11 сыныпқа Презентация "Шеңбер мен дөңгелек"

• 1 слайд

  Үй тапсырмасын тексеру
  №345 есеп
  1) 18 және 12;3) 5 және 13;
  2) 60 және 15;4) 7 және 11
  сандарының ең кіші ортақ еселігін табыңдар.
  
  №350 есеп
  Қосындыны, көбейтіндіні санға бөлуді орындаңдар:
  1) (72х+90):18;3) (15∙85х):17;
  2) (81у+54):27;4) (133у∙23):19.
  
  №352 есеп
  Жай көбейткіштерге жіктелген сандардың ең үлкен ортақ бөлгішін табыңдар:
  1) 22∙3∙11 және 2∙32∙7;2) 22∙32∙5 және 22∙3∙7.
  

• 2 слайд

  Қайталау сұрақтары:
  1. Қандай цифрларды жұп цифрлар деп атайды?
  4. Қандай цифрларды тақ цифрлар деп атайды?
  5. Қандай сандар 2-ге бөлінеді?
  6. Қандай сандар 5-ке бөлінеді?
  7. Қандай сандар 10-ға бөлінеді?
  8. Қандай натурал сандар 3-ке бөлінеді?
  9. Қандай натурал сандар 9-ға бөлінеді?
  10. Жай сандар деп қандай сандарды айтады?
  11. Құрама сандар деп қандай сандарды айтады?
  12. 1 саны қандай сан?
  
  

• 3 слайд

  1. Қай фигураның барлық нүктелері О нүктесінен бірдей қашықтықта жатыр?
  2. Бұл фигуралардың ұқсастығы және айырмашылығы неде?
  
  •
  O
  
  •
  O
  
  •
  O
  
  •
  O
  А
  B
  C
  D
  

• 4 слайд

  
  
  
  Сынып жұмысы
  
  ІІІ тарау. Жай бөлшек
  Шеңбер және дөңгелек
  
  

• 5 слайд

  •
  O
  

• 6 слайд

  •
  O
  О нүктесінен бірдей қашықтықтағы нүктелерден құралған тұйық сызық шеңбер деп аталады.
  О – шеңбердің центрі.
  

• 7 слайд

  •
  O
  •
  •
  •
  •
  •
  •
  •
  •
  •
  •
  •
  •
  •
  •
  •
  •
  •
  •
  •
  •
  •
  •
  •
  •
  •
  •
  •
  •
  •
  •
  •
  

• 8 слайд

  •
  O
  Жазықтықтың шеңбердің ішіндегі бөлігі дөңгелек деп аталады
  

• 9 слайд

  •
  O
  А •
  R
  Шеңбердің бойындағы кез келген нүктені центрмен қосатын кесінді радиус деп аталады.
  R = OА - радиус
  

• 10 слайд

  •
  O
  А •
  • В
  R
  R
  R=OA=OB - радиустар
  

• 11 слайд

  •
  O
  А •
  • В
  R
  R
  • С
  R
  R=OA=OB=OC - радиустар
  

• 12 слайд

  
  •
  О
  • С
  • В
  А •
  •
  D
  R
  R
  R
  R
  R = OA=OB=OC=OD - радиустар
  

• 13 слайд

  •
  O
  А •
  • С
  R
  R
  Шеңбердің бойындағы екі нүктені қосатын және центр арқылы өтетін кесіндіні диаметр деп атайды.
  D=OA+OB=2R - диаметр
  

• 14 слайд

  •
  O
  А •
  • С
  К •
  • L
  N
  •
  •
  S
  E •
  • F
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  D =AC=EF=KL=NS - диаметрлер
  

• 15 слайд

  Шеңбердің диаметрінің бойында екі радиус орналасады, сондықтан диаметр екі радиусқа тең:
  D=2∙R
  R=D:2
  

• 16 слайд

  Шеңбердің бойындағы кез келген екі нүктені қосатын кесінді хорда деп аталады.
  •
  O
  • В
  К •
  Р •
  •
  Q
  PQ , КВ – хордалар
  
  

• 17 слайд

  Шеңбердің бөлігі доға деп аталады.
  •
  O
  А •
  • С
  
  К•
  • В
  AK , KB, BC, CA – доғалар.
  Жазылуы: UAK , UKB, UBC, UCA
  

• 18 слайд

  
  Ауызша есептер:
  • В
  • С
  • О
  • Е
  • К
  • L
  • A
  Мына нүктелердің қайсысы шеңбердің бойында, дөңгелекте, дөңгелектің сыртында жатыр?
  

• 19 слайд

  А •
  • В
  • О
  К •
  L
  D
  C
  Сызықтардың қайсысы шеңбермен қиылысады?
  

• 20 слайд

  Оқулықпен жұмыс:
  А-тобы
  №384
  Шеңбердің диаметрі: 10 см, 8 см, 16 см. Радиусы неге тең?
  № 385
  Айдың диаметрі 3474 км. Айдың радиусы неше километр?
  № 386
  CD= 5 см болатындай етіп, C және D нүктелерін белгілеңдер. Центрі С нүктесі, радиусы 2 см шеңбер сызыңдар және центрі D нүктесі, радиусы 3 см шеңбер сызыңдар. Шеңберлердің диаметрлерін табыңдар. Шеңберлер өзара қалай орналасады?
  
  

• 21 слайд

  В - тобы
  №393
  Жердің диаметрі шамамен 12700 км. Жердің диаметрі Юпитердің диаметрінен 11 есе кем. Юпитердің радиусын табыңдар.
  
  

• 22 слайд

  “Кім жылдам?” ойыны
  Дөңгелектің диаметрі 130 см болса, оның радиусын есепте.
  
  Дөңгелектің диаметрі 150 см болса, оның радиусын есепте.
  
  
  
  

• 23 слайд

  Шеңбердің радиусы 39 см болса, оның диаметрін есепте.
  
  Шеңбердің радиусы 47 см болса, оның диаметрін есепте.
  
  

• 24 слайд

  Тірек кесте.
  Шешімін дұрыс тауып, кестені толтырсаң, шеңберге қатысты ұғым атауын оқисың.
  
  Ғ. ЕКОЕ(2,3) = ? О. ЕҮОБ(12,16) = ?
  Д. D=14, R = ? А. 23 = ?
  
  

• 25 слайд

  Логикалық жаттығу
  1. Жыл он екі айдың ішінде 30 және 31 сандары ауысып отырады. Ал 28 және 29 сандары қай айда кездеседі?
  
  2. Қосарланып жегілген ат-арбамен Самат 8 шақырым жол жүрді. Оның әр аты неше шақырым жол жүрді?
  
  3. Ағаш үстінде 100 торғай отырды. Аңшы 5 торғайды атып алды. Торғайдың қаншасы қалды?
  
  

• 26 слайд

  Сөзжұмбақ шешу:
  Шеңбер бойындағы кез келген екі нүктені қосатын кесінді.
  Бөлгіштерінің саны 2-ден көп натурал сандарды қалай атайды?.
  Шеңбер сызуда қолданылатын құрал-жабдық.
  Шеңбер бойындағы нүктені центрмен қосатын кесінді
  Ең кіші жай сан.
  Тақ цифрлардың ең үлкені.
  

• 27 слайд

  Тарихи мәліметтер
  “Дөңгелек” ұғымы алғаш рет ежелгі гректерде қалыптасқан. “Диаметр” грек тілінен аударғанда “көлденеңдік” дегенді білдіреді. Үнділер мен вавилондықтар дөңгелектің ең негізгі элементі радиус деп есептеді. Радиус латынның radius – доңғалақтың сым шабағы сөзінен алынған.
  Қазақтың тұрмыс тіршілігінде де шеңбер мен дөңгелек тәрізді денелер кеңінен орын алған. Олар: түрлі әшекейлік бұйымдар және киіз үй. Киіз үйдің табаны дөңгелек болса, керегелері доға пішіндес болғандықтан, шеңбер жасайды.
  Киіз үй – шеңбер мен дөңгелектерден тұратын қазақтың ұлттық өнерінің ерекшелігін бейнелейтін құрылыс.
  

• 28 слайд

  Үйге тапсырма:
  №392, №398.