Қазақ
қалмақ қатынастары
1. Кіші Жүз қазақтарымен
солтүстік-батысында шектесетін аралық мемлекет Қалмақ хандығы
2. Жоңғариядағы торғауыттар,
хошауыттар және т.б. тайпалары қашан өзара қырқыса бастады XVII ғ бас кезі
3. Қай жылы торғауыттар қазақ
даласы арқылы Тобыл мен Жайықтың жоғарығы сағасын басып өтіп, Еділ бойына дейін
жетті 1628 жылы
4. Оларды Еділ қалмақтары
деп атады
5. Қалмақ хандығының күш қуаты
артып, шырқау биікке көтерілген шағы қай хан тұсында болды Аюке хан
6. Қалмақ хандығы кімдерге жартылай
тәуелді болды Ресей империясына
7. Еділ қалмақтарының билеушісі
кімнен хан лауазымы мен хан мөрін алды. Далай ламадан
8. Қашан орыс патшасы I Петр Аюкеге
Ресейдің шығыстағы шептерін қорғауды ресми түрде міндеттеді 1697 жылы
9. Аюке хан қай патшаның қолдауын
ашықтан-ашық қолданды I Петр
10. Жақсы қаруланған және
жауынгерлік қабілеті мол армия құрған қалмақтар қазақтарға туыс кімдерді
тас-талұан етіп жеңеді Ноғайларды
11. Қалмақтар кімдерді туып –
өскен ежелгі атамекенінен ығыстырып, қуып шығу саясатын ұстанды Башқұрттарды
12. Қалмақтар кімдерге жорықтар
жасап тұрды Дағыстанға, Қабардаға
13. Қалмақтар сондай-ақ қандай
соғыстарға қатысты Қырым хандығына, Осман империясына, Францияға қарсы
14. Әбілқайыр қай жылы қазақтар мен
қарақалпақтардың 20 мың қолдық әскерін бастап, Еділ қалмақтарына жорық жасап
қайтты 1723 ж қыркүйектің басы
15. Бұл жорықтың мақсаты: Жоңғар
қалмақтары мен Еділ қалмақтары арасында әскери одақты болдырмау
16. Қай жылы Әбілқайыр 10 мың қол
әскерімен Еділ қалмақтарына жаңадан жоры жасады 1726 жылы
17. Бұл жорық немен аяқталды келісім
жасасумен
18. Патша үкіметі қандай
саясат ұстанды осы екі халықтың қосылып қарсылық көрсетуіне жолбермеу
19. Қалмақ ұлыстарындағы
әлеуметтік-экономикалық және саяси жағдай нашарлады қашан
XVIII ғ II жар
20. Патша үкіметінің қалмақ
халқын отарлаудың көрінісі: құқықтарын шектеу, жайылым жерлерін тартып алу,
христиан дінін күштеп қабылдату, жыл сайын әскери жасақ (салық) төлеп тұру
21. Қытай империясы қашан
Жоңғария мемлекетін талқандады 1758 жылы
22. Қалмақтарды ежелгі отанына
қайтару жөнінде үгіт жүргізуді Әмірсананың жақын серігі кім басқарды Шерен
23. Қай жылы қалмақтар өздерінің
атамекеніне қайтадан қоныс аударуы туралы Қытай үкімет билігімен келісіп алды 1770
ж күзде
24. Қашан жалпы саны 180
мың адам болатын қалмақтар Қытайдың шебіне көшіп кетуге әрекет жасады 1771 ж
қаңтарда
25. Еділдің оң жақ аймағында
қанша қалмақ қалды 60 мыңдай
26. Неліктен олар Еділдің сол жақ
жағалауына өте алмады: күн жылынып, өзеннің мұзы өте жұқарып кеткен еді
27. Қазақстан аумағы арқылы
қалмақтар кімнің бастауымен көшіп келе жатты әмірші Убаши
28. Қалмақтардың соңына түсіп,
көштің бетін қайтарудан бас тартқан кімдер: Орынбор казактары, Жайық
казактары
29. Нұралы ханға «сендерге
қалмақтар шабуыл жасау үшін келе жатыр» деп хабар берген кім Орынбор
губенаторы Неплюев
30. Қазақтарға қойылған бірден бір
шарт қалмақ көшінің бетін бұрып, кешегі көшіп-қонып жүрген жеріне қайтару
31. Кіші және Орта Жүздің
жерлерін басып өтпек болған қалмақтарды қазақтар қалай қарсы алды әскери
жасақтарына қатты соққы берді
32. Қалмақтармен болған қанды
шайқастарға іс жүзінде қазақтардың хандары мен сұлтандары түгелдей дерлік
қатысты. Олар: Абылай, Нұралы, Сұлтанбет, Әбілпейіз, Орыс, Ералы т.б.
33. Қалмақтар қанша мың әскері
болғанына қарамастан жеңіліс тапты 40 мың қол
34. Қалмақтардың бір бөлігін Сағыз
өзені бойында кімнің жасағы қырып салды Айшуақ сұлтан
35. Мұғалжар тауына таяу
жердегі Ор, Ұжым өзендері бойында шегініп бара жатқан қалмақтарға кімнің
жасақтары күшті шабуыл жасады Нұралы хан
36. Қалмақтармен болған шайқастарда
қанша Жүз қатысты Кіші, Орта, Ұлы Жүздер
37. Қазақтардың қалмақтармен ең ірі
шайқасы қай жерде болды Жем өзенінің бойында
38. Қанды қырғын болған жер Балқаш
көлінің жағасында
39. Қалмақтар Мойынты өзенінің
бойына тоқтап, біраз аялдамақшы болып еді, бірақ Абылай бастаған қанша мың
жасақ әбден әлсіреп, қажыған қалмақтарды қоршап алды. 50 мың
40. Осы жолғы шайқасқа қатысқандар
арасында кімдер бар еді Нұралы хан, Сұлтанбет, Орыс, Әділ сұлтандар
41. Қалмақтарға ойсырата соққы
бергендердің ішінде кімдер де бар еді алатау қырғыздары
42. Бұл орасан зор оқиға қазақ
тарихында қандай атпен қалды «Шаңды жорық»
43. Туып-өскен атамекенін жаудан
ерлігімен аты шыққан батырлар халықтың есінде мәңгі сақталып қалды. Олар: Баян,
Жәнібек, Үйсінбай, Байғозы, Оразымбет, Елшібек, Райымбек.
44. Қалмақтарға ойсырата соққы
берудің нәтижесінде қазақтар қандай жерлерді өздерінде сақтап қалды Тарбағатай
жері мен Іле өзенінің бойын
45. Лама дінінің басшысы Далай
лама
46. Еділ бойындағы торғауыт-қалмақтардың
ханы Аюке хан (1646-1724жж)
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.