Таратпа тапсырмалар. "Бастапқы химиялық ұғымдар"

Бастапқы химиялық ұғымдар

1 тапсырма. Материяның күрделену схемасын сұрақтарға жауап беру арқылы толтыр.

1)      Атом қандай бөлшектерден құралады?

2)      Атомдар біріккенде не түзіледі?

3)      Атомдардың бірдей түрінен қандай заттар түзіледі?

4)      Атомдардың әр түрінен қандай заттар түзіледі?

5)      Жай заттар қандай топтарға бөлінеді?

6)      Қандай күрделі заттарды білесің?

 

1

1 тапсырма жауабы

1)      Протон, нейтрон.

2)      Молекула.

3)      Жай зат

4)      Күрделі зат

5)      Металл, бейметалл

6)      Оксидтер, қышқылдар, негіздер, тұздар.

2 тапсырма.

Заттарды қоспадан бөлу әдістерін жаз.

Қоспа	Бөлу әдісі	анықтамасы	мысалдар
Біртекті
Әртекті

2 тапсырма жауабы:

Қоспа	Бөлу әдісі	анықтамасы	мысалдар
Біртекті	Қайта кристалдану	Бастапқы қатты күйдегі затты ерітіп, суалту жолымен тазарту.	Ас тұзының тертітіндісін суалту.
	Айдау	Ұшқыш сұйықтықтарды алдымен буландырып, сонан соң салқындатып сұйық күйге ауыстырып, конденсациялау.	Дистильденген су осы әдіспен алынған.
Әртекті	Тұндыру	Заттардың тығыздықтарының әр түрлі болатынына негізделген.	Қоспадан темірді бөліп алу.
	Сүзу	Ерітіндегі ерімеген бөлшектерді бөлуді тездету.	Суда еріген топырақты бөліп алу.

3 тапсырма.

Құбылыстардың жіктелуін жаз. Мысал келтір.

 

ҚҰБЫЛЫСТАР

Судың булануы

Ағаштың  жануы

ФИЗИКАЛЫҚ

ХИМИЯЛЫҚ

3 тапсырма жауабы:

4 тапсырма.

Сәйкестік  тап.  Химиялық   элементтердің  валенттілігіне  сәйкес  кестеге  толтыр.

ЭЛЕМЕНТЕР
І	ІІ	ІІІ	АЙНЫМАЛЫ

Cu, H, Fe, Li, B, Ca, O,  Na, P, Al, Hg, Be, Zn, F, Sn,  K,  Mg, C, S.

4 тапсырма жауабы:

Сәйкестік  тап.  Химиялық   элементтердің  валенттілігіне  сәйкес  кестеге  толтыр.

ЭЛЕМЕНТЕР
І	ІІ	ІІІ	АЙНЫМАЛЫ
H,Li,K,F,Na	Ca,O,Be,Mg,Zn	B,Al	Cu,Fe,P,C,S,Hg,Sn

5 тапсырма.

Реакция типтері	Анықтамасы	Мысал
Қосылу
Айырылу
Орынбасу
Алмасу
Термохимиялық

5 тапсырма жауабы.

Реакция типтері	Анықтамасы	Мысал
Қосылу	Екі немесе бірнеше заттың бірігіп, бір күрделі затқа айналуын қосылу реакциясы деп аталады.	Fe + S = FeS
Айырылу	Бір заттың бірнеше затқа айналып ыдырауын айырылу реакциясы деп атайды.	2H2O =2H2 + O2
Орынбасу	Күрделі заттың құрамындағы бір элемент атомының орнын басқа жа заттың атомы басатын, күрделі зат пен жай зат арасындағы реакция-орынбасу реакциясы деп аталады.	Fe + CuCl2 = Cu +FeCl2
Алмасу	Екі күрделі заттың құрамындағы атомдар бірінің орнын бірі басуы арқылы жүретін реакциясы –алмасу реакциясы деп аталады.	CuO +H2SO4 = CuSO4 + H2O
Термохимиялық	Реакцияның жылу эффекті көрсетілген   химиялық реакциялар –термохимиялық теңдеулер деп аталады.	С + О2 = СО2 +402,24 кДж

6 тапсырма.

Азот  топшасындағы  элементтер  қатарын   көрсетіңіз.

N	O	Bi
Na	P	K
H	N	As

6 тапсырма жауабы

N
	P
		As

7 тапсырма

KNO3	N2O5	NO
HNO3	HNO2	HNO2
NaNO3	N2	KNO2

7 тапсырма жауабы

KNO3	N2O5	NO
HNO3	HNO2	HNO2
NaNO3	N2	KNO2

8 тапсырма.

Таза  заттарды  дөнгелетіп  көрсетіңіз;

Күкірт	Қант	Кофе
Алтын	Дәрумен	Спирт
Темір	Кұм	Сүт

8 тапсырма жауабы.

Күкірт	Қант	Кофе
Алтын	Дәрумен	Спирт
Темір	Кұм	Сүт

9 тапсырма

№	Заттар	Жауаптары
1	N2, H2O2, H2SIO3, Cu3(P4O)2
2	CI2,  C2H6 H2SO4,  Cr3(OH)3
3	P4 , C6H6 , H2CO3 , Ca3(PO4)2
4	S8 ,P2 O5 ,  HCIO4 ,  Cr3(SO4 )3
5	O2, Na2O,  C2N4
6	CO2,  CaCO3
7	H2, N2
8	MgO,   Br2
9	C2H2 ,  I2

9 тапсырма жауабы.

№	Заттар	Жауаптары
1	N2, H2O2, H2SIO3, Cu3(P4O)2
2	CI2,  C2H6 H2SO4,  Cr3(OH)3
3	P4 , C6H6 , H2CO3 , Ca3(PO4)2
4	S8 ,P2 O5 ,  HCIO4 ,  Cr3(SO4 )3
5	O2, Na2O,  C2N4
6	CO2,  CaCO3
7	H2, N2
8	MgO,   Br2
9	C2H2 ,  I2

10тапсырма

Мына  берілген  заттар  қанша  молъден тұрады?

№	Заттың  массасы	Жауабы
1	12г  NaCI
2	8г    FeS
3	22г  MgCI2
4	27г  KNO3
5	6г    CO2
6	4г    CO2
7	10г   H20
8	20г  CuO
9	5г    BaCI2

10 тапсырма жауабы:

№	Заттың  массасы	Жауабы
1	12г  NaCI
2	8г    FeS
3	22г  MgCI2
4	27г  KNO3
5	6г    CO2
6	4г    CO2
7	10г  H20
8	20г  CuO
9	5г     BaCI2

                                                                                                                                                11тапсырма

№	Заттар
1	0,3 моль О2	1,5моль KNO3
2	0,4моль N2	1,4моль  NaNO3
3	0,2моль CI2	1,3моль  BaSO4
4	0,5моль F2	1,6моль  CaCO3
5	0,2моль N2	1,7моль  CaSIO3
6	1моль O2	0,5моль H2O
7	2моль Br2	1,5моль CaSO4
8	1,5моль N2	1моль  MgCO3
9	1,2моль H2	0,5моль  Mno2

11 тапсырма тапстырма

№	Заттар
1	0,3 моль О2	1,5моль KNO3
2	0,4моль N2	1,4моль  NaNO3
3	0,2моль CI2	1,3моль  BaSO4
4	0,5моль F2	1,6моль  CaCO3
5	0,2моль N2	1,7моль  CaSIO3
6	1моль O2	0,5моль H2O
7	2моль Br2	1,5моль CaSO4
8	1,5моль N2	1моль  MgCO3
9	1,2моль H2	0,5моль  Mno2

Қышқылдар

Оттекті	Оттексіз	1 негізді	2 негізді	3 негізді

Зат бөлшектерінің саны, массасы ,көлемі  мен зат мөлшері арасындағы негізгі қатынастар

Белгілі шама	Зат мөлшерін есептеу формулалары	Белгісіз шамаларды табу формулалары
m n N	n=m/M n=V/VM n=N/NA	N=nNA  N=nNA V=nVM	V=nVM m=nM m=nM

 Мұнда:  m-масса, n-зат мөлшері, N-бөлшектер саны, N_А-Авогадро тұрақтысы, V-көлем,  V_M –молярлық көлем, М-молярлық масса.

14 тапсырма

ҚАСИЕТТЕРІ	F(fluorum)	Br(broumum)	J(jodum)
Грек  тілінен  аударғанда	бүлдіргіш	сасық	күлгін
Агрегаттық  күйі  түсі	Газ  сары-жасыл	Сұйық  қызыл-күрең	Қатты  қара-+сұр
Балқу t	-219.7	-7.2	113.6
Қайнау  t	118.2	59.2	185.5
Ашылу тарихы	1886 ж.  А.МУАССАН	1826ж.  Ж.БАЛАР	1811  ж.  Б.КУРТУАТ

15 тапсырма

ҚОЛДАНЫЛУЫ

Фотор	Бром	Йод
-фоторопласт  алуға; -тоңазытқыш  заттар; -өсімдік  зиянкесін   өлтіретін  препораттар; -суда  фоторлар; -медицинада	-бензинге  қоспалар  алуда; -фотосуреттерді    жасауда; -антидетонатор  (автокөліктерде  мотордағы  дыбысты   азайтатын  сұйық     зат;	-медицинада; -түсті  суреттер мен  бояғыштар   алуда; -ас  тұзын  дайындау;

ТАБИҒАТТА  КЕЗДЕСУІ

Фотор	Бром	Йод
	Табиғатта   бос  күйінде  кездеспейді  Қосылыстар  түрінде  8,5 %  таралған . -KBr-MgBr2  -  H2O  (	-KIO3  (йод) -KIO4  (периодан)  күйінде  Чили  мен  Боливияда  кездеседій.