Ғарыш дегеніміз не? Дүниетану

• 1 слайд

  Психологиялық дайындық.
  Амансың ба, алтын Күн,
  Амансың ба, көк аспан.
  Амансың ба,достарым,
  Сендерді көріп шаттанам!
  

• 2 слайд

  Қызығушылықты ояту:
  
  Жұмбақ шешу
  

• 3 слайд

  Жер-ғарыш денесі
  
  IV-бөлім
  

• 4 слайд

  Тақырыбы:
  Ғарыш дегеніміз не?
  Миялы селосы.
  Сынып жетекшісі: Ш.Мусина
  Х.Досмұхамедұлы атындағы отра мектеп
  

• 5 слайд

  Ғарышқа саяхат
  

• 6 слайд

  Жаңа ұғымдар.
  - - Жерге ең жақын жұлдыз.
  Жарқырап
  тұрған өте үлкен шар.Күн мен жердің ара
  қашықтығы 150млн.шақырым.Күннің
  бетіндегі температура -6000 мың градусқа тең.
  Күннің жылуы мен жарығы адам,өсімдіктер,
  жануарлар үшін өте қажет екенің өздерің
  білесіңдер. Күннің төңірегінде Жерді қоса
  есептегенде 8ірі аспан денелері
  айналып жүреді. Олар ғаламшарлар (планета)
  деп аталады.
  
  Жұлдыз-
  Жанып тұратын газды шарлар.Ол өз қуаты нәтижесінде өзі жарық
  шығарады.Бірнеше мың градус температураға дейін қызып
  тұрған аспанның жарық денесі.
  Күн
  

• 7 слайд

  Ғаламшарлар-“адасушы жұлдыз ”деген сөз.
  Ғаламшар өздігінен жарық шығармайтын салқын
  денелер немесе планеталар.Ғаламшарлардың жұлдыздан
  айырмашылығы өздігінен жарық шығару мүмкіншілігі
  жоқ, күн сәулесінің шағылысуынан жарқырап тұрады.
  
  Шолпан -күннен 108 миллион шақырым қашықтықта
  орналасқан 2-ші ғаламшар.Аудан жағынан жерден
  сәл кіші күнді 225 тәулікке айналдып өтеді.
  Меркурий- күнге ең жақын орналасқан бірінші ғаламшар. Жерден 2,5 есе кіші. Күнді 88 тәулікте айналып өтеді.
  

• 8 слайд

  Бейнекөрініс:
  “Ғарыш дегеніміз не?”
  Жаңа мағынаны тану.
  

• 9 слайд

• 10 слайд

  Сен білесің бе?
  

• 11 слайд

  Марс-
  Төртінші ғаламшар.Оның диаметрі жерден
  екі есе кіші.Күнді 687 тәулікте айналып өтеді.
  Марстың екі серігі бар-Фобос және Деймос.
  Серіктер Марсты айнала қозғалумен қатар Күнді
  де Марспен бірге айналып өтеді.
  Юпитер –
  Күн жүйесіндегі бесінші ең
  үлкен ғаламшар.Диаметрі жағынан
  жерден 11,5 есе үлкен.Күнді 11,9 жылда
  айналып өтеді. Юпитердің 16 серігі бар.
  соның ішінде Ганимед күн жүйесіндегі
  ең үлкен серік
  

• 12 слайд

  
  Ғарышжай дегеніміз- космодром , яғни ғарышқа сапар шегетін ғарыш кемелерінің орны
  
  
  Дәптермен жұмыс.
  

• 13 слайд

  Сатурн
  Алтыншы ғаламшар.Ғаламшардың
  ерекшілігі сансыз көп тастардың кесектерінен ,
  мұздан және шаң –тозаңнан тұратын жалпақ
  жарқыраған сақина тәрізді болып келуі.
  Диаметрі Жерден 9,5 есе үлкен Күнді 29,5 жылда
  айналып өтеді.Айналасында 17 серігі бар.
  Уран
  Жетінші ғаламшар.ХVІІІ ғасырда
  ашылған.1781 жылы неміс астрономы
  Вильгелм Гершель ашты.Оның Күннен
  алыстЫғы соншалықты,Күннен бөлініп
  шыққан жылуды Жерге қарағанда 400 есе
  кем алады.15 серігі бар.Күнді 84 жылда
  айналып өтеді.
  

• 14 слайд

  «4аТV арнасы»
  ойыны
  Мәтінмен жұмыс
  

• 15 слайд

  Нептун –
  Сегізінші ғаламшар.1846 жылы
  ғылымға белгілі болды.оны француз Урбен
  Леверье және ағылшын Джон Адамс ашты.
  Құрлымы жағынан уранға ұқсас.
  Ай
  Жердің табиғи серігі,жерге ең жақын аспан денесі.Ай-біздің
  ғаламшарымыздың жалғыз серігі.Айдың диаметрі жердікінен 4 есе кіші.
  Ай бетіне алғашқы адам 1969жылы 21шілдеде қадам басты.Ол АҚШ-тың
  астрономы Нил Армстронг.
  

• 16 слайд

  Сергіту сәті
  Сағаттың тіліндей иіліп оңға бұрыл
  Сағаттың тіліндей иіліп солға бұрыл
  Сағатқа қарап –ақ
  Жаттығу оңай-ақ
  

• 17 слайд

  1-топ.
  1. “Ғаламшарлар ” грекше қалай аталады?
  2.Жердің серігін ата?
  3.Жарық секундына неше км жылдамдықпен таралады?
  4.Бұл ғаламшарлар алыптардың алыбы,ол
  ғаламшарлардың барлығын біріктіріп ,қараған
  мөлшерден де үлкен?
  5.Өзінен жарық шығармайтын салқын денелер?
  2-топ.
  1.Күн жүйесіндегі тіршілік бар жалғыз ғаламшар?
  2.Жердің дүние жүзіндегі бірінші жасанды серігі қашан ұшырылды?
  3.Қазақ ғарышкерлерін ата?
  4.Жерді қоршаған бүкіл дүние қалай аталады?
  5.Т.Мұсабаев ғарышқа қанша рет сапар шекті
  3-топ
  1.Ғарыш деген не?
  2.Жұлдыз деген не?
  3.Қазақтың үшінші ғарышкері кім және ғарышқа
  қашан ұшты?
  4.Күн жүйесіндегі алтыншы планета?
  5.Байқоңыр қай аймақта орналасқан?
  
  

• 18 слайд

  1-топ
  1.Адасушы жұлдыз
  2.Ай
  3.300000км
  4.Юпитер.
  5.Ғаламшар.
  2-топ
  1.Жер
  21957ж 4-қазан
  3.Т.Мұсабаев,Т.Әубәкіров А.Айымбетов
  4.Әлем немесе Ғарыш
  5.3 рет (1994,1998,2001ж.ж)
  3-топ
  1.Жерді қоршаған дүние
  2.Жанып тұратын газды шарлар
  3. Айдын Айымбетов 2015ж. 2 қыркүйек
  4. Сатурн
  5. Қызылорда облысы ,Қармақшы ауданы
  
  

• 19 слайд

  Комета-
  Құйрықты жұлдыз.Тастардан,шаң-
  тозаңдармен араласқан алып мұздардан
  тұрады.
  Метеорит-күнді айналып жүретін құйрықты жұлдыздар
  немесе ғарыштық денелер деп те атайды.
  

• 20 слайд

  Шығармашылық жұмыс.
  

• 21 слайд

  Жер
  Күннен санағанда 3-ші ғаламшар. Күнді 365тәулікте айналып өтеді.
  Жер бетінің жалпы ауданы 510 млн км кв, оның 70%-ы су,қалған 29%-ін құрлық алып жатыр. Жердің серігі Ай.
  

• 22 слайд

  Қанеки, балалар,сабағымызды сөзжұмбақ арқылы бекітіп көрейік.
  Алдарыңызда “Байқоңыр”сөзжұмбағы берілген.
  Сегіз сұрақты қамтиды.
  Қанеки,белсенді түрде толтырып шығыңдар.
  Бекіту.
  

• 23 слайд

• 24 слайд

  Қортындылау.
  Бағалау.
  Үй тапсырмасы:
  114-117 бет мазмұнын айту,зымыранын
  суретін салып келу
  

• 25 слайд

  Рефлексия
  

• 26 слайд

  Талаптарыңа рахмет,
  Ең бастысы -ынта