Сабақ жоспары математика пәнінен "Бұрыш" (5 сынып)

Сабақтың тақырыбы:   Бұрыш

Сабақтың мақсаты:

      1. Білімділігі: Бұрыштың түрлері мен үшбұрышты сызғыш туралы мағлұмат беру.

      2. Дамытушылық: Логикалық ойлау қабілеті мен есептеу дағдыларын жетілдіру, өз бетінше еңбектену, белсенділіктерін арттыру, пәнге қызуғушылығын ояту.

        3.Тәрбиелік: Оқушылардың өз ойын толық, дұрыс жеткізе білуге, тапқырлыққа, жылдамдылыққа, тәрбиелеу.

        Сабақ түрі: Жаңа сабақ

Сабақтың көрнекілігі: деңгейлік тапсырмалар, интерактивті тақта , карточкалар, бағалау картасы,  слайдтар, кітап құралдары.

Оқытудың әдісі: Түсіндірмелі, сұрақ жауап, тест

Өткен сабақты қайталау

1.     Теңдеу дегеніміз не?

2.     Теңдеңдің көмегімен мәтіндік есептер шығаруға болады ма?

Үй тапсырмасы:№1389, №1390

Сабақтың барысы:

Ұйымдастыру кезеңі

а) Сәлемдесу.

ә) оқушыларды түгендеу.

 б) оқушылардың назарын сабаққа аудару.

 в) сабақтың мақсатымен таныстыру.

Жаңа тақырыпты түсіндіру.

1)    Тік бұрыштың градустық өлшемі 90⁰-қа тең.

2)    Тік бұрыштан кіші бұрыш сүйір бұрыш деп аталады.

3)    Тік бұрыштан үлкен , бірақ жазыңқы бұрыштан кіші бұрыш доғал бұрыш деп аталады.

4)    Жазыңқы бұрыштың градустық өлшемі 180⁰-қа тең.

5)    Толық бұрыштың градустық өлшемі 360⁰ – қа тең.

Есептер шығару

№1404

1)    1 суретте АВС бұрышы – тік бұрыш.

2)    2 суретте СВD бұрышы – тік бұрыш

DBE бұрышының градустық өлшемін табыңдар. Суретті дәптерге көшіріп алыңдар

А                      D                                  

                                                                                    D

             25^{0                             Е                       С}

                     40⁰                                               25⁰

В                               С             А               В                              Е

1)    Суретте АВС – (АВD + ЕВС) = 90⁰- (25⁰+ 40⁰) = 25⁰DBE бұрышы сүйір бұрыш

2)    Суретте АВЕ – (АВС + СВD) = 180⁰- (25⁰+ 90⁰) = 65⁰DBE бұрышы сүйір бұрыш

№ 1405.Қандай тұжырымдама дұрыс:

1)    Жазыңқы бұрыштың биссектрисасы оны бір сүйір бұрышқа және бір доғал бұрышқа бөлінеді;

2)    Кез келген сүйір бұрыш кез келген доғал бұрыштан кіші;

3)    Кез келген екі сәуле бұрыш деп аталатын фигураны құрайды;

4)    Бұрыш – нүктеден және сол нүктеден басталатын екі сәуледен құралған фигура?

Дұрыс тұжырымдама

№1406 Тиімді тәсілмен есептеңдер

1) 

2) 

№1407Суреттегі төбесі шеңбердің центірі болатын толық бұрыш АОВ, ВОС және АОС бұрыштары берілген.

Мұндағы: < AOB+<BOC = 220⁰

                  <BOC+<AOC = 290⁰

АОВ, ВОС және АОС бұрыштарының әрқайсысының градустық өлшемін табыңдар.

¹⁾       < BOC+<AOC+< AOB= 360⁰

< AOB= 360⁰ –(<BOC + <AOC)

< AOB= 360⁰+ 290⁰

< AOB= 70⁰

²⁾       < AOB+ < BOC+<AOC= 360⁰

< AOС= 360⁰ –(<BOC + <AOВ)

< AOС= 360⁰- 220⁰

< AOС= 140⁰

³⁾       < BOC+<AOC+< AOB= 360⁰

< ВOС= 360⁰ –(<AOB + <AOC)

<ВOС = 360⁰- (70⁰+ 140⁰)

<ВOС = 150⁰

Жауабы: < AOB= 70⁰,< AOС= 140⁰,<ВOС = 150⁰

№1408

< EKF= 120⁰  EKF бұрышының ішінен KL және KN  сәулелері жүргізілген. KN сәулесі – LKF бұрышының биссектрисасы. Егер – NKF бұрышы 37⁰ болса, EKL бұрышы неше градус?

Е            L

                                           N

       K                            F

Берілгені:

< NKF = 37⁰

< EKF = 120⁰

Шешуі:

< NKF =< LKF=  37⁰

< NKF + < LKF=  37⁰ + 37⁰ =  74⁰

< EKF + <LKF = 120⁰  - 74⁰  = 46⁰

Жауабы: 46⁰

№1409

ОС сәулесі – АОВ жазыңқы бұрышының биссектрисасы.

EОF бұрышы – тік бұрыш. < EОС = 25⁰

·        АОЕ, СОF және FОВ бұрыштарының градустық өлшемдерін табыңдар.

·        Тең бұрыштарды тауып, теңдік белгісімен жазыңдар.

А              Е

                         С

                                 F

             О                       В

Шешуі:

·        < СОF = < EОF - < EОС =  90⁰ - 25⁰ =  65⁰

<СОF=<АОЕ

< EОС =<FОВ = 25⁰

<СОF= 65⁰

<АОЕ= 65⁰

< FОВ = 25⁰

·        < СОF =< АОЕ

< EОС =<FОВ

<АОС =<СОВ

№1410

ОЕ сәулесі – АОВ бұрышының, ал ОК сәулесі – АОС бұрышының биссектрисалары, <АОЕ= 65⁰

ВОD және СОК бұрыштарының градустық өлшемін табыңдар.

                             Е

                  А                   В

                К

                С                       D

<АОЕ= 65⁰                                                              <АОВ= 130⁰

<ЕОВ= 65⁰                                              <СОК + <АОВ = 180⁰

<ВОD= 65⁰                                                             <СОК= 180⁰– <АОВ

<СОК= 180⁰– 130⁰

                                                        <СОК= 50⁰

<СОК= 50⁰:2= 25⁰

№1411

Қонжық пен торайдың массасы 14 мысықтың массасына тең. Торайдың массасы 3 күшіктің массасына тең. 2 күшік пен торайдың массасы 10 мысықтың массасына тең. Бір қонжықтың массасы неше күшіктің массасына тең?

Берілгені:                                   Шешуі:

Қонжық = х                                х + 3к = 14м                     х + 3к = 7к

Күшік = к                                    2к + 1м = 10м                   х = 4 к

Мысық = м                                 2к + 3к = 10м

5к = 10м

1к = 2 м

Сабақты бекіту кезеңі:                                                  

1.     Тік бұрыштың градустық өлшемі неге тең?

2.     Қандай бұрышты сүйір бұрыш деп атаймыз?

3.     Қандай бұрышты доғал бұрыш деп атаймыз?

4.     Толық бұрыштың градустық өлшемі неге тең?

1. Тік бұрыштың градустық өлшемі неге тең?

   А)30⁰

  Ә) 60⁰

  Б) 90⁰

  В) 360⁰

 2. Сүйір бұрышты көрсетіңдер?

  А) 80⁰

  Ә) 120⁰

  Б) Берілген жауаптардың ешқайсысы дұрыс емес

  В) 180⁰

3. Доғал бұрышты көрсетіңдер

   А) 45⁰

  Ә) 90⁰

  Б) 120⁰

  В) 180⁰

4. Сөйлемді аяқта: Тік бұрыштан үлкен, бірақ жазыңқы бұрыштан кіші бұрыш...

  А)  сүйір

  Ә) толық

  Б) тік

  В) доғал

5. Сүйір бұрыш дегеніміз –

  А) Тік бұрыштан кіші

  Ә) Доғал бұрыштан үлкен

  Б) Жазыңқы бұрыш

  В) Толық бұрыштан кіші

6. Толық бұрыштың градустық өлшемі неге тең?

   А) 50⁰

  Ә) 90⁰

  Б) 180⁰

  В) 360⁰

7.    АОС жазыңқы бұрышы ОМ сәулесімен АОМ және МОС бұрыштарына бөледі.

          АОМ=50⁰. МОС бұрышының градустық өлшемін тап.

  А) 150⁰

  Ә) 130⁰

  Б) 180⁰

  В)270⁰

Жауаптары: 1Б, 2А, 3Б, 4В, 5А, 6В, 7Ә

Кестені толтыр.

Бұрыштар	Градустық өлшемдер
тік
сүйір
доғал
жазыңқы
толық

150⁰; 180⁰; 15⁰; 90⁰; 360⁰; 85⁰; 120⁰; 1⁰; 189⁰.

Бағалау.

Сыныпта белсенді қатысып отырған оқушылар бағаланады.

Үйге тапсырма: № 1402, №1403

№ 1402

Сағаттың минуттық тілі мен сағаттық тілі қандай бұрыш жасайды: сағат 3-те; 4-те; 6-да ?

1)    3:00 де  Тік бұрыш жасайды

2)    4:00 де Доғал бұрыш

3)    6:00 де Жазыңқы бұрыштың

№1403

Градустық өлшемі жазыңқы бұрыштың 25% -іне, 50% -іне,75% -іне, тең бұрыштарды салып оларды белгілеңдер. Градустық өлшемдермен жазыңдар

Шешуі:                                                                                В

1)    25%------х

100%-----180⁰

Х = 180*25 / 100= 4500/ 100 = 45^{0             А}         45^{0                                    С}   

Сүйір бұрыш                                       

2)    50%------х

100%-----180⁰

Х = 180*50 / 100= 9000/ 100 = 90⁰                     90^{0                                         В}

Тік бұрыш                                           О

3)    75%------х

100%-----180⁰                                                                                

Х = 180*75 / 100= 13500/ 100 = 135⁰                                      135⁰

Доғал бұрыш