Статья "Башкы мергежилдин тергииннери"

Башкы мергежилдин тергииннери.

         Школаның алдар-аттыг башкылары хѳй. Олар 80 чылдарның иштинде Кызыл-Тайга ниити  билиг школазының башкылаашкын ажылың түңнелиндан шылгарап үнүп келгеннер. Чоннуң ажы-тѳлүн чараш аажы-чаңга хевирлеп амыдыралдың делгем оруунче тѳлептиг кижилер кылдыр үндүреринге улуг үлүг-хуузун кииргеннер.

Вера Даваалаңовна Ондар.

         «Улус ѳѳредилгезиниң тергиини», биология, химия башкызы. Ол хѳй чылдарның иштинде биология, химия эртемин ѳѳреникчилеринге түңнелдерлиг кылдыр ѳѳредип каан. Вера Даваалаңовнаның ажылдап чораан үезинде хѳй эмчилер школаның доозукчуларынындан үнген.

Оскал-оол Артыкпаевич Куулар.

         «Улус ѳѳредилгезиниң тергиини», орус дыл, чогаал башкызы.Ол 27 чыл иштинде Кызыл-Тайга ортумак директорлап ажылдап чораан. Ажылдап чораан үезинде негелделиг, шыырак удуртукчу, ховар уран талантылыг бооп ажылдап чораан.

Наталья Доржуенва Ондар

         «Россия Федерациязының ѳѳредилгезиниң хүндүлуг ажылдакчызы» деп аттың эдилекчизи, орус болгаш тыва дыл эртеминиң башкызы. Ол хой чылдарда  Кызыл-Тайга ортумак школазынга директорнуң ѳѳредилге талазы-биле  оралакчызынга эки үре-туңнелдиг ажылдап чораан. Башкы ажылдап чорааш шыырак тыва дыл башкыларын хѳйнү доостурган. Ооң изин баскан салгакчыларынга быжыг билигни берип чораан, олар улуг чедиишкиннерлиг ажылдап чоруурлар. Оларның чижээнге:  Ондар Айлан Ивановна, Ондар Айдысмаа Сергеевна, Ондар Алдынай Юрьевна,Ондар Чинчи Дыртый-ооловна, Монгуш Салбак Алексеевна дээш оон-даа ѳске. 

Ондар Светлана Делгер-ооловна

         «Россия Федерациязының улус ѳѳредилгезиниң алдарлыг ажылдакчызы», эге класстар бышкызы. Кызыл-Тайга школазынга хѳй чылдарда  бичии чаштарның билииниң эге таваан салып чораан. Ол 8 эге классты доостурган. Башкы ажылдап чораан үезинде хѳй оолдарлыг класстарга таваржып чораан-даа болза, доостурган ѳѳреникчилери быжыг чурум-сагылгалыг, эки ѳѳредилгелиг, шынчы мѳзу-шынарлыг деп түңнелге тѳлептиг болган. Ол ѳѳредилге талазы- биле директорнуң оралачызы болуп база ажылдаан.Ондар Светлана Делгер-ооловна Кызыл-Тайга школазының тѳѳгүзүнде, баштайгы «алдын медальдың» эдилекчизи Монгуш Чаянаның эге билииниң таваан салган башкы. Ооң ѳѳреникчизи баштайгы «үлегерлиг аттестаттың» эдилекчизи. Башкының доостурган ѳѳреникчилери республиканың аңга-аңгы булуңнарында эки ажылдап чоруурлар.

Отукай Валентина Дамбаевна

         «Россия Федерациязының ѳѳредилгезиниң хүндүлуг ажылдакчызы» деп аттың эдилекчизи, сан эртеминиң башкызы. Ол ___чылдарның иштинде, уругларны «эртемнерниң ханы» сан эртеминге ѳѳредип келген. Валентина Дамбаевна  Кызыл-Тайга школазының хоочун башкызы. Амгы үеде хүндүлүг дыштанылгада. Ол башкылаашкын ажылын хѳй чылдарда бедик мергежилдиг, үре-түңнелдиг чорудуп келген башкы.ларның бирээзи. Башкының изин салгаан уруглары шупту башкылар.

Ондар Хулер-оол Нордуп-Бавууевич

         «Россия Федерациязының ѳѳредилгезиниң тергиини» деп аттың эдилекчизи,  күш-ажыл башкызы. Ол хѳй чылдарда Кызыл-Тайга школазынга чурук, күш-ажыл, черчение эртемнерин ѳѳредип, ажылдап чоруур. Башкының ѳѳреникчилери кожуунга, республикага база ол ышкаш Россия чергелиг мѳѳрейлерниң тиилекчилери.

Ондар Галина Кѳкүн-ооловна

Кызыл-Тайга ортумак школазынга Кызылдың башкы институдун дооскаш, 1980 чылда эге класс башкызы бооп ажылдап кирген. Ол үеде школа директору  Куулар Оскал-оол Артыкпаевич, ѳѳредилге эргелекчизи Отукай Калин-оол Ондарович  турган. Эге класс башкызындан аңгыда, класстан дашкаар ажылдарнын организакчызы,  улуг пионер вожатый башкызы, харын-даа школанын директору  албан дужаалга 8 чыл иштинде,  ангы-ангы чылдарда ажылдаан. Башкынын эки ажылын үнелеп кожууннун ѳѳредилге килдизи база ѳѳредилге яамызы үнелеп «»Россия Федерациязынын ниити ѳѳредилгзиниң хүндүлүг ажылдакчызы» атты 2000 чылда тывыскан. Амгы үеде улуг пионер вожатый бооп ажылдап турар.