Урок по всемирной истории на тему: "Америка Құрама Штаттары"

Сабақ жоспары

Пәні	Дүниежүзі  тарих
Сабақ тақырыбы	Америка Құрама Штаттары
Мақсаты	а) білімдік:  Бірінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі АҚШ-тың жағдайы, экономикалық ерекшеліктері, Ф. Рузвельттың жаңа саясаты, Жоғарғы Сот реформасы, жаңа дағдарыс, АҚШ-тың сыртқы саясаты туралы білім беру.  ә) дамытушылық: оқушылардың ой-өрсіні кеңейту, өз ойларын еркін айтуға ықпал ету, логикалық ойлау қабілеттерін арттыру  б) тәрбиелік: оқушыларды өзге ұлтты құрметтеуге, саяси сауаттылыққа, ұйымшылдыққа, тәрбиелеу
Күтілетін нәтиже	-          Оқушылар  АҚШ-тың экономикалық ерекшеліктері, сыртқы саясаты, реформалар туралы өз ойларын айтады. -          Оқушыларды қоғамдық жүйелер, олардың ерекшеліктерін салыстыра, сараптай отырып түсінуге үйренеді.
Сабақ әдісі:	Баяндау, сұрақ-жауап, дәріс
Сабақ түрі	Жаңа сабақты меңгерту
Табыс критерийі	Мұғалім мен оқушы арасында тығыз байланыс орнайды, Шығармашылықпен жұмыс жасауға ұмтылады.
Сабақ көрнекілігі	оқулық,  кесте, дерекнама
Ұйымдастыру кезеңі	Сәлемдесу; -          Оқушылардың назарын сабаққа аударту -          белсенді  әрекетке жұмылдыру -          ойлау жұмысына ынталандыру
Үй тапсырмасын сұрау	Ø  КСРО-ның – сыртқы саясатында  қай елдермен дипломатиялық қатынас орнатты? Ø  Сталиндік ұжымдастырудң салдары? Ø  Ұлттық қайраткерлерді қуғындау, кімдерді қуғындады? Ø  Сталиндік зобалаң туралы айтып беріңіздер?
Жаңа сабақ	1)Ішкі саясаты: А)Бірінші дүниежүзілік кезіндегі АҚШ-тың позициясы:  -«Оқшаулану»  (соғыс одақтарына кірген  жоқ)                                                                                                                             -  «Бейтараптық» (соғысқа араласқан жоқ)    - «Антантаға»-тілеулес    -1917жылы 6-сәуір –соғысқа қатысу   туралы шешім.                                                                                               - АҚШ соғысқа не үшін араласты? - АҚШ-тың соғыстағы әрекеттері? Ә) АҚШ-та 1920жылы –Республикалық партия жеңді – Г. Гардинг Саясаты:-жеке меншік капиталының ролін күшейту.                  -жеке меншікке салынатын салық азайтылды. 1920жылы-Г.Гардинг 1924жылы-Е.Кулидж         Республикалық партия атынан отырған президенттер 1928жылы - Г.Гувер Б)1932жылы президенттік сайлау.Ф.Рузвельттің жеңісі «Жаңа бағыт». 1932жылы сайлауда –Демократиялық партия-Ф.Рузвельт жеңді.(1882-1945ж.ж) Ф.Рузвельт-22,8млн. ---  Гувер-15,8млн. дауыс жинады. Бағдарламасы(дағдарыстан шығару)- «жаңа бағыт» 1933жылы 4-наурыз –банктарды жапты, конгрестің кезектен тыс сессиясын өткізді.    6-наурыз- «Банктерді жабу және тексеру туралы жарлық» шығарылды. - Заң бұзбағандары  - қайта ашылды, оларға мемлекет қарыз берді. - Ұсақ банктер – ірілендірілді. - Алтын қорға – мемлекеттік бақылау орнады, алтын стандарттан бас тартты. - Банк реформасы бойынша – ұсақ және орта салымшылардың депозиттерін сақтандыру жасалды. 2) Ауыл шаруашылығы: - 1933 жылы мамыр – «Ауыл шаруашылығын реттеу туралы заң» шықты. - фермерлер – егіс көлемі мен мал басын қысқартуы тиіс болды, ал қысқарған жермен мал басының құнын- мемлекет төледі. Ол ауыл шаруашылығы өнімінің бағасын тұрақтандыру үшін. -  Мемлекет фермерлерге қарыз берді, қарызды қайтарғанда оған жеңілдік жасалды (қарызы азайтылды т.б.) . - Негізгі мақсат – сұраныс пен ұсынысты = теңестіру. 4.Өнеркәсіп: -1933 жылы маусым – «Ұлттық өнеркәсіпті қалпына келтіру туралы заң» шықты. - кәсіпорындар сала бойынша бірлестікке бірікті. - бірлестіктер «адал бәсеке кодексін» жасады – 750 кодекс (президент бекіткен соң күшіне енді). - Кодексте        өндірілетін өнім мөлшері                    белгіленді               бағаның ең төменгі дәрежесі -Кәсіподақтарға кәсіпорынмен ұжымдық шарт жасау құқы берілді. - Акционерлік қоғамның құнды қағаз шығаруына мемлекеттік бақылау орнатты. 1933 жылы ел дағдарыстан шыға бастады .        халықтың белсенділігі өсті. Ф.Рузвельт – «ұлт құтқарушысы».                     әртүрлі талаптар қоя бастады. - 1935 жылы Конгресс – «Вагнер заңын» қабылдады (еңбек қатынастары туралы заң). - Еңбек қатынасын реттеудің мемлекеттік жүйесі құрылды. - Барлық салаларда жұмысшылар – кәсіподақтар құруға - кәсіпкер мен кәсіподақтардың ұжымдық шарт жасауға -  ереуілге шығу құқы берілді. -  қоғамдық жұмыстар жүйесі кеңейтілді. 5.Әлеуметтік сала: -1935 жылы 14 -тамыз «Әлеуметтік қамтамасыз ету туралы заң» шықты. - Жесір, жетім, мүгедектерге көмек берудің мемлекеттік жүйесі жасалды. - қарттарға – зейнетақы, жұмыссыздарға –жәрдемақы төленетін болды. - 1938 жылы «Еңбектің әділетті шарттары туралы заң» қабылданды. - баланың еңбегіне тиым салынды. - жалақылардың ең төменгі мөлшері.                 белгіленді - жұмыс аптасының ұзақтық мөлшері. - жұмыссыздарға – қоғамдық жұмыстар ұйымдарды кеңейтті (одан әрі). 1937 ж – жаңа экономикалық дағдарыс басталды.Дағдарыс «жаңа бағыт» саясатын күдікте қалдырды.Үкімет ішінде дау етек алды.    1)реформадан бас тарту керек (осымен болды   2)дағдарыс реформа-р аяқталмағындықтан, жалғастыру Ф.Рузвельт 2-ші пікірмен келісті.Нәт-де, 1938 ж конгреске жаңа заң жобасын ұсынды. Ол – «Еңбектің әділетті шарттары туралы заң». Бағдарламасы (дағдарыстан шығару) – «жаңа бағыт» -          Фермерлік шар-ды қорғау әкімшілігі деген мекеме құрылды. -          Ол арендаторларға қарыз берді ( ферма сатып алу үшін ). -          Ұсақ фермерлер мен кедейлерге  - кооперативтер құруға қаржы бөлді. 1938 ж. жазда дағдарыс аяқталды. Нәтижесінде: 1938 ж.аралық сайлауда – 1 рет республикалық партияға дауыс қөбірек беріле бастады. Демократтар көп дауыс жинаса да, өзара күрестен әлсіреді.   1939 ж – Рузвельт енді реформа жасамайтынын мәлімдеді. (жаңа реформа). «Жаңа бағыт» реформасын нығайту, бекіту. Маңызы: АҚШ тарихындағы (ХХ ғ) бетбұрыс кезең болды. (жаңа бағыт) Реформалардың алғашқы мақсаты: дағдарыстан шығару, эко-ны қалпынакелтіру болды. Негізгі мақсаты :АҚШ-тың рөлін арттыру (бірақ толық жүзеге асқан жоқ , экономикасы 30-жылдары «тоқырауда» болды» Ең маңыздысы – әлеуметтік реформалар болды.Бірінші рет мемлекет «американдықтарды әлеуметтік қорғаудың кепілі» ролін өз мойнына алды. Соғыстан кейінгі «игілік мелекеттің» құрылуына жағдаай жасап, іргетасын қалады. Мемлекеттің ролін көтерді (әлеу-к, экон-қ мәселелерді шешуде), бірақ ол демократияны шектеген жоқ, керісінше оны кеңейтті.  АҚШ-та мемлекеттің араласуы (реттеуі) демократиялық негізде жүрді.                         Яғни, либералды реформизм формасында. Сыртқы саясат: -          1933 ж. қараша – АҚШ          КСРО дипломатиялық қатынас орнатты. -          1933 ж. – Латын америкасы еліне – «тату көрші» саясаты жарияланды (Гаитиден әскерін алып кетті). -          1935 жылы – бейтараптық туралы заң қабылданды. -          1941 жылы 11-наурыз – ленд-лиз туралы заң қабылданды (фашисттерге қарсы күресіп жатқан елдерге қару-жарақ, құрал-жабдықтарды жалға беруге рұқсат берді).
Бекіту	.Гувер әкімшілігінің дағдарыстан шыға алмау себебі? Рузвельттің «Жаңа бағыт» саясатының ерекшелігі неде? «Жаңа бағыт» саясатының ең маңызды болу себебі? ·         Сыртқы саясатындағы өзгерістер
Бағалау	өзін-өзі
Рефлексия	Білдім Білгім келеді Үйренемін
Үйге тапсырма	§ 16    91-97  бет