ярымадасында файдалы чамурлар
  

• 29 слайд

• 30 слайд

  Чёль
  Тюзлюк
  Кениш
  Дюльбер
  Берекетли
  Ассоциатив черен:
  

• 31 слайд

  Къар ягъа, къар ягъа, *
  Чёльге, къыргъа, байыргъа. *
  Топланынъыз балалар, *
  Чаналарда таймагъа. *
  * * *
  Къар ягъа, къар ягъа, * *
  Япалакълап къар ягъа. * *
  Айдынъ энди балалар, *
  Къардан топ ойнамагъа. * *
  Раатлыкъ дакъкъасы
  

• 32 слайд

  1 . Шиирни оджа окъуй.
  2. Берабер окъуйыкъ.
  3. Талебелер бирер бейит окъуй.
  4. I- группа эки беитини окъуй.
  5. II – группа учь беитини окъуй.
  6. Группалар бири-бирлерине суаллер берелер.
  «Чёльге чыкътым» шииринен чалышув
  

• 33 слайд

  Чёльге чыкътым
  Баарь чагъы чёльге чыкътым
  Къаплы бакъа, кирпи корьдим.
  Чемен чёльге пек сукъландым,
  Эскен ельге мен къатландым.
  
  Узакълардан эшитиле
  Сырлы тавукъ отькюр сеси.
  Къулагъыма пек хош келе
  Чырчырларнынъ гурь нешеси
  
  

• 34 слайд

  
  
  Чешит къушлар чивиль-чивиль,
  Чочамийлер чёльде бульбуль.
  Джумран – сакъчы тим-тик тура,
  Беля сезсе, о сызгъыра:
  
  Сакът олунъыз, кокте шаин! –
  Бутюн чёльге хабер бере.
  Шаин ерге якъынлашса,
  Ювасына чапып кире.
  
  Къузгъун шаин, къыргъый учса,
  Къушчыкъларнынъ отю патлай.
  Ким эртедже джавны дуйса,
  Чаре тапып джанын сакълай.
  
  
  

• 35 слайд

  Шиирнинъ биринджи къысмында насыл айванлар акъкъында лаф юрьсетиле?
  Шиирнинъ экинджи къысмында насыл къушлар акъкъында лаф юрьсетиле
  

• 36 слайд

  Лугъат иши: айванлар, ашератлар ве осюмликлер.
  Ерджумран – суслик
  Къаплы бакъа – черепаха
  Кирпи – ёжик
  Чырчыр – кузнечик
  Чочамий торгъай – жаворонок
  Бульбуль – соловей
  Шаин – сокол
  Къыргъый – ястреб
  Ербучыкъ – хомяк
  Къашкъыр – волк
  Кесертки- ящерица
  Бодене- перепёлка
  
  Полынь – юшан
  Ляле – тюльпан
  Къашкъаш – мак
  Ковыль – къылгъанот
  Бинъбашкъорай – перекати-поле
  Коктотай - васильки
  Чувачечек - пионы
  Богъдай - пшеница
  Арпа – ячмень
  Тары – просо
  Бурульген - ежевика
  Итбурун - шиповник
  Ювез -тёрн
  

• 37 слайд

  Чёльде яшагъан къушлар
  

• 38 слайд

  чегертки
  

• 39 слайд

  Чёльде яшагъан айванлар къаплыбакъа
  

• 40 слайд

  Кирпи
  

• 41 слайд

  Ербучыкъ
  Ерджумран
  

• 42 слайд

  Пекитюв
  1.
  Чёль
  2.
  Кениш, дюльбер
  3.
  Ашата, охшай, тедавийлей
  4.
  Къырым чёлю пек дюльбер
  5.
  Тюзлюк
  

• 43 слайд

  Къылгъанот - Ковыль
  Юшан - Полынь
  Чам тереги - Сосна
  Бинъбашкъорай - -Перекати-поле
  
  Бу ресимде насыл осюмлик чёльде осьмей?
  

• 44 слайд

  Чёльнинъ айванат дюньясы
  

• 45 слайд

  1. Мен бугунь дерсте анъладым…
  
  2. Дерсте мен огрендим…
  
  3. Дерснинъ мен бойле къысымларыны бегендим…
  
  4. Мен беллесем…
  Дерснинъ нетиджеси
  

• 46 слайд

  
  1. с. 81 «Къырымнынъ чёлю» - окъып суаллерге джевап бер.
  
  2. с .90 «Чёльге чыкътым» - ифадели окъув.
  
  3. Лугъавий иш: янъы сёзлерни огрен.
  Талебелернинъ джевапларыны баалав. Эвге вазифе.
  

• 47 слайд

  
  
  
  I. «Фиданлар»
  Китап бизим достумыз,
  Оннен къонушсакъ,
  Омрюмиз олур байрам,
  Чокъча окъусакъ!
  II. «Кунешчик»
  Китап бизге огретир
  Масал, эфсане.
  Чокъ окъусакъ олурмыз
  Акъылдане!
  
  Екюн
  

• 48 слайд

  Машалла талебелерге!