Дәрес һәм сыйныфтан тыш чаралар.
Нигезең нык булса, җаның тыныч булыр. (Мәкаль)
Кичәнең
темасы: “Мамадышым –нурлы төбәгем.
Кичәнең максаты:Балаларның
аңына үз халкының үсеш тарихын, мәдәниятен, милли үзенчәлекләрен, хәзерге
көндәге халәтен, дөнья халыклары арасында тоткан урынын, зыялылары, галимнәре,
мәдәният һәм спорт эшлеклеләре, үз төбәгенең тарихы һәм күренекле шәхесләре
турындагы мәгълүматны бирү; гореф – гадәтләргә, йолаларга, бәйрәмнәребезгә, үз
милләтенә хөрмәт, мәхәббәт тәрбияләү
Кичене җиһазлау:Мамадыш
шәһәре гербы, флагы,татар егете һәм кызы сурәте, компьтер, проектр,
презентация.
Кичә барышы.
Зал бәйрәмчә
бизәлә.Сәхнә түрендә район эмблемасы эленә.Татар егете һәм кызы сүрәте
куела.(слайд)
“Тик туган җирдә
генә” дигән көй яңгырый (Х.Халиков шигыре, Х. Вәлиуллин көе)
Алып баручы: Бик
якын тугансыз сез?
Ерактан килгәнме сез?
Дуслашырга бер сүз җитә;
Сихри
сүз-исәнмесез!
Бу
сүз яшәргә көч бирә,
Йөз
ел яшисе килә-
Исәнмесез, исәнмесез!
-Хәерле көн,
хөрмәтле кунаклар,укытучыларыбыз, кадерле укучылар! Бүген без “Мамадышым-нурлы
төбәгем” дигән кичәгә җыелдык.
-Балалар, ә нигә
без мондый кичә үткәрергә булдык?
1 укучы: Мин
беләм, апа. Чөнки безнең Мамадыш районының зур бәйрәме якынлаша.
2 укучы: Ә нинди
бәйрәм соң ул?
Алып баручы:
Балалар, безнең кадерле төбәгебәз- туган ягыбыз Мамадыш районы оешуга “....” ел
тула.
Рәхим
итеп карагыз
Безнең
бу тамашаны.
Күңелләрегезгә
хуш килер,
Без
моңа ышанабыз.
Җыр башкарыла:
“Сагыну” ( Н.Йосыпова сүзләре.)
Алып баручы: Әй
туган ягым! Бу сүзләр ничек матур яңгырый. Аның гүзәллегенә кем генә
сокланмаган да, ул турыда кем генә шигырь язмаган!
1 укучы: Туган
җирем минем – шатлык иле
Туган телем – бөек Тукай теле.
Чәчләремнән назлап сыйпый мине,
Бу җирләрнең хәтта искән җиле.
2 укучы: Районым
минем, син охшагансың,
Гөлчәчәкле гүзәл бакчага.
Туган көнең белән сине котлый,
Сине
данлый бүген барсы да
( Слайдлар
күрсәтелеп барыла.)
Нәфис сүз: “ Бездә
,тик бездә генә” Р.Газизов.
Алып баручы:
Районыбыз республикабызның иң зур районнарыннан берсе санала, аның мәйданы 2600
кв.км..Һәм анда 132 авыл исәпләнә.
Районыбыз
матур һәм биек йортлары, яңа спорт – сәламәтләндерү комплексы, республика
күләмендә танылган заводлары, уку йортлары белән дан тота.
( Слайдлар
күрсәтелә)
1 укучы:
Төзекләнә, нурга күмелә
Районым урамнары.
Парк
бакчаларын бизи
Сайрар кошларның җыры.
Җыр башкарыла:
“Мамадышым – гүзәл калам”.
Алып баручы:
Мамадыш районы – киләчәге якты һәм өметле булган район.
2 укучы: Без
дә,үсеп җиткәч, районыбызны тагын да күркәмрәк һәм баерак итү өчен көчебезне
кызганмабыз.
Районымны һичкайчан да
Чит һәм ят итә алмам
Яланаяк йөргән җирне
Мин
ташлап китә алмам.
1укучы: Синдә
җиңел сулаулары,
Районым – туган җирем.
Бакчаларың
чәчәк атса,
Син- нәкъ оҗмахның түре.
“Татар халык
биюе” башкарыла.
Алып баручы:
Районыбызда күп төрле заводлар эшләп килә.Шуларның иң зурысы-Мамадыш спирт
заводы, шулай ук “Сыр һәм май комбинаты”, “Мамадыш кирпеч заводы”, урманчылык
хуҗалыклары.
1 укучы: Шаулый
яшел бакчалары,
Гөр
килә заводлары,
Бәхет юллары яктырта
Туган ягым утлары.
Җыр башкарыла:
“Кояшлы ил”.
Алып баручы: Туган
районыбызда туып үскән кешеләр арасында алдынгы игенчеләр, табиблар, инженерлар
һәм күренекле язучылар бар.
2 укучы: Әйе, без
аларны беләбез: Шәйхи Маннур, Ринат Мөхәммәдиев, Әхмәт Гадел, Шаһинур Мустафин,
Вахит Галиев, Нәкыя Йосыпова һәм башка бик күпләрнең әсәрләрен без укыйбыз ,
өйрәнәбез.
1 укучы: Шулар
арасыннан тукталып китәсе килә үзебезнең авыл шагыйре –Газизов Рафаил
Шакуровичка. Ул балалар өчен бик күп шигырьләр яза. Менә аның дөнья күргән
китаплары. (китап тышлыгы рәсемнәре күрсәтелә-слайдлар).Рафаил Шакуровичның
бер шигырен тыңлап китик.
Нәфис сүз:
“Кыйблаларга борыла җан”.Р.Газизов.
2 укучы: Рафаил
Шакуровичның шигырьләренә язылган матур җырлар да бар бит әле. “Йөз чишмәле
Кирмән башы” дигән җыр башкарыла.
Алып баручы:
Районыбызда физик тәрбияне һәм спортны үстерү өчен дә күп тырышлык куела. Спорт
белән шөгыльләнергә теләүчеләр өчен район үзәгендә “Олимп” спорт-сәламәтләндерү
комплексы эшли. Монда тәрбияләнгән спортчылар шәһәр һәм республика данын уңышлы
яклый. Ә сез, яңа батыр турында ишеттегезме соң әле?
1 укучы: Әйе,
апа. Ул – Евгений Алипов. Көрәш буенча дөнья
чемпионы
булды.
2 укучы: Мамадыш
егете Татарстан данын гына түгел, ә Россия данын яклады.
Алып баручы: Әйе,
балалар, без Евгений Алипов белән горурлана алабыз.Башка спорт төрләре буенча
да уңышларыбыз байтак.Хоккей командасы уңышлар яулый, чаңгычылар да
сынатмыйлар.
“Рус халык биюе”
башкарыла.
1 укучы: Туган
төбәк , синең куеныңда
Иркәләнеп үсә яшь буын
Кулга алып фатихаңны алар,
Киләчәккә сала үз юлын.
2 укучы: Күкрәп
чәчәк ат син, изге җирем,
Бәрәкәтле булсын бусагаң.
Син йөрәктә мәңге сакланачак
Бер тылсымлы илгә охшаган.
Җыр башкарыла:
“Матур илем”.
Алып
баручы:Районыбызда күпмилләтле халык.Анда 72,5 %-татарлар, 24,2 %-руслар, 1,4%
- марилар, 1.3 % - удмуртлар һәм башка төр халыклар яши.
1 укучы: Туган
ягым – моң бишегем
Синдә яши төрле милләт.
Туган җирем, сиңа хаалкыың
Төрле телдә әйтә рәхмәт.
2 укучы: Ә хәзер,
кызлар башкаруында мари биюен карап китегез.
“Мари халык биюе”
башкарыла.
2 укучы:
Урамнардан атлап барам,
Яменә искитәрлек.
Урам саен данлы исем
Батырларга истәлек.
Алып баручы:
!941-1945 нче елларда дәһшәтле сугыш чорында да сынатмый мамадышлылар.Районнан
4 кеше Советлар Союзы Герое дигән олуг исемгә лаек булды. Шулар арасында безнең
туган авылыбыздан чыккан Гафият Ярмөхәммәт улы Нигъмәтуллинның булуы безне
чиксез горурландыра.
Җыр башкарыла:
“Мин яратам сине – Татарстан”.
Алып баручы: Без
бит әле районыбызның гүзәл табигате турында әйтмәгәнбез.Мамадыш якларының
табигате турында сөйләгәндә Л.Н.Толстой язган хаттан өзекне әйтми мөмкин
түгел:”Сез, бәлки, ышанмассыз: Венециядә, Римда, Неапольдә яшәгәнче, мин
Мамадышта яшәр идем”- дигән ул.
1 укучы:
Районыбызның тылсымлы сихри табигате,урмаан-кырлары, таулары,
болыннары,йөзләгән челтер чишмәләре,көмеш сулы Нократы искиткеч сокландыргыч.
2 укучы: Иделнең
кызы дип сөйлиләр Вятканы,
Биредә юлларның үзенә тартканы.
Кайларга барсаң да чакырып кайтара,
Әй, гүзәл, тылсымлы, Мамадыш яклары!
Җыр башкарыла:
“Тузганак”.
Алып баручы: Кем
сөймәс икән туган якларын,
Кемнәр сагынмас туган туфрагын.
Тормыш гел матур тик синдә генә
Шатланып яшим туган илемдә,
Сөйләшәм, җырлыйм дуслар телендә.
1 укучы: Гөрлә,
үс, чәчәк ат, район
Соклансын дөнья күреп.
Зур казанышлар яула син,
Иҗатны фәнгә үреп.
2укучы: Җырлыйк
әле бергәләшеп,
Дәртләндереп күңелне.
Туган якта җыр җырлау да,
Эш
эшләү дә күңелле.
Хор: “Алла биргән
Мамадышка”
Кичә
тәмамлана.
