РАБОЧАЯ ПРОГРАММА ПО ОСЕТИНСКОМУ ЯЗЫКУ

         Министерство образования и науки  РСО-Алания

Утверждено: Директор Кайтукова Б.В. «__» _______ 201__

МКОУ СОШ №2 г.Дигоры  

РАБОЧАЯ    ПРОГРАММА

                                          ПО   ОСЕТИНСКОМУ   ЯХЗЫКУ

2класс

                                                                               Учитель: Гецаева Л.П.

Дигора 2015г

Æмбарунгæнæн финстæг.

                 Дуккаг къласи ирон æвзаги косæн программæ арæзт æрцудæй нæуæг еумæйаг паддзахадон ахуради  домæнтæм гæсгæ. Æййивд æрцудæнцæ темитæмæ гæсгæ ци сахатти бæрцæ лæвæрд æрцудæй етæ (къуæрей медæгæ – 2 сах. æдеугурæй анзи медæгæ – 68 сах.)æмæ уонæмæ гæсгæ конд æрцудæнцæ къалендарон-тематикон пъланттæ.

        Бундор æвæрд цæуй скъоладзаути алливæрсуг ирæзтæн: сæ зонундзийнæдтæн; хебарæй гъуди кæнунбæл ахур кæнун; нихаси æмæ хе даруни культурæбæл; раст гъомбæладæбæл.

      Мадæлон æвзаги рæуаги скъоладзаутæ базондзæнæнцæ царди æцæгдзийнæдтæ  æма сосæгдзийнæдтæ.

Дуккаг къласи программæ æнхæст кæнуй ирон æвзаг ахур кæнуни ауæхæн ихæстæ:

– скъоладзаути сахур кæнун лæмбунæг игъосун, раст дзорун, кæсун æма финсунбæл;

– фонетикæ, лексикæ, дзурдарæзт, морфологи, синтаксиси туххæй бундорон зонундзийнæдтæ раттун;

– фиццаг къласи ци  хумæтæг зонундзийнæдтæй пайда кодтонцæ, уони грамматики æгъдæуттæмæ гæсгæ бæлвурд системæмæ æркæнун;

– раттун каллиграфи, растфинсуйнади, растдзоруйнади æмæ пунктуаций хумæтæг зонундзийнæдтæ;

– дзурдуат гъæздуг  кæнунбæл косун.

            Дуккаг къласи скъоладзаутæ сæ маддæлон æвзаг ахур кæнгæй зæрдæбæл æрлæуун кæндзæнæнцæ муртæ æмæ дамугъæти ахастдзийнадтæ; дзурдти лексикон-грамматикон къордтæ æма сæ хецæндзийнæдтæ; дзурдти арæст; раст дзорун æма раст фисуни литературон нормитæ.

            Скъоладзаути гъудикæнуйнадæ ирæзун кæнунæн устур агъаз æй урокти фæлтæрæнтæ æнхæст кæнгæй, нæуæг æрмæг амонгæй, проблемон мадзалттæй пайда кæнун. Хæслæвæрдтæ сæнхæст кæнуни фæсте скъоладзутæ гъæуама искæнонцæ, бæлвурд раиртæститæмæ сæ ка æркæндзæнæй, уахæн хатдзæгтæ.

                                    Муртæ æмæ дамугъæтæ.

        Æвзаги урокти, фисуни æгъдæуттæ ахургæнгæй, скъоладзаутæ фæцалх унцæ нихаси муртæ игъосун æма дзорун, кæрæдземæй сæ хецæн кæнунбæл. Базондзæнцæ гъæлæсонтæ æма æмгъæлæсон муртæ хецæн кæнун, цавдон æмæ æнæцавдон гъæлæсонтæ, зæллангон æмæ æзæллангон æмгъæлæсонтæ.

            Дамугъæтæ федар  æмæ фæлхат кæнгæй, устур ахадундзийнадæ ес дзурдти мурон-дамгъон анализæн, скъоладзаути игъосун ахур кæнунæн, раст финсунбæл сæ фæлтæрнун.

            Скъоладзаутæ гъæуамæ зононцæ, дзурдтæ муртæй арæзт ке æнцæ, муртæ дзоргæ æма игъосгæ ке кæнæн, финсгæй муртæ дамугъатæй нисангонд ке цæунцæ, уой.

            Æмгъæлæсон у гъæлæсон у-йæй æртасун; муртæ финсгæй раст бæрæг кæнун, кæрæдземæй  сæ хецæн кæнун.

                                                   Дзурд.

 Райдайæн кълæсти æвзаги урокти дзурд æвзурст цæуй куд лексикон æмæ грамматикон иуæнг. Цæмæй дзурд раст ниффинсонцæ, уой туххæй йин зонун гъæуй йæ лексикон нисанеуæг. Уомæ гæсгæ æгас урокти дæр кæнун гъæуй дзурдуатон куст. Гъæуама ахургæнæг пайда кæна дзурдти нисанеуæг байамонунæн аллихузон мадзæлттæй.

Дзурдуатон кустæн ес устр нисанеуæг , уомæ гæсгæ дзурд скъоладзаути нихасмæ бахауй йæ æгас бастдзийнæдтæ æвдесгæй, етæ æнцæ: дзурдти æхсæн синонимон, антонимон, омонимон ахастдзийнæдтæ; гъудиади медæгæ дзурдти бастдзийнæдтæ.

Дзурдуатон куст бæлвурд уагæмæ гæсгæ арæзт ку цæуа, уæд ейæ агъаз æй скъоладзаути раст дзорун æмæ æнæрæдудæй финсунбæл  ахур кæнунæн.

                                Гъудиадæ.

Дуккаг къласи гъæуамæ скъоладзаутæ базононцæ текст хецæн гъудиæдтæбæл дех  кæнун.

            Скъоладзаутæ ахур кæнунцæ хуымæтæг æма вазуггин гъудиæдтæ æвзарунбæл; гъудиадæй дзурдбæститæ рахецæн кæнунбæл.

            Скъоладзаутæн фулдæр æрмæг лæвæрд цæуй хебарæй косунæн; аллихузон схемæтæмæ гæсгæ гъудиæдтæ аразунæн.

            Синтаксисбæл куст цæуй æвзаги урокти, æгас программон æрмæг ахургæнгæй дæр.

            Орфографион раиртæститæ æмæ растфинсуйнади æгъдæуттæ амунд цæунцæ скъоладзаути хумæтæг грамматикон зонундзийнæдтæбæл, æнцойнæгæнгæй.

            Растфинсуйнадæбæл косгæй гъæуама æнхæстгонд цæуонцæ аллихузон фæлтæрæнтæ: дзурдуатон-орфографион; ахургæнæги кастмæ игъосгæй фисун; цы багъуди кодтонцæ, уой ниффинсун; киунугæй рафинсун.

            Урокти фæлтæрæнтæ æнхæст кæнун гъæуй куд финсгæй, уотæ дзоргæй дæр, кустити хузтæ æййевгæй; темæ амонгæй, пайда кæнун  грамматикон гъæзтитæй, аллихузон дидактикон æрмæгæй, уæд сувæллæттæ хъæбæр  нæ фæллайдзæнæнцæ æма æрмæг хуаздæр лæдæрдзæнцæ.

            Скъоладзаути зонундзийнæдтæ сбæлвурд кæнунæн æма син раст аргъ искæнун – æй  ахурмæ разæнгардгæнæн мадзæлттæй еу.

            Зонундзийнæдтæ сбæрæг кæнуни сæйрагдæр финсгæ кустити хузтæ æнцæ: контролон сфинст, диктанттæ грамматикон хæслæвæрдти хаццæ, изложенитæ, аллихузон сфæлдистадон куститæ.

                           Нихаси ирæзтбæл куст.

 Ирон æвзаги урокти сæйрагдæр нисанттæй еу æй скъоладзаути еумæйаг ирæзтбæл куст. Ардæмæ хаунцæ дзурдуатон исконд гъæздуг кæнун, нихаси культурæ æма сфæлдистадон гъудикæнунадæ ирæзун кæнун.

Грамматикон зонундзийнæдтæ æмбаргæ æма бæстонбæл нимад цæудзæнæцæ, скъоладзаутæ сæ дзоргæ æма финсгæ нихаси, сфæлдистадон кустити ку пайда кæнонцæ, æрмæстдæр уæд.

Скъоладзаути нихас литературон нормитæмæ гæсгæ аразун; ахургæнæги фæрститæн раст аййев дзуæппитæ дæттун; зонгæ аргъау, кенæ цубур радзурд текстмæ хæстæг, уома маци си фæууадзæ, йæ хæйттæ ин ма схæлæмулæ кæнæ, уотемæй радзорун (кенæ ахургæнæги фæрститæмæ гæсгæ).

Еу хузæ, кенæ цалдæр хуземæ гæсгæ гъудиæдтæ кенæ радзурд æргъуди кæнун; гъудиæдтæ, кенæ текст бакæсгæй, фæрститæн дзуæппитæ раттун, дзоргæй дæр æма фисгæй дæр.

Бацеу-бацеутæ æма æмбесæндти медес, куд лæдæрунцæ, уотæ радзорун, ниффинсун.

Хе гъудитæ зæгъунмæ арæхсун, иннæ скъоладзаути дзуаппитæмæ, ранихæстæмæ лæмбунæг игъосун зонун; æнæзонгæ дзурдтæ æртасун æма син сæ нисанеуæгтæ бæлвурд кæнун (дзурдуати сæ фæууинун, еске бафæрсун).

Финстæг, уадзимис ниффинсун зонун; аварæ, уарзон гъазæн, цæрæгой æрфинсунмæ арæхсун.

Скъоладзаутæ гъæуама зононцæ тексти медес æвзарун; хецæн хæйттæбæл æй дех кæнун; текстæн райдайæн, кенæ кæрон æргъуди кæнун; бæлвурд темæмæ гæсгæ радзурд æргъуди кæнун.

                                        Этикетон нихас

Нихаси этикæбæл дзоргæй скъоладзаутæн амунд цæунцæ хе хуарз даруни æгъдæуттæ царди алли уавæрти дæр. Аци куст кæнæн ес грамматики цифæнди æрмæг амонгæй дæр.

                                            Кæдзосфинсуйнадæ.

Дуккаг къласи  ирон æвзаг ахур кæнуни сæйрагдæр ихæстæй еу æй каллиграфион æгъдауæй раст æмæ кæдзос финсунадæ. Аци кустæн дуккаг къласи али урокки  дæр гъæуама лæвæрд цæуа рæстæг.

            Аци урокти еумæйаг кусти хузтæй уæлдай кæнæн ес хебарæй куститæ дæр.

             Кæдзосфинсуйнадæн лæвæрд фæлтæрæнтæ гъæуама баст уонцæ урокки ци грамматикон æрмæг ахургонд цæуй, уой хæццæ; сæ растфинсуйнадæ зин багъудигæнуйнаг кæмæн æй, уæхæн дзурдти, вазуггин æрмæги хæццæ. Уоци еу рæстæг куст цæуй дамугъати растфинсуйнадæ æма кæдзосфинсуйнадæбæл.

Ахургæнæг гъуамæ йæ гъос дара, скъоладзаутæ куд бадунцæ, ручкæбæл куд хуæцунцæ, сæ тъетрæдтæ куд æвæрд æнцæ, уомæ.

            Программи лæвæрд цæуй дзурдуат. Уордæмæ хаст æрцудæнцæ, устур текститæ саразæн ке фæрци ес, дзурдти уæхæн къуæрдтæ. Аци дзурдуат банхускæндзæнæй  скъоладзаутæн сæ гъудитæ раст, аййев æма бæлвурд дзорунæн.

            Дзурдуат аразгæй нимад æрцудæнцæ еумæйаг принциптæ: æрмæг æвзурст æрцудæй дзурдти гъæугæдзийнадæмæ гæсгæ; лексикон иуæнгти еудзийнади хинцмæ гæсгæ (?хинцгæй) ; сувæллæнттæн сæ кармæ гæсгæ куыд æнцондæрæй балæдæронцæ, уомæ гæсгæ.

            Дзурдтæ лæвæрд цæунцæ нихаси хæйттæбæл дехгондæй.

            Дуккаг къласи дзурдуатмæ хаст æрцудæнцæ æууæлæвдесæг дзурдтæ, архайдæвдесæг дзурдтæ; хумæтæг нимæцонтæ.

Алли урокки дæр скъоладзаутæ гъæуамæ базононцæ 4–5 нæуæг дзурди, уой фæсте, иннæ урокти уоци дзурдтæ гъæуама фæлхатгонд цæуонцæ аллихузон кусти хузти æмæ фæлтæрæнти, цæмæй сæ хуæздæр багъуди кæнонцæ, уой туххæй.

                 Дигорон æвзаги программæ дуккаг къласæн

1-4	Фиццаг къласи æрмæг зæрдæбæл æрлæуун кæнун.	Фиццаг къласи æрмæг зæрдæбæл æрлæуун кæнун. Гъудиади райдайæни фиццаг дамугъа финсæн устур дамугайæй. Нæ дзубанди арæзт фæууй гъудиадтæй. Гъудиадтæ ба арæзт фæуунцæ дзурдтæй.
5	Диктант.	Сувæллæнтти зонундзийнæдтæ исбаæрæг кæнун фиццаг къласи рацуд æрмæгæй.
6-7	Диктантти рæдудтитæбæл бакосун. Гъæлæсон æма æмгъæлæсон муртæ. Дамугъатæ.	Диктантти медæгæ ци рæдудтитæ уагъд æрцудæй уонæбæл бакосун. Мурæ æма дамугъа кæрæдземæй æртасун зонун. Муртæ сæ равзурдмæ гæсгæ гъæлæсонтæ æма æмгъæлæсонтæ ке æнцæ, уой байамонун.
8-9	Гъæлæсон муртæ (а, æ, и, у, ы, э).Гъæлæсон дамугъатæ(а,æ, е, ё, и, о, у,ы, э,ю,я).	Байамонун гъæлæсон муртæ æма гъæлæсон дамугъатæ æртасун.
10-11	Æмгъæлæсон дамугъатæ. Æмгъæлæсон муртæ(б,в,г,гъ,д,дз,дж,ж,з,й,к,къ,л,м,н,п,пъ,р,с,т,тъ,у,ф,х,хъ,ц,цъ,ч,чъ,ш,щ)	Байамонун æмгъæлæсон муртæ æма æмгъæлæсон дамугъатæ æртасун.
12-14	Дамугъатæ гъ,дж,дз,къ,пъ,тъ,цъ,чъ раст дзорун æма финсун.	Байамонун дамугъатæ гъ, дж, дз, къ, пъ, тъ,цъ, чъ æнцæ дууæ нисанемæй арæзт æма æвдесунцæ еугай муртæ, уомæ гæсгæ ба син кæрæдземæй хецæн кæнæн нæййес.ææ
15	Дамугъатæ уруссаг æма ирон æвзæгтæй æрбайсгæ дзурдти.	Дамугъатæ ё, э,ю, я, ж, ш, щ, ъ, ь, дигорон æвзаги æмбæлунцæ æрмæст уруссаг æвзагæй æрбайсгæ дзурдти. Кæсун дæр сæ  гъæуй, уруссаг æвзаги сæ куд кæсунцæ, уотæ. Дамугъатæ дж, чъ æмбæлунцæ æрмæст ирон дзурдти.
16	Контролон диктант	Сувæллæнтти зонундзийнæдтæ исбæрæг кæнун.
17	Диктантти рæдудтитæбæл бакосун. Алфавит (дамугъати рæнгъæвæрд)	Диктантти медæгæ ци рæдудтитæ уагъд æрцудæй уонæбæл бакосун. Дамугъуат æнæкъулумпийæй дзорун зонун. Дамугъуати рæнгъæвæрдмæ гæсгæ дзурдтæ æвæрун зонун.
18	Гъæлæсонтæ е,и,о дзурдти райдайæни.	Гъæлæсонтæ е æма и дзрдти райдайæни ку фæуунцæ, уæд сæ разæй фегъусуй й, фал æй финсгæ нæ кæнæн.  Гъæлæсон о дзурди райдайæни ку фæууй, уæд æ разæй финсун гъæуй æмгъæлæсон у.
19-20	Зæллангон æма æзæллангон æмгъæлæсонтæ.	Байæмонун æмгъæлæсон муртæ ке фæуунцæ зæллангон æма æзæллангон Зæллангон æмгъæлæсонтæ æнцæ: б,в,г,гъ,д,дж,дз,ж,з,л,м,н, .Æзæллангон æмгъæлæсонтæ æнцæ:к,къ,п,пъ,с,т,тъ,ф,х,хъ,ц,цъ,ч,чъ,ш,щÆнкъай зæллангон æма æзæллангон æмгъæлæсонтæ æнцæ:(б-п, д-т, дз-ц, дж-ч, з-с, ж-ш, г-к, гъ-х(хъ)).
21	Растфинсуйнади фæткойтæ	Байæмонун  зæллангон æма æзæллангон мурти  растфинсуйнадæ дзурдти кæрони.
22-24	Иуонг.	Иуонг аразæг гъæлæсон ке æй, уой балæдæрун кæнун.Иуонг арæзт фæууй гъæлæсон æма еу æмгъæлæсонæй; æрмæст еунæг гъæлæсонæй; гъæлæсон æма къуар æмгъæлæсонемæй.
25-26	Дзурдтæ еу рæнгъай иннемæ хæссун.	Дзурд еу рæнгъæй иннемæ хæссуни мадзæлтти хæццæ бæзонгæ кæнун.
27-28	Æмгъæлæсонтæ й æма у кæми уа, уæхæн дзурдтæ еу рæнгъæй  иннемæ хæссуни фæткæ.	Дзурдтæ еу рæнгъæй иннемæ хæсгæй й,у иуæнг ци гъæлæсони хæццæ дæтта, уой хæццæ æй хецæн кæнун нæ гъæуй.
29	Дамугъатæ гъ,дж,дз,къ,пъ,тъ,цъ,чъ,ъ,ь ци дзурдти ес, уони еу рæнгъæй иннемæ хæссун.	Балæдæрун кæнун: -дамугъатæ гъ,дж,дз,къ,пъ,тъ,цъ,чъ- йæн еу рæнгъæй иннемæ хæсгæй нæййес кæрæдзмæй хецæн кæнæн. -дамугъатæ ъ,ь -æн нæййес хецæн кæнæн, ци  æмгъæлæсонти фæсте лæууонцæ, уонæй.
30-31	Дæргъвæтин æмгъæлæсонтæ дзурдти астæу.	Балæдæрун кæнун дзурди медæгæ хъæбæрдæр ци æмгъæлæсонбæл æрæнцайæн, даргъдæр ци мур фегъусуй, уой фæххонунцæ дæргъвæтин æмгъæлæсон мур. Финсгæ финсун дæргъвæтин   муртæ нисангонд цæунцæ дувæргонд дамугъатæй. Дæргъвæтин æмгъæлæсонтæ ци дзурдти астæу уа, уони еу рæнгъæй иннемæ хæссун зонун.
32	Контролон диктант	Сувæллæнтти зонундзийнæдтæ исбæрæг кæнун.
33-34	Диктантти рæдудтитæбæл бакосун Цавд. Дзурди медæгæ цавдон æма æнæцавдон иуæнгтæ.	Диктантти медæгæ ци рæдудтитæ уагъд æрцудæй уонæбæл бакосун. Дзурди медæгæ гъæрдæрæй ци иуæнг *фæззæгъæн,уой æртасун зонун. Гъæрдæрæй ци иуонг фæззæгъæн, цавд дæр уобæл фæххауй. Цавд ци иуонг бæл хауй йе хуннуй цавдон иуонг, иннетæ ба æнцæ æнæцавдон иуонгтæ.
35-36	Устур дамугъа адæймæгути нæмтти, муггæгти	Адæймаги ном æма муггаг финсун гъæуй  алкæдтæр устур дамугъайæй. Алли ахурдзау дæр ниффинсдзæй æ бийнонти нæмттæ æма муггаг.
37	Устур дамугъа фонси нæмтти.	Фнсбæл æвæрд сæрмагонд нæмттæ раст финсун зонун. Ранимайун хæдзарон фонси нæмттæ.
38-39	Устур дамугъа бæститæ, горæттæ, гъæутæ, кæмттæ, дæнттæ æма гъæунгти нæмтти.	Бæститæ, горæттæ, гъæутæ, кæмттæ, дæнтти сæрмагонд нæмтти финсæн устур дамугъайæй.Ниффинсун на республики горæтти нæмттæ æма ци гъæунгæбæл цæрис еци гъæунги ном.
40-44	Фæрститæ ка? æма ци?-йæн дзуапп ци дзурдтæ (предметти нæмттæ) дæттунцæ, уони кæрæдзмæй æртасун.	Уодгоймаг  æма æнæуод предметти туххæй зонундзийнæдтæ раттун. Маддæлон æвзаги фарста ка? æрмæст адæймаги нæмттæ ци дзурдтæ нисан кæнунцæ уонæмæ дæттунцæ.Иннæ дзурдтæ мæ ба дæттунцæ фарста ци?
45-48	Фæрститæ цихузæн? циуавæр?-æн дзуапп ци дзурдтæ дæттунцæ, уони æртасун.	Предметтæ кæрæдземæй сæ æллихузи менеугутæмæ гæсгæ ке æртасæн, уой балæдæрун кæнун. Еци аллихузæн менеуæг æвдесæг дзурдтæмæ дæттæн фæрститæ цихузæн? Циуавæр? Предметти æма менеугути нæмттæ кæрæдземæй хецæн кæнун зонун.
49-53	Фæрститæ ци косуй? ци  кæнуй?-йæн дзуапп ци дзурдтæ дæттунцæ, уони æртасун.	Архайди нæмттæ ци дзурдтæ февдесунцæ уонæмæ дæттæн фæрститæ ци косуй? ци кæнуй?
54	Контролон диктант	Сувæллæнтти зонундзийнæдтæ исбæрæг кæнун.
55-56	Диктантти рæдудтитæбæл бакосун  Гъудиадæ. Нихас гъудиадтæбæл дех кæнун.	Диктантти медæгæ ци рæдудтитæ уагъд æрцудæй уонæбæл бакосун.    Нæ нихасæй гъудиадæ рахецæн кæнун зонун.Гъудиади райдайæн æма кæрон гъæлæсиуагæй* равдесун зонун.Нихас гъудиадтæбæл дех кæнун зонун
57	Гъудиадæ аразун зонун.	Лæвæрд гъудиадтæй исаразун  радзурд.
58-59	Гъудиади сæйраг иуæнгтæ.	Гъудиади медæгæ ке кенæ ба цæй кой фæккæнæн, уæдта уой туххæй ци загъдæуй, уой æвдесæг дзурдтæ хуннунцæ гъудиади сæйраг иуæнгтæ. Сайрат æма зæгъуйнаг.
60-61	Фæрстити фæрци гъудиади медæгæ дзурдти æхсæн бастдзийнадæ бæрæг кæнун.	Фæрстити фæрци гъудиади медæгæ дзурдти æхсæн бастдзийнадæ бæрæг кæнун зонун.
62	Гъудиади медæгæ ранимади къæдзуг æвæрун зонун.	Финсгæ-финсун дзурдти ранимад кæрæдзмæй хецæн кæнун гъæуй къæдзугæй, дзоргæ-дзорун ба- паузæй.
63-64	Стъæлфæ, фарсти æма гъæри нисæнттæ гъудиади кæрони.	Гъудиæдтæ  фæдздзорæн фæйнæхузон гъæлæси уагæй.
65	Сæ гъудимæ гæсгæ кæрæдземæ хæстæг ка лæууй, уæхæн дзурдтæ.	Раттун зонундзийнæдтæ синонимти туххæй.
66	Сæ гъудимæ гæсгæ нихæй-нихмæ ка лæууй, уæхæн дзурдтæ.	Раттун зонундзийнæдтæ антонимти туххæй.
67	Нихаси ирæзтбæл бакосун.	Бакаст æрмæг цубурæй ниффинсун.
68	Контролон диктант.	Сувæллæнтти зонундзийнæдтæ исбæрæг кæнун дуккаг къласи рацуд æрмæгæй.

Дуккæг къласи ахури кæронмæ скъоладзаутæ гъæуамæ

зононцæ:

-еугур дамугъати  нæмттæ дæр;

-цавдон æма æнæцавдон иуæнгтæ;

-зæллангон æмæ æзæллангон муртæ;

æма арæхсонцæ:

-дзурдтæ еу рæнгъæй иннæмæ иуæнггай хæссун;

-гъæлæсон æй æви æмхъæлæсон уой æртасун;

-дæргъвæтин æмгъæлæсонтæ раст финсун;

-дзурдтæ фæрститæмæ гæсгæ æртасун;

-дзурдтæ сæ нисанеуæгмæ гæсгæ хецæн кæнун;

-гъудиади медæгæ дзубанди кæбæл, кенæ цæбæл цæуй, уой зонун;

-æрхуæцæн нисæнттæ раст æвæрун;

-дзурдтæ æмæ цубур гъудиадтæ æвзарун æмæ финсун.

Литературæ:

Тахъазти Федар «Дигорон æвзаги киунугæ 2 къласæн». Дзæуæгигъæу. 2007анз