Презентация математика бойынша «Параллелепипед. Призма. Пирамида.»

Сабақтың тақырыбы: «Параллелепипед. Призма. Пирамида.»

Сабақтың мақсаты:

Білімділігі: Тік бұрышты параллелепипед,призма,, пирамида ұғымдарымен және олармен байланысты биіктік,жағы, төбесі, табаны ұғымдарымен таныстыру;

Кеңістіктік денелерді бейнелеп уйрену;

Дамытушылығы: Оқушылардың конструктивті ойлау қабілеттерін дамыта отырып, интеллектуалдығын қалыптастыру.

Тәрбиелілігі: Ізденімпаздыққа , ұқыптылыққа, іскерлік пен жауапкершілікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Жаңа материалды меңгерту

көрнекі құралдар: интерактивті тақта,слайдтар,макеттер.

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

ІІ.Қайталау сұрақтары:

1.      Көпбұрыш дегеніміз не?

2.      Көпбұрыштың қандай түрлерін білесіңдер?

3.      Тіктөртбұрыштың ауданын қалай табамыз?

4.      Үшбұрыштың ауданын қалай табамыз?

ІІI. Жаңа сабақ түсіндіру.

1.Параллелепипед.

Тіктөртбұрыштармен шектелген кеңістіктік денені тікбұрышты параллелепипед деп атаймыз.

Тіктөртбұрыштар – жақтары, тіктөртбұрыштардың қабырғалары – қырлары, тіктөртбұрыштардың

төбелері – параллелепипедтің төбелері деп аталады.

Параллелепипедтің 6 жағы, 12 қыры, 8 төбесі болады.

Бір төбеден шығатын қырлары тік параллелепипедтің өлшемдері деп аталады.

V=а∙в∙с      а,в, с – өлшемдері

АВСД мен А₁В₁С₁Д₁ жақтары тікбұрышты параллелепипедтің табандары деп, ал қалған жақтары бүйір жақтары деп аталады.

Параллелепипедтің табандары параллель жазықтықтарда жатады, ал бүйір қырлары табандарына   перпендикуляр.                  

          

2.Призма.

Табандары параллель жазықтықтарда жататын тең көпбұрыштардан тұратын, бүйір қырлары табандарына перпендикуляр болатын кеңістіктік денелер тік призмалар деп аталады.

                          

3. Пирамида.

Табаны әр түрлі көпбұрыш болатын, бүйір жақтары төбелері ортақ үшбұрыштардан тұратын кеңістіктік дене –пирамида. Ортақ төбені пирамиданың төбесі дейді .

Табандарының және бүйір жақтарының аудандарының қосындысы пирамиданың толық бетінің ауданы деп аталады.

Көпжақтың  бір жағына жатпайтын екі төбесін қосатын кесіндіні  оның диагоналі деп атайды.

               

IІІ. Жаңа сабақты бекіту.

Оқулықпен жұмыс.

№274

    1,2 м, 3 м, 6 м өлшемдері бойынша тікбұрышты параллелепипедтің

  көлемі мен толық бетінің ауданын табыңдар  

Берілгені:  а=1,2 м.   в=3 м.   с=6 м.

 Табу керек:  V ,  Sтб

  V=a∙b∙c=1,2∙3∙6=21,6 смᶾ 

Sтб=2(ав+ас+вс)=2(1,2∙3+1,2∙6+3∙6)=2(3,6+7,2+18)=2∙28,8=57,6см²  

 №278      

Пирамиданың табаны- қабырғасы 4 см-ге тең квадрат,

бүйір жақтары биіктігі 5 см   болатын теңбүйірлі үшбұрыштар.

Пирамиданың толық бетінің ауданын табыңдар. 

                 

Бер: пирaмида

         АВ=ВС=ДС=АД=4см

        SD=SC

         SK=5 cм

Т/к: Sтб

Т/ү: Sтб=4∙Ssдс+ Sавсд

Ssдс =DC∙SK =∙ 4∙5=10cм²

Sавсд=AB² =4² =16 cм²

 Sтб =4∙10+16=56cм²

№279

Тік призманың – табаны- қабырғасы 10 см болатын

 дұрыс үшбұрыш. Призманың бүйір қыры 13 см. 

Тік призманың толық бетінің ауданын табыңдар.                         

 

Бер: призма

АВ═ВС═АС═10 см

АА₁═13 см

Т/к:Sтб

Т/ү: Sтб═Sбб + 2 ∙ Sтаб

Sбб═3∙ Sбж═3∙10∙13═390 см²

Sтаб═= = =25 см²

 Sтб =2∙25+390=(50+390)cм²

№542(Дидактикалық материал)

Тік бұрышты параллелепипед қырларының қатынасы 3:5:7 қатынасындай, ал толық беті 1278 см².

Қырларын есептеңдер.

а:в:с═ 3:5:7

Sтб=2(ав+ас+вс)

2(3x∙5x+3x∙7x+5x∙7x)=1278

15x²+21x²+35x²═639                 a═3∙3═9 см

71x²═639                                     в═5∙3 ═15 см

x²═9                                              с═7∙3═21см

x═3

№542(Дидактикалық материал)

Төртбұрышты дұрыс призма табанының ауданы 144 см², ал биіктігі 14 см.

 Призманың диагоналін есептеңдер.

Бер: Sавсд═144 см²

          АА₁═14 см

Т/к:   АС₁

Т/ү:  АВ══12(см)

А₁С₁═══12 (см)

АС₁════22(см)

IV.Сабақты қортындылау.

V. Үйге тапсырма.            §17.

                                               №275.

                                               №277.

                      Денелердің моделдерін жасау.

Қ.Қарашаұлы атындағы Сарайшық орта мектебі

«Параллелепипед. Призма. Пирамида.»

Дайындаған: Сұлташева Г

Математика пән мұғалімі

Сарайшық-2013