Сабак жоспар химия пәнінен "Зат массасының сақталу заңы" 8сынып

Сабақтың тақырыбы: зат құрамының тұрақтылық заңы. Зат массасының сақталу заңы.			Мұғалімнің аты-жөні: Күні:
Сабақ негізделген оқу мақсаттары		Оқушыларды зат массасының сақталу заңының мәнін ұғып, қарапайым мысалдар арқылы ойларын дамыту.
Сабақ  нәтижесі:		Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген зат массасының ережелерін біледі Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: химиялық реакция теңдеуін құрастырады  Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады: Зат массасының сақталу заңын пайдалана отырып, химиялық реакция теңдеулерін құрастырады және есептер шығарады
Бағалау  критерийі		Зат массасының сақталу заңын біледі Химиялық реакция жазады Зат массасының сақталу заңын пайдалана отырып, химиялық реакция теңдеулерін құрастырады және есептер шығарады
Тілдік құзіреттілік		Зат массасының сақталу заңы, реакция
Ресурстар		Оқулық, есепетер жинағы
Әдіс-тәсілдер		Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.
Пәнаралық байланыс		Физика математика
Алдыңғы оқу		Химиялық реакция типтері
Сабақтың жоспары
Жоспарланғануақыт	Сабақ барысы :			Бағалау түрлері
Басталуы 5  минут	Ұйымдастыру
Жаңа білім 10 минут	Білу және түсіну Берілген мәтіндерді балалар оқып алады. «Сақина салмақ ойыны» Балалар біз бүгін сақина салмақ ойынын ойнаймыз. Бұл ойынның бүгіінгі ерекшелігі кімнің   қолында сақина қалса менің сұрағыма жауап береді?			Оқулық, мәтіндер.
Ортасы  10 минут	Қолдану Зат массасының сақталу заңын дұрыс түсініп, игеруін қамтамасыз ету мақсатымен оқушыларды жаңа ұғымды қабылдауға дайындау. Ол үшін оқушыларға көп сұрақтар қойылады. Қоспа мен химиялық қосылыстың айырмашылығы неде? Заттың химиялық формуласының маңызы мен қажеттігі неде? Сұрақтарға жауап беру барысында оқушылардың өзара пікір алысуына көмектесе отырып, жаңа материалды қабылдауға қажетті ұғымдарды естеріне түсіру. а)  Алыну әдісіне қарамастан химиялық қосылыстардың құрамы тұрақты; ә)  Химиялық реакция кезінде атомдар сақталады. б) Реакция нәтижесінде түзілетін өнімдер бастапқы алынған зат құрамындағы атомдардан құралады деген қорытындыға келу. Осы қорытындыларға сүйене отырып, химияның негізгі заңдарының бірі – зат массасының сақталу заңын түсіндіремін. Сабақ мақсатымен таныстырамын. 1.Реакция кезінде атомдар сақталса, реакцияға түскен барлық атомдардың массасы сақтала ма?                 Осы тұста оқушыларға белгілі темір сульфидін алу реакциясын көрсетуге болады. Заттардың құрам тұрақтылық  қағидасына  сай  7  г  темір, 4  г  күкірт өлшеп алу керек. Бастапқы заттарды өлшеймін, реакция  аяқталғаннан кейін түзілген өнімді өлшеймін. Сонда түзілген өнімнің массасы 11 г, ал бастапқы алған заттардың жалпы массасы да 11 г-ға  тең  болады. (КК)  Тәжірибені талдау нәтижесінде оқушылар химиялық реакцияда түзілген өнімдердің массасы бастапқы заттардың жалпы массасына тең болады деген қорытындыға келеді.    Іс жүзінде көпшілік жағдайда бұл ой дұрыс емес сияқты болып көрінеді.  Неге? Алдын ала өлшеніп алынған темір ұнтағы не мыс ұнтағы қыздырылады. Бастапқы заттың түсінің өзгергеніне оқушылар назарын аудара отырып, химиялық  реакцияның жүріп жатқанын айтамын.Түзілген өнім өлшенеді. Бастапқы және реакция нәтижесінде түзілген өнімнің массалары тең емес екеніне оқушылардың көзі жетеді. Оқушылар үшін туған бұл қарама- қайшылықты М.В.Ломоносовтың жүргізген тәжірибесін айтып, түсіндіремін. Осыдан кейін оқушыларды зат массасының сақталу заңының қазіргі анықтамасымен таныстырып, дәптерлеріне жазғызамын. Енді зат массасының сақталу заңының маңызына тоқталайық . Біріншіден, бұл заң табиғатта заттардың жоқтан пайда болмайтынын немесе мүлдем жойылмайтындығын, яғни материяның мәңгі екендігін дәлелдейді. Осы арқылы оқушыларда материалистік көзқарас қалыптасады, дүние танымдары кеңейеді. Екіншіден, бұл заң химиялық реакцияның мәнін ашады, яғни бастапқы заттардың құрамындағы атомдар реакция  нәтижесінде түзілетін заттардың құрамына кіреді. Бастапқы заттардың атомдары өзара қайта топтасып, жаңадан байланысуының нәтижесінде жаңа заттар түзіледі. Үшіншіден, бұл  заң химиялық  реакция  теңдеуін  жазуға, сол  теңдеу  көмегімен  есептеу лер  жүргізуге  мүмкіндік  туғызды. Демек ,бастапқы заттардың біреуінің массасы  белгілі  болса  реакцияға  түскен  басқа  заттардың  не түзілген заттардың  массасын есептеп шығаруға болады. Мысалы: 12г күкіртті темір ұнтағымен қыздыру нәтижесінде 33г темір сульфиді түзілді.Қанша грамм темір реакцияға қатысты? Берілгені: m(FeS) = 33г                 Шешуі:   33г – 12г = 21г   Жауабы: m(Fe)  = 21г m(S) = 12г                                                                                                                Т/к: m(Fe)  = ? Массасы 24г мыс сульфиді түзілу үшін 16г мыс алынған. Ал күкірттің неше грамы керек? Массасы 56г магний сульфидін алу үшін 32г күкірт жұмсалды. Ал магнийдің қанша грамы жұмсалады? Талдау «Ыстық орындық» орындық әдісі (Бір оқушы алдыңғы жақта, орындықтар оны айнала қоршай орналастырылады. Жаттығудың сипаттамасы: Бір оқушы алға шығып өз пікірін айтып және тақырып бойынша сұрақтарға жауап береді. Сұрақты анағұрлым мазмұнды қылу үшін, оқушылар белгілі бір пікір бойынша бірлесіп алға шығып сөйлей алады.			Оқулық,қабырғаға ілінген  ватмандар, түрлі-түсті маркерлер «Ыстық орындық» орындық әдісі, сұрақтар, орындық.
Сергіту сәті 2 минут	Арыстан ханзада ханшайым ойынын ойнайды			Оқушылар  сергіп қалады.
Аяқталуы Сабақты бекіту 10 минут	Сабақ соңында оқушыларға қойылатын бекіту сұрақтары: 1.      Зат массасының сақталу заңын ашқан кім? 2.      Зат массасының сақталу заңының анықтамасын айт. 3.      Реакция нәтижесінде зат массасының сақталатынынқалай дәлелдеуге болады? Синтез			Графикалық органайзер: «Балық қаңқасы» диаграммасы
Бағалау 5 минут Кері байланыс 3 минут				Кері байланыс кемесі